장음표시 사용
171쪽
1 8 DE POTAsTAT ECCLΕs tem dirigendio cogendiper merum imperium omnium Regnommo Pris ripasuum esse invariabilem arque immutabilem, eique unsverso Clericos
Laicos aquesuhici neque situm esse in Principis potestate, quempiam sibi Mayestate Imperista Principatu suhectum, ab haesuhectionis obbgrum
ne tiberare. Secundus articulus hane politica potestaιis seupremam dignι- Latem aut majestatem, neminem seupra se in temporia bin judbeem aut misperiorem agnoscere, qui eamIuresuhestionis, ct coercitionis abdicare possit. 3. Apostolum Romanor. I 2. S. Petrum cap. 2. Prioris Epistolae hoc;us mera imperii politicapotestatisplane atque apertie declarare. q.Etsam Catho tico Patrum consenseu sprax Ecclesia illam imperii obtici majestatem siquid confirmari congruenter ad articuiam tertu Ordinis tapropterea hane doctrinam meritio Cariaticam, contrariam vero impiam atque detestabi- Iem haberi. s. Facem stranquillitatem pubiscam Iuris esse divini naturalis, cproinde nemini luitum eam violare pratextu Relgisnu asserenda , aut tyrannorum tollendorum causa. I. uoties de obedientia politicis, testasibus delita agitur, non clarius responsium quarendum, suam quod
Lege divinita naturali, ac praxi Ecclesia primitiva clarissime demonstratur atque popul sedaui captivitatem, Jeremiae 7 fuisse velut Agaram eorum qua Christianis contingere debebantsub Ethnicis, postaris, at que hareticis Principibuι. . Nullomodsi e re Christiana Religionis esse ut Romano Pontifici contra causas essentiales potestatis Eccles ica, polema
XVII. Post tres annos quibus hoc opus de indirecta potestate Ecclesiae in res temporales absolveram, Antonius dc Dominis Sp latensis Episcopus secundum volumen de Republica Ecclesiastica vulgavit Libro autem sexto cap. 2. Numero 6 de potestate civili disputat. Si populus, communitas aut Respublica extra Democratiam tradere posset libere civilem potestatem, eamdem etiam posset
auferre, & hoc pro suo libito, ne dicam libidine, inquit, ex quo
Rebelliones convulsiones regnorum, instabilitas omnis ac perpetua dissidia orirentur, quae Provincias omnes, communitates, Regna omnia foedarent, perturbarent, everterent. Et quod unum est
publica tranquillitatis remedium a Deo humano generi provisum politicae potestatis, hoc ipsum esset occasio maximavi potissima omnis publicae dis,ntionis, bellorum civilium,is maximarum perturbationum, exclusioque omnis publicae pacis otii, tranquillitatis, si potestas politica esset praecipue in multitudinis manibus collocanda. Itaque ut palatensis ejusmodi incommoditatibus medeatur, a
172쪽
IN REBU TEMPORALIBUS. Iq9 Numero I9. cap. 2. communem omnium Theologorum, cum axime Parisiensum sententiam impugnat scilicet in toto Reipublicae
corpore, vel in tota communitate Iocietate Hominum, Nationum, seu integrarum Provinciarum potestatem gubernandi immediate positam a Deo, ut communitas cuicumque vellet, eam tribue rei, quatenus Democratice, Aristo cratice aut Monarchice regeretur. Caeterum argumenta quibus hanc sentcntiam labefac tare nititur,
haec sunt. Primum qu bd nulla revelatione id pateat, constetque naturaici rationem non modo dictare esse necessarium, ut multitudo regatur verum etiam homines cogat ut se ab aliquo Regi atque gubernari libere consentiant. Quare es vicit jure divino naturali dumtaxat convinci populum aut multitudinem necessario regi oportere, non regere. In quam Spalatensis collcctionem tria dicenda habeo :& primum, ