장음표시 사용
281쪽
i qui ex hac Phthyseos sipecie reconvaluerunt ca78): idem dieendum est de Phthysi ab Hoem0Ptoe orta, si modo Hoemoptoe habitualis aut cacochynaica ejus in causa non su rit; sin autem Phthysis ab habituali Hoemoplysi sit nata, non adeo fausta est prognosis, hoc enim in casu plerumque Phthysis est insanabilis, quum malam pectoris consorinationem, quae hujus Phthyseos est causa, medicus
tollere haud valeat; attamen etiam tunc de salute aegrotorum non prorsus est desperandum, aliquando enim bona medendi ratione, imminuta vasorum pulmonalium ple- thora, & vasis eorum redditis aetate firmioribus, sicque sublata Phthyseos causa, ipsa Phthysis fuit curata, ut accuratissimus hujus morbi auctor BENNΕΤ Us sequentibus verbis testatur, is quibuS ab usu remediorum, aut plaga-- rum mutationibus pectus angustum dilatatur, gliscit ,, corpus, robur augetur, & color evadit floridior, salu-- tis spes affulget, denuo per totum corpus relucente ca-
, , loris vitalis splendore V 379); sed si
habituali Hoemoptysi hereditaria in Phthysin praedispositio accesserit, malum immedicabile declarat vir egregius, diacens, se qui Phthysis indelebilem impressionem a parentiis bus susceperint, licet irrestitui biles, sunt tamen diutur- niores V 38o): habet tamen etiam illa BENNEΤI regula suas exceptiones, nam refert SNIRTEN Us, juvenem 378 CL sWIETE Nus l. l. T. IV. I 2G. p. 63. RURsEllius l. l. T. IV. Cap. III. p. 61. 2 cULLE N Us I. 898. p. 4o I. 3 9 l. l. p. IOI.
282쪽
nem, qui ex Hoemoptoe habituali in Phthysin inciderat, atque in quo hereditarium hoc malum fuit, summi BoER-HAVII cura fuisse sanatum. Adsert adhuc nonnulla alia exempla in rei probationem memoratus auctor , ac inde concludit, spem esse, ipsam hereditariam labem superari posse ca8ib; si denique Phthysis ab Hoem optoe caco-chymica oriatur, plerumque ob totius corporis debilitatem illa Phthylis infert mortem, prognosis tamen pro vario
morbo , quocum hoc in casu Phthysis jungitur, est diversa.
f. 25s. Sed in Phthysi ab Inflammatione chronica sive
in tuberculosa longe aliter res sese habet, periculosissima illa Phthysis tantum non semper omnem eludit medelam,& non nisi morte terminantur aegrotorum mala , nec latet ratio, cur Phthysis tuberculosa plerumque reperiatur funesta, nam illa Phthysis numquam non, uti supra vidimus, a quadam glandularum aut vasorum degeneratione ducit natales. Quam dii ficile autem sit illam degenerationem tollere, quis non videt Τ insuper illa tubercula non omnia uno eodemque tempore, sed uuum post alterum L flammatione corripiuntur, sicque eodem tempore Insammatio, di suppuratis in pulmonibus obtinent, utriusque vero indicationi non adeo facile simul prospicitur. Praeter hasce rationes ades: adhuc tertia, ceteris non minus valens, quod scilicet in illis induratis glandulis, aut vasis. simillia sensimque compositio organica plane deitruatur, ita ut reserant corpuscula crassa, cartilaginis duritio
283쪽
donata, intus materiem quasse cretaceam continentia, quae verus eli mosphas calcis, malum vero cujus causa in destrues ione organicae composicionis cujusdam organi haeret, quis emendare sperabit Sicuti itaque ex sano raticiocinio a priore jam constat, Phthysin tuberculosam ob illius causae naturam sere semper debere esse lethalem, sic etiam a posteriore practicorum observationes illius funestum eventum confirmant. Omnes, recensere nimis longum foret, adseram ergo tan-
tum unum alterum eXemplum. BEN NE TUs, qui ubique
adeo graphice de Phthysi egit, tuberculosam portractans dicit: se Phthysici, quibus pulmones ob lapidum & ossium ,, inaequalium innascentiam lacerati fuerint, deploratis- ,, simi tuberculis sic loquitur Ccleb. ME AD, se is morbus, etsi gravis sit c loquitur de vomica pulmose nati) & in Tabem saepe desinat, haud tantum periculi adfert, quam minores illae exulcerationes cuLLENus illam periculosissimam, & si labes hereditaria cum illa sit juncta, sere semper lethalem declarat 38 ):
BUR SERI Us demum turberculosam omnium deploratissimam censet & si hoc effatum pluribus adhue observationibus confirmatum videre cupit , inspiciat quaesos Wi ET ENUM, qui non solum hac de re cum ceteris in eadem versatur sententia, sed ubi simul bene multae alio-
284쪽
rum Observationes reperiuntur, nec desiderantur, ejusmodi cadaverum extispicia , e quibus pulcherrime , ea, qude de Phthysii tubercula retuli, probantur 386).f. 256. . Indicationes , quae in quacumque Phthyse varietate occurrunt, sunt.1'. Inflammationem tollere.
. Avertere omneS causas , quae pulmones irritare possit. 3'. Ulcerationem pulmonum mutare in ulcus simplex, sicque essicere, ut, remotis obstaCulis, viribus Naturae medicatricibus ulcus coalescat. Hae sunt indicationes, quae licet in omni Phthysi dentur, haud tamen in omni ejus varietate uno eodemque modo, ac iisdem remediis absol Vmtur, quamobrem de unaquaque Phthyseos varietate is paratim agere erit necesse.
S. 257. Phthasis memoptolea. Phthysis ab Hoemop- toe habituali, sive illa sit hereditaria, sive minus, iisdem remediis curanda est, quibus hujus in Phthysim transitum prohiberi, supra diximus; nimirum adest hac in Phthysi semper sanguinis ad phlogosin propensio cum quadam specie pleihorae ex mala pectoris consorinatione, si igitur aratione consilium petatur, certe omnia, quae sanguinis or- gasinum, & Insammationem incitant, summa cum cautela evitari debent; ejicienda ergo hoc in casu sunt Alumen, Elixi r Vitrioli, Oxymel Squilliticum, Lichen Istandicum,ac aquae medicatae, nec magis conveniunt Cortex peruvianus, Polygala amara, radix Senegae, & cura lactea;
285쪽
quid quaeso hic stimulantia, adstringentia, & roborantia emeerem & cui scopo illud lac aegro propinaretur Τ ce
te haec omnia sanguinis copiam & Orgasmum augendo, ac Inflammationem & Febrim incitanso, de novo excitabunt Noemoptyssin, ac brevi Phthystin hane lethiseram e meient. Neque ullius reperiuntur utilitatis emollientia, mucilaginosa, becchica, mellita, &c. nam praescribebantur haec a veteribus ad acritatem humorum involvendam, quae hic plane desideratur; quin etiam in aliis Phthyseos varietat,bus cum illis remediis caute sit mercandum, sedant illa quidem tussim, minime tamen agunt in illius causam, imo saepe e contra pulinon es nimium relaXando malum augent,
praeterea primarum viarum actionem insigniter infringunt, ita ut, dum pectori consulas, haud raro fractus canalis cibarii tonus poseat auxilium: nobiscum facit Cl. BEN-NRTUs dicens; se inveteravit sane consuetudo instim se- , , dandi per medicamenta & alimenta impense dulcia, nec ,, istiusmodi remediorum usus omnino improbandus, si alia , , defuerint, & tussis acriter presisterit; ea tamen cautela, ut inter ramorum desalcationem radix ipsa non suc- , , crescat, tussis enim pectoris insensiissima suffusionis alicu- jus e sanguine adulterato semper suboles, quaecumque
se vero ejus Ebullitionem) incitant, eaque de
, , causa plus damni quam emolumenti importantia , ut , , mellita & saccharata plane omnia, in censu saluberimo. rum neutiquam reputanda; multo minus jugi remedio- ,, rum serie permiscenda, - ac paulo post addit, bene, , multos morbos ex illorum ab usu se observasse ca87 . ''
286쪽
E contra valde proficiunt parca sed repetita sanguinis missio, usus succi cucumeris ca88 , diaeta fere vegetabilis,
ac regimen antiphlogisticum , quibus aut aeger sanatur, aut saltem sere sena per auxilium experitur, ac in multos conservatur annos - Eodem modo Phthysis ex omni alia Hoemoploes specie curari debet, sola excepta Cacochymica, de qua nullae generales regulae condi possunt, quum illa numquam non sit symptomatica, attamen in his quandoque evenit, ut in sine morbi, omni plane remota phlogosi, ad pulmones roborandos. Cortice Peruviano, aliisque tonicis egeant, quae interim remedia in Habituali, sive illa sanandi sive roborandi scopo exhibeantur, aegrotis semper nocent.
