Bromatologia seu doctrina de esculentis et potulentis

81쪽

Usus. Apud veteres Romanos malva culinaris fuit. Sciebant autem Malvam Sc Betam adeo laute cO dire, ut suavissima esset daps. '

ASPARAGUS.

ODOR turionum vix ullus. SAPost dulcescens, exacte leguminosus ut pisi crudi, Τuriones cocti minus dulces, obscure amaricantes, pulposil. UIRTUs nutriens, mundificans, diuretica , aphrodissiaca , alcalescens, urinam odore peculiari imbuens , qui vero sanis nullam noxam infert. Calc losis, podagricis & mictu cruento & haemorrhoide laborantibus a copioso asparagorum esu parOxismus quandoque accelleratur. Usu S. Coquuntur tutiones in aqua subsalsa & eduntur cum embemmate butyraceo vel ex vitello ovi, succo citri, butyro recenti & saccharo. Comeduntur turiones etiam semicocti & refrigeraticum embemmate ex oleo olivarum & aceto. In scutis carnium gratum conciliant saporem. Asparagi turiones valde crassi in pretio habentur, atque ditiorum mensas tempore vernali opulentant.' CICERO Epiuol. libr. 7. eoi l. 26 dicit se in coemna augurali apud LENTULUM facile quidem ostreisia muraeris abstinere potuisse, at a Bota de Malva ob luxuriosam praeparationeni tam copiose comedisse, at gravi Io dierum diarrhaea correptuS fueri CH. E RH AR T. l. c. 3. P. II

82쪽

vilioris pretii est Asparagus BD ris

s purges. & A paragus maritamus. Uleeri pavges Corallela fraut , cujus turiones in acetariis sua

muntur.

VIRI Us nutriens, roborans, sapida ob gratam am ritiem. Usus. Primo vere prorumpentes turiones ut asparaga ad mensam parati comeduntur.

CARD UNCULUS.

CUNARA Cardunculus L. Carbi seu 2srtis. Onon foliorum virentium debilis, graviusculus, bal.

semicus. SAPOR amarus at cOyiOΠe gratuS. VIRTVs nutriens , diuretica. Foetorem axillarum &oris tollere dicitur. Us . Folia virentia ut turiones asparagi praeparata

eduntur.

ODOR squam marum crudarum & receptaculi vix ullus. SAPOR amaricans , ingratus. Gaura vero sapor vix amaricans, gratuS redditur.

83쪽

VIRTVs nutriens, aphrodiliaca , urinam violaceo od re inficiens. Cibus sedentariis conveniens. Usus. Capita virentia ante florescentiam resecta elixantur in aqua subsalsa & dein cum embem matebutyraceo vel acidulo comeduntur. A squam miscalycinis ope dentium abraditur pulpa lateris i terioris. Receptaculum ut tenerrima & maxime carnosa pars , sapidissimum est.

PHASEOLUS VIRIDIS.

P HAS EO L N S vulgaris L. adhuc viridis. Crune ibat die. Onon leguminum & semqnum viridium subhircinus. SAPost dulcescens , subnauseosus. UIRTUS egregie nutriens: at pisis viridibus phaseoli legumina sunt duriora, hine iis digestu dissei-liora. Usus. Legumina adhuc tenella aqua elixata & cum embemmate butyraceo parata tenerum & sapidum sistunt cibum.

PHASEOLI vulgaris L. varietas cum flore puniis

i de obex Schminsbo hiae. Usus. Legumina tenella cocta priori specie sunt sapidiora. Recentes phaseoli, virides & elixati, in segmenta scissi sed abstractis longis filis , quae ora

nectunt.

84쪽

PHASEOLT vulgaris L. varietas. ι 'Phaseose. Usus. Legumina cocta priori specie dulciora, tenerio ra , sapidiora.

UsUS. Legumina Coctura evadunt lapida & tenera minus tamen quam reliquae species.

ODOR. Leguminum immaturorum moderatus. SAPOR leguminum & seminum dulcescens herbaceus. Coctura sapidissimus. UIRTUS nutriens, eccoprotica, non satulenta, digestu facillima. UsUs. Legumina integra, tenella adhuc vel ex adultioribus semina viridia exempta cocta Cum eminbemmate butyraceo comeduntur, vel pullis coctis adduntur. Siccata & leniter rosta ad hyemen servari quidem possunt, at ventriculum gravant.

P1sr sativi L. varietas. Sufererbsen. ΟDost nullus. SAPOR multo dulcior quam praecedentis speciei. UIRTus prioris at magis sapida & eccoprotica. Usus praecedenti S.

FABAE

85쪽

FABAE VIRIDES.

ODOR leguminum immaturorum moderatus. SAPOR dulcescenti- oleraceu S.

UIRTus nutriens: at cibus digestu dissicilior, quam reliquis legumina viridia. Usus. Legumina tenella pariter, ac semina immatura sapidum dant ferculum si cum radice datici in aqua coquantur, ac dein cum butyro dc petroselino conficiantur. Solent etiam semina immatura in aqua fervida chissime infusa in usum hyemalem servari.

CLASSIS FUNGORUM.

