장음표시 사용
261쪽
absque ulla vi externa a soliS causis accidentalibus, haud raro a temperamento, Vitae genere, aut immoderata exercitatione derivandis, oritur.
4'. PERIODICA. Quae adest, ubi Mensium vel Haemorrhoidum subsilientium vices excipit evacuatio sanguinis epulmonibus, post temporis intervalla redeunS.5'. TRAUMATICA. Quae ab injuria extrorsum applicata profiscitur. 6 METAsTATI A. Quae a materiae rheumatica, b, liosa; aliave quacumque, pulmones petente, ortum trahit. f. ago. Hoemoploes periculum haud a sola ejecti sanguinis copia, sed etiam a varia illius causa & specie desumendum est. Hinc Habitualis prognosis semper est omi-'psa, accedit illa plerumque ab anno decimo octavo ad trigesimum sectum usque, saepe hocce temporis intervallo redit, deinde autem frequenter ad immedicabilem ducit Phthysin. Nec multo melioris ominis est: Cacochymica, utpote semper depravatam solidorum actionem, indeque ortam depravatam sanguinis crasim, sibi comitem habens; inde & haec, justa etsi adhibita medela, nihilominus saepe recurrit, saepissimeque Phthysin pulmonalem inducit; econtra Accidentalis & Periodica, imprimis quando a ple- thora & a suppressis consuetis Haemorrhagiis in corpore
ceterum sano oriuntur, minus portendunt periculum, &haud raro statis facile curantur, quamvis non negandum sit, istas etiam Hoem optous species tum quantitato sanguinis in pulmonum tela cellulosa effusi, tum metu novae Hue inop tyseos ex debilitate, vasis pulmonalibus inducta, sena per summa cum:attentione, in aximaque cum cautela esse tractandas, ac saepenumero etiam in serre perniciem; e
262쪽
Traumatica, etsi illa in universium Periodica & Accidentali videatur periculosior, saepe tamen, justa instituta curatione, aegroti evadunt; Metastatica demum, si in corpus satis
adhuc robustum, nec ad Hoemoploen praedispositum incidat, sique satis prompte cura, genio morbi adaptata, instituatur, etiam saepe fuit sanata: sed si aut corpus, praegresis morbo jam jam valde debilitatum, aggreditur, aut si corpore, licet robusto, ei prava fuerit instituta curatio, tantum non semper illa reperitur funesta. 24 I. Indicationes generales in curatione hujus morbi formari non possunt, quippe variae illius species varias requirunt curationes; de singulis ergo earum nonnulla sunt
annotanda. In Habituali, ubi semper diathosis phlogistica
adest 3 o , nec Cortex nec Martialia, nec aquae mineraleSconveniunt, quid amabo illa medicamenta essicient ρ' quomodo Hoemoplysin cohibebunt 8 oritur enim ille memorato ia casu a topica pulmonum plethora, ex mala pectoris
conformatione nata, quae a memoratis medicamentis semper augetur; tantum ergo abest, ut roborantia vel adstringentia hic indicentur, & ut illa pulmones roborando imminentem Hoemoplysin avertant, ut e contra diathesin inflammatoriam augendo Hoemoplysin potius de novo excitent, ac brevi insanabilein producant Phthysin; damnanda ergo haec remedia, & e contra parca, sed frequenter
263쪽
ci tenui inatum hoc , quod curare tantum non semper extra artis est potestatem, saltem mitigari debet, ac impediis ri . quominus in Phthysin pulmonalem transeat Hoem Optoe. Tali modo hanc Hoem Optoes speciem per plures annosa jam imminente Phthysii pulmonali se prohibuisse, docets TOLLI Us; donec alius adveniret, qui rerum minus peritus, quum corroborandos esse pulmones assereret, aegrum irreparabili tabe non multo post consumtum vi
f. 242. De Caconomica nullae generales regulae possunt statui, curant illam communia ceterarum Hoemorrhagiarum alumenta, & auxilia specialia, cuivis sanguinis specificae diathesi dicata; in genere tamen larga & iterata U. S. minus prodest, ct saepe sanguinis missio est plane omittenda; ac e contra indicantur mucilaginosa, praecipue gummi arabicum , tragacanthae, radixque Salab, quae remedia quandoque summo cum successu sunt exhibita; imo refert Cl. BURsERI Us, adolescentem quemdam, ab acritate sanguinis Hoemoplysim passum, solo, sed liberaliori & diuturno, pulveris gummi Arabici usu convaluisse, a que ad summam senectutem pervenisse 3 et . g. 2 3. In Accidentali autem pro varia causa morbo-1a variis remediis Hoem optoe curari debet; si a plethora nascitur, U. S., em ultiones cum nitro , serum lactis, blande alvi ducentia, indicantur, uno verbo tota Cura antiphlogistica convenit; si ab assectione spasmodica, uti in
