Bromatologia seu doctrina de esculentis et potulentis

91쪽

PHALLUS ESCULENTUS.

Usus. Infunditur fungus integer in aqua, quae abjicienda , dein coquitur in butyro, tum additur saccharum atque vinum. Adhibetur etiam ad perficienda embemmata. Potest etiam siccari S per totum annum stipitibus rejectis servari.

PHALLUS MITRA .

sticatione comminuendus. UIRTUS nutriens.

USUs. Recens, aqua calida infusus, dein butyro m ceratus, iterum cum pauca aqua per semihoram,

addito petroselino & pauxillo basilici coquitur, tandem perficitur cum cremore lactis; unde sapidissimus fit cibus. Siccatus etiam diu servari potest. LYCO PERDON TUBER. LYCO PERDON Tuber L. TriiiDI. Hic fungus per totam hyemem estoditur e terra, sub qua

92쪽

ad dimidium pedem delitescit. Hinc aut casu in-Venitur, aut suibus, qui tubera odore percipiunt, vel etiam canibus ad vestiganda tubera condoce factis inquiruntur. Quae hyeme inquiruntur , ni-- gri Cant, quae tempore occurrunt aestivo, pulpam minus obscuram habent, minusque sapida at fragrantia tamen. Onon fragrans . SAPOR gratus. VIRΤUS nutriens, aphrodisiaca, gratissimum saporem cibis concilians. Usus. Tubera recentia sub cineribus vel prunis Di 'a valde sapida & fragrantia sunt. Siccata evadunt tenacia , odorem saporemque fragrantem fere perdunt, in magnatum tamen epulis usitata. Oleo condita diutius tenera , hinc siccatis praestantiora, parum ramen sapida sunt, quare hΥc solummodo cibis & embemmatibus tanquam condimentum adduntur.

LF C o PE AEDO N Bovi a L. Tobis . ODOR fungi recentis fungosus. SAΡou consimilis. Vinius nutrie hs. Usus. In Italia recens fungus non solum exiguus, sed etiam magnus conscissas, coctus, dein frictus, sale & oleo conditus esitatur. M. HALLERI mat. med. T. II. p. 277,

93쪽

CLASSIS ACETARIORUM.

Vegetabilia esculenta, quae cruda aceto, oleo & sale irrorata comedi solent, Acetaria dicuntur. Folia tenera, silcculenta, glabra, sapore & odore ingrato destituta huic scopo sunt apta. ODOR plerumque nullus. VIRTUS. Plantae acetariae succo gaudent solvente, sa-ponaceo, refrigerante, anti septico , parum nutriente , ecco protico , & diuretico , ob additum acetum ventriculum grato stimulo irritante. Hinc appetitum excitant, diathesin inflammatoriam, atra bilariam , alcatinam , putridam, scorbuticam humorum impediunt, corrigunt, linguam, Ven triculum , intestina & renes sordibus liberant, sanguinem refrigerant, attenuant; ohstructiones hepatis aliorumque viscerum solvunt.

Conveniunt sedentariis, scorbuticis, biliosis, sanguineis , calidis, praesertim climatis aut aestatis calore debilitatis. NOCENT vero acetaria frigidis, pituitosis, inertia bilis vel acido laborantibus. DIVIDUNTUR acetaria a suo sapore in blandiora de

acriora.

94쪽

ODon soliorum nullus. SΑpost oleraceus, debilissime

amarican S.

VIRI Us succo lacteo rese gerans, solvens, abstergens eccoprotica, antaphrodisiaca, subanodina. Satis facilis est digestu : si vesperi comedatur, nocte Sticit tranquillas, ardorem viscerum, aestum no-

cturnum temperat.

Us Us. Capita aliquoties discissa aceto, sale de oleo imrorantur, optime cum ovi vitellis in acet' sol tis sapit.

ODOR MLorum nullus. SAPOR aliquantum magis ama

ricans.

V1RTus prioris. Usus prioriS.

ODOR foliorum nullus. SAPOR grate amaricans. Si folia primo vere germinantia ad apices filo nectuntur, tunc folia interiora magis alba, tenera, duucia evadunt. UIRTus nutriens, aperiens, temperans, eccOprotica, diuretica. UsNs prioris.

95쪽

VIRTus aperiens, tonica, diuretica. Hypochondri .cis, ictericis, obstructione hapatis laborant bus, utilis. Usus. Folia tenella acetariis, radices jusculis & carnibus adduntur.

ODOR nullus. SApost debilis, austeriusculus, gratus. VIRTVs refrigerans, humores acres corrigens, tonica. Usus. Folia vere & autumno, antequam caulescat herba, leguntur & radice rejecta, forma acetarii

eduntur.

Usus praecedentis.

AN A CAMPSERO S.

96쪽

ODon foliorum subrancidus. SAPOR aquoso - acidulus. VIRTVs nutriens, refrigerans, antis corbutica. USUS. Folia recentia. acetariis admiscentur. Sola per se non facile assumuntur.

CAMPANNLA Rapunculus L. Tapunbel. ODOR nullus; SAPOR dulcescens, gratus. UIRTUs nutriens, sapida. USUS. Recentes radices in acetariis adhibentur, coquuntur etiam cum carne vel jure Carnium.

