Bromatologia seu doctrina de esculentis et potulentis

31쪽

Melongena. Mesaniona es Lycopersicum. Paradisa fH. Granatum. Granata H. Ribes nigrum. Schwar e Iohannisbeer. - alpinum. Stisse Iohannesbeere. Grossularia. Stachelheer. Uva crispa. Krause Stachesbeer. Krumbeer. Ac E RE IN S CU LI. Cornus mascula. Aornesis. Diendes. -- suecica. Sch Dedifche Kornesis. Mespilus germanica. Mi pel. Sorbus domestica. Sp et ling. Herschillen. -- -- aucuparia. Vogesheere. Sperberbeere. Crataegus Aria. Mehibeer. -- suecica. Schtoedi che hsseere.

32쪽

Amygdala dulcis. Sisise Mandian.

---- amara. Bittere Mandian.

laus.

Tribulus aquaticus. Wassernus.

FRUCTUS UALDE EXOTICI.

Banana. Bianane. Annona. Annona.

34쪽

ESCULENTA UEGETABILIA SUCCEDANE A.

Loco CEREALIUM.

Scirpus maritimus. Meer- Se era. Bromus secat inns. Rocken- Tre e. Avena fatua. IVinnaber. Lolium temulentum. Sommerlolch. Schroindenaber. Triticum repens. Queckemυuriel. Hundegras. Convallaria Polygonatum. FS Dur . Multi flora. Vibiblumige. Rum ex acutus seu Lapatum acutum. Gemelne Griinf

35쪽

Stachys palustris. Sum r spol .

Calla palustris. Sumps- Calla.

Arum esculentum. Esbarer Aron. -- maculatum. Geflec ter Aron.

-- Colocasia. Egyptischer Aron. Fagus sylvatica. Gemelne Buche. Glandes. Gemelne Elchel. Pinus sylvestris. Gemelae Fichte. Abies. Gemelae Tanne. Hymenaea Courbaril. Heuschrechenhaiam. Zietania aquatica. Mehafer. Cichorium Inlybus. Ochorian urbi.

36쪽

Campanulae. Glockenblumen. Lapsana communis. Gemelner Rain chl. Chenopodium Bonus Henricus. Guter Hesnrich. Sonchus alpinus. Alpen Gansedises. -- oleraceus. Kohlartige Gansedisses. HasenkΟΛΙΗelianthus annuus. Gemesne Sonnmblume. Heracleum Spondylium. BEren lau. Sempervivum tectorum. HaussDiab. Haussisura . Ranunculus Ficaria. Scharboch raui. Lamium album. IN JJe Tauhenesses. - laevigatum. Rothe Taubenesseti Sinapis arvensis. Ackerjs . Ornythogatum luteum. Vogiamilch. Crambe maritima. Meerkohl. Carduus palustris. Sum disti. Melocactus. monendisti. Carlina acaulis. Stammisse Germura . Onopordon Acanthium. Wrisse Bergipes. Cilicus oleraceus. Kohlartiges Krat raui. Hipochaexis maculata. Golec tes Sau raui.

37쪽

Alga saccharifera. Istianisches mergras. Amaranthus oleraceus. Amaraath. Blitum. Maier - Amaranth. Lichen istandicus. Blandi ches MOOS. Flechie.

-- vel leus.

Fucus saccharinus. M e lisses Mergras. - esculentus. Esbares Meergras. --- palmatus. Han Ormiges Meergras. Tremella Nostoc. Stervui . Ulva umbilicatis. MernabetiΤataria hungarica. Tatarinura . Phytolacca decandra. KermeSbeere. Arctium lappa. Grosse Aletten. Borrago. Borrefch. Eryngium maritimum. Meerstranae Mannstreu. Mercurialis annua. Gemeines finget raui. Betonica. Betonie. Ononis. Hauhechel. Salicaria. meiderich. Angelica Archangelica. Ery- EngelrDur . . Εpilobium angustiispum. Schinalbatiericher meiderich. Panicum sanguinale. Bluthime. Fanum graecum. BOchshorn.

