장음표시 사용
161쪽
carieraque mundi bona aut mala ita etiam bonos&malos, sapientes ac latvos, fortes atque imbelles , pueros denes justos atque tyrannos Principes a Deo irato vel propitio dari hominibus. Quocirca Principes qualescumque sint, patienter ferre, nosque coram Deo humiliare debemus. Unde I Regum cap. 8. Jus Regium sic a Samuele describitur Ut quamquam Reges durissim jugo servitutis po-
piaum opprimant, huic tamen nequaquam bceat occasionem rebellandi captare: Quoniam ut bene docet Gersonius sermone quem nomine
Universitatis Parisiensis habuit coram Carolo VI. m. Delphino Franciae. Non ideo Princeps censendus est tyrannus, quod truribus in ca- Albingravissimi sit peccator cum ea qua facit non manifestepugnant con trasnem Dominis politici, e in boni communis subversionem. Et si enim Rex ea omnia quae a Samuele de jure Regio scribuntur, exerceat nihilominus cum alioqui statum politicum subditos in pace&avi externa tueatur, tyrannus haberi non debet. Hic sileo post Saulem a Deo exauctoratum I Regum cap. 3. Is Postque Davidem a Samuele inunctum , atque Regem Israel designatum
cap. Is Verumtamen numquam Davidem potui eanimum adjic re , ut violentas manus uncio Domini inferret quamquam ellet
pervagatissimum & omnibus notissimum Saulem a daemone palam obsiderici quod multo erat gravius, quam censuris a Papa retari. Praetermitto quoque Saulem saepissime magna cum injuria cingratitudine in capitis periculum Davidem conjecisse huncque facile&nemine conscio Saulem neci dare potuisse. I Regum A. 46. Qua propter S. Augustinus lib. I. quaestionum veteris& novi Testamenti. Quaest 3 s. David Saul Regem honoravit vivum G vindicavit ocrisium. Item contrχAdimantum Manichaei Discipulum cap. 7. versus finem : Certe, inquit, inimicum spersequutorem suum nimis in gratum V nimis infestum Saulem Regem accepit David in poto rem, ut ei faceret quod vellet, es elegit parcere potius quam occidere non enim erat jussus oecidere, sed neque prohibitin Imo etiam fiuvinistis audi rat se impune facere quicquid Aget inimico , tantam potestatem ad
mansiuetudinem contulit. Dicatur mihi quem timuerit, cum interficere
noluis me hominem possumus dicere timuisse, quem acceperat potesta tem nec Deum qui dederat. Ubi ergo nec di cultas fuit occidendi, nec timor, dilectio profecit inimico. Ecce David betator implevispraceptum Christi quod accepimus, uidiligam. mm cos. X. Haec Diqilias by Oosl
162쪽
IN REU TEMPORALIBUs. 39X. Haee Augustinus affrmans Davidem divinitus accepisse ut inimico impune acere posset quicquid vellet. Quare Joannes Mariana lib. i. de institutione Regis cap. 6 persuadere vult Augustinum asse serere Davidi licuisse occidere Saulem tanquam tyrannum. Sed prosecto huius rei quam B. Augustinus reseri, nullum extare video in libris sacris vestigium, nil torsan aliquis ex mente& proposito servorum David hoc inducat lib. I Regum cap. q. versu et Uclet lamad sensum Abisai, qui hoc Davidi suadere, atquc hasta Saulem confodere volebat, nisi a Davide impeditus tuisset cap. 26. primi Regum. At eo ipso quod Deus Saulem in manus Davidis tradidisset, non inde sequitur una laetam Davidi a Deo potestatem Saulis interi mendi, ut Abisai hallucinabatur quem propterea David tanquam certissimus Divina voluntatis interpres merito corripit, ratanto scelere avocat, cum apprime sciret abdicationem Saulis non alium habere sensum, quam quod ejus progenies non esset regnatura super Jsrael, quoniam in munus Sacerdotale involarat. I Regum cap. 3.
