장음표시 사용
121쪽
comprehendam familiam : de omnibus interim plantis venenatis pro dignitate agere nee pertinet ad instituti rationem, nec permittit angustia temporis, qua premor; ex quovis itaque genere duas plantas solummodo eligam, earumque exposita symptomatum caterva, quae vulgo offerre solent, illarum rationem agendi, & mortis inlatae causam, quantum potero, addam, licet omnino dissilendum non sit, bene multarum plantarum venenatarum agendi rationem spissis obfundi tenebris.
g. Ii 6. YYd Opii pertractationem me accingor, de cujus actione in corpus humanum magnis animis inter se certarunt auctores, absque ut ad hunc usque diem victoria protina aut altera parte sit declarata; quum vero eXperimenta unius observatis alterius sint opposita, optime putavi, his omnibus in medium relictis, directe transire ad phaenomena, quae tam a parva quam a magna observantur Opii dosi, atque, illis accurate examinatis, considerare, in quantum ea possint in servire ad rationem agendi opii, nec non ad causam mortis ex ejus abusu, explicandaS.
122쪽
Io6g. III. Opium minori dos assumtum ob stimulum stupefacientem mentem reddit tranquillam, hilarem, Omnenlaque aufert metum, hinc ad exhilarandum animum, & COnciliandam sibi audaciam Opium ingerere Gentibus Orienta libus solenne est; incitat porro systematis sanguiferi actio 'nem, ac cordis arteriarumque motum plurimum accel cras; nec minori cum cssicacia in partes genitales agit, stimulat enim tanta cum vehementia ad venerem, ut nec senes ab
hisce deliciis alienissimi excludantur, & penis erectio in trucidatis militibus Turcis, qui optum tu inserant, etiam post praelia perstitit ciet ); auget denique diaphoresin
cum cutiS pruritu; a , Ceterasque eXcretiola es e contra
supprimit: grata vero sensatio ab assii nato Opio excitata non longe durat, at intra quatuor, aut quinque horas defervescit, hancque eXcipiunt torpor ac sImnolentia, quae saepe per longum tempus persistunt IasII 8. Sin autem Opium majori ingeratur dIsi, tunc haud apparent gratae istae sensationes, sed robur apparens nunc cedit torpori stupefacis tune nervOS, eorumque vires admodum prosternit, ita ut non raro tactus, Visus, auditus, ceterorumque organorum sensori ornm inde sublatorum legantur exempla hinc capitis stupiditas, vertigo, somnolentia, nec non illa insensilitas contra Omnes' impressiones externas , habitusque ille stoicus etiam subdolorosissimis cruciatibus, nimia illa dosis ad veneris exer
Vid. O MEL IN p. 468. ibique allata. ob in vationes.
123쪽
citium viros reddit plane ineptos, pari cum vi partium musculosarum infringit Irritabilitatem, quod torpor ventrieuli & intestinorum , deletus eorum motus perist alticus,
ac crurum immobilitas extra dubium ponunt; mirum interim est, remedium , tum nervorum tum musculorum vires ita in si ingens, eodem tempore systemati sanguifero maximum praebere calcar, pulsuumque numerum, & corporis calorem admodum augere, hinc respiratio fit celerior Adissicilior, rarest sanguis, turgescunt vasa, ab aucta san uinis circulatione oritur rubor & intumescentia faciei, capitis gravitas, sanguinis in cerebro accumulatio, enascitur nonnunquam delirium ac furor, denique, aut a ce rebro nimia sanguinis copia compresta, aut a vasorum ruptura orta sanguinis effusione generatur ApopleXia, cujus vlces cito excipit morS. S. II9. Ex hisce phaenomenis, quae in extinctis ex opionumquam non observantur sequentia profluunt scholia. Primo. ALsTONII eXperimenta, Opium nimirum systematis sanguiferi vires minuere, quotidiana Observatione resutari, nec ab animalibus, quae sub cultro anatomico tremunt, quae tantos jam passa fuerunt Cruciatus, ullam valere ad homines conclusionem.