38쪽

CERE ALIA.

VEGETA AILIA, e quorum seminibus farinaceis Pinis aliique ii a farinacei parari solent, Cerealia

dicuntur.

Duplici constant principio nutriente. Uno amylaceo, quod acescit & aqua calida solvitur. Altero glutinoso, quod alcalescit, putrescit Se aqua calida solubile non est. Principium amylaceum destillatione decomponitur in oleum & acidum. Glutinosum vero in alcati v latile & gluten animale resolvitur. Hoc principium maxima quantitate in tritico invenitur. 'Solent cerealia triplici modo in usum alimentarem adhiberi: I. Semina integra, vel in granula minima seu Grutum g ries ope molendini contrita cum aqua, jure carnium vel lacte coquuntur.

a. Semina ope molendini in farinam rediguntur. Ex qua ope aquae in massam pastaceam redacta cibi farinacei variae formae parantur, qui cum aqua , jure carnium vel lacte

Inde origo principiorum constitutivorum chyli & laetis patet. Cremor ex oleo , ferum occhariferum ex acido vegetabili , caseus ex glutine & alcati volatili cerea- Iium nascitur. Ol. BERGII mar. med. p. 3I.

39쪽

aut solo butyro com comeduntur. Rarius farina simplex vel tosta cum lacte .in pulmentum redigitur.3. Demum massa farinacea ope additi fermenti fermentationi comittitur & clibani calore in

panem coquitur.

VIR Tus. Cerealia dc cibi farinacei bene cocti egregie nutriunt, facile digeruntur, mucilagine tenui acrimonias involvunt, acescentia putredini humorum resistunt: hinC hominibus sanis & non valde debilibus aptissimum & saluberrimum suppeditant nutrimentum. Panis tamen bene fermentatus longe facilius adhuc, quam cibi farinacei/Mn fermentati digeritur. Abusus vero ciborum farinaceorum praesertim non fermentatorum aut non satis coctorum in primis viis glutinoso - acidam saburram generant : inde sensatio ponderis in ventriculo, dVspeps Ia , Ve mes, apoplexia, atrophia, vel leucophlegmatia,' Varium imponitur cibis farinaceis nomen tum a figuratum ab additamentis: ut Divhtongi Noduli Noten. Pracentae quadratre Etrudet. Macaronestaroni. Torandulo Nudelia. P'acentin stillen, hae variae sunt butyraceae, axungiatae , saccharatae, quae minores sunt, majores enim vocantur Tortre Sol tela.

G ibanites seu Artocreas est panificium , cui includuntur carnes vel pisces Varie parati.

40쪽

febris pituitosa, strophulae de obstructis visceribus hydrops varius. '

TRITICUM.

TRr Trc VM hbernum L INNAE L fideiten. ODOR nullus; SAPOR farinaceus. INDOLEs glutinos amylacea. hinc cibus vegeto-animalis. Nam ἰ gl tinis animalis continet, utpote qua quantitate hoc cereale ab omnibus reliquis discriminatur. V1RTus est magis nutriens & minus acescens quam reliquorum cerealium , sed lentos generat succos. Usus. Farina pr' pane & cibis farinaceis parandis frequentissime adhiberi solet. Grtitum tritici Sese hengrie6 cum lacte vel jure carinnium coctum dat gratum & valde nutriens pub

mentum.

II. VAN S IET EN observavit , pueros quosdam , qui semina tritici matura avidius comederant , cunctos malo se habuisse, & insarcto ac tumido abdomine diu languisse; tandemque binos eorum periisse hydropicos, reliquis purgantium ope servatis, quibus putrida saburra glutinosa expulsa fuit. Commens. T. IV. p. Io8. Idem expertus ost ipse GALENUS, dum adolescens adhuc , aliorum ciborum inopia, triticum coctum , sale conditum, esuriens avide ingessisset, mox pondus sensit in ventriculo , postero die sequeba ur omnis cibi fastidium, molesti flatus, capitis dolor & caligatio oculorum, alvo interua suppressa. De alimentarum facultat. lib. I. c. VII.