Stulte egisti, inquit Samuel Sauli, nec custodisti mandata Domini Deirui, qua praecepit tibi. Uuὸd si non fecisse , Iam nunc praeparasset Do
minus regnum tuum superistaei in sempiternum: Sed nequaquam regnum ruum ultra consurget quaesivit Dominus i virum Iuxta corsuum csc.
Equidem Prophev qui tam sevcre impios Reges populum ipsum ad Regum impietatem atque idololatriam clausis oculis currentem reprehendunt, sim numquam legantur populum corripuisse, quod arma in suos Reges impios tyrannos minime sumpserit hoc argumento est certulimo , Prophetas censuisse populum minime praeditum autoritate Reges abdicandi. Si enim id habere potestatis credidissent, non dubium est quin populum cessantem ad arma expedienda in Reges idololatras excivinent sicut olim Moses Levitas in vituli aurei cultores incenderat, Exodi 32. Ut igitur huic quarto dubio finem imponamus quando Lex gratiae, quae naturae gentium jura perficit, non destruit , nos edocet bonos atque malos, justos tyrannos, pios atque impios Principes nobis ex aequo dari a Deo, certe perferendi sunt. At si quispiam contra inferat, quando mali Principes dantur a Deo velut annonae caritas aut pestilentia, compertumque est licitum esse caritati annonae testilentia mederi: equi pariter permissum tyrannis obsistere. Respondebis in sublevanda annonae penuria, avertenda pestilentia nullum subesse jacturae pacis publicae, sicut in tyrannide repellenda periculum. 1 Porro b Corale
163쪽
IA DE POTEsTAT ECCLEs Porro hic pro appendiculo attexendum Theologos duplicem constituere voluntatem permistivam scilicet quoad mala culpae de efficacem quoad mala poenae, qua posteriori voluntate formaliter concurrit ad aetionem haecque posterior voluntas Dei ejus ingenio, moribus4 temperamento cum quo concurrit, est attemperata: Ita ut ab ejusmodi temperamento voluntas Dei determinetur specificetur, sicut a causis secundis causae universales specificari consueverunt. Itaque ad hoc genus voluntatis divinae hi atque similes loci Scripturae referendi sunt. Perme Reges regnant, tac Dabo vobis Reges in furore meo. Assur υιαafuroris mei, Tipse baculus in manu uus nignario mea, c. Statuendum autem omnium miraculorum maximum,
quod generi humano in Civili Societate viventi potest contingere, esse optimum Regem, quem Deus propitius indulget, sicut iratus dat malum Principem. XI. Quinto notandum quemadmodum Lex vetus est umbra figura corum quae futura erant Christianis in Lege Euangelica.Hebr. Io. Ita nobis specimen eorum exhibere, quae Christiani sub Ethnicis, Apostatis haereticis Principibus pati debebant cum expressis e peculiari mandato illis obtemperandi congruenter ad praeceptum Pauli Rom. Ia . . Pet. 2. itaque er. 27. Haec dicit Dominus Peus Exercituum Dem Urael, tac. Ego feci terram, ta homines, jumenta qua seunt super facιem terra in fortitudine mea magna in brachio meo extento, ta dedi eam ei qua placuit in oculis meis: Et nunc
itaque ego dedi omnes terras ista in manu Nabuchodonosor Regis Bab nis Ierus mei Insivero bestias agri dedi ei uiserviant ibi serviente omnes gentes tam ejus, s Aboslii ejus: servient ei gentes multa s eges magni. Gens autem es Regnum quod non servierit Nabuchodonosor Regi abylonis re quicumque non curvaverit collum suum sub jugo Regis Babunis ingladio, cs infame in peste visitabo super gentem, iam, ait Dominus ms ergo nolite audire Propheta vestros o iuvinos, ta somniatores cs augures cs maleficos, qui dicunt vobis: Non ervietis Regi Babylonis, quia mendacium prophetant vobis , ut longe vos faciant de terra vestra, s ejiciant vos, cspereatis. Porro gens qua μό-jecerit cervicem suam seu iugo Regis Tabylonis, ta servierit ei Hmittam eam inter sua, dicit Dominus, scolet eam, es habitabit in ea. Ei ad Sedeciam Regem Iuda locutus sum secundiam omnia hac verbaso iurans,
subjicite colla vestrasubjugo Regis Bab senis, &servite ei cipvulo e , cs vivetis Guare moraemisi tuet populiniuin gladio Uam spe ,
164쪽
IN RE EU TEMPORALIBUs. 6 Isicut locutin est Dominus ad gentem qua servire noluerit Cimbrionis:
notite auiure verba Prophetarum dicentium vobis: Non Servietis Regi B.ι-bylonis, quia mendacium, loquuntur vobis, s. Item cap. 29. Pa rite pacem civitatis ad quam transmigrare offecι, ta oratepro ea ad Dominum, quia ιn pace illius eritpax obta. Hac dicit Domini Exercituum
Deus Israel: Non tot seducant Propheta vestri qui sunt in medio frum,ta divini vestrι, ta ne attendatis ad somnia vestra, qua os somniatis. Quamobrem cap. I. Baruch AD Israel qui degebant Babylone, collegerunt pecunias, miseeruntque in Ierusalem , ut holocaustomara offerrent pro peccato ad aram Domini, ta orarent pro vita .ιbuchodonosoris Regis Babylonis, pro vita Balthasaris filii qui, ut sint dies eorum scut dies corti super terram: Et ut det Dominio virtutem captivo Populo, o litams- ne oculos Ous, ut vivas sub umbra Nabuchodonosor Regis Babylonis, sub umbra Balthasar sui eius, serviat ei multis diebus , ta inveniat gratiam in conspectu eorum, caec. Item cap. 2. Exaudi, Domine, preces nostras ta orationes nostras, seduc nos propter re, da nobis invenire gratiam ante faciem eorum qui nos abduxerunt, faec uuod si non feceritis, nec auiueritis vocem Domini Dei vestri operari Regi Babylonia, de
Dionem vestram faciam de ei:itatibus Iuda, o foris serusalem, Sauferam a vobis vocem jucunditatis, ta vocemgaudii, vocem sponsi, vocem sponse, ta erit omnis terrisne vesigio ab habitantibus mea. Et non audierunt vocem tuam, ut operarentur Regi Babylonis itastatuisti erba tua qua loquutus es in mam spuerorum tuorum Prophetarum,ut transferrentur ossa Regum nostrorum cs ossa Patrum nostrorum de locosuo. Et ecceproyectasunt in calorestis, sangelu noctis, ta mortus sunt in doloribus pessimis, infameta ingladio, in emissione, c. Ibidem cap. . Animaqmor sopopulus Dei memorabilis Lyrael: Venundati estisgentibus non in perditionem , sed propter quod in ira ad iracundiam provocastis Deum, traditi estis adversarιis. Animaquiores estote siti, sciamate ad Domιnum VI eripiet vos de manu Principum inimicorum, c. At vero sicut Propheta Judaeis imperant, ut in politicis temporalibus obtemperent Nabuchodonosori Ita diligenter cavent ne eorumdem impietati idololatriae assentiantur Baruch 6. Nunc autem videbitis in Babylonia Deos aureos ta argenteos , s lapideos ta ligneos in humeris portari, ostentantes metum gentibus. Videte ergo ne suos similes esset minifactis alienis, tac. Visa itaque turba de retrici ab ans adorantes diciare in cordibus vestris Te oportet adorari Domine. Item Danielis et Tres
pueri Sidrach, Misac b, Abdenago in ignem propterea conjiciendi,
165쪽
r et D POTEsTATE ECCLEsIAEqubd Deos Nabuchodonosoris venerari nollent, forti animo respondent se auream statuam numquam adoraturos. His concordane quae habet Augustinus lib. s. de civitate Dei cap. I. Deus dat furi- ratem in regno caelorum solispiis Regnum ver terrenum spitio, ais, Aut ei placet, cui nihil imuste placet, c. Ide igitur verus Dein qua nec
Iudicio nec alutorio desertigen- humanum, quando voluit, ει quantum voluit, Romanis regnum dedit qui dedit Asoriis; vel etiam Persis, oec
