장음표시 사용
401쪽
uuInera, contusiones, Gangrena a nimio frigoris gradu, ab ambustione, a nimio decubitu &c. 58 ). o. Ad metastasin materiae morbosae versus aliquam corporis partem; illa semper est essectus criseos imperfectae, quando nimirum vires Naturae medicatrices , materiam mombosam e corpore expellere tentantes, motum abnormen patiuntur, illa materies saepe non per solitas vias e corpo re eliminatur, sed ad aliquam corporis partem deponitur. Hujus quoque videtur esse loci Gangrena PoTTII, cujus indoles nostro ex judicio consistit in materia catharrati ad pedes delata, saltem haecce sententia aliquid roboris acquirit tum quod, teste POTTIO, ii prae aliis hoc malo assiciantur, qui antea dolores vagos rheumaticos fuerunt pas-s c 58s , tum praecipue ex illo, quod eXpert. MUL DER Seundem plane morbum, post Febres catharrates in nautis quibusdam observaverit, eademque methodo illum fecit iter curaverit S. 342. Mortis prognosis , uti optime monet BE Lus 587 , semper est dubia, ambiguaque, ac donec pars mortua a reliquo corpore haud fuerit separata, numquam non in discrimine versatur aeger, differt tamen periculum. In Pro varia specie, ceteris enim paribus, Gangrena Ne-
402쪽
ςrosi est periculosior, tum quad illa in universum multo celerius ad partes vicinas proserpat, quam quod per secretionem materiae ichorosae, quae semper Gangrenam concomitatur, totum corpuS continuo maxime stimuletur, cujus morbosi stimuli esse ius haud raro est ingens debilitas, imo ipsa Tabes. '. Pro varia causa, etenim non nisi sublata morbi causa sistitur ipse Sphacelus, unde Patet , aegrotos magia. vel min.s de vita periclitari, prout causae remotio facilior , aut dissicilior fuerit; hinc sub iisdem conditionibus mors partialis a causa externa illa, quae a causa interna vel sua sponte accedit, minus est periculosa; quae a m tastasi materiae morbosae nascitur in universuin majorem curationis . spem pollicetur, quam quae ab Hernia incarcerata oritur.3'. Pro varia parte: si enim mors partialis tale occupat organum, cujus functio ad vitam est: necessaria, cita mortem totius corporis a seri; hinc viscerum internorum sphacelus semper reperitur lethalis, si tamen partis imoris tuae ambitus fuerit parvus, per aliquot dies adhuc vita protrahi potest . V. Pro viribus, constitatione, ac aetate aegrotorum, hinc Scorbuticorum, Cachecticorumque Sphacelus, licet a causa extorna inlata fuerit, nihilominus saepe' mortem inseri, atque ille, quia debilitate universali pendet, aut qui ae- tati senili supervenit, tantum non semper morte terminari
S. 3 3. Indicationes curatoriae in morte partiali D,
403쪽
1'. Corrupti secessus promoveri. Ulcus denique succedens consolidari. Ante omnia in Sphaceli causam inquirendum est; nam si ex perversa corporis diathessi Venerea, Scorbutica, Scro-fulosa, aut alia quacuque sphacelus fuerit Ortus , illaque diathesis aptis pharmacis non corrigatur , remanet stimulus morbosus, proserpitque malum; quum vero Sphacelus a causis toto coelo diversis saepe nascatur, facile intelligere est , remedia pro illius causae remotione in variis casibus etiam debere. esse diversissima. Ideoque qui Labe venerea laborant, Hydargyro utantur, Scorbulo
laborantibus cura antiscorbutica convenit, Scrosulosis depraedicata hoc in morbo remedia opitulantur, eruptionesculaneae repulsae, si in causa fuerint, qualicumque modo id fieri potuit, ad cutim revocentur, evacuationes suppreS-sae, si huic morbo ansam dederint, restituendae sunt, uno verbo pro diversa potentia morbosa diversa etiam sunt
tentanda remedia.3ψ . Sin autem Sphaceli causa indagari nesciat. indicatio curatoria maxime eX symptomatum indole est: petenda: hinc si sanguinis orgasinus, aut Febris Inctaminatoria Sphacetum concomitentur, rejicienda omnia antiseptica, convenit cura antiphlogistica , ipsaque phlebotomia caute tamen cum iis mercandum, quum saepe ex improviso facies rerum mutetur, appareatque ingens virium prostratio 588 , unde aliquoties C. P. ceteraque antiseptica, etsi in initio morbi sint noxia, in ejus progressu Optime
404쪽
proficiunt 589); si Febris gastrica . adsuerit, primae viae
sunt mundandae, & tunc, ut viribus aegroti succurratur, Cortex propinari debet; si summa virium prostratio, Febrisque putrida appareant, Cortex peruvianus, Cortex Salicis albae, Arnica, &c. conveniunt 39ob: an interim Cortex Salicis albae virtute Corticem per uvianum superet, id
asserere non ausim: Virtutem illius antisepticam a tot tantisque viris comprobatam in dubium non Vocamus, attamen ex eXperimentis cum carne vitulina, ipsoque sanguine humano sumptis eum ' vi anti septica Cortici peruviano antecellere, demonstrare velle 59Q, ita tutum videtur, etenim longe alio modo in corpus vivum, quam extra id operantur remedia, ac illa, quae optime avertunt sepsin extra corpus, saepe ingesta eandem virtutem aut plane non , aut parum modo praestant; taceo illa pharmaca insuper non agere vi anti septica nisi eatenus, quatenus solidorum tonum restaurant, si enim agerent vianti septica, tunc certe illa Acidi Vitriolici quantitas, quae ad sepsin frustuli carnis aliquot librarum avertendam durante spatio unius diei haud valet, longe minus adhuc su D siceret ad persectam curationem hominis Febre putridistima, ut ajunt, laborantis, conclusio ergo ab eXperimentis extra corpus, vel & in cadavere institutis ad essicaciam remediorum in corpore vivo est plane nulla - sed in viam re
405쪽
deamus. Si aegroti fuerint sensiliores, ac ad spasmos reperiantur, propensi , cum anti septicis jungenda sunt Valeriana, Moschus, Castoreum, Sal volatile C. C. &c. spa tsi demum cum morte impersecta sensilitas morboso fuerit aucta, ad Opium est confugiendum, quod remedium, si solum ad curam absolvendam haud judicetur par, cum Co tice Peruviano aegrotis exhiberi debet, sicque pro varia rerum conditione Sphaceli curatio diversimode institui
S. 3 s. Corrupti secessus promovere proprie solius Naturae rei opus, vasa enim absorbentia, simul ac pars quaedam nullius amplius evaserit utilitatis c593b viribus Naturae medicatricibus mox ad actionem incitantur, subducant particulas os hac in parte constituentes, sormantque crenam: consistit igitur vera illius separationis ratio in subductione particularum, quae inter vivam mortuamque partem assines jacent, ita tamen, ut plurimum a Viva, nomnihil & a mortua parte auferatur 59 ): hinc si Naturae actio sussicit, unice contemplatoris vices agere, ei, si desecerit, subvenire, sique excederit. temperare, si denique motum abnormem patiatur, refrenare medici est: minime ergo conveniunt stimulantia, scarificationes, serrumque candens, uti optime probavit NE ID MANNUs dicens se topica in mortuam & inertem ossis emortui superis siciem imponuntur, in qua nulla vis resuscitari potest,
406쪽
vicinae carnes inde, si acria suerint, quin aut utile, aut necesse sit, laedantur, inflammabuntur, aegrumque dolore, quin commodi inde sperati posit, divexabunt:
-,, an terebrationes a BELLOS TE, aliisque hactenus lauda si me & hae si in emortua ostis parte substiterint, nihil -,, ossicient, veluti scarificationes illae, quas in Gangr na carnium chirurgi ob ignorantiam, aut secandi avi se ditatem, jaetantiamque suscipiunt: sane nil prosunt; sinis autem vivas intra partes adigantur, laedunt. -- An fer- , , rum candens quo terrorem aegro incutiaS, quo emortuum illud in aliqua solum parte tangas, quo , si cauta manu non utaris, vicinas, subjacentesque vivas partes,, exaestues, aut combures, adeo ut novam Inflammationem concipiant, proficies vero nihil sus V hinc prae sat Naturae totum opus committere, ac illius actio potius per medicamenta interna, quam per topica remedia est moderanda: . pro usu autem externo in Necro si vel & in ipsa Gangrena cum Inflammatione & dolore concomitata cataplasmata ex emollientibus herbis, addito vel & negle to pro re nata opio eXhibere convenit, ceteris vero in casibus aut juxta BELLIUM solutio debilis salis ammoniaci in Oxycrato est applicanda, quae pro varia rerum conditione additamento majoris, aut minoris salis amminniaci copiae majori vel minori vi stimulante donari pot- est 596 : vel, monente sTOLLIO aliisque 597), magno
407쪽
cum successu decoctum Corticis Salicis albae in Gangre . etiam externe exhiberi potest: in ossium autem Mortς. soluta ramenta educi debent, neutiqudm vero, antequam illa soluta sunt , incisionibus corruptum OS est detegen.
Residui ulceris consolidatio' iterum Naturae est relinquenda, atque arte tantum averti debet omne id, quod ejus, actionem perturbare valet, Iin autem a recta via deflectati Natura, eam variis remediis pro re nata reducere medici est. 3 6. Quadruplici praesertim modo Mors partiali evita tollit homines. I'. Sphaceto cujusdam organi, cujus functio ad ceterarum partium vitam sustentandam plane requiritur, ita ut illius jacturam principii vitalis exstinctio sequatur. 2'. Stimuli morbosi nimia violentia aliquoties uno quasi ictu deletur solidorum energeta, sicque inopinata morte, anzequam pars quaςdam nobilis Sphacelo fuerit affecta, miseri pereunt. s'. Idem potest accidere, si stimulus ille minus diu parti cuidam applicetur, atque hinc saepe moriuntur homines, postquam jam a longo tempore Sphacelus fuerit coerci
4'. Absorpta materia ichorosa, si a viribus Naturae me dicatricibus arte rite adjutis haud subigatur, & per conve
408쪽
nientia emunctoria sanguini subducatur, metus est, ne acerrimo stimulo solidorum tonus infringatur, eaque in tales cieantur motus abnormes, ut nascatur Febris pessimae indolis, cujus symptomata sunt summa virium prostratio, pulsus debilis intermittens, humorum ad dissolutionem propensio, delirium, sudores frigidi, dejectiones foetidae colliquativae, convulsiones, lethargus &e., ejusmodi autem Febris eventus fere semper est lethalis 6oo .
409쪽
motus deprehenduntur laesi, toties illa morbosa conditio inter vitia systematis nervosi est reserenda. Per morbos enim systematis nervosi non tantum intelligimus eos, in quibus mali origo in cerebro, aut in nervis haeret, sed etiam illos, in quibus, etsi causa mali in aliis organis habeat sedem, id nihilominus in nervosum systema praese tim noxios exserit effectus. Statuit igitur minus recte CULLEN Us GI , ad Neuroses requiri quoque, ut vitium locale adsit plane nullum, tantum enim abest, quod corebri aut nervorum vitia nexum cum morbo locali respuant, ut e contra ejusmodi vitia saepe ab ipsis morbis localibus originem petant, quin haud raro ab iis solis alantur, ita ut, illis sublatis, sponte quasi evanescant ipsa systematis nervosi vitia: exemplo sunt Teianus, Epilepsia, ceterique morbi convulsivi, qui saepe ab Anthelminticis, resolventibusque remediis, licet illorum e scacia in systemanervosum sit nulla, optime curantur, indicio hisce in casibus nervosum systema solummodo per sympathiam fuisse: affectum. 6oi Cons. 8nusia Mosel. Classi II. p. 181.
410쪽
S. 348. Omnia autem nervorum vitia, quamvis a diversissimis, imo a contrariis causis nascantur, & licet pro variis causis illorum actio quoque disserat, operantur tamen duplici tantum modo, id est , illorum effectus, semper majori vel minori gradu es Atonia, aut Spasmus. Juxta illorum igitur agendi rationem , seu potius juxta leges, quas aberrans Natura quoad morbos nervos S numquam non se quitur, haecce classis in duos dividitur ordines, in quorum primo systematis nervos functiones semper plus minusve torpent, dum e contra in secundo vis nerveae obtinet excessus. De utroque vero speciatim erit agendum.
s. 3ψ9. sensuum externorum, internorum, & motuum voluntariorum abolitio, aut imminutio cum respiratione stertOrosa, sopore plus minusve pro