Seo do. WAYTTII ci 28 opinionem, Opium unice nervis suam imprimere vim, esse falsam, quum illud non agat, priusquam saltem ejus portio absorpta & in massam
124쪽
sanguineam fuerit transmissa, uti probat non solum opilagendi ratio, quoniam non nisi post aliquot tempus illud mortem inseri, sed & sudor haud raro Opium red
Tertio. Quum Opium praebeat nobis specimen medica menti, quod, dum vi sedante in cerebrum & musculos agit, simul pro systemate sanguifero excitantis fungatur
vice, ejus actio demonstrat, tum swstematis sanguiferi functionem a nervorum imperio non unice pendere, tum eundem stimulum omnes partes Irritabilitate gaudentes non eodem imodo assicere, verum in iis pro diversa or ganorum structura oppositos saepe producere effectus. Quarto. Licet Opium in cerebrum agere ex memoratis pateat, inde tamen istud nervos immediate assicere, nullatenus sequiturς quin e contra Cel. PONTANA ingenti experimentorum numero constitit, Opium nervis nudis admotum ne minimum quidem praestare effectum, unde igitur patet I3o , nervos ab assilinio Opio non protopathice , sed tantum deuteropathice laborare. Quinto. Quum ergo nervosum systema stricto sensu ab Opio non assiciatur; verum cerebrum ab ingesto Opio laesum tandem & ipsos nervos in consensum rapiat: apparet hinc etiam, tum nervos gaudere viribus suis propriis, ac a cerebri energeta omnino diversis, tum & ipsum cerebrum praeter nervos ab aliis partibus nonnunquam directe assici, ac malum earum ope cum illo viscere communicari posse;
125쪽
longe itaque abest, nervos in omnibus, sic dictis morbis
nervosis, primarie laborare. Sexto. Quum opii in venas infusione convulsiones oriamtur, etsi justa recentiores Anatomicos vasorum tunica i
terna nervis plane est destituta I 3I) , quumque idem phaenomenon locum habeat, etiam sit nervi istius partis, in qua eXperimentum instituitur, vel in origine vel in progressit suo descissi sint 13ab, hinc compertum est, con- Vulsiones non semper constituere assecti systematis nervosicriterium, sed illos aliquoties ab aliis causis oriri; non omnes
ergo convulsiones, uti vulgo putatur, a nervorum irritatione sunt petendae, verum e contra haud raro illae pe dent vel a turbato aequilibrio inter musculos antagonistas, vel ab inordinata systematis sanguiferi actione. I. Iao. Quod nunc ad mortis causam ex Opio attinet; tum ex memoratis symptomatibus, quam ex corallariis inde deductis apparet, Opium vehementer incitare circulationem; atque ab illo sanguinem insuper tenuiorem reddi, hinc turgescunt vasa, ac ex nimio stimulo torpent tandem, imo ob sanguinis plethoram ad volumen rupturam haud raro illa patiuntur; dum vero vasa sangui sera cerebri praeceteris sint teneriora, illa etiam citius succumbunt, obruitur sic cerebrum sanguine, atque Apoplexia homo e medio tollitur.
126쪽
3. I LY foliis hujus vegetabilis destillationis ope colligitur aqua, quae coli Obatione in Venenum atrocissimul nabit. A qua haec aut per os ingesta, aut per anum in-jeeta, si parva exhibeatur copia, oriuntur convulsiones mox fortiores, mox debiliores; asscitur inde animal paralysi praecipue artuum posteriorum, in hoc statu organa ejus sensoria tamen bene valent, auditu ac visu percipit objecta, & artus punctos aut pressos agitat: majori dosii exhibita brevissimo tempore necat, & absque convulsionibus,
quin tunc agit tam velociter haec venenum, ut ViX ventriculum attigerit, quum animal jam deleteri os essectus experiatur, animalium frigidorum vitam citius adhuc, quam illam animalium calidi sanguinis exstinguit; - virus per vulnus communicatum nocet quidem, sed tunc requiritur longe major quantitas, per venam injectum mox mortem infert, nervis tinnmediate admotum eos quidem topice asp-cit, ac omnes musculos, qui ab hoc nervo accipiunt ramulos, paralyticos reddit, neutiquam vero sic necat; cerebro applicato mox moritur animal; idem accidit quoque, si oculis ejus instilletur, quod ultimum videtur esse repetendum ex vicinitate hujus organi cum cerebo, non autem, uti DOct. s CHAU B voluit, a vasorum lymphaticorum resorptione; ceterum hoc phaenomenon quidem incolumbis, neutiquam vero in quadrupedibus observavit Cel.
127쪽
Cel. FONTANA: cessante Vita corpus apparet relaxatum,& vis irritabilis mulculorum P Ursus reperitur deleta, quin aliquot guttulis hujus veneni cordi animalium frigidi sumguinis applicatis , illud mox inde privatur facultate se se contrahendi, actumque est de cordis Irritabilitate. In cadaveribus sanguinem semper admodum dissolutaen deprehenderunt Cel. FoNΤANA & Doct. SCHA UB; venae sanguine reperiuntur distentae, pulmones Insammatione correpti; dura mater, & cortex cerebri sanguine pariter turgent, arteriae e contra sunt vacuae. Haec saltem sere semper in ejusmodi cadaveribus observantur. 122. Si ergo, quae de topica paralysi a Veneno nudis nervis applicato, quae de eodem oculis & cerebro admoto, quae demum de cita ejus agendi ratione diximus, in unum contrahamus, videtur concludi posse se Veneti una
illud in omni casu topice agere in nervos, infringendo eorum vim; hinc illa paralysis si nudis nervis applicetur.