sui Mario, ipse aio Caesari qui Augusto, ipse ta Neroni qui Vespasianis e patri lio, uam mis Imperatoribus, ipse talomuiano crudelissimo. Et nepe singulos ire necessesit qui Constantiη Christiano, ipse sata Iubano, cujus egregiam indolem decepit amore domιnandi sacrilega etestanda curiositas. Idem Commentariis in Psalmum 2 . sessu uando injustiperveniunt ad honorasseculi: eumpervenerint, ta facti fuerint iudices vel Reges, quia hoc facit Dein propter disiciplinamρτώώsui, non poteneri nisi ut exhibeatur sitis honos debituspotestat Quae postrema verba ut exhibeatur illis honos debitus potestati, omne genus civilis atque temporalis obsequii4 subjectionis complectuntur,
ut jam supra monui. Porro quae luperius commemoravi, Judaeis quidem acciderunt in figuram eorum, quae Ecclesiae Christi sub Imperatoribus Principibus alterius quam verae atque orthodoxae Religionis contingere debebant. Et ita confirmatum relinquitur Christianos Regibus cujus.cumque sint Religionis obsequi debere in rebus temporalibus. Nam sicut virtute summa constantia Judaeorum captivorum in Babyl&nia sed praesertim trium puerorum, quos Nabuchodonosor in sornacem ignis conjici voluit, Rege Babylonis venerunt in cogniti nem veri Dei similiter humilitate, vitae sanctimonia, patientia primorum Christianorum maxime Ecclesiasticorum, tandem Imperatores ad Christianam Religionem sunt illeoli Imo etiam innum rae Nationes barbarae, quas Dei providentia in Europam effudit, quae
tum erat Imperii & Christianae Religionis sedes praecipua Franei nimirum , Burgundi, Gothi, Vandali meruli, Longobardi,
Hunni, or anni, c. hac via conversae sunt ad Christianam. Religionem. Cum enim perdifficile esset Christianis in extremas regiones Septentrionales, Sarmathiam, Scythiam, Daniam, c. p netrare ad promulgandum Euangelium , tum demum summa Dei bonitas illas gentes excivit, ut sese in Europam conjicerent, ac se
de sertunis luis constituendis quarerent, atque una Christianam Resti
166쪽
Religionem paulatiin imbiberent, ad suas provincias magno Dei
iudicio hominibus occulto transmitterent. Sed hic sorte causabitur aliquis testimonia ex vetcri Testamento hausta docere Israelitas non
paruisse Principibus inlidelibus, nisi post privatum Dei mandatum a Prophetis eremia laruch promulgatum ac proinde a simili in
Lege Euangelica esse petendam atque expectandam Romani Pontificis voluntatem conformiter ad cap. I7. Deuteronomii fidissiciles ambiguum apud teIudicium esse perspexerit, c. XII. Respondeo divertam esse rationem regiminis Ecclesiae Synagogae, ut proprio loco dicetur: quae gerebantur a Prophetis, ad extraordinariam ; quae autem a Sacerdotibus Legis Mosaicae fiebant, ad ordinariam gubernationem spectasse. In Lege autem Euangelica totum Ecclesiae Regimen ambitu Legis Divinae, naturalis cujus Papa est solummodo Interpres Exequutori circumscribi, contineri. Unde cum Lege Divina laturali quam supra Apostolus cap. 3 ad Romanos, o Petri 2 declaravit, totiusque Antiquitatis consensus traxis Ecclesiae primitivae confirmavit edoceamur omnem animam necessitate subditam esse potestaribus po-bticis non solum propter iram, sed etiam propter conscientiam. Maxime vero quod Imperata politica pietatem atque religionem non evertant, ut demonstratum est sequitur nullo modo esse audiendum Pontificem Romanum , si contra juris divini naturalis oracula praxi Ecclesiae primitivae roborata aliquid statuat, cum ejus potestas sit duntaxat ministerialis spiritualis in aedificationem, non in destructionem data, ut veritatem tueatur, non labefactet. 2 Cor. I 3 vers. 8.
