장음표시 사용
151쪽
dissicultates tollant, Verum hic manet adhuedum multu uio
scuri: in quantum autem ex relatis pateat, videtur hoc venenum a vasis absorbentibus hauriri, perque ali systema sanguiferum deferri; simulac autem illud syllema intravetit; mox agit in vasa, illa conjicit in motus irregulares, di aciprae nimia stimuli violentia eorum nec non ceterarum. partium musculosarum Irritabilitas destruitur. Insuper pulmonibus nimica horum actione ua,numquam non pessumdat; quum vero nulla N. C. pars a causa morbi sica quacumque pollit laedi, quin oriantur principii vitalis ad stimul uinaverruncandum conamina, nascuntur in animali oeconomia
insignes turbae, quae non possunt, quin systerna nervosum ceteraque nostra organa in consensum rapiant; et si igitur ab hoc veneno protopathice nervi non laborent, semper tamen etiam cum his secundarie stimulus venenatus communicatur. Ne huic explicationi objiciatur, veneni obsorptionem non esse ver Milem, quum cutis vasis lymphaticis non careat, ac veneni interne assium ti ad mortem inserendam multo major quantitas requiratur. Haec licet ita sint, minime tamen nostram refellunt opinionem; praeterquam enim, quod admodum Probabile videatur, abso bentium orificia pro variis muneribus , quibus a Natura
sunt destinata, diversa praedita esse structura; probavit insuper Cl. MAsc AGNI Us, systematis absorbetitis fabricam non ubique esse eandem, sed illam pro diversa absorbem da materia differre : hinc etiamsi vis assimilandi indolem contentorum toti systeinati absorbenti sit communis, illa tamen non aequabiliter in omnibus ejus partibus viget; quin nostro in casu illud virus ab absorbentibus insignem pati debeat mutationem, dum aliter eodem modo ac si san-
152쪽
guini immediate admisceatur, momento citius Vita privaret animal. 'Agit' ergo hoc venenum protopathice in solas partes irritabiles; & pulmones, atque harum ope malum cum ceteris - organis communicatur; illa autem stimulata hoc in casu, uti Temper, potentiae nocenti resistere conantur, sed ob stimuli violentiam brevi succumbunt solida, destruiturque illorum organica compositio, cujus destructione semper ge
153쪽
RIUSQUE CAUSIS.CLASSIS SEPTIMA
MORS EX MORBIS UNIVE SALIB US.
S. I 44. Lnter hos morbos Febres & morbos labriles re- sero, ita tamen, ut Febrim heeticam, utpote sere sempera laesa functione alicujus organi pendentem ad hunc locum non pertinere putem; Febris biliosa quidem quoque plerumque ab assectis primis viis oritur, sed quum in hoc morbo plura organa simul laedantur, & quum illa haud raro
etiam in Febrem putridam mutetur, ea inter morbos uni-Versales videtur esse collocanda ; ceterum Febrium divisionem Ill. vo GELii Classes, ceu Naturae admodum congruam, sequar, ac ordine a Cl. Viro proposito illas pertractabo. De morbis vero Febrilibus, quum imprimis eatenus, quatenus ad nos pertinent, inter se admodum sint analogi, non singulatim disseram, sed de iis omnibus junctim tantum monebo, quotuplici ratione mortem inserant.