S. st 58. Pis: sis a Peripneunionia. In illius primo stadio
omnia, quae in Hoemoptoica praescripsi, egregie etiam valent; quum tamen in illa varietate Inflammatio partium ulceri vicinarum vulgo sit praecedente longe minor, illud 1ladium primum citius saepe decurrit, ac partium vicinarum Inflammatione plane sublata , saepe pulsus reperi. tur debilis mollis, desciunt vires, ac aegri magnam sputorum copiam ejiciunt, quae teterrimum spirant odorem; tali sub rerum conditione decoctum Corticis Peruviani in exhibendum, cui pro re nata elixir vitrioli & varia aliarenaedia postini addi. Horum usu saepe tonus partium
restauratur, exspectoratio intra certos limites continetur, ac ulcus mundatur: possunt hic quoque utilitatem praestare Polygala amara, Senega, & Lichen Idandicum, quam, vis, cor. Mua ahae l. L T. I. Ida. a . 8 3.
287쪽
rivis, si verum velimus fateri, illa remedia in vera Phthysi raro conveniant, & rarius adhuc, si unquam malo pro-sigando sint paria, etsi illa in Phthysi pituitos a stoe spuria multa bona praestare & saepe omnem Curationis paginam absolvere, omni dubio careat. Praeterea in hac Phthyseos varietate aliquoties Occurrunt casus, in quibuS a morbi initio, praemissa V. S., ad roborantia confugere Oportet medicum: quando nempe pulmonis abscessus & exulceratio aut ab In fiammatione spuria suerint orta, aut in subjecta d bilia laxiora nec per se ad phlogosin propensa inciderint, saepe mox aegrorum vires sunt admodum proliratae, debi- lissimus tangitur pulsus, ac lsco boni puris secernitur ichor: si illo in casu curam antiphlogisticam adhuc instituere velistes, esset metuendum, ne eo ipso tempore, quo phlebotomia instituitur, desereret anima corpus. FIic itaque, ubi torpore peccant vires vitales, indicantur roborantia, & leniter stimulantia scopo augendi vasorum sonum, converten dique illum ichorem in pus blandum & inodorum. Quandoque etiam his in casibus sputa supprimuntur: tali in casu, ubi scilicet a torpore vis vitalis sputa supprimuntur, praecipue in temperamentis frigidis, laxaque fibra donatis, ad exspectorationem promovendam requiruntur stimulantia fortiora, v. g. Sulphur Auratum Antimonii, Kermes Minerale &d.; hunc in finem valde quoque commendatur Oxymel Squilliticum rite in mixtura dilutum, atque hic unicus est casus, ubi talia remedia conveniunt, quae ceterum in omni alio casu ob calidam & stimulantem indolem pestime
259. Psit sis tuberculosa. Hac in varietate partium inflammatarum resolutionem tentare debet medicus Languinis
288쪽
nis missione, usu remediorum antiphlogisticorum, & leniter resolventium, eoque magis resolutionis tentamen suscipere debet, quum cuLLEN Us, nonnullos hac Phthysi laborantes postea persecte sanatos fuisse, asserat 389 : dolendum interim, cULLENU Μ non adjecish, quibus remediis illis in casibus curatio fuerit absoluta. Phlogosi remota, sicque Phthyseos causa sublata saepe egent aegroti tonicis, non tamen semper illa indicantur, quin haud raro
noceant, hinc pro variis rerum conditionibus ut variis remediis utatur medicus, requiritur. Sin vero partium inflammatarum degeneratio resolutionem non amplius admittat, atque adeo omnia nostra conamina, ut sere semper evenit, reperiantur frustranea, non tamen ejusmodi aegroti suae sorti sunt committendi, nam etsi hoc in casu malum curari nesciat, gaudet tamen ars bene multis pracsidiis, quorum usu malum tolerabilius reddi, ac mors adhuc perlongum tempus arceri potest. Quaenam autem sunt illa remedia Τ certe non C. P. ceteraque roborantia, quae brevi tempore phthysin hanc consummatam & funestam essicerent: an cura lactea 7 minime gentium, nam ejusmodi Phthystos varietate laborantes lac, uti optime monet B URSE-Rius 39o , haud tolerare valent, ab illius usu morbus increscit, pessimeque inde sese habent aegrotantes. Quaenam ergo indicantur Φ certe omnia illa, quae Infamiamationem, sanguinis orgasmum tollere, & Febrim avertere valent, hoc est, requiritur parca at frequens phlebotomia,
389 Cons. l. l. l. 898. p. 4o I. 39ο Cons. I. l. T. lV. Cap. III. p. 77 2 7S.
289쪽
l regimen antiphlogisticum, diaeta tenuis pro maxima parte et regno vegetabili desumta, ct serum lactis, quod vi sua leviter nutriente, resolvente ac refrigerante egregie conducit: quum vero omnis pulmonum irritatio cane & anguel pesus sit evitanda, summa cum cautela illud omne avertii debet, quo aliqua corporis sunctio impediri valet, impri- mis si per illam quaedam materies, corpori noxia, eliminatur, dum debiles pulmones mox petit illa retenta materies, ibique causae mali novam causam addit, atque in iis non raro novam excitat Inflammationem; hinc prae omnibus curandum, ut modicam perspirationem non interruptam die noctuque eXperiantur tales aegroti, & ut copia sanguinis ad pulmones adflaentis imminuatur sollicitando ejus fluxum versus corporis superficiem, quod optime vestimentis, caloricum non admodum tran Smittentibus, v. g. laneis, & moderato corporis motu sieri, putat CULL
S. 26O. In recensione remediorum, quae huic morbo sunt dicata, de lacte nullam feci mentionem, nec desunt rationes, cur in Phthysi ejus usum commendare nequeam; lac enim in omni casu, ubi diathesis phlogistica adest, ob illius partem caseosam prohibetur. In Phthysi tuberculo se, probante BURsERIO, haud convenit, quin viderim, malum inde incrementum cepisse; in ceteris autem re mota nempe omni phlogosi. sere semper debilia digestionis organa illud rite subigere non valent, degeneratur
290쪽
itaque in ventriculo lac, scque non solum non optatum serit scopum, sed etiam insuper saepe acidum in primis viis generat. Hinc etsi facile largiamur, lac quandoque ad Phthysin impediendam , & illa jam curata, ad corpus ,ro borandum egregie conserre, in ipsa tamen Phthysi potius ejus serum exhibendum esse puto; quin lac in vera Phthys non convenire, jam perspexisset sapientissimus senex, ,, hinc quidem lac tabidis esse dandum jubet, verum addit,
,, dummodo non valde febricitent, nec a capite doleant; ,, nec hypochondria elevata, aut a salibus distenta habeant, ,, nec admodum sitiant. Arcendos pariter a laetis usu mo- net HIPPOCRATEs, qui febre acuta torrentur; qui bi- ,, liosa dejiciunt, aut ob sanguinis egestionem in summo is omnium virium torpore versantur, ita ut sit metuendum, se ne rite digeri queat si juxta propositos a venerando Medicinae Parente canones la et tabidis sit propinandum; certe in Phthysi germana illud exhibendi nullus plane erit locus, non facile enim se obseret Phthysicus, in quo non unum Vel alterum eX recensitis ab ΗΙΡΡΟ-cRAT E signis observabitur. Improbavit itaque jam suo tempore in vera Phthys lactis usum HIPPOCRATEs, cuius sententia tanto pluris est aestimanda, quanto certius constat, divum senem numquam ultra Observationes processisse. Nec aliter hac de re suit opinatus 'B EN NE TUs, qui dicit; se quamvis eminus jam patescente prima sympto ma-- tum Phthysi dicatorum stadio lac exhibere ac