264쪽
hystericis & hypochondriacis aliquando fit, sanguinis sp
tum est derivandum, pro re nata praemissa aut neglecta V. S., Opium, refractae Ipecacuantiae doses, nec non vesicatorium inter Scapulas vel & pectori applicatum optime conveniunt; si stimulus biliosus in causa esst, tunc omissa sanguinis missione, quam hic noxiam imo nonnunquam funestam deprehendit S TOLLIUS c 3 3b, emeticum aegro est propinandum, quo, ac reliqua cura an tibiliosa, Hoen)optysis tollitur: si nascitur a vermibus, nam & illi Hoeanoptoen producere valent 3ψ b, tunc praemissa phlebotomia, si nimirum ita fert aegroti conditio, ad anthelmin-tica est confugiendum; uno verbo in hac Hoemoptous specie , praenaissis praemittendis, cura genio stimuli irritantis accommodari debet. S. 244. Periodica vero Hoem optoe laborantes, si ceterum bene se habent, nil moliendum est, quod QUAR 1-N1 s 43b quoad foeminas effatum etiam quoad viros pronunciari potest, nam longe abest, ut hirudines ad anum appliciti semper revocent haemorrhoides, sicque sedent
Hoemoplysin 2 6 ; insuper Natura saepe assuescit sensim,
sensimque tali evacuationi, illa fit minori cum molestia, pcrque multos protrahitur annos absque ulla insequentis Phthy-
265쪽
Phthyseos labe 3 7 . Atqui si Hoem optoe aggreditur
virgines, nulla adhuc Catamenia passas, tunc plerumque Phthyseos est: prodromus, quod sequentibus verbis docuit accuratisimus Phthyseos observator BENNET Us: si vi se ginibus maturioribus, quibus sanguis menstruus non flu-
Xerit, contigerit Phthysis, ejusque in pectoralia sitis αναδρομη recursus), degeneratio pessima, depeculatio,, repentina, 'eventus lanestus 348 , V resert tamen Cl. BIEZA, Virginem nondum menstrua passam, bis Hoem optuefuisse affectam, sed matrimonio inito cum strenuo juvene menses rite profluxisse, illamque dein optima fruitam fuisse sanitate 3 9 ς sin autem periodica Hoem optoe malis
symptomatibus esst stipata pro Varia rerum circumstantia varia remedia sunt tentanda. Traumatica largam & repetitam V. S., ceteramque curam antiphlogisticam requirit, praeterea in illa remedia ca sae morbosae adaptata sunt exhibenda. Metastatica demum Hoem optoe, pro diversa materiae morbosae natura diversam poscit curationem: Rheumatica omnium frequentissime occurrit, quae bis vel ter secta vena,
Opio interne adhibito, & Vesicatorio inter scapulas, vel &ad ipsum pectus admoto plerumque seliciter sanatur 35o . f. 2 5.
266쪽
sso g. a 45. Quod si in quacumque Hoemoploes specta nimia sanguinis copia fuerit ejecta, sique ob periculi magnitudinem indicationi vitali sit prospicienduin, fluxus il le sanguinis est cohibendus, quo in casu ad adstringentia
confugere dobet medicus, hisce etiam irritis, ad aquae frigidae usum ess pergendum, quae sub summo vitae discrimine juxta BURsERII monitum omni semihorio aduncias octo vel decem ingeri debet. Novi quidem, BR N. NE TUM aquae frigidae usum damnasse, dicentem: ,, Fri- gido levacro immergatur Noemoptiacus, aut narium is haemorrhagia correptus, di exinde Inalum incremenis tum sumsisse deprehendes: a calore vero superficie is tenus, Vel extremorum extenso remedium casI . V Attamen, quum hodie ex physicis certo constet, ab usu
frigidae aqRae tam interno quam externo calorem nativum augeri, patet illius usu id obtineri, quod in sedanda Hoemoptoe desideraret vir egregius; sed largiamur, aquae gelidae usum periculis minime carere, quoniam tantum non
omnes, quibus gelida propinabatur, Phthγsi periisse monuit Ill. QUAR IN 35a , quid inde sequitur Τ certe nil aliud, nisi quod, ubi vitae discrimen non e it adeo magnum , caute cum aquae gelidae usu su mercandum, neutiquam vero, illam numquam esta adhibendam, nam in extremis morbis eXtrema extam tentanda sunt remedia, & melius es: in ancipiti casu anceps experiri remedium, quam
nullum, eoque magis ej*s periculum est faciendum, quod
267쪽
viri in arte medica quam maXime versati, eam saepe optinas
cum successu exhibitam fuisse, testentur ssa b.
Ex his itaque abunde liquet, de Hoem Optoe aeque minus ac de aliis morbis canones practicos generales posse tradi , nec dari remedium, quod ubique & semper huie morbo obviam it; quam erronea igitur est opinio illorum, qui numquatnnon lIoemoploen, aut in totum aut pro parte saltem C. P. martialibus, ceterisque roborantibus curandam esse putant, dum in omni casu, ubi dia thesis inflammatoria vel pletho ra adest , roborantia vi stimulante plurimum debere noce, re, sponte pateat.
f. 2ψ6. Si autem denique quaeratur, quid in Hoemop- toe & Phthysi tenendum sit de equitatione, a s YDEN HAluc, adeo commendata. Respondeo, id remedii genus in assectionibus hypochondriacis, sic dicta glandularum obstructione, Tabe, Phthysi spuria &c. egregie convenire, ac augendo
vim vitalem , incitandoque omnes functiones haud paruini ad illorum morborum sanationem conferre; imo hanc ob facultatem aliquando in ipsa Hoemoptoe Accidentali & G- cochmica plurimum conducere posse, si scilicet illa ori tur a talibus causis, quae augendo sanguinis motum & eq- . citando vitam totius corporis tolli possunt, hoc est, si v. g. , uti non raro sit, Hoem optoe nascatur ex spasmis imi ventris, affectionibus hypochondriacis, diathesi scrosulosa &e. In ceteris vero Hoem Optoes speciebus non antum non pro
268쪽
sicere, sed etiam incitando sanguinis orgasmum versus pulmones saepe novam producere Hoemoplysin, Phthysic
rumque accelerare mortem. Consentiunt mecum Μ ORGAGNi Us 3s J, STOL
mentem male intellectam saepenumero aegrotis perniciem attulisse multis probant exemplis. Quin ipse sv DE NAA- Mus videatur non ubiQue sed tantum in memoratis casibus
monitum de Hoemoptysi in universum & de vera Phthysi etiam sit intelligendum, a viro egregie dissentiendum est , multiplex enim experientia docuit, his in casibus equitationem aeque parum convenire, ac in ceteris morbis cum
S. 247. Homo vero, si eX hoc morbo perimitur, interit aut ex copioso sanguinis e pulmonibus prosuvio, quo cor debito sanguinis asiluxu orbatum ab actione cemat; aut prae nimia sanguinis copia intra pulmonum Vesiculas, eo rumque textum cellulosum congella su catur; vel & denique effusus ille sanguis simul cordis functionem impedit, ac tunc subito sequitur lethalis Asphyxia, moritur itaque miser vel Syncope, vel Suffocatione, vel, quando simul cordis & pulmonum functio laeditur, Asphyxia; de horum morborum moriendi ratione supra jam suit diistum.
269쪽
ΜORS EX CACHE XII S. g. 2 8. IIacco in Classe habitus totius corporis, vel
magnae illius partis observatur depravatus, aut ob topicam unius, alteriusve organi labem, aut ob morbosam cujusdam systematis affectionem absque ulla pyreyia idiopathica, vel sensus aut motus laesione. Haec quum semper hacce in Classe, & numquam nisi in illa occurrant, ceu hujus signa pathognomica habenda sunt, ac possiunt in servire ad Cachexias a ceteris morbis distinguendas. Ista autem topica alicujus organi labes, illa morbosa cujusdam systematis assectio praecipue triplici ratione nostrum corpus assiciunt, ulceribus nempe, atrophiis; absque ulceribus, debilitatibus & privationibus, ex qua agendi ratione haecce Classis in tres dividitur ordines. Antequam tamen ad illo rum examen transeamus, nonnulla sunt annotanda de Febre heetica, quae haud raro concomitari solet morbos uniuscujusque ordinis hujus Classis. g. 249. Inter varia Medicinae capita, quorum notio est: vaga indeterminataque, ac de quibus maxime fuit disputatum, certe & Febris Hectica pertinet, illa Febris, quae non nisi symptomatica occurrit, variis in casibus diversis symptomatibus erat stipata, ad quod auctores inon attendentes ex ea totidem sinxerunt varietates, hinc apud praelicos ejus diversissimae occurrunt de-
270쪽
scriptiones. Ad nostram usque aetatem medici omnes, utpote semper de acritate humorum solliciti, sic etiam
h je acrimoniam pessimae notae numquam non adesse contenderunt, imo viri in arte medica praeclari de natura hujus acrimoniae magnis animis certarunt, nonnullis enim alcatinam , aliis rancidam vel putridam, aliis iterum ammoniacalem humorum acritatem, ac forsan omnibus aequalicum jure accusantibus. Sed, omissa illa acritatum theoria, unice monebo, in Febre Hectica, aeque ac in aliis sic dictis humorum acritatibus, fere semper humores nostri corporis nullas nec acidi, nec alcatini exhibere dotes; illam numquam ab acritate qua tali oriri, atque morbosam hacce in Febre humorum crasim pro varia potentia nocente admodum differre. Hoc, enumeratis recentiorum quorumdam de Hectica sententiis, probare conabor. Inter recentiores CULLEN Us, qui omnium optime hac de Febre egit, eam sic descripsit, , , es: Febris quotidie is revertenS, accessionibus meridianis & vespertinis; remis- , , si One, rarius apyrexia, matutina; plerumque sudoribus,, nocturnis & urina sediment tim surfuraceo - lateritium
se deponente 3589: V illam autem ex absorptione male. riae ichorosae semper esse derivandam credidit 359 , MACBRIDIUS etiam: is Hecticam peculiaris acritatis ego,, progeniem asserit, V ac censet, eam a ceteris Febribus, 338 Cons. Θnopsis Nosolog. Method. Edit. III. p. go R. St.