154쪽
FEBRIS INTERMITTENS.I. 14s. Febris intermittens, per se non periculosa, tamen
mortem potest inferre, si aliunde ejus agendi ratio in Corpus Humanum mutetur, modificetur, intendatur. - Contingunt haec vel ex constitutione epidemica, cujus genius sese jungit febri intermittenti, vel eX anni tempore, aetate, & statu sanitatis subjecti aliunde turbato. S. I 46. Jure merito constitutio epidemica primum tenet locum, a qua tantum indoles Febris determinatur, ut pro varia regnante Epidemia ad Intermittentis curationem diversam medendi methodum instituere debeat medicus. Hinc autem Febres intermittentes necant vel prae nimia potentiae nocentis vehementia, qua principium vitale d letur; vel impediendo unam alteramve funestionem, ad vitam plane necessariam, huc inter alias pertinent Febres algidae , quae frigore mortisero, quo ab initio ad finem notatae sunt, vasa ad corporis peripheriam collocata spastice contrahunt, sicque essiciunt, ut humores cum impetu introrsum ruant; obruuntur ergo sanguine cerebrum, cor & Pulmone. , ac prout hoc vel illud organum ceteris exsistat
155쪽
debilius, pro ea ratione hisce in casibus, aut ex apo-plexia, aut syncope, aut suffocatione pereunt homines. S. 1 7. Porro considerandum venit anni tempus; aestate enim, ubi ceteris paribus pleraeque malignae Febrium intermittentium species observantur, haud raro illarum in
lignitas pendet a systemate gastrico, bile depravata repleto, hinc illas saepe concomitantur gastritis & enteritis spuis
ria, quae mox in gangrenam abeuntes prae canalis cibariisphacelo vitae silum abrumpunt: e contra tempore hiemis& veris initio aliquoties intermittentes conditionem inflammatoriam assumunt; si medicus tunc ad anni tempus, ac inflammatoriam Febris indolem non attendat, atque agro to antiphlogisticorum loco C. P. praebeat, haud raro brevi actum est: de vita, peritque illo in casu aeger, aut quia Inflammatio abiit in gangrenam, aut quia organum ad V, tam sustentandam plane necessarium inflammatione impeditur , quominus suam functionem exserat. f. I 48. Sed etiam aetas haud raro in causa est mortis ex Febre intermittente, ceterum minime maligna sic e. c. Febris vernalis saepe vi depuratoria deprehenditur humano generi salutifera, attamen non raro ei succumbunt senes, quum illorum vita minima congestionem sanguinis, introrsum non perferre valeat, quippe cor & vasa sanguifera majora ob rigiditatem, & ad stimulos insensilitatein
haud susscientem vim prementi sanguinis columnae opponunt, verum sanguine obruta mox agere cessant; idem se
pe accidit valetudinariis & cachecticis, dum otiam in illis vita languet, & igitur debita vi reagere, ac sanguinem ad
corporis peripheriam repellere organa non Valent.
S. I 49. Moritur igitur homo, si ex Febre intermittente
156쪽
pereat, plerumque in primo eius stadio, non tamen: illud Frigoris stadium solum est lethi serum, sed & in secundo
stadio calor ita intendi potest, ut ex nimio calorici stimu lo principium vitale exstinguatur, quae moriendi rati O ta 'men in India tam orientali quam Occidentali , ac imprimis in regionibus sub gona torrida sitis magis quam sub climate temperatiori accidere solet isi .
Febre, moritur homo Primo. Quando ob inflammationis Vehementiam prin-eipium vitale exstinguitur, quo in casu vel sub ultimis vitae 1 si in Merentur de Febre intermittente consuli Ill. vos EL l. t. Cap. II. p. 3o. & seqq Celi. Qua a 1N de curandis Febribus & infammationibus Cap. XII. p. Isa. Ill. sTOLL Aphorij . de cognoscend. Neurand. Febribus p. 98. I. 39s. & seqq. Cl. W. GRANT Observations enthe Nature and eure of severa, Vol. I. p. I. S seqq. Cl. G. CLEG-HORN Observat. on the videmical dbesses in Minorca from the dieara 744. to I 749. edit. sec. Cap. III. p. I 3 S. & seqq. Cel. sELLE Medicina clinica p. 3I. & seqq. in pγretologia Ord. IV. p. 338.& seqq. Cl. MAca RIDE Introductio Methodica in theoriam & praxin Medicinae ex versione CLoss II P. II. Cap. VII. p. 5O. 2 seqq. necnon Ill. BURsRRIUM DE KANIL VEL D Inst. Med. Pract. Vol. I. P. I. P. I I. & seqq. ibique citatos auctores.
157쪽
tae conatibus, id est, sub convulsionibus vita fugit, vel virium vitalium excessum excipit summa earu ia debilitas &prostratio, quae . in Febre. hac non raro ante mortem observantur, ac eo in casu quadam specie gangrenae, ut ita dicam, universali perit homo. Secundo. Aut perimitur cris impersecta, ubi scilicet materies morbosa versus aliquod organon internum defertur , atque ibi absessum non aperiendum format, quo in casu interit homo ob destructionem virium di functionum vitalium unius alteriusve annuli e medio catenae. ' Tertio. Nonnunquam suppurationis universalis specie diem obit supremum, quando post mortem omnia viscera humore puriformi obtesta inveniuntur, & quod omnino annotandum , haecce materies, teste Ill. HR ws o No cis et plerumque in illis locis reperitur, ubi alias lympha secernitur, indicio, secretam illam materiam non esse purulentam , sed unice lympham coagulabilem , cujus secretione saepe Inflammatio terminatur. Quarto. Aut denique cum diathesi inflammatoria universali saepe localis conjungitur phlogosis, & tunc plerumque vel onteritide vel periplae umonia aut earum par
158쪽
f. 1si. Illa triplici potissimum modo hominem necat.
Primo. Ubi bilis depravata horrendas turbas in animali oeconomia producit, Vires prosternit, & nisi ejus actio cito inhibeatur, brevi ipsa agendi vehementia principium vitale delet.
Secundo. Quum acris illa bilis generet viscerum Inflammationes, quae ad crysipelatis naturam accedentes cito in gangrenam abeunt, hinc saepe etiam hoc in morbo moritur homo ex intestinorum sphacelo. Tertio. Quando humor biliosus metastatice desertur ad partem nobilem, en cephalum imprimis & pulmones, nec non ad pectoris cava, ibique excitat aut apoplexiam, aut pleuritides & peripneumonias mox letali gangrena terminandas ciciq).GE-
p. 89. y seqq. 2 Cel. BUR SERIUM DE KANIL VEL D l. l. Vol. I. P. II. de Febribus continuis continentibus p. 3o5. 2 seqq 134 CL hac de Febres Tos L l. s. p. 84. & seqq. & passim in Rat. Med. praecipue tamen in duabus partibus prioribus, Ill. vos EL l. l. Vol. I. Cap. VI. p. 2I4. 2 seqq. Cel. BURS Rlli UM DE RANII VEL D l. l. P. II. de Febre goserico sicuta p. 44o. & seqq. Cel. sELLE Pγretologia Ord. II. p. 2IS. & seqq. & Medicina Cli. nicae p. 2I. 9 seqq. Cl. OOSTER DYΚ l. l. Cap. VI. p. 3s. &'seqq. Ill. ORANT l. l. Uol. I. p. 33S. Ill. TIsso TUM de Febre biliosa Latifunen i , nec non Cel. RICHTERUM Medicinibche -ἀChirurgische bemerhungen, . Cap. XVII. P. 128. & seqq.
159쪽
. is α. I lac in Febre non modo unius alteriusve o gani vita est debilitata, sed fractum est principium vitale,
languentque functiones Corporis Humani ad unum omnes; hinc illa, Febris nervosae adinstar, non per insigne temporis spatium protrahitur, sed Natura a potentia nocente Violentissimae stimulata summoque in discrimine versans vires suas ut ut fractis , quantum potest, restaurat, ac illi reis sistere conatur, sicque brevi aut feliciter vincit illam, aut victa ei manus dat, vitaque fugit sub umbras. 3..153. Catena autem virium vitalium triplici modo hocce in morbo rumpitur. Primo Quando principium vitale stimulo morboso sensim magis & magis imminuitur, ac tandem plane exsti guttur, sicque ergo catena destructione totius deletur, quo in casu lingua nigra & scabra, motus maxillae quasi manducantis, soccorum venatus, deglutitio dissicilis & sonora, tendinum subsultus , respirationis dissicultas , hypochondriorum tensio, ventris meteorismus, stillicidium cru ris e variis corporis partibus, singultus, alvus nigra, abortus, ac odor cadaverosus totidem imminentis fati sunt prodromi. Secundo. Ιn Febre putrida ab acerrimo fomite morbo 'saepe excitantur inflammationes topicae admodum periculoste, quum illae pessimae tindolis mOX in gangrenam abeant
160쪽
quo in casu pro Vario organo. quod tali corripitur inflammatione, causa mortis es: varia. Tertio. Nec raro hoc in morbo materies morbosa Permetustus in ad partes nobiles deponitur, imprimis autem ad cerebrum illa desertur, unde primo delirium , dein stuporcum crebro grvnuitu , pulsu vibrante celerrimo, ac tandem morte convulsiva, apoplectice perimitur homo ciss).
S 154. illa saltem in initio unice in nervosi systematis debilitate consistat, absque ut systema sanguiferum minimam inde contrahat mutationem, morbus hicce per longum temporis spatium eaetendi potest; ille autem, si morte terminetur, sextuplici ratione potest os e funestus. Primo. Aut vires in dies magis & magis decrescunt, ita