Ego memini tempore bellorum civilium post Henricum III interemptum, Lutetia gravissimis afflicta calamitatibus, plurimorumque annorum obsidione, iraesertim morbo scrotularum vehementer pressa, Magistros Renatum Benedictum Curionem S. Eustachii, atque N. Savignacum Curionem S. Sulpicii Doctores Theologiae, frequentes habuisse conciones de recipiendo in Regem Henrico I V. atque testimonia Jeremiae laruch, nec non Augustini supra laudata cum praxi Ecclesiae primitivae in exemplum Tententiae tuae confirmationem produxisse, camque ob causam, quia vera dicerent praesagirent, sibi grandem invidiam& periculum conflavisse tum que demum habitos instar Prophetarum, hoc etiam crebris usurpabant sermonibus e Cum sacris Scripturis edoceamur Reges atque Principes nobis a Deo propitio vel irato concedi. Si forsan usu ve-Digitia i Corale
167쪽
x DE POTESTATE ECCLEsIAE niat Principem esse crudeliorem erga populum, aut Religionem orthodoxam deserere; non esse propterea cum illo armis certandum, aut bellis atque seditionibus tranquillitatem publicam, ut Religionem propugnemus, concutiendam, sed Deum placandum vitae emendatione, de ejus mandatorum observatione haeresim esse morbum animi, cui non ferro, sed medicamine spirituali medendum esset atque arma non haereticos convcricre, sed facere hypocritas. De quare pluribus infra. His autem accurate consideratis liquet quam in partem hoc effatum Gratia non defuit sedperficit naturam, capiendum sit in hac parte. Sexto fateor suprcmam potestatem dirigendi cogendi prius atque immediatius Societati civili, quam Regi inesse. Sed contendci postquam populus tacito aut implicito consensu eam alicui Principi detulit, Princeps tyrannus evadat, non propterea tollendae tyrannidis causa licere pacem publicam concutere, ut praecedentibus dubiis responsum est. XIII. Septimo , quae de Gersonio memorantur , sic habent r no x o s. Ille nomine Universitatis Parisiensis vulgari lingua eoneis nem habuit coram Regeo D. Delphino. De triptici vita Regis naturasi scilicet, politica ta spirituali Quae Concio post excessum Gersonii verbum de verbo in linguam latinam conversa est, hodieque adhuc Gallice edita legitur. In hac Concione Parisiensis Cancellarius Diin logimum inter dissimulationem , seditionem ta discretionem sic instrust. u dissimulatio omnia malaricalamitates publicas iussimulandas ta patientem tolerandas suadeat contra autem seditio detonat nussum De Sacri cium gratis offerri quam Urannorum. Demum Discretis mediam ance dens mam, vetat quicquam feri oportere paci publica dipendio. Propria Gersonii verba exscribam. Concludamm, ait, quod si eaput aut abquod civitatu membrum tale incurreret inconveniens quod Irannidis mortale venenum sorbere vellet, membrum quodlibet seu in loco, toto posse ometiare debere, quod verum est per media convenientia, stat per qua non pejinsequatur. Non congruit quod caput parvo assiciatur dolore, manus um percutere hoc enim fatuum esset, nec convenit ipsium statim abscindi, aut a corpore separari, sed in omni dulcedine medicaritam per bona .erba, quam aliter ad bonorum messicorum exemplum. Nec quicquam esset irrationabilius scrudelius, quam per seditionem tyrannidem impedire vella Seditionem voco popularem rebestionem absique causa ta ratione,
qua sese numero pejor est tyrannide. Illa vocatui fuit Romam, ut v
168쪽
dum immoderata medicina grauior est , ut ait Lucanus, principatim firmitate. Opus est mirum in modum magna discretione, prudentia, temperantia ad tyrannidem expellendam propter quod audiendi sunt,