Vegetabilia mollia , floribus foliisque destituta ex habitu omnibus nota fungi vocantur. ODORE & SAPORE singulari fungoso dicto instruuntur. ΡRΙNcIPIA CONSTITUΤIvA sunt gluten, sale alcatino volatili dives, facile putrescens. Multum continent aquae, vix enim pars octava fungi est solida. VIRTVs nutriens , aphrodisiacus ac delicati saporis cibus, gulae gratus. Tartari in Russia, qui ecclesiam graecam profitentur, in frequentillimis suis jejuniis fere solis fungis vescuntur, & robusto tamen gaudent corpore. At debili non conveniunt

86쪽

stomacho. Nam ob coriaceam & glutinoso - putri dam, quam coctura induunt indolem, parum nutriunt, & saepe, indigesti alvo excernuntur. Magna copia ingurgitati in stomacho intumescunt, unde a distensione ejus anxietas, cardialgia, colica, singultus, quandoque indigesti triduo in stomacho retinentur: dein putrescunt & praeter priora symptomata gastritidem & diarrhaeam gangraenosam inducunt. Cum fungorum genera & species quaedam venenata sint, hinc fungi esculenti a venenatis bene in culina distinguantur. Non comedantur fungi, qui instruuntura. stipite cavo. 2. Odore tetro & sapore acri, Urente.

3. Qui sibi relicti cito in liquamen putridum

defluunt, aut cocti valde indurantur. . Color fungi nihil certi docet. Ex his ergo patet . fungum ob virus metum semper ancipitem esse cibum. Noti uni fungi esculenti sunt sequentes.

AGARICUS CAMPESTRIS.

UIRTus parum nutriens at sapidissimus cibus. Usus. Recens fungus incoquitur embenimatibus va-

87쪽

riis carnium & piscium. Aceto vini conditus pethyemem salvo grato suo sapore servari potest.

AGARICUS DELICIOSUS.

AG Λ RI CIS Miciosus L. Teii fer. R dnia ling. ODOR fungosus. SAPOR consimilis, satis gratus, masticatus in faucibus levem sensum acrimoniae relinquenS. VIATus. ob gelatinosam indolem priori magis nutriens. Brodium hujus fungi, dum refrigeratur, valde spissescit & revera gelatine scit, quod apud alios fungos non adeo observatur. Us Us. Recens fungus embemmatibus incoctus est sapidistimus. Multo salo conditus aut aceto coctus& pipere conditus per hyemen servatur.

AGARICUS CANTARELLUS.

AG A RI CV S Cantaralius L. 'Pliffersinge. Ehei isthaeum m. ODOR fungosus. SAPon consimilis, subsalsus, cum levi sensu acriaaoniae in ore & faucibus mordente. VIRTUS nutriens, sapida. Usus. Ut prior species paratur.

AGARICUS LACTI FLUUS.

As ARICU S Iacti us L. Trabling. ODOR fungosus , gratus. SAPOR consimilis. GIus grati sti mus. Uiurus nutriens, sed ob duriusculam carnem digestudiis cilis. F a

88쪽

Usus. Cum butyro & petroselino frictus valde gelati-nescens & sapidus evadit.

maticus, gratus. VIRTVs nutriens, gratum embemmatibus concilians saporem. Usus. In culinis siccatus servatur hic fungus per hyemem. Recens vel siccatus embemmatibus incoquitur.

AGARI CΠS piperatus L. ODon fungosus. SAPOR acri S. VIRTVs. Et si caro hujus fungi lacte croceo valde acri& fere caustico repleatur , tamen in Russia, ubi in doliis ad tempus quadragesimae reservatur, comedi solet.

AGARICUS VIOLACEUS.

89쪽

AGARICUS INTEGER.

AG A RI CN S integer L. T aubling. 'ODoa fungosus, debilis. SAPOR subdulcescens, δε- tuus. Caro duriuscula, at tenera. Color vel ruber vel violaceus , ve albus vel viridis. Datur Agaricus integer venenatus, qui babitu, figura & colore esculento perfecte similis est, sed differt ab esculento odore tetro , sapore acri fere

caustico & carne laxa. Unicus venenatus Cum plurimis esculentis coctus omnes hos emeticos &venenatos reddit. UIRTUs nutriens. Fungus ad ultior facile vermine scit.

Usus. Coquitur cum butyro, sale, pipere ex petroselino.

Ces. ΚRAΡF Beschresbu ag der in intero terreichmachiis fenden Schwammen I. Hest p. 3. Vido egregium opus mox citatum Cel. ΚRAPF p. 9. . An ex hac observatione explicari potest , cur quibusdam authoribus visiim fuerit fungos eosdem certis anni tomporibus esculentos, aliis vero temporibus esse venenatost Aut an idem fungus pro diversitate loci, in quo crescit , bonus vel malus sit, ut de plantis umbellatis, quae in Ioeis aquosis crescentes solummodo venenatae sunt, notum est. At CELEBERRIMI Aran Agaricus integer venenatus croscebat in eodem loco cum esculentis l. c.

90쪽

Onon debilis. SAPOR subdulcescens. ViaTus & Usus prioris.

Usus. Convenir cum priore.

BOLETUS BOVINUS.

VIRTVs nutriens, honum saporem concilians.

UsUs. Utplurimum siccatus ad condimenta jusculorum& ciborum adhibetur.

CLAVARIA COR ALLOIDES.

C r AUA Rr A Coralloides L. Corallelisthmanam. Onon fungosus. SAPOR debiliter fungosus, in saporem rapae recentis incidens. Fungus masticatus sensum. acrimoniae & amaroris in ore & faucibus relinquit. UIRTus nutriens, sapidum praebens cibum. Usus. In culinis paratur fere ut agaricus deliciosus. Coquitur nempe cum butyro, sale , petroselino& basilico per semihoram circiter, postea cum cremore lactis & ovis recenIibus perficitur.

CLAVARIA FASTIGIATA. Cr AVARIA fasigiata L. Siegelabori.