장음표시 사용
71쪽
ssitationis. S SIEcT I igitur estote omni humanae crea - - 'tur Uro re Tominum, siue regi, quasi raecellcnti, lae' dibu , tanqua ab eo missis ad dictam quid m m 6 actor
Ludem vero bonorum; quia sic es voluntas DEI, NEnescientes obmutessere cinis imprudentium L missi ignorantiam, si A SI liberi, non quasi velamen halentes, mai Diauertat se imis, DEI. OMNES HONO V
HORTAT vs est supra Apostolus istos gentiles ad persissendum in diuina gratia communiter omnes. in ista autem parte hortatur quislam Η'x' 'tur persono specialiter, ne, stilicet,cartialiter vivendo, reddant se indignos 'μ' *ς diuina graua ex quatuor. dc primo hortatur libcros, & seruos, hoc modo, ut di his
vli, qui volunt in se habere vitae sanctitatem, debenta se remouere carnalia praestent di desideria: sed vos geniales estis tales, quod vultis habere vitae sanctitatem. vi 3 Sratia ergo remouere debetis a vobis carnalia dcsideria. dicit ergo, Char rati ne natura; eliariores, ratione vinculi charitatis; Charissimi ra tione aeternε haereditatis: obsecro vos, tanquam aduenas, & peregrinos,abstiuere vos acarnalibus delideri s , quae militant aduersus animam. ista enim quatuor e tuorded bent Oinneia mouere ad vitae sanctitarem,& ad permanens tim in Dri Omης graua. primum est Apostoli admonitio, & Oblecratio. cum dicit, Charisesimi, oblecto. d ideli per sacra rogo vos, S ex humilitate rogat,cum tavi tatem. 'ex olucro possctpraecipere, quia Ambrosiuridicit, quod, Plus prodestami r . Apostolica correptio, quam accusatio turbuleta. 2. est vitae prauentis peregrinatio, obseς -xi . cum dicii, i anquam aduenas, & peregrinos. J nam,si ista vita tempora 'V hv lis cum rebus mundanis lampo duraret, sorte excusationem haberemus, nitio' 'silpem in cis poneremus: sed, quia, hic non habemus permanentiam,ideo. ista temporalia debemus despicere, di amare coelestia, sempiterna. 3. mo- 3. Intiale uens ad vitae sanctitatem Mintellectus nostri circa ista temporalia obteno ov ςi ς bratio. de hoc, cum dicit, A bitinere vos a carnalibus. J quod carnalia desi 'b ὰhi ir
deria maxime obtenebrant,di obcaecant mentes hominum. q. mouens ad 4. disi tua
sanctitatem vitae, cst nostrae spiritualis fortitudinis amissio, cum dicit, Que lis fortitu- militant aduersus animam. J nam in tantum militant desideria carnalia ad rini m suersus animam, quod taliter ipsam dcbilitant,quod vires amittit, & suecu M''bit, niti gratia DEI roboretur. ideo ab his rogat abstinendum. deinde cudicit, Conuersationem vel iram. J hla ponuntur quae indux ere possiant. de Ad nnctitavnesmctitatem. &primo ex bona cum ploximis coueristione tem indu -