sis adhibenda est sipientibus Philosiophis, iurisperitis, Legistis, Theologia hominibus bona ita, bona naturalis trudentia re magna experientia. In senibus est experientia: Non enim rubito Dominus aliqui tyrannus judicandus est, si peccator sit pluribus in casibin, cum tamen non sit hoc manifeste contra Domini sivi nem, ta in boni communis subversionem Potesvi, sicut dicit Apostolus, non est data cuiquam Domino in subversionem, sed in discationem potius, tac. Huc usque Parisientis Cancellarii Conci, quem pariter ad sensum capienda sunt decem conlid rationes, quas eodem tempore scripsit contra Principum adulato res id est tres circiter annos priusquam Dux Aurelianensis a Duce Burgundo fuisset occisus. Porro cum Magister Joannes Parui imm ne facinus Burgundi propugnaret, id Parisiensi Cancellario incentivo fuit, ut sese in consilium diligentius adhiberet, atque priorem sententiam, quam de tyrannis tollendis juxta Aristotelis, Ciceronis, Senecae, ciliorum veterum Philosophorum opinionem evulgarat, non modo initigaret, verum etiam omnino mutaret affirmando potius hac in parte Christianis quam Paganis assentiri oportere quandoquidem Lex gratiae naturam illustra ac perficit. Quare postrema Gersonii sententiari verissimari tutissima est, quam leges prima parte operum tractatu inscripto A sertiones contenta in propo iione efuncti magistri Joannis Parui ta forma condemnationis earumisdem, c. uod si aliquis esset notorie tyrannus cs incorrigibilis persuperiorem, intolerabilis persubditos, inquit, nihilominus S. Thomas in suo iractatu de Regimine Principum ad Regem Curi. Nicolaus resemius in transatione sua circa principium . Politicorum faborum plures dιcunita deducunt ex intentione, quod talis tyrannm est magis udicio Dei
restervandin, quam per privasam autoritatem vel seditionem occidendus. Videantur eorum P ponsiones Constat autem in hac parte magis credendum esse Giholicis Doctoribus, quam Philosophis infidelibus; siforsitan aliter sentiunt in fastis vel in scriptis, quemadmodum judicabant esse opus fortitudinis semetipsium occidere is multa smilia qua Lex Christiana
condemnat. His ergo rationibus permotus Gersonius anno 1 Is .
nihil non peregit in Synodo Constantiensi, ut has duas seditio lissimas propositiones Synodice damnati curaret. Prima Populares post Lib. II. T sunt
169쪽
i 6 DE POTEsTATE ECCLEsIAE sunt adsuum arbitrium Dominos delinquentes corrigere sessiona 8 an euio 7 errorum Ioannis ις f. Secunda propolitio cuibbet tyrannus potestis debet iscite o meritorιe occidi per quemcumque assastum suum vel subditum etiam per clanculares insedidias, tac sessione is . XLV. Octavo Sacrae Litterae longe aliter loquuntur de Roboamo Jeroboamo quam Becanus tinnit: siquidem Regnum Israeliticum post mortem Salomonis, non popularis aurae arbitrio, sed singulari mandato Dei, & extraordinaria potestate scissum est in cuius rei hieroglificum, Prophetes Achias novum suum pallium in duodecim partes scidit, quarum una sibi reservata, decem alias Jeroboamo auserendas dedit lib. 3. Regum cap. 2. Deinde cum Roboam ingentem conscripsisset exercitum adversus Jeroboam, Dominus illi per Semeiam Prophetem significavit ut armis supersederet quoniam illa decem tribuum secessio sua voluntate atque Imperio facta esset. 3 Regum cap. a. o Paralippo m. cap. 2. Carierum lib. s. infra d monstrabitur non semper bene duci argumenta a veteri Testamento propter Legis Mosaiceteri Euangelicae discrimen. XV. Nond. Quod ostenditur ad Reges in officio continendos satius expedire summo Pontifici quam populo, aut ordinibus Reipublicae potestatem Regum abdicandorum deferre uno verbo depellitur ab Almaino de potestate Ecclesiastica Haica quaestionet. cap. 9 circa medium seu ε inquit, esset occaso quod ratione ratis potestatis Papa efferretur in maximam seuperbiam, Sida plenitudo potestatur
