장음표시 사용
161쪽
heni indicium, quod nostram conjecturam confr-mat , virus enim corrosivum in luce tegitur, unde lucidum illud ex proprio animantium corpore igniculis congestum procedere arbitramur Passim nocturnis obscuritatibus oleastros mille Luculis scintillantes conspeximus, ac per nemus equitantes ad illos accessimus, cumque Lucula. C-trectaremus, cantharidum genu percepimus, qua-ril mignea activitas,non sollina luce comperitur
sed veneno ipso patescit. Migaldus ex Noctilucis, in quibus liquor ille viscidus lucet, phialas noctu splendente praeparat. Cicendulas ipse in vase vitreo reponit, quod equino obruit fimo, usquedum fluiditatem acquirant, huic liquor hydrargyri tartem immiscet, totumque depuratum succum chrystallinae phiala imponit, noctuque appendi jubet, ut miri luminis sen- Latio percipiatur verum id observationi subjiciam exclusis aliis insectorum figmentis, quae Alberto M. imponuntur se , subaudio nanque Κiri eruatae quinquaginta Nitedulis vix guttulas aliquas Melitae colligisse, quod forsan sub aliis regionibus,
ubi varia evenit observatio, id non continget, nos plures vidimus copioso humore scatentes, nec tam siccae temperiei, ac Melitenses, imo, eas ad motum,
162쪽
Io Dominici Totioni S aerem capta tum praedisposita reperimus. Probat id, allatu experimetum, quo ligatis alis acri respirando,negato motu, lux cessat. Quinimo in itedula sine alis quatuor alia quadratula Natura posuit, ut quidquid quatuor , velim ala ncia peragant, quatuor supplerent quadratula . Praeterea tam quadratulorum, quam alarum fibrillula in unum ramum conspirant, ut cuncta illa membruta simul huc illuc agerentur, neve pulmone ii motionibus adjuvandis deficerent per Tracheanta
acrem accipiunt, ut ex eorum structu a, ex quatuor obis comperitur. Noctu perenni motu Cicendula cietur,ethereas particulas, fere rectas virgulas luminosas demittens, nativo sulphure accendit, ea Sque per oculorum humores quasi per vitra dioptrica diffractasi conographice in retinam pingit , qua luminis subsequitur sensatio hinc nil mirum, si ligatis Ni
te luis alis, vel impedito quadratulorum motu, lux non percipitur, aut pulmonum trachea inhibita una cum luce motus deperditur; quare extat ratio, cur aestivo tempore luceant, nam a Soli vicinia taether maiori perennitate movetur, conjicitur,
hinc cur Nitedulae Soli expositae,exinde in phiala stricte concluta noctu luculentius splendescant, quaterus aether in Nitedulae, porulis, Qvesica
163쪽
Drologia Topographica Lib. II. o 3
contentus solari motu celcrrime vibratur, atque . sic conservatur.
Liquet tandem ratio cur ut diligenter observat Thomas obes hex Noctilucis liquor, qui exprimitur, oculorum humori crystallino sit consimilis, quo digitus aspersus , in tenebris translatuS, miro spectaculo lucem distundit, ut sepe nos ipsi
Vidimus, aetherea enim minima crebro agitata intra liquoris hujus confinia proximioraic rectas lineas usque ad oculum propelluntur. Fluditur ita cum aliis Liri erus D ad solarem quamdam qualitatem appellans, cui oppugnare supervacancum puto. Quomodo vero motus ad sensationes , quae ex igne habentur nimis faciat, ex dolore, caloreq; innotescit, horum enim sensationes haud in corporibus opponendis feri, Platonici sanciunt, esto id Vulgus supponat: in organis enim sensientibus, non in gladio fit dolor, quia in tactus sensorii , continui solutio perpetitur, idque etiam in oculo expetimur, ut paret de coloribus in columbinis collis, de remis in mari fractis, montibusque in gyrum Convulsis, quae quidem sensationes in nobis metipsis remanent .Ridiculum sane flat colore hosce, in columbis, factitrasq; in remis perquirere, quod idem est ac in montibus vertigines curare , si de
164쪽
mirasomniafitibus, lucentesque globos in somno ipso videntibus aliquid de reali sensione extra nostra organa attingeretur, quis somnians dives non erit,thesauros respiciendo quo Reges essent i orbes' quis caelebs libidinosus non dicendus Quam sententiam a Thoma Cornelio relatam, Plato in Thimaeo aperte docuit, videlicet fieri sensationes
ex vi sensilis ad organum sensiens applicati unde Lucretius. g) u referemus nimiae uid nobis certius ipsis Sensibus est potes, quo vera,acfalsa notemus
Nec asserendum videtur motu, indifferenter doloris,ac caloris sensationes cieri, sed talem motum, aerem necessario requiri, non ut causas, sed ut his modis,igneae particular extra sua retia prosiliat, idque in aere,non ab aere seri, non enim quia serra lignum secat, idque , quia sine motu assequi nequit, ideo motum illum cise causam dicemus, sed
quia tali motu, talis partium divisio fit , ut varia modificatione illud, quod prius truncus ei at, hinc tabula evadat . Sic variis fermentationis motibus varie resultant configuratione , qua generatione , rude vulgus appellat . De coloribus multifariam insurgentibus ipsa fermentatio variaphenomen obtrudit;& si aethere colores foventur, impuro tamen aere sere ex Boyli experimenti
165쪽
phisico mechanicis ostenditur, nam cum salis ammoniaci spiritum cupri limatura caeruleum reddi. tum,recipienti exhausto imponeret,caeruleus color evanuit, aere autem immisso, brevi rediit, idemq; de caeteris coloratis corporibus accidisse testatur Sed alias juxta variam corporum texturam alia experimenta in Vacuo celebrata id evincsit,in quo crassiusculo detracto adre,purissimo relicto aethere, colores haud deperduntur,& idem Robertus Boyle ovillii saguine in Machina per aliquot dies florido colore conspicuum intueri refert, ibiq; violas purpureas, caryophillos alios flores locasse , S: petaplures menses proprium, innatumque colorem
detinuisse,asirimat. Quod equidem discrimen a varia corpusculorum in mixtis figura,& situ, variam ab aethere,ves aere impressionem recipi tibus procedere, consonum puto.
Salia insuper, qua ignis atomis scatent, promptiores particulas ad se explicanda continent,mox unde quaque inducto motu, ignea produnt scintillae, in quibus saccharum, flammeis particulis locuples, durioribus massis subactum, in tenebris scintillast ofert. Ita falis particula ex marinis aquis aequore quiescente depulta micant,vehementique fluctuum agitatione scopulos verberantium,vel suborta tempestate sese allidentium , nitescunt, aut
166쪽
aere concitato in vortices, flagrantibus undis, impetuosisque impellentibus ventis, navium malis noviter flamince inhaerere videntur, motiis violentia abreptae,pingui viscosaque materia hinc agitata, ignis fit sensibus patulus, nec procul ab hac motus oditione sulphureae exhalationes nubibus interceptae, earumdem violenta concitatione, crassitie, ac densitate soluta, accensio, fragor, Tulgur, ut ignes in nitro delitescentes, violento motu subsultant. Stella cadentes , dilaurrentesque eodem fere modo ignes, tenui sulphure terrestrium Vaporum cumulati, nitro ad invento in aere accenduntur, sique copiosa istius portio colligatur, pondere terram petunt, si autem pauca, leviter per aera discurrunt,unde effervescentiae motus procedit, qua lege, vel exiguae, vel magnae, quae in aere coruscare videntur,eumdem ortum agnoscunt, ut praestans, Scignis fatuus,Capraeque saltantes, Dracone S, Omniaque,de quibus juxta varias eorum figuras, poetae carminibus sunt modulati, eadem fere sorte educunturmimirum e telluris gremio vibratae exhalationcs bitumine, sulphureq; referite, roris, vel alterius humido, ea regione madefacta per liquentes aeris campos accense undequaque vagantur, hinc famincum, ac magnum ignis sulgorem volitare
167쪽
nobis est in ospectu Sic trabes ignei,aliaque mus ta metheorai de quibus hic non est dis latio, sediolum prout ignes sunt)quorum materia sub variis
asse stionibus,teista, pluribus, medio motu, toliuione probatur nec aliter circa caemeteria, palu- deS, loca putrida,& cloacas ignes scintillare videntur, quin prius sulphure, nitroque, conditi, bx
media fermentatione liberi, in lucem prodeunt.