72쪽
1. Bona ea proximis couersatio.
lumilitas. .Reuerentis in prae
ite, Illi, qui volunt habere vitae sanctitatem, debent conuersitionem sim inter gentes habere bonam: sed vos gentiles, debetis velle habere vitae sam ctitatem. ergo debetis conuersationem habere bonam. unde dicit, supple, si vultis vitae sanctitatem, sitis habentes conuersationem vestram inter gentes bonam; etsi omnes Christiani teneantur conuersationem habere bona, per morum maturitatem, inter gentes, idest inter gentiliter, di male viventes, praecipue tamen sacerdotes, qui sunt possiti in speculum altior v. dei de cum dicit, Ut in eo, quod detractant de vobis. J hla ponitur a. nos inaducens ad vitae sanctitatem, scilicet remotio detractionis, sic, Illi, qui volunt habere viis sanctitatem, debent alijs auferre materiam detrahendi sed vos gentiles, vultis habere vitae sanctitatem: ergo debetis alijs auferre male Hem detrahendi, & malo loquendi de vobis. ideo dicit, Benedico, quod conuersationem vestram, idest morum vitae vestri inter gentcs,dc inter Id viventes, debetis habere bonam, & honestam: ut eo, supple, quod gen tes malὰ viventes detractant de vobis, tanquam de males actoribus,idest ausi elsetis malefactores; tamen, ex bonis operibus vestris, vos, considera tes, idest obseruante & cal umniantes vos, & deridentes: tamen, si pers uerantes erius in bono, & in gratia DEI, & abstinebitis vos a carnalibus desiderijs, & conuersationem bonam habueritis inter gentes, hocin inter
malos: tunc, qui modo calumniantes sunt, ac deridentes vos, propter bonam vitam vestram, glorificabunt DEUM, in die visitationis, idest in die vestrae praemiationis; quando scilicet deponet potentes mundanos de sede,& exaltabit linmiles spirituales. deinde cum dicit, Subditi estote. J horta-inr istos gentiles ad gratiae libertatem ex humilitate affectus, sic, Quicu mvult habere humilitatis affectus, debet esse omnibus subiectus: sed vos gentiles debetis habere humilitatis asti eius ergo debetis omnibus subiici. ideo dicit, Subditi estote omni humanae creaturq;& hoc propter D EVM, qui sic praecipit, vel propterDominum, idest ad honorem DEI, vel in his, quae praecipit DEVs, vel, propter Dominum, in his, quae non sunt contra Devn. vel contra honorem DEL deinde, cum dicit, Sive regi. J inducit ad affectus humilitatem ex praesatorumdebita honori Matione, sic, in cim; volunt habere affectus humilitatem in se ipsis, debent reuerenter o dire suis maioribus, siue regi, tanquam prscellenii, siue ducibus, idest ossicialibus suist sed vos gentiles debetis habere assectus humilitatem; ergo dc tis istis obedire. dicit ergo, B Edico, quod debetis omni creaturae humanae, non diabolice subditiesse, propter D Eum, siue regi,tanquam praecellinii, siue ducibus, quasi dicat maioribus, & minoribus praelatis, siue indignitate, & potestate constitutis, tanquam a DEo missis ad vindictam maloiu, idest male operantium, ac missis etiam ad laudem bonorum operum, vel bene operantium, quali dicat ad panitionem malorum hominum & exaltationem
73쪽
tationem bon rum hominum. dcinde cum dicit, Quia sic est voluntas DEI. J hic inducit eos ad assidius humilita tonari ac DEI voluntatis obseruatione, sic. Illi, qui volunt habere assinus humilitatem in se, debeat se con- Ω ,re voluntati DEI: sed diuina voluntas est haec, ut,ben facientes,n mutescere faciatis imprudentium hominum ignorantiam. dicit ergo, B nξ dico, quod debetis omnibus obedire maioribus , & minoribus, in his, quae non sunt contra DEI honorem, &salutem animae; quia sic est voluntas DEI, ut, sic benefacientes, obmutescere sectatis imprudentium hominum ignorantiam; quas dicat, Vos subditi benefaciendo, faciatis obmurescere ignorantiam malorum praelatorum, quando eis, & si malis existentibus utimini in bonum,& hoc ipsi ignorant, quia malitia eorum in vestrubonum, quando eis obeditis. nam boni subditi obmutescere malos, & imprudentes Dominos faciunt, quando Dominos superbos, per humilitate vincun t. quando auaros per largitalcm superant; quando luxuriosos d
minos per castitatem. & honestatem vincunt. deinde cum dicit, Quas liberi. J hic ponitur 6. quod habet inducere ad gratiae libertatem, di est talis ratio, Quicunq: volui esse liberi, debent illam libertatem habere in bonu, quia malum posse, non est posse, sed magis est deficere: sed vos gelites, vultis esse liberi,&debetis hoc velle; ergo debetis libertatem habere in bonu, scilicet vestrum, & non in malum. dicit ergo, obedientiam subicctam s cutis, sic scilicet, ut, liberi existentes, & non quasi velamen habentes m
litie libertatem: quasi dicat libertas vestra non obuoluat corda vcstra,&mentes vestras, ut tanto licentius peccetis, quanto minus, iugo seruitutis
Dri, estis astricti, quas dicat, Obedite, tanquam liberi ,& non quasi v lamen habentes malitiae libertatem, hoc est tanquam liberi quidem, sed nohabentes libertatem pro velamine malitiae: ita quod, sub p textu liberi tis spiritus, seu fidei euangelicae velemus, vel veletis malitiam carnalium astatuum, & similium: Ae sic volo, vos liberosa seruitio carnalium voluptatum; seruos autem creatoris . sitis ergo liberi, non quasi velamen malitiae haberes,sed lic liberi, sicut servi DIr, quia struitus Dra no abutitur libem ridi spiritus: sed seu is erui Drr, omnes honorificate, vel honorate: fraternitatem diligite: DEvM timeter regem honorificate. non enim suffecit, praecepisse in genere omnibus, videlicet unicuique secundum gradum suu,& meritum eius: sed adiungit speciale preceptum honoris exhibedi Regi, quia sipecialis ratio urget, ne quis credat, nos, ratione libertatis spiritualis, subtrahere subditos ab obedientia regum, & principum lacularium:
ideo vltimo dicit, Regem honorificate, ita ut nihil detrahatur regi debit propter Christianam doctrinam, quod tamen si uere debitum,& non
uoluntate tant sim impositum. i m. ff. Obser natio diuinae
74쪽
Hortatur seruos ad humile subiectionem qui l .est rat io , qui s. sequuntur.
praemio, raEx poena Sclaude, ratio. 3.
a Epimiae petri. r. SEata I, subditi estote, in omni timore, Dominis, tantum bonis, O modessisin etiam g colis. haec est enim gratia, si, propter DEI conficientiam Minnetquis remitia patiens inruue. quae enim est lauris eccates , oe ideo colaphitati, sussertis 'ped,si, benefacientes,patientersubstinetis, haec ingratia apud DE in hac emm vocati Hu,quia et CHUSTUS 'Fur est O nobis, vobis relinquens exem Γ, HI uamini vestigia eius, qui peccatum non fecit, necimentus est dolus
in ore eius qui, cum malia ceretur, non remaled ebat: cum a teretur, non comminabatur. tradebat autem vindictam ius-
canti iacte, quipeccata nοara 'pertulit in co, ore suos e
lignum,utpeccatis mortui,iustitiae vivamus, cuius si anarimis. eratis enim Put oves errantes, se conuersi essis nunc iapactorem, is epsicopum animarum vesirarum.
Suppalus omnes generaliter instruxit: mododest&lit ad speciales gradus hominu Sc ad larum,& illos instruit ad humile subiectione suoru d minorii sic. Seper instriores debent iubi jci supenoribus sed seruilunt inseriores;ergo subijci debet superioribus,scilicet dominis,qui sunt superiores.cotinuetur sic litera. Dictu est,quod liberi debet habere Iibertaiein bono, quales debet esse strui DEI, ex quo habetur exhortatio ad domanos. restat nue,ut fiat exhortatio ad seruos. unde ait, Vos serui subditi estote, in om timore, i ominis non tantum bonis, scilicet in vita, di modestis scilicet in vel bis: sed etiam discolis, idest indi Diplinatis, vel assteris, verbis, & factis. in timore, dico, vos debere seruire, non in timore teruili, sed magis timor initiali, vel filiali, respiciendu tantum ad meritum apud Dominum. dei de cum dicit, Haeceni .n gratia. J hic ponitur mi um apud Dominum prismia i , icalli praemiantur a Domino &illi essiciuntur DPo grati, qui iniustὸ patiuntur tribulationes, propter D Euri: sed vos serui, quandocunq; palimini iniustὰ tribulationes a vestris Domit is; iunc&reddimini DLo grati, de accepti. dicit ergo, Haec est gratia. I idest in hoc colistit gratia, idest vestra gratitudo, de vestrum praemium, si, propter conscientiam D si, id est, si propter D M, scientem bonam conscientiam vestram, substinet quis tristulam, idest dura vel , & verbera patiens iniuste a suo Domino sic, inquam, essicitur DEo gratus. deinde cum dicit, Quae est
enim gratia, vel laus. 2 hic ponitur, quis patiens sit gratia,& laude dignus,
75쪽
se, Peccantibus, de ossendentibus, merito, & de iure debetur poena, sicinius Τὰ patientibus, & iniustὰ ossin sis dLbetur gratia, & laus, & hoc est, quod dicit, Quae est enim gratia, vel laus, idest quae gratia, vel laus debetur vobis, si peccantes estis, quasi dicat si propter peccata vestra colaphietati, di verberati sueritis J quasi dicat, nulla vobis debetur gratia, vel laus, vel
pmmium, si, propter peccata vestra, patimini verbera,& verba correctionis a vestris Dominis. deinde cum dicit, Qu si benefacientes J ponitur remunerationis, vel laudis conclusio, sic, Gratia DLI laude, di praemio remunerantur iniuste patientes: sed vos serui, si beneficitis, sequitur, ouod vos patiamini iniustea vestris Dominis. ergo merito debetis a gratia Draremunerari. dicit ergo, si benefacientes patienter substineatis. Jχcilicet mala, illata a Dominis vestris iniuste, hoc est gratia apud Dominii, id est hoeeli gratum apud D Euri, quamuis non sit gratum apud hominis. nam in hoc vocati estis. J supple, ut patienter patiamini, vel in hoc vocati estis, scilicet ad seruitutem, ut in tali statu permanearis cusalute. deinde cum dicit, Q sia CHRisTvs. J inducit seruos ad patiendu patienter,exemplo, &imitatione CHRisa a. & DEL & primo ponit talem ratione, Omnis CHRI-sTi actio nostra est instructio: sed CHRIsTus passus est pro nobis iniust8. ergo & ὐos debetis etia iniuste tribulationes pati, pro amore DEI, ut eius vitigia sequamini. dicitergo, BenEdico. quod in hoc vocati estis supplevi patienter patiamini, quia& CHRisos passus est pro nobis, vobis,supple, gentilibus, relinquens excmplum, ut sequamini vestigia eius. deinde cum d cit, Qui peccatum non fecit. J ponit quod CHRIsTus est imitadus, in peccati immanitate, tali ratione. Illius vestigia debet s imitari, qui peciacatum non fecit, nec inuentus est dolus in ore eius: sed talis est ipse CHR1sTvs. ergo eius vestigia imitari debetis. ideo, Bone dico, quod vestigia H Rr STt debetis imitari, qui peccatum non sesit, quia non hominii more natus est; nec dolus inuentus cst in ore eius, quia est veritas ipse . deinde eundicit, Qui, cum malediceretur. Jhla docet, CHRIsTu M imitandum humilitate patientiae, si , lilius vestigia debetis imitari, qui, cum malediceretur, non miledicebat: cum pateretur non comminabatur. sed CH RisTus sint talis, ergo eum imitari debetis. ideo dicit, Qui I scilicet CHRi-STvs. cuin mile liceretur a Iudaeis, idest verbis iniuriosis afficeretur ab eis non tamen maledicebat, idest non improperabat Iudaeis mala, quae ver ρ in inerant. &cu n pateretur a Iudaeis, etsi iniuste, non c6minabatur tamen, ideli periculum diurni iudicij eis non annuntiabat, neq; eis iniiciebat, sed paventer serebit cuncta. deinde cum dicit, Tradebat autem se. I ostendit nae, HRI TUM imitandum, in seruore charitatis. sic, si ius vestiola debetis imitari, qui sponte se exponit morti, propter vos. sed talis suit CHRI-
Tvs; ergo cum debetis imitari. dicit ergo, Bcne dico, quod CH RasTI
Ex imitatione Christi in pasiione
Ex imitatione Christi, in immuni
xx imitatione Chri sit, in patietiae
in scruore charitatis, ratio. 8.
76쪽
doctrine, ratio '. Errantium conuersio.
vestigia debetis imi tari, qui HRisTus tradebat se, supple, spontania ni dicanti se intulle, scilicet Pilato iudici, iniuste iudicanti eum; vel tradcbat se sponte iudicanti se iniuste, quali dicat,populo iudaeorum sponte se obtulit, cum respondit, Si ergo me quaeritis, sinite hos abire. populo in quem tuae eorum se tradidit iniuste se iudicanti, quando dixerunt, Reus est mortis: vel sponte se tradidit populo Iudaeorum iniusta seipsum codemnanti, cum dixerunt Sanguis eius super nos, & super filios nostros, Qui scilicet CHRisTus peccata nostra portauit, super lignum Crucis,ut peccatis mortui, iuste vivamus, cuius livore sanati sumus, idcit cuius nimia dilcctione vel, cuius carne liuida facta, s. nati sumus. deinde cum dicit, Eratis crini. Jdocet nunc imitari CHMsa uri in veritate doctrinae, sic, Illius vestigia debetis sequi, ad quem couei stellis: sed ad c HRISTUM convcrs cstis. ergo eius vestigia debetis sequi. dicit ergo, Eratis, supple, in statu gentilitatis,
sicut oves errantes, scilicet extra viam veritatis: lid convcrsi estis nuc ad pastore de episcopu animarum vestratu. lacne ergo dicit, hiratis enim supplein firm i,diuertitate peccatorii errantes; de eoru animoru mobilitas & variatio notatur, cu dicitur, sicut oves. J nam sicut oves volubilc & facilὰ sunt mobiles, quia, una proi cientele iii aquam, omnes alis post eam vadunt: sic est ex multitudine populari, quia . quod unus a Birmat, omnes cor si mini, siue bonum, siue malum sit illud. eratis ergo mobiles, & volubila, & non stabiles. deinde cum dicit, Errantes. J notatur Cecitas eorum intellectus, quia quilibet eorum dicere poterat, Erraui sicut ovis, quae periit. deinde cum dicit, Nunc autem. J notatur errantium couersio, cum dicit, Nunc autem, quia sumus mortui peccatis, quia nobis non amplius domi nantur, quia ipse c HRIsTVs illa nostra peccata pertulit super lignum Crucis. & illa cruciarixit, ne amplius ad nos rediret si iuste tamen vixerimus, nunc dico, tempore gratiarum, conuersi estis, supple, ad CHRISTvΜ, cuduplici nutrimento. primo corporali,quod notatur, cum dicit Ad past rem, secundo, cum cibo spirituali, scilicet vitiorum correptione. quod notatur, cum dicit Ad episcopum, idest visitatorem, di speculatorem animorum . debent ergo prςlati subditos pauperes pascere corporali nutrimento ex patrimonio ecclesiae, quia pastores lunt; D debent pascere spitii uali nutrimeto, a viiijs, & erroribus purgando, per praedicationes suas;debent pascere eorum vite sanctitatem: debent corrigere per iustiuae seueritatam robella, & incredulos.
77쪽
oe si qui non credunt perbo ,rer mulicrum conuersationem, sine verbo lucrifiant, considerantes in timore ea tam conus attonem veham, quarum ornatus non sit extrinsecus capi gatura, aut cireundatio auri, aut amictus Pessi-
Mentorum: SED, H I abcondituου ese cordis homo in incoris ruptibilutate quieti, m modestis tritus qui e Z in co sectu NE Ilocuples. Sic enim quondam, oe sanctae mulieres,serantes in EO, Omabantse,siubiectae'o' spiri sicut Sarra obediebat Abrahae, Nominum eum vocans, ius estis filiae, benefacietes, nulti timore perterritae. Urisimiliter, habitantes secud2 cientiam, qua tinfirmiori vasculo muliebri impartientes
honorem, tanquam γ cohaeredewratiae vitae, ut non impediam tur orationes Pestrae.
S v p R A Apostolus hortatus est Dominos, & seruos; nuneproponit quatuor, hortando viros,& mulieres: di primo hortatur mulieres ad vir rum subrectionem. 2. ponitur ipsi rum virorum utilitas. 3. quod ex parte mulieris debet esse puritatis intentio. q. ab imitatione saneta mulieris. s. adhortatur viros ad honorem suis uxoi ibus reddendum. & primo in tedit talem rationem, Sic se habeant mulieres, respeetu virorum tuorum, sicut inferiores debent se habere respectu suorum stiperiorum sed inseriores debent suis superioribus sk stibiecti aergo & mulieres debent esk lubiecte sitis viris. Continuetur ergo sic litera, dictum est, quod scrui debent obedire dominis sitis, similiter& muliercs stibiecte sint viris suis. J non quide adultori viris, sed Lgitimis. deinde cum dicit, Vt & si qui non credunt. I lite ponitur utilitatis consecutio ipsi rum virorum sic, Illa subiectio est laudanda in mulieribus, ex qua confiirgit magna utilitas iplarum virorum: sed, ex humili subiectione mulieris, conlargit magna utilitas virorum:ergo illa subiectio mulierum est laudabilis; quia, per mulieres humiles, aliquado virorum oue sito cecina est, utpatet de Cscilla. dicitergo, Ben Edico, quod
mulieres debent stibijci vitis sitis,ut si qui, supple uiri,& mariti earu m non Κ ij credunt
r. Textus partieula 3. Hortatur uiros, α muliere sex quinqua I .Horratur mulieres, ut subiectae sint uiris. a. Ponitur cons cutio utilitatis uirorum.
78쪽
puritatismu Iterum a 4. Ab tem
credunt uerbo, scilicet euangelii; pcr mulierum conuersati nem,sanctam sine uerbo, scili et praedicationis, lucrifaciant, idest ad fidem conuertant. deinde cum dicit, Considerantes cum timore. I hic ponitur ipsarum m Iterum puritatis intentio, sie, Ille mulieres habent puritatis intentionem, que non curant de Ornamento ext ori sed puritatem quaeriit ipsus co scientiae interioris: sed uos mulieres gentilium dispersorum, propter novi Domini,dcbetis habere puritatis intentionem: ergo non debetis curare de Orna mento exteriori. dicit ergo, Bene dico, quod uos mulieres ditatis ita honeste, & sancte conuersari cum uiris vcstris, ut possitis cos lucrari, & ad
fidem conuertere, considerantes, uel conseruantcs scm r in timore casu conuersationem uestram: quarum mulierum ornatus non sit extrinsccus capillatura, idest non sit extrin lacus ornatus capillorum,& non sit tri secus ornatus circunda tio auri aut a mictus uestimentor Lm scilicet cultus, aut ornatus exterior: sed, supple, uobis sit talis ornatus, scilicet, qui abscoditus est homo in incorruptibilitate spiritus quieti di modesti, qui quissim spiritus modestus, & quietus est in conspectu DLI locuplcs, idin diuo dc abundans in spiritualibus, quasi dicat, Vos muliercs no debetis ornare hominem exterius, corruptibilem, idest corruptibile corpus, per huiusmodi ornamentae sed magis debetis honorare, & ornare humi ncm interius i corruptibilem , idest animam, qui homo incorruptibilis est, & locuplo, re diues in conspectu DEI, scilicet in bonis spiritualibus, ct Dra imago; ideo dicit, Sed, qui abstoditus est cordis homo, in incorruptibilitate qui ii spiritus, & modesti. J quasi dicat, Ille, qui absconditus est homo spiritualis, & incorruptibilis, modestus, respinu aliorum, & quietus sibi, talis est ornandus, ut, eius pulchritudine spirituali, diues appereat in cospectu Domini. deinde, cum dicit, Sic enim. J nunc introducit exemplum muliciis veteris testamenti stic, Filiae debent imitati matrem suam: sed uos mulieres, praesentis temporis, estis filiae Sarrae uxoris Habrae. ergo, in ornamentis,
debetis illam imitari, hoc est ergo quod dicit, Sicut enim idest aliquando,
scilicet, a me rempus gratiae, structae mulicres speran res in Dro, non, supple, in ornatu exteriori auri, & ucstimentorum ornabam se talis: scd sic stornabant, ut sist iectae essent suis uiris, sicut Sarra obediebat Habrax, Dominii suu illia uocans, cuius, uos mulieres estis,siliae, nefacientes, scilicet imitando ipsam, benefaciendo & obedicdo reuereter u i is vcstris, nullo timore perterritae, idest no timentes ullam turbationε. deinde cu dicit, Viris militer. J nunc hortatur uiros ad reddendum debitum honorem uxoribus suis, sic, Illas personas debent homines honorare, quas honorando, honorant seipsos; sed, uiri; honorando uxorcs scias, honorant se ipsis: ergo ecbent illas honorare. dicit ergo, Vos uiri similiter cohabitantes cum
uestris uxoribus, secundum scienuam, idestia sciendo, in faciendo ipsastare, oc
79쪽
Ere, Zc Instruendci, quod quando uxoribus estis ImpartIentcs honorem Mundum scientiam, quasi infirmiori vasculo muliebri: & quia infirmior, & impotens est ex se ad huiusmodi ideo vir ei impartiatur honorcm &eruditionem, tanquam cohaeredibus, ides tanquam cohaeredes simul gratiae vitae, scilicet aeterne, ne impediantur orationes vcstrae, idest,ut construetis vos sine peccato, quod si impeditiuum orationis, ne DEo placeat.
I N summa aute omnes tananimes sempatientes 'truu,
atores, misericordes, modem, non reddentes malumfro malo, nec maledictumpro maledicto pede contrario,bene centes.
I in hoc νοcati essis, ut benedictionem haereditat epogi
dearis. si I enim vult vita in ere, G dies videre Ionos,coe crat lingua uam a malo, G labia se ne loquantur dolum. DEchnet a malo, oe faciat bonum: inquiratfacem, effuse ruream; sita I oculi Domini per iustos , oe aures eius in
preces eorum pultus autem Tomini perfacientes malis .
Postquam Apostolus instruxit particulariter diuersas conditiones, destitus hominum: nunc uniuersaliter instruit omneis simul ad honestam,&sanctam Conuersationem. primo enim ponuntur, qui faciunt ad sanctam conuersationem habendam. 2. habetur dictorum confirmatio ex propheta, circa linguam coercedam. 3. omnium dictorum probatio prophetica, quantum ad operationem debitam. q. ponitur confirmatio,&roboratio, praemij expectatione. primum itaq; adhortatur, tali ratione, Illi debem sancte, & honesiaconuersari, qui debent perpetuo simul cohabitare: sed vir, & uxor debent perpetuo simul cohabitare: ergo debent sancte, & h ncta simul conuersiari. dicit ergo,vos,supple, viri, & mulieres omnes una nimes sit,s, ut nec cogitatione discrepetis, scilicet in fide, & moribus bonis, vel unanimes estote in oratione, quia charitas, & fidelitas perorati nem coseruatur, sitis etiam compatientes , idest alter alterius onera portantes: sitis etiam fraternitatis amatores, idest ad inuicem diligite: sitis musericordes, scilicet circa proximos, modesti in moribus, humiles in eo de , non reddentis malum pro malo, idest malum opus pro malo opere recepto; quod tamen, secundum iustitiam sicularem, videtii riuste posse seri; ves non sitis reddentes maledictum pro maledicto, idest malu vembum pro malo verbo receptor sed e contrario, supple, benedicetcs cstote, idest bona imprecantes, quia in hoc vocati estis, scilicet a Domino, ut benedictionem, quae, supple, dicetur vobis in fine mundi, Venite benedicti patris mei, haereditate posiideatis, idest iure haereditario, & sesima spem in eam habeatis. deinde cum dicit, Qui enim vult. I ponitur dictoru con-
inducit ad honesta couersatione.
I. Quae sa-ciunt ad habenda san
80쪽
eosirin viis x propheta, de copescenda lingua. 3.Probatio dictoru,testimonio propheticoquitum addubita ope
tirmatio ex dictis prophetae: & pruno ponit talem rationem, Illi, qis volsit ad vitam aeternam peruenire, debent, iuxta testimonium propheticu, constringere linguam tuam a malo, di labia sua, sic quod non debeat loqui dolum: sed vir, & uxor debent hoc velle, scilicet, peruenire ad vitam sterna: ergo debent constringere linguam, & labia. dicit ergo, Qui enim vult vita
diligere, & videre dies bonos, coerceat linguam suam a malo,idest interius non murmuret, & labia eius ne loquantur dolum, idest exterius non prostrat aliquod verbum dolosum, vel deceptorium. deinde cum dicit, Declinet autem. Jhic ponitur confirmatio prophetae, quantum ad debitam operationem, sic, Illi, qui volunt sanctam, di immaculatam vitamia inuicem habere, debent a malo declinare, & sacere bonum, & iplam pacem in toto quaerere conatu: sed vos viri, & uxores debetis hoc velle,scilicet habere sanctim immaculatam vitam ad inuice. ergo, e tcstimonio prophetae, debetis esse ordinati, no solum in locutione, verum etiam in operatione. ideo quilibet vestrum ci clinet a malo opere, & faciat bonum opus: inquirat pace,& prosequatur eam, quasi dicat, Qui pace in se ipso vult habere hoc faciat, Declinet a malo, per contrarij exclusionem, & laciat bonum, per eius procuratiorum: inquirat pacem, percius actus manifestationan, α pro quatur eam, per temporis continuationem. deinde cum licit Quia oculi D mini. Illic ponitur confirmatio propheis, quo ad praemii expectationem, sic, lili debent iustam, & sanctam conuersationem habere,& vitam, qui ea pectanta DEo praemium: sed vir,& uxor expectanta UEo praemium: ergo debent habere iustam, & sanctam vitam. dicit ergo, Beni dico; quod quilibet debet inquirere pacem. &prosequi eam, quia oculi Domini supple, in protegendo, sunt super iustos, di aures eius in preces misi, suppli, in exaudiendor sed vultus domini, idesii ultitia, supple in puniendo superiacientes mala, & non poenitendo, sed perseuerando.
o Quis ese,qui vobis noceat, si boni aemulatore uerit Mi Ioe si quioatimini, propter iustitiam, beati timore autem
eorum ne timueritis, non conturbemini. Dominum autem
TE O sanctificate meordibus vestris, X ATI sem
per a satisfactione omniposcenti vos rationem de ea, quae in P lis est, Ile: sed cum mode tia, oe timore,conscientiam habentes lonam, Pt in eo, quo detrahunt vobis, ranquam malefactor,sus, confundantur, qui calumniantur 'vestram lonis in CHLA
S O conuersationem. MELIOS est enim,benefacientes Avoluntas DEI Pelit pati, quam malefacientes, quia ,σ