장음표시 사용
131쪽
eepit, sentiet, varia organorum structura juxta objectorum proportionem ad id conducit undeta tui calorifica praesunt, cujus sensorium in cutis fibrillis sagax Natura reposuit,&visui perspicua in oculorum tunicis, humoribus mire concinnavit . Si autem multis in corporibus ignis minima non adurunt, nec fomiti alligantur, id evenireususpicor,vel ob eorum exiguitatem , vel ob simplicem puritate,& quia illa nimis aetherea,S subtilis. sima , quamvis visus sensorium assiciant , tactus crassiora non feriunt. Observatione dignum in vento accidit, qui persentitur , dum auditum movet, haud tamen cernitur,nam Oculi retinam non
tangit. Unde ait Plato in Thim o, Ac sine igne videri nihil potest, nihilque sine calido tangi. Ne
tamen ossii lucem a corporibus excludentis insolutas alias relinquamus dissicultates , illud est perpendendum exemplum radiorum lucis, qui qua vis innumeri in parabolico speculo, omnes tamen in unico indivisibili puncto incidunt, per quod tot, tantaque luminis corpuscula progredi nequirent si
Sed decipitur Uosi1us, nam luminosi radii per speculi poros recta dispositos transeunt ae non in unico , ut ipse fingit, puncto indivisibili colliguntur, aliter non aequaliter ubique speculum illumi
132쪽
naretur. Id ex eo conjicitur, quod per speculi fabricam innumeri sunt obtusi pori, multique radii
illis occurrentes reflectuntur, ut patet ex schematibus a quammultis adductis Respondet ossius multa perspicua corporata, somniaque solida poris carere, imo corporum porosa glutinoso liquore obstrui fabulatur,ri conseque- ter ad poros recursum, Vanum esse denunciat. Sane non ut Philosophus scite procedit iste . . nam si naturam non ita fistulosam se velle garrit quo modo ea tam densa frui poterio cur eaden ta corpora, quae rarefiunt, ex inde densantur cur mercuriu aurum, caeteraque corpora solida subit quomodo plantae nutriuntur, augenturque quae Pli nomen si enodata cupit ossius, Boylum de effluviorum subtilitate, demira vitri penetrabili
Epicuri sententiae corpoream lucem tuentis, expositis rationibus, adversatur illa Cartesii, qui omnem lucis corporeitatem aspernatur, nihilque,praeter aethereorum globulorum ad retinam pressum seu pondus esse contendit, unde lumen motunia non corpus dicit, exemplum Vulnerati in capite , afferens,cui ex vulnere, Varii videndi colores exhibentur, quatenus retinae fibrillulae ab aethere premuntur,unde luminis resultant sensiones , ictim de oculo
133쪽
oculo afferunt Cartesiani,cujus hircus digito pressest areolam luminosam videndam praebet. Verum cum modus non existat praeter corpus, inanis haec Cartesii conjectura persolvitur. Nam si interrogetur,quid sit lumen Lillico respondebit, esse cor poris modum,nempe motum aetheris prementis. Si rursus petas, quid sit iste motus, seu pressio procul dubio esse demet corpus modificatu, S preme S, dicet: si ergo lux etherei corporis est pressio,quq ideest a corpus premes, quid obstat, quin lucem corpus dicat artesius ktame lucem, urere,dissolvere,
dolorem excitare, innumerasque alias in organa
sensationes inducere planum est,& ut cum Gassendo loquar reflexionis motus lucem corpus D se patefuit, quapropter, ut impacta in parietem pila ab eo resilit , quia cum corporis sit transire per
locum,ac illum, a corpore Occupatum non pervadere,ita lucis radii in corpus objectum impacti ab ipso repercuti videntur, quia hoc sua corpulentia spatium occupat, radiusq;id praeripere nequit. Hinc
per Epicureos lux lucidarum mole cularum igneus a corpore lucido est effluxus, eamque tenuissimam flammulam,seu purissimum ignem ad Democriti, Platonisque mentem Gallendus appellat. Ast subtilia aliquot non desunt argumenta adversus hanc conjiecturam, quae a limine eam infr-
134쪽
a Dominici Tottonimare videntur, de primo si lux est corpus, cur intatantulo oculi fundo, seu exili retine membranulata, tot, tantίeque corpusculorum veluti cohortes ingrediuntur Quomodo tot rerum imagines impinguntur,ut plusquam mille corpora intueamur cur innumera ista corpuscula adinvicem in tam minimo loculo non confunduntur quare ab omni ratione videtur alienum.
Insuper si lux a lucidis corpusculis ex lucido
corpore incessanter fluctibus promanat,our eisdem corporibus absentibus luminis sensationes no cessanc iam nullo existente lucido , ut supra rei gimus, si oculi angulus comprimatur, luminosa area exurget, Marcellus Donatus de quadam &nsinas ante mentis,quae fluxione laborans noctu sub Sole versari fatebatur,ac de quodam viro,qui in tenebris a somno exporrectus magnam lucem concipiebat, atque de alia muliere cephalalgia correpta post nonnullos dies igneum globulum secernente, ac postea flammas emittente, observationibus recenset, inui oculorum suffusione gravantur, muscas capillos, d similia cernere credunt quibus observatio de vitro prismate, seu trigono non recedit, quod varie motum, ac multifariam. prope oculum positum, Versicolores exhibet guras, quae tot tantaeque in conspectu positae, sua
135쪽
deberent corpulentiam possidere , ideoque in ipso vitro plusquam mille colorata corpora existerent. At ex quocunque lucido corpore perexiles prosilire particulas est ponderatione expendendum: ete enim in retina collecta in unum conspirantes, Vix minimam acus acuminis moleculam aequant , imo si corporum lucidorum animadvertamu naturam, adeo exiguae sunt, ut unico oculi icti, plus quam mille,ac mille corpusculorum myriades prq-terlabantur, ii usquam mille passus a semiconspicua flamma illuminentur iec mirum , si plures lucis irnagines impinguntur , similibus enim associantur congeriolis, quare ex decem corporibus lucidis decem in oculo efformantur moleculaliac decem corporum lucidorum habentur sensiones cumque rerum multitudinem spectamus illas confuso ordine intuemur, ac unum ab alio discernere nequimus, quatenus nullo ordine particulae confertim ad visionem peragendam incurrente copu
Explicare tandem causam convenit, unde evenit, quod clausis oculis lumen videatur. Et quidem externum lumen non illico perire, sed per aliquod intervallum in oculi diaphano persistere suppone-dum . Alb Magnus tamen opinatur , lumes , quoddam ingenitum in oculo locari, ut cum
136쪽
Averro e alii Aristotelei commentatores censent Ita si capite molestati, splendorem videre imaginentur, futurae crisis judicium per narium hemor- rogiam significari, Galenus assentat, &alibi explicans cur fame laborantes quasdam coruscationes intueri videantur,ad vapores e sanguine ad caput elevatos recurrit,quod Marcellus Donatus refellit.Tandem plerique visoriis spiritibus luciditate praeditis attribuunt,quod oculatus Argenterius nullum dari spiritum lucidum censens, reprobat quibus illi saeculo relictis ineptiis, splendore i
oculis,eorumque lucidis porulis a lucido corpore relictis excitari opinamur , ad quod humores tam mire iliud sensorium disponentes,non parum confluunt unde a digitorum pressu luminis illae procedunt sensationes; illico vero evanescunt, quatenus nova non succedunt corpuscula & qui vulnerati varias lucis, veluti imagines percipiunt , quia ignea excitantur minima,quae inibi detinentur sopita, id assequuntur: mox qui Valido ictu capite percutiuntur, multos Videntes splendores, quinimo meridie stellas videre commune est effatum 4 colores itidem lucis esse modificationes,reflexiones nimirum,aut refractiones propius vero est, ut cum ex varia vitri prismatis positione, varie lumen modificatur , multifariam colores insurgunt. Cumque
137쪽
que inter lucem, imagines , colores nulla inctercedat differentia, quid dicendum de simulacris, quae hinc inde per specula transferuntur ea enim recensita phamomen eodem principio super allato explicat i debent. Quibus quamvis nulla mentis contentione intueri possit lucis corporeitas, tamen perbella observatio mechanicis annumeratur de igne cathop-
trico, qua nemo adeo tam caecus erit ea in re con
templanda, ut id non falcatur . Hic igni e Sole per specula ad haec inferiora corpora raptus meral-la,ac quaeque solida corpora liquefacit, incendit, ac eamdem naturam cum nostrate culinari igne
protinus servat; sicut enim per vitra, aut per caly bem ignea corpuscula a Sole objectaq; corpora ab