Pro quibus explicandis dum rationem inquirit ΚHIehus, cur nempe Nitedule,squamae pisciui utigna putrida, ostreacea, crustaceaq; in tenebris luceant Aristotelem reprobat, dum illa fulge re aLierit, quatenus ex aere, isquθ sunt tersa,aerisque tritu nitescunt. quibus ejectis suum profert sessium, Puta Nitedulas hoc lumen innatum,ac sibi intrin- iecum a provida Natura obtinuisse, ob fines ut vi-ueant, videantur. Sed quid rudius exprimeret vallicus idiota , quare hoc luminosum privilegium vermibus hisce,&non alis animalculis,a-xura recte distribuens, illis prodiga, istis vero ava-x , non permisi cujusquidem phenomenis aperti ab eo, quod in arduis ad qualitatem occultam ςQnfugitur,parum distat ea enim, quae omnem hum nae mentis aciem in naturalibus excedunt, arca. ni praesertim divinis frustra detegere allaboramus quantum enim fieri potest ad sensata confu- α gien-
168쪽
giendo, naturalibus rationibus,prout vires serunt,
Prictus in felium, quorumque pilis scintillas excutit, has enim in sulphure delitcscentes cxplicati notus, qui quide a substatia indistinctus est modus,
quove universi figurae situm variti adipiscutur hic autem motus, non ut causa esliciens lucem causat ut Thomas Cornelius h putat, ut enim se mentatio consurgat,agente opus non est, nam corporum sponte particulas extricari et in naturalium familia ex se motum illum excitari, itannumerae observationes ostendunt, fermentatio tamen, ac res fermentata idem est, de quamvis aer, aut aether ad res fermentandas nimium faciat,quatenus illis mixtorum volatilia salia liberantur , non ideo motus hi essicientes ausi censende erunt; quod quider maxime a Recensoru choro discordat,praesertim si hac necessitate coacti, ad extrinsecas causas recurra mus oportet, de ex dictis clare liquet ignis ipsius motus, hic enim proprio evolat impetu, S: nisi terrestrium corporum repagulis, quae illius pernici ratem infringunt , irretiretur , in puncto fere tem
poris abiret , quo lucarquo progreditur passu, ipsa enim ignis purissimus est, ac instantaneo suas illuminandi elargitur affectiones.
169쪽
Cartesius motionem primi elementi ad lumini sensationes causandas concurrere asserit, nos Vero ad ignearu fluetiu particularum motum probabilius deveniendo, melius philosopari opinamur nam cum a lucidi Scorporibus unde quaque emanent corpuscula, haec oculum per inania ejus spatiola penetrantia, in retina agitantur, ibique rerum, a quibus prodiere, imagines pingentia, luminis sensationes procreant, ea enim,ut DemocritUS, d cum eo Epicurus accensebat, rerum, unde progrediuntur, sunt simulacra, ut Lucret i)Dico igitur rerum eriles, tenuesquefiguras Mittier at rebushmmo de corpore earum , kuae quasi membrame, et cortex nominitanda est. Adeoque corpuscula ignea lucidorum corporuimagines sunt, tanquam minutissimi coni in retina collecti, ut in unam conspirent picturam, S corporis, a quo prosiliunt formen magines, atque ex ea optici nervi, suis mediis fibrillis titillati, usque ad cerebrum, mentem, ibi veluti in arcem res dentem admonent, non secus ac baculus ut videre apud Carte sum est y cia nativitate manum docet,unde instructa anima,luminis sensationes exercet: id totum firmatur,si magnum animalis oculum
170쪽
mustulis, ac membranis spoliatum, vitreoque, ac crystallino humore,atque retina inductum,Vel ejus loco,alba papyro, taliter obscuri conclavis foramini imposueris it ejus pars anterior obj ccta a Sole illuminata respiciatur , posterior Vero coctavi tenebroso, non fine admiratione, externarum rerum picturas in retina, vel papyro efformatas,aspicies. Prieterea obscuro conclaVi parVum foramenta ciceris magnitudine fiet, ex ejus parte interna ponatur alba papyrus, in hac curiose obiectoriar imagines videbuntur, ksi foramini letem crystallinam addes, e longe spectabis externa omnia recte disposita, Min papyro depicta decernes. Hic afferam experimentum ex percussione calybis, Ilicis . Super albam papyrum si colligantur scintillia, undique assiduo illisu huc illud
prosilientes, diligenter super folium observentur, nigra quaedam corpuscula praese ferent. Hi csimul uncta optimo microscopio perspecta, bellicorum granatorum, aut bombarum, quae ignearie sunt bolides)variis figuris fractas imagines offeret, quam observationem si Cartessius Rcisset melius de lucis, seu ignis natura dijudicaret, aliudque systema venatus esset.
Cum autem Solis fixorumque siderum eademst natura, Materies, qualis haec sit inquirit cum sui S