esset multum damnosa subjectiso ideo illa plenitudo potestatis esset nociva Papa oesuhectis: se non est verisimi quod Christin ei talem contulerit potestatem. Haec ille. Sed Licitatione facta amplius contendo cerististimum esse ex causis essentialibus potestatis Ecesesiasticae, de quibus sequenti libro Papam non habere ejusmodi potestatem, neque ei talem posse tribui absque summa rerum conturbatione. Quicquid enim hi contra jus divinum naturale , hoc summam parit confusionem, Mimpietatem redolet. Qtiod autem speciose praetexitur hac via posse facilius seditiones, tumuliusque civiles impediri, verba sunt voces quoniam est experientia comprobatum nullo alio colore quam Religionis aut pietatis specie, populum cessantem po sese ad arma deditiones expeditius concitari, tum publice in concionibus, tum privatim secreto aliis colloquiis atque arcanis cohortationibus consessionum. Ne autem hic avita peregrina quaer mus, saeculum nostrum atque Henrici III. IV. Gallorum Re-Disilias by Orale
170쪽
gis vitari interitus, funestissima testimon ia nobis , abunde suggerunt. Accedit insuper si quid forte subditi in Principem suum moliantur, hunc proprio marte possis in ordinem subditos cogere contra vero si Pontifex exemplo regorii VII. Innocenti I V. Bonifacit VIII. Julii I I aliquid adversus Principes Christianos architectetur; atque ope quorumdam emissariorum subditos ad arma Vesectionem injecto metu Religionis sollicitet tum Principes Christianos
vix quicquam sui tuendi causa audere in Pontificem statuere quamvis tamen a Deo, natura donati sui potestate se S sua cum modoratione inculpata tutela defendendi cujus rei fidem historia vitae Magistra uberrime facit atque ipsemet Bellarminus cap. 3. in Bar- clatum sub finem. Quod autem dicis, inquit, sustam sententiam
nonidere eum in quem fertur, verum est, quando is in quem fe/tur, eam humil ter tolerat se observat, donec, ustilia, vel potius nullitas qui
manifest sie prodat, tac. Quamobrem illos vel meros esse adulatores, Vel communi sensu plane carere necesse est , qui Pontificis Romani potestatem numquam satis pro Ecclesiae bono ampliari posse
garriunt. An non satis est, ut ait S. Bernardus II ad Eugenium cap. s. ex recensione Gerardi ossuci Si Pontifex contentus sit mensura quam ei mensu est Deus: nam quod amplius est, a malo est, c. Forma Apσ- stolica haec est Dominario interdicitur, indicitur ministratio, qua commendatur ipsius exemplo Legi foris si utrumque simul habere voles,
perdes utrumque. Alioquin non te exceptum illorum numero putes, de quibus querιtur Deussic: Ui regnaverunt, ta non ex me Prιncrpes eotiterunt, ta ego non cognoυ eos. Iam si regnare sine Deo;uvat, habes
gloriam, sed non apud Deum. Verum mensura cujus vir sanctissimus atque ultimus Patrum Eccle tu hic meminit , non ambitiosis titulis quos homines obnoxii Romanis Pontificibus arrogant , sed causis essentialibus Potestatis Ecclesiastica aestimanda est. Causae vero essentiales nequaquam patiuntur aliquam potestatem jure divino Papa adscribi, quam solummodo possidet jure pure humano, ut demonstrabitur quique secus faciunt, naturae omnino repugnant: Et sicut veteres de gigantibus dicebant Caelo belium inferunt. XVI. Porro summam hujus libri 2 septem articulis definiemus, quorum primus erit: Cunctas potestates politicas,quocumque modo, hoc est
e Monarchice, Aristocratice aut Democratice exerceantur, 3mmedia, e
institutas cst a Deo cum ipsa hominis creatione: acproinde pummam potest