eodem,abducutur ita, ex nostro comuni foco calorifica adunantur minima, quae collecta ad carbones incendendos consuetis stridoribus feruntur, idque etiam flamma lampadis per vitreos tubulos perflata evidenter perficitur,ut testatur Bettinus q) quapropter tam eliminatas conjecturas, quis non concipiet,solam lucem, vel calorem a Sole , vel ignees distantem arderes relictisque quisquiliis de Solis radiis reflexis,qualitatibus, seu speciebus intentionalibus attributis,quid de nostrate igne asserendi L cujus
138쪽
8a. Dominici Tottonicujus calor per vitra collectus,atque de Sole, tanta clara incendia praestat Sed veterum , & recentiorum Philosophorur de luce disceptantium opinionibus in refellendis frustra tempus terere displicet; mortalium cnim ingenia increate Sapientiae scriptis cedere debent, fugatisque allucinationibus, ad sacram paginam, quae in tot errorum oceano,nautica veluti pyxis, ac tabula, fluctuosis disputationibus, securas oras designat, confugere fas est; ipsa invia syrtes, atque errorum charybdes evadere docet, suis almis fulgoribus Christianam rempublicam collustrans Doxit Deus fiat lux creata idcirco, facta est lux ex nihilo;ex nihilo autem nil fieri, nisi permanentem
substantiam, animadvertamus oportet, accidentia ,
enim sque sint non creantur, sed sunt rerum aD sectiones ab ipsis substantiis profluentes ic ab eis indistincta. Facta est lux non ne facta est luciditas
ut scholastico utar sermone han factus est motus,
vel acti, iactum est corpus lucidum , quod lux est, omnipotentis digiti opus,cunctis inanimis pulcchrius, ex qua motus, vel actio illuminandi , quae idem sunt,atque ipsum lucidum corpus. An ne iacit Altissimus prius qualitates , hinc earum substentaculum Limo hoc suppositum lucis accidens aliorum accidentisi, esse subjectu fateamur oportet,
139쪽
lux enim ardens,fulgida, S perspicua est, utque talem,eam vidit esse bonam aeternus Faber,qui chaotica massa in Universi principio substantias , sive corpora, non qualitate creavit, corporumq; variis figuris distincta objecta ad divinu nutu exprompta sunt. Hinc divus Augustinus r lucem corpus esse censens,divisionem affert inter crassa, Scaenii via corpora, istorum autem genetis esse lucem confirmat. Nec immerito in sacra Genesi de tam inenarrabili opere,nempe igne,non agitur,quia hic in luce ab aeterna Providentia creatus, Mundo conser-.vando,ac puniendo dicatus,apertus est. Ignis ergδ illius creatricis hebdomadis creaturas cunctas pra
celluit,sique illo prefulgent aliae,ignes sunt, tantaeque dignitatis est particeps,ut sacra pagina s Deuri ipsum ignem dicat. Quia Dominus Deus tuus ignis consumens est. Et quamvis in plurimis Scripturae locis symbolice S allegorice de ign agatur, aptitudo figurae ad figuratum negari nequit. Mox de vero igne holocausto haesitandum non es, ac in primo Abelis e caeso missus acceptam ipsius hostiam conflagratam periit, quod de illa Caini,quam ignis non inflammavit, secus evenit Et probare usus est Deus sacrificia Gedonis, Man-L nae
140쪽
84 Dominici Tottonino Aronis,Eliae,Davidis,Salamonis, illaq; accepta habere. Nec desunt Scripturae loci, quibus eadem esse principia lucis Solis, de stellarum comperitur se cum eadem lux sit idem ignis,ut t Per quanta si viam spargitur lux, dividitur aestus super terra. Idem intelligens lucem, ac itum Sosi Sol vastus
est globus, qui inter coelestia pulcherrimus, quid dicendum de luce , qua Sol angustior est hinc Moyses Iob, Minulti Propheis non Solis, sed luminis, seu lucis termino utuntur, undes ii de Sole se dicitur. Custodiens fornacem in operibus arri doris Tripliciter Sol exurens montes, radios, igneos exsuflans , refulgens, cradiis suis ob-
Percurrere hic oportet illorum sentetias,que tu cem haud ex nihilo factam putant, sed quamvis ex tenebris, aliquid tenebras esse arbitrantur, nempe corpora sua quiete potita, imo Chaos omnium rerum est materiam,abyssumque aquam esse,ex qua cuncta creata supponunt,uti, terram , quam universum appellant.
Extitit ante chaos post baec latissima tellus. uam super innixum pondus , rerum incubat omne;