OEN O TH EA A fiennis L. Tubra punies. ODOR radicis nullus. SAPon dulcescens, oleraceus s re rapunculi. UIRTUs nutriens, sapida. Usus. Radices coctae forma acetarii comeduntur.

PORTULACA.

PORTULACA Oleracea L. ortusas. ODOR catalium nullus. SAPOR herbaceo - aquosuS, cOctura acidulus. UIRTus nutriens, refrigerans, antiscorbutica, solvens obstructa. Usus. Caules aqua fervida infunduntur, dein oleum& acetum adfunditur in forma acetarii, quod ad carnes comeditur. Caules crudi condiuntur cum

aceto, sale, pipere & foliis lauri, atque ita per

hyemem servantur.

97쪽

ODOR radicis graveolens, aromaticus. SAPOR subdulcescens, subaromaticus. V1RTus nutriens, diu retica, subnarcotica, em menais goga. Noxia dicitur morbo nervoso laboranti

Usus. Radix cruda vel levissime cocta secatur in taleolos & ad carnes vel pisces assatas, aceto, oleo que condita editur.

Usυs. Turiones frequenter Constantinopoli in acetariis comeduntur.

VIRTUS nutriens, censetur suspecta. 'Usus. Radices tenerae crudae vel coctae ad finem hy mis seu tempore quadragesimae forma acetarii cO-

Vertiginem, gravedinem, doloremque capitis esii hujus risdicis causari propria experientia testatar Ceseb. CLUSIUS. At ego & mea familia multoties tum Viennae tum Budae his radicibus in jusculo , tum &acetarii forma sine noxa vescebamur.

98쪽

meduntur. Iusculis incoctae bonum conciliant a.

LE ON Ton o N Taraaeacum L. sὁmenias)n. I sese nrohrsein. Onon soliorum nullus. SAΡOR primo vere amaricans, aestate amarus. Tota planta admodum lactescit. VIRTUS nutriens, aperiens, valde diuretica. Hinc dicitur vulgo in Gallia seu Amminga ; infantes enim vesperi taraxacum in acetario come dentes, lectum facile permingunt. Usus. Folia primo vere propullulantia adhuc alba ad acetarium colliguntur. Hoc a scilicis, ictericis, scorbutieis & obstructione hepatis laborantibus

valde convenit.

BRASSICA CAPITATA.

BRASS I CA oleracea L. Rraui. ODOR nullus. SAPOR Oleraceus, subdulcescens. UIRTus nutriens, diu retica, at valde satulenta. Usus. Capita brassicae albae vel rubrae ope cultri vel dolabrae peculiaris in minutissitia filamenta conscissa aceto calido perfusa & addito lardo in minimas molle culas scisi de calefacto forma acetarii adi carnes assatas praesertim porcinas come

duntur.

Hungari brassicam acidulatam crudam cum oleo lini forma acetarii comedere amant.

99쪽

BRASSICA RAPA

BRASSICA. Rapta L. 8luben fravi. Radices arenae immissae per totam hyemem albos turioneS cum foliis flavescentibus emittunt, quae instar acutarii usurpantur. ODOR foliorum nullus. SAPOR dulcescens, gratus.

VIRTUS nutrien S.

Usus. Haec folia in defectu aliarum herbarum acet riariam in usum trahuntur pro acetariis.

CUCUMIS SATIVUS.

Cυ cI MIS sativus L. Sursen. Umursen. ODOR pomorum crudorum & immaturorum fatuus. SAPOR Iubdulce cens, crudus, fatuus. VIRTUS nutriens, refrigerans, solvens. Usus. Fruetus tenelli seu immaturi Eifiggurten. Conditi sale & aceto per totam hyemem conservantur & frequentissime ad carnem bubulam comedi solent; signum bonae conservationis est, si rigidi , subfragiles non autem flaccidi deprehenis dantur. In vase cupreo cocti valde virides de fragiles evadunt, at ob cuprum venenati sunt. 'Eduntur etiam crudi in taleolos resecti addito aceto , sale, & pipere forma acetarii. Si succus exprimitur, digestu sunt difficiles & rui'us cucumerinos generant, quod non observatur a taleolis non exis pressis.

100쪽

Frui'us paullo maiores vel solutione salis parati. Sahgur feri, ad carnem bubulam comeduntur. Coquuntur cucumeres conditi vel recentes in aqua, qui tenerrimi fiunt & cum embemmate butyraceo ad carnes comeduntur. Cucumeris taleoli cum saccharo matutinis praesertim temporibus comesti vel succus expressus , com- . mendatur phthisicis , hecticis & hcem optoicis. 'Cucumerum succus in ventriculo non putrescit uti succus melonum & cucurbitarum. ''

CUCUMIS ANGUINUS.

fen. ODOR nullus; SAΡOR amaricans. Usus. Indiani fructu immaturo, exempta medulla &amaritie per cocturam in aqua ablata, vescun

tur.

Usus. Receptacula florum femineorum adhuc tenella cum aceto Condita suavissimum edulium, loco cucumerum ad carnem comedendum sistunt.