hinc mors si cerebro aut cuidam porti in ejus vicinia fuerit admotum, hinc denique adeo cito effectus' morbosi sese manifestant: quod autem de ipsius agendi ratione re spectu totius corporis attinet si . minori dos hi geratur,
tunc stimulo suo peculiari initio quidem partes Irritabilitate gaudentes ad actionem incitat, attamen prae nimia stimuli violentia illam actionem mox excipit torpor, ipsaque vitae exstinctio, quae, si major dosis assumatur, momento citius supervenit. Eis igitur hoc venenum directe in principium vitale agat, & illius exstilictione, majori dos assumta, mortem inferat, minori tamen propinata proxima moriendi ratio videtur esse petenda a turbato systemate sanguifera, prae
128쪽
cipue quidem a pulmonum inissammatione, quam sequitur suffocatio, nam hinc arteriae vacuae, venae vero san guine repletae videntur esse explicandae I33J.
S. ista. Summo cum iure haec planta inter memorata
venena primum tenet locum, quippe Vis noXia non tantum haeret in baccis . sed etiam ejus semina, folia & radices, diverso etsi gradu, ista pollent. Baccae tamen prae ceteris partibus animali oeconomiae sant noxiae ; a majori hujus veneni dosi nascuntur siccitas oris, tremor linguae, molestissima sitis; dissicilis deglutitio, irritus vomendi conatus,
atque 1 ag) Merentur hoc de veneno consuli Cel. FONTANA l. l. Τ. II. a p. 12S. ad 15S. & in Supplemento a p. 3o6 ad 3ψet. Ill. MURRAY Apparat. Medic. T. III. a p. 2I3. ad 224. Ill. GMEL IN l. l. p. 282. & duab. seqq. Cel. PLENcΚ l. l. a p. II O. ad II 3. nec non Doct. sc HAU A in egregia Dissertatione de lauro ceras qu litatibus medicis & venenatis publice defensa. Marbugi Hessorum Anno 1792. -
129쪽
atque insignis praecordiorum anxietas ; corripiuntur dein aegri furore cum stridore dentium, & convulsionibus, oriuntur ob inordinatim circulationem motus febriles, apparet facies profunde rubra & tumida, diductis palpebris pupilla observatur immobilis, maXillas spasmus saepe tenet clausas, ventriculus ad stimulos valde est insensilis, frequenter oritur oesophagi & ventriculi inflammatio , cum imi ventris atrocissimis doloribus , tument intest na , destruitur eorum motus peristallicus, enascitur saepe canalis cibarii inflammatio, quae haud raro ad me senterii glandulas, imo ad pulmones, & hepar usque sese propagat. Hisce succedit totius corporis debilitas, omnium sumctionum languor, artuum praecipue inferiorum paralysis , convulsiones , sanguinisque distatutio, vertigo, coecitas, propensio ad somnum, sopor, Apoplexia, ac deniqne mors. Cadavera, quae cito in putredinem vergunt valde tument& maculis notantur nigricantibus, dissolutus sanguis per Omnes partes, imprimi S ex naso, ore, ac auribus esiluit,& intolerabili cadaveris foetore ambiens atmoSphaera inqui
nenum, primum viariam primarum vires admodum minuendo, ac nervosum systema laedendo non paucas in oeconomia animali excitat turbas, intrat dein systenaa sanguiferum x I34) CL Ili. O MEL IN l. l. a p. 29O. ad 3o8. Cel. MURRAT Apparas. Medic. T. I. p. 626. 2 seqq. nec non Cel. PLE NcΚ p. I 2o, a trib. seqq,
130쪽
II 4rum, ubi destruendo cordis vasorumque Irritabilitatem, &sanguinem dissolvendo eadem sere symptomata, ae aqua LaurO- cerast producit; attamen mortis causa ab hoc Beli donnae veneno non ita semper sibi similis est, saepe quidem moritur homo ab hoc veneno apoplectice, sed & non raro a venenato stimulo exstinguitur principium vitale, nonnunquam quoque Ob primarum viarum sphacetum occumbit
aeger. Liquet ex hoc, in quantum hocce venenum cum na colicis conveniat, & in quantum ab earum ratione rec dat: licet enim narcoticorum adinstar Irritabilitatem prosternat,. agit tamen simul manifeste in nervosum systema, atque immediate eorumdem Ope ejus venenatam vim Cerebrum e3peritur. Habet insuper hoc venenum id sibi privum, quod prae ceteris partibus irritabilibus imprimis in systema sanguiferum agat, cujus actionis summa illa sanguinis ad dissolutionem propensio, durante adhuc vita observanda, est effectus.
S. ias. I jus radice ab hominibus lanesto errore ingesta, effectus venenati vulgo sunt sequentes: praecordiortina summus dolor, anxietas & ardor, irritus vomendi conatus, vomitusque cruentus, abdominis meteorismus, singul-sius, sparmus maxillae invincibilis, convulsiones uni