Catechismus ex decreto Concilii Tridentini ad parochos Pii Quinti Pont. Max. iussu editus Ad editionem Romae A.D. MDLXVI. publici iuris factam accuratissime expressus ...

281쪽

praestare quod debet possit alterum certe non vulgarem, sed exquisitam potius doctrinam desiderat quamvis aeque ab omnibus sacerdotibus summa reeonditarum rerum scientia non exigatur, sed quae ad suscepti mei et ministerii unetionem unicuique satis esse possit. QUAESTI XXX.

Quinam ad sacerdotii dignitatem non sint admittendi.

Pueris autem et furiosis vel amentibus, quod usu rationis eareant, hoc sacramentum dandum non est quamvis, si iis quoque administraretur, sacramenti characterem in eorum animam imprimi, certo credendum sit. Qui ver aetatis annus

in singulis ordinibus sit exspectandus, ex saeri ridentini con-eiliti decretis laeti erit eo Oseere Excipiuntur etiam servi; ueque enim divino cultui dedicari debet, qui non sui iuris, sed in alterius potestate est Viri praeterea sanguinum et homieidae, quia ecclesiastica lege repelluntur, aeque irregulares sunt. Spurii quoque, et ii omnes, qui ex legitimis nuptiis non sunt procreati Decet enim, ut, qui sacris addieuntur, nihil in se habeant, quo ab aliis merito contemni ae despici posse videantur. Ad extremum etiam admitti non debent, qui aliquo insigni corporis vitio deformes aut mane sunt ea enim

foeditas et debilitatio tum nensionem habet, tum vero sacramentorum administrationem impediat necesse est. 'QUAESTIO XXXI.

Qui sint praeeipui huius sacrament effectus.

Sed iam his rebus expositis superest, ut pastores doceant, qui sint huius sacramenti esseetus. Constat Vero, quamvis o dinis sacramentum, ut antea dictum est, maxime ad ecclesiae utilitatem et pulchritudinem spectet, tamen in eius noque anima, qui sacris initiatur, sanctificationis gratiam esseere; qua idoneus habilisque ad recte munus suum langendum sacramentaque administranda reddatur; quemadmodum etiam baptismi gratia quilibet ad alia sacramenta percipienda aptus emeitur. Aliam quoque gratiam hoc sacrament tribui e spicuum est praecipuam Videlicet potestatem, quae ad sanctissimum eucharistiae sacramentum refertur in sacerdote quidem plenam et persectam, ut qui Domini nostri corpus et sanguinem unus potest conficere in aliis ver inferiorum ordinum ministris maiorem minoremve, quo quisque ministerio

282쪽

PARS II. CAPUT HIL 215suo magis minusve ad altaris sacramenta a edit. Atque haee etiam character spiritualis dicitur, quod, qui aeris imbuti sunt, interiori quadam nota animae impressa ab aliis fidelibus distinguantur, ae divino ultui mancipentur; ad quam Apostolus videtur spectasse, quum ad Timotheum alti a Noli negligere gratiam, quae in te est, quae data est tibi per propheliam, eum impositione manuum presbyterii. Et alibi a):-Admoneo te, ut resuscite gratiam Dei, quae est in te, perimpositionem manuum mearum. ae de ordinis sacramento satis diei sint potiora enim tantum rerum capita pastoribus

tradere professi sumus, ut illis fidelis populi doeendi et in Christiana pietate erudiendi argumenta suppeditarent.

De Sacramento Matrimonicv QUAE AT 1 1.

Cur parochi sedulo debeant invigilare, ut popuIus Christianus matriinonii naturam et sanctitatem cognitam habeat.

Quoniam pastoribus beata et perseeta Christiani populi vita proposita esse debet, iis quidem maxime optandum esset, quod Apostolus se cupere ad Corinthios . scribebat his e

bis: Vol omnes holuines esse, sieu me ipsum, nimirum, ut omnes continentiae virtutem sectarentur nihil enim beatius in hae vita fidelibus potest eontingere, quam ut animus nulla mundi eum distractus, sedataque et restineta omni earnis libidine, in uno pietatis studio et coelestium rerum cogitatione conquiescat. Sed quoniam, ut idem Apostolus testatur, seunusquisque proprium donum habet ex Deo alius quidem sie, alius vero sie, et matrimonium magnis et divinis bonis

ornatum est ita, ut inter alia catholieae eclesiae aeramenta vere et proprie numeretur, a Dominus nuptiarum celebritatem praesentia sua honestarit satis apparet, eius doctrinam tradendam esse, quum praesertim liceat animadvertere, tum sanctum Paulum, tum Apostolorum Principem, quae non

solum ad dignitatem, sed etiam ad osseia matrimonii pertine

283쪽

bant, pluribus loeis accurate scripta reliquisse. Divino enim Spiritu amati optime intelligebant, quanta et quam multa commoda ad Christianam foetetatem pervenire possent, si fideles

matrimonii sanctitatem cognitam haberent, et inviolatam se varent contra Vero, ea ignorata vel neglecta, plurimas maximasque calamitates et detrimenta in ecclesiam importari.

Primum itaque matrimonii natura et vis explicanda est; nam quum vitia saepe honesti similitudinem gerant, cavere oportet, ne fideles salsa matrimonii specie deeepti turpitudine et nefariis libidinibus animam commaculent; cuius rei declaranda eausa a nominis significatione ordiendum est. QUAESTIO II.

Quapropter saneta illa copula matrimonii, coniugii aut nuptiarum nominibus exprimatur.'-Matrimonium ob eo dicitur, quod semina ideire maxime nubere debeat, ut mater fiat Vel quia prolem concipere, parere, educare, matris munus est. Coniugium quoque aeoniungendo appellatur, quod legitima mulier eum viro quasi uno iugo adstringatur. Praeterea nuptiae, quia, ut inquit sanctus Ambrosius ), pudoris gratia puellae se obnuberent; quo etiam declarari videbatur, viris obedientes subiectasque

esse oportere.

Quid sit matrimonium.

Ita vero ex communi Theologorum sententia definitur: ..uatrimonium est viri et mulieris maritalis coniunetio inter legitimas personas, individuam vitae consuetudinem retinens. Cuius definitionis partes ut planius intelligantur, docendum est, quamvis haec omnia in persecto matrimoni insint, consensus videlicet interior, aetio externa verbis expressa, obligati et vinculum, quod ex ea pactione efficitur, et coniugum copulatio, qua matrimonium consummatur nihil horum tamen matrimonii vim et rationem proprie habere, nisi obligationem illam et nexum, ni coniunctionis vocabulo significatus est. Additur vero maritalis, quoniam alia pactionum genera, quibus viri et mulieres obligantur, ut sibi mutuam peram praestent vel pretii vel alterius rei causa, prorsus aliena sunt amatrimonii ratione. Sequitur deinde inter legitimas pers itas, quoniam, qui a nuptiarum coniunctione legibus omnino

D lib. l. de Abraham, e. s.

284쪽

exelusi sunt, ii matrimonium inire non possunt, neque si ineant, ratum est. Exempli enim gratia, qui intra quartum gradum propinquitate coniuncti sunt, puerque ante deeimum quartum annum, aut puella ante duodecimum, quae aetas legibus onstituta est, ad matrimonii iusta laedera ineunda apti esse non possunt. Quod ver extremo loco positum est: individuam vitae consiletudinem retinens, indissolubilis vinculi naturam declarat, quo vir et uxor colligantur. 'QUAESTI IV.

Ubi praecipua vis matrimonii consistat. v

Ex iis igitur patet, matrimonii naturam ct rationem iuvinculo illo consistere. Nam quod aliae clarissimorum virorum desinitiones hoc videntur consensu tribuere, ut, quum

dicunt, coniugium esse consensum maris et seminae hoc ita accipiendum est, consensum ipsum matrimonii causam effectricem esse quod Patres in concilio Florentinoi docuerunt. Etenim obligatio et nexus oriri non potest, nisi ex consensu et pactione.

QUAESTIO V.

Qualis in matrimonio requiratur consensus, quaque ratione sit declarandum.'

Sed illud maxime necessarium est, ut consensus Verbis, quae praesens tempus significant, exprimatur neque enim matrii nonium est simplex donatio, sed mutua pactio atque ita fit, ut consensus alterius tantum ad matrimonium coniungendum satis esse non possit, sed duorum inter se mutuum esse oporteat. Atqui ad declarandum mutuum animi consensum verbis opus esse, perspicuum est; si enim ex interiori tantum consensu sine aliqua externa significatione matrimonium On- stare posset illud etiam sequi videretur, ut, quum duo, qui disiunetissimis et maxime diversis in locis essent, ad nuptias consentirent, antequam alter alteri voluntatem suam vel literis, vel nunciis declarasset, veri et stabilis matrimonii lege coniungerentur; quod tamen a ratione et sanctae ecclesiae consuetudine et decretis alienum est. QUAESTIO VI.

Μutuus consensus, Verbis futuri temporis expressus, matrimonium non emeit. ο

Recte autem dicitur, oportere, ut consensus verbis exprimatur, quae praesentis temporis signiscationem habeant; nam,

285쪽

quae suturum tempus indieant, matrimonium non coniungunt, sed spondent. Deinde, quae sutura sunt, nondum esse e spicuum est; quae vero non sunt, parum vel nihil firmi aut stabilis habere existimandum est. Quare nondum connubii ius in eam mulierem quisquam habet, quam se in matrimonium ducturum esse pollicetur; neque statim ab eo impletum est. quod se acturum promisit, tametsi fidem praestare debet; quod si non laciat, violatae dei reus esse convincitur. At vero qui matrimonii laedere alteri iungitur, quamvis postea poeniteat, tamen quod factum est mutare irritumve et insectum reddere non potest duum itaque eoniugii obligatio nuda promissio non sit, sed eiusmodi abalienatio, qua re ipsa vir mulieri, et vicissim mulier viro corporis sui potestatem tradit: idcirco necesse est, Verbis, quae praesens tempus designant, matrimonium contrahi quorum verborum Vis, postquam etiam enunciata sunt, permanet, virumque et uxorem indissolubili

vinculo constrictos tenet.

Si pudore aut alio impediment consensus verhis non exprimatur, nutus et signa verborum Iocum habent.'

Sed verborum loco tum nutus et signa, quae intimum consensum aperte indicent, satis ad matrimonium esse possunt, tum ipsa etiam taciturnitas, quum puella propter verecundiam non respondet, sed pro ea parentes loquuntur. QUAESTI VIII.

Ad verum matrimonium eoncubitus non requiritur.

Ex iis igitur paroelii delibus tradent, matrimonii naturam

et vim in vincul et obligatione sitam esse, ac praeter conSensum eo, quo dictum est, modo expressum, ut verum matrimonium exsistat, concubitum necessario non requiri; nam et primos parentes ante peccatum, quo tempore nulla inter eos carnis copula intereesserat, ut patres testantur, vero matrimonio iunctos suisse, plane constat duare a sanctis Patribus dietum est, matrimonium non concubitu, sed consensu existere quod etiam a saneto Ambrosio i in libro de Virginibus repetitum legimus. 'QUAESTI IX.

duoluplex sit matrimonii eonsideratio.'

Iam vero hisce explieatis illud docendum erit, matrimonium duplicem rationem hahere. Nam vel ut naturalis e-

286쪽

ΡΑRS II. CAPUT VIII. iunctio, coniugium enim non ab hominibus inventum, sed a

natura, vel ut sacramentum, cuius Vis naturalium rerem onditionem superat, considerandum est. A quoniam gratia naturam perficit neque prius in quod spirituale est, sed quod animale, deinde quod spirituale ) rei ordo postulat, ut de

matrimonio, ut natura constat, et ad naturae onicium pertinet prius agendum sit tum Vero, quae illi, ut saeramentum est, comeniunt, explananda erunt.' QUAESTIO X.

Quis matrimonii, ut officium naturae significat, sit auetor.

In primis itaque docendi sunt fideles, matrimonium a Deo institutum esse scriptum est enim in Genesi ): Masculum et seminam creavit eos, benedixitque illis Deus, et ait se Crescite et multiplicamini; et ): Non est bonum hominem esse solum faciamus ei adiutorium simile sibi; o paulo post intis Adae vero non inoniebatur adiutor similis eius. Immisit ergo Dominus Deus soporem in Adam, quumque obdormisset, tulit unam de costis eius, et replevit carnem pro ea. Et aedificavit Dominus Deus costam, quam tulerat de Adam, in mulierem, et adduxit eam ad Adam. Dixitque Adam: Ilo nuneos ex ossibus meis, et caro de carne mea haee vocabitur virago, quoniam de vir sumpta est duamobrem relinquet homo patrem suum et matrem, et adhaerebit uxori suae; et erunt duo in carne una. duae ipso Domin auetore apud sanetum Matthaeum' ostendunt, matrimonium divinitus institutum esse. QUAESTIO XI.

Μatrimonium, ut naturae omelum consideratur, et maxime ut saeramentum, dissolvi non potest.

Neque vero Deus matrimonium tantummodo instituit, verum, ut saneta Tridentina synodus 3 declarat, perpetuum

etiam et indissolubilem nodum ei addidit; siquidem Salvator

ait γ): Quod Deus coniunxit homo non separet. Quamvis enim matrimonio, quatenus naturae est officium, conveniat, ut dissolvi non possit tamen id maxime fit, quatenus est sacramentum qua ex te etiam in omnibus, quae naturae lege eius propria sunt, summam persectionem consequitur. Tamen et prolis educandae studio, et aliis matrimonii bonis repugnat, ut eius vinculum dissolubile sit.

287쪽

ER CATECHISMI AD AROCHOS 'QUAESTIO XII.

Omnibus nominibus lex contrahendi non est imposita. v

Quod vero a Domino dictum est i): Crescite et multipli-

eamini, id eo spectat, ut cuius rei causa matrimonium institutum erat, declaret, non ut singulis hominibus necessitatem imponat nunc enim, aucto iam humano genere, non solun ulla lex uxorem ducere aliquem non cogit, sed potius virginitas summopere commendatur, et unicuique in saeris literis suadetur, ut quae matrimonii statu praestantior sit, maioremque in se persectionem et sanctitatem contineat. Dominus enim Salvator noster ita docuit Qui potest capere, capiat: et Apostolus δὶ ait: De virginibus praeceptum Domini

non habeo; consilium autem do, tanquam misericordiam Onsecutus, ut sim fidelis. 'QUAERTIO XIII.

Vir et mulier coniungi cur debeant.

Sed quibus de ausis vir et mulier coniungi debeant, e plieandum est. Prima igitur est haec ipsa diversi sexus naturae instinctu expetita societas, mutui auxilii spe conciliata, ni alter alterius ope adiutus vitae incommoda lacilius serre, et senectutis imbeeillitatem sustentare queat. Altera est, pro-ereationis appetitus non tam quidem ob eam rem, ut bonorum et divitiarum heredes relinquantur, quam ut verae fidei et religionis cultores educentur; quod quidem maxime sanetis illis patriaretiis, quum uxores ducerent, propositum fuisse, ex sacris literis satis apparet . Quare Angelus, quum obiam admoneret, quo pacto mali daemonis vim posset repellere: ostendam, Inquit' , tibi, qui sunt, quibus praevalere potest daemonium. I namque, qui coniugium ita suscipiunt, ut

Deum a se et a sua mente excludant, et suae libidini ita vacent, Sicut equus et mulus, quibus non est intellectus, habet potestatem daemonium super eos. Deinde subiecit: Aecipies virginem cum timore Domini, amore filiorum magis, quam libidine ductus, ut in semine Abrahae benedictionem in filiis consequaris. Atque una etiam hae causa fuit, cur Deus ab initio matrimonium constituerit. Quare fit, ut illorum sit scelus gravissimum, qui matrimonio iuncti medicamentis vel Onceptum impediunt, vel partum abigunt haec enim homicidarum impia conspiratio existimanda est.

288쪽

Posi peccatum eur matrimonium institutum fuerit. ο

Tertia est, quae post primi parentis lapsum ad alias ea fas aceessit, quum propter iustitiae, in qua homo onditus erat, amissionem, appetitus rectae rationi repugnare coepit; ut sellieet, qui sibi imbecillitatis suae conscius est, nee carnis pugnam vult erre, matrimonii remedio ad vitanda libidinispeeeata utatur. De quo ita Apostolus scribiti) ,,Propter somnieationem unusquisque suam uxorem habeat, et unaquaequo suum virum habeat. paulo post, quum doeuisset, interdum orationis ausa a matrimonii debit abstinendum esse, subiecit: Et iterum revertimini in id ipsum, ne tentet vos

satanas propter incontinentiam vestram. Hae igitur sunt causae, quarum aliquam sibi proponere quisque debet, qui pie et

religiose, ut sanctorum filios deeet, nuptias velit contrahere. Quod si ad eas ausas alia etiam accedant, quibus homines induet matrimonium ineant, atque in habendo uxoris deleetuliane illi praeponant, ut heredis relinquendi desiderium, divitiae, forma, generis splendor, morum similitudo huiusmodi sane rationes damnandae non sunt, quum matrimonii sanctitati non repugnent. Neque enim in sacris literis Iaeo Patriar-elia reprehenditur, quod Rachelem, eius pulchritudine illeetus, Liae praetulerit. Haec de matrimonio, ut naturalis coniunetio

est, docenda erunt.

Cur matrimonium sacramenti dignitate per Christum sit auctum.

Ut autem saeramentum est, explieare portebit, eius naturam multo praestantiorem esse, et omnino ad altiorem finem reserri. Quemadmodum enim matrimonium, ut naturalis Oniunctio, ad propagandum humanum genus ab initio institutum est iis deinde, ut populus ad veri Dei et Salvatoris nostri Christi enitum et religionem procrearetur atque educaretur, sacramenti dignitas illi tributa est duum enim Christus Dominus vellet arctissimae illius necessitudinis, quae ei cum e-elesia intercedit, suaeque erga nos immensae caritatis certum aliquod signum dare tanti mysterii dignitatem hae potissimum maris et foeminae sancta coniunctione declaravit. Quod quidem aptissime laetum esse, intelligi ex eo potest, quod ex omnibus. humanis necessitatibus nulla inter se homines magis

l. Cor. 7. 2.

289쪽

quam matrimonii vinculum eonstringit, maximaque inter se viret uxor earitate et benevolentia devineti sunt atque ideirco fit, ut frequenter saerae litorae nuptiarum similitudine divinam hane Christi et celesiae copulationem nobis ante oculos proponanti 'QUA RATIO XVI.

0uomodo matrimonium sit verum evangelicae egis saeramentum. v

lam vero matrimonium sacramentum esse, ecclesia, apo stoli auetoritate confirmata, certum et exploratum sempera

buit; ita enim ad Ephesios scribiti): Viri debent diligere

uxores suas, ut Orpora sua. dui suam uxorem diligit, seipsum diligit nemo enim unquam carnem suam odio habuit, sed nutrit et lavet eam, sicut et Christus eclesiam, quia membra sumus corporis eius, de carne eius et de ossibus eius. Propter hoc relinquet homo patrem et matrem suam, et adhaerebit uxori suae; et erunt duo in carne una Sacramentum hoc magnum est; ego autem die in Christo et in eclesia. Nam quod inquit: Sacramentit ho magnum est, nemini dubium esse debet, ad matrimonium referendum esse; quod Milieet viri et mulieris oniunctio, euius Deus auctor est, sanetissimi illius vinculi, quo Christus Dominus eum celesia coniungitur, sacramentum, id est sacrum signum siti 'QUAESTIO XVII.

Quomodo matrimonium sacramentum esse, ex S. PauIi verbis convineatur.v

Atque hanc esse eorum verborum veram et propriam sententiam, veteres sancti Patres, qui eum locum interpretati

sunt, ostendunt idemque sancta ridentina synodus , explicavit. Constat ergo, virum Christo, uxorem eelesiae ab apostolo comparari virum in esse caput mulieris, ut est Christus ecclesiae eaque ratione fieri, ut vir uxorem diligere, et vieissim uxor virum amare et olere debeat Christus enim dilexit eclesiam, et pro ea semetipsum tradidit rursus vero, ut idem Apostolus Oeet, celesia subiecta est Christo. Sed gratiam quoque hoc sacrament significari et tribui, in quo maxime ratio sacramenti inest, ea synodi verba declarant: Gratiam vero, quae naturalem illum amorem perseeret, et indissolubilem unitatem confirmaret, coniugesque sanetiscaret, ipse Christus, venerabilium Sacramentorum institutor atque persector, sua nobis passione promeruit. Quare docendum

D ph. 5. 28 - 32. 2 Sess. 24. de atr in prine et ean. l. a 'pli. 6 23, 25, 24.

290쪽

PARS II. CAPUT VIII. est, huius saeramenti gratia esset, ut vir et uxor, mutuae raritatis vineul eoni eti, alter in alterius benevolentia onquiescat, alienosque et illicitos amores et Oneubitus non quaerat, se in omnibus sit honorabile' eonnatum et torus immaeulatus.

Quantum matrimonium evangelii a lens naturae vel oysis matrimonio differat.

Sed quantum matrimonii sacramentum iis matrimoniis praestet, quae anie vel post legem iniri solebant, ex eo licet eo-gnoscere, quod, etsi gentes matrimonio divini aliquid inesse arbitrabantur, atque ob eam rem vagos concubitus a naturae lege alienos esse, itemque stupra, adulteria, et alia libidinis genera vindicanda esse iudicabant tamen eorum connubia nullam prorsus sacramenti vim habuerunti Apud Iudaeos vero religiosius omnino nuptiarum leges servari consueverant, neque dubitandum, quin eorum matrimonia maiori sanctitate praedita essent. Quum enim promissionem accepissent, ore aliquando, ut omnes gentes in semine Abrahae benedicerentur ) magnae apud eos pietatis nicium merito esse videbatur, filios procreare, electi populi sobolem, ex qua Christus Dominus Salvator noster, quod ad humanam naturam attinet, ortum habiturus esset, propagare sed illae quoque eoniunetiones vera sacramenti ratione earuerunt.

matrimonium in lege naturae post pereatum aut in Iem synis originis suae, quam ex Deo nabuit, decorem non retinuit. '

nue aceedit, quod sive naturae post peeeatum, sive Μοysis legem speetemus, facile animadvertimus, matrimonium a primi ortiis sui decore et honestate decidisse. Dum enim natura lex vigebat, multos ex antiquis Patribus suisse eomperiamus, qui plures simul uxores ducerent. Deinde vero in lege Moysis permissum erat, dato repudii libello δὶ, si ausa sui set, divortium eum uxore sacere; quorum utrumque ab evangeliea lege' sublatum, matrimoniumque in pristinum statum restitutum est. Nam quod polygami a matrimonii natura aliena esset etsi aliqui ex priscis Patribus aceusandi non sunt, quod non sine Dei indulgentia plures uxores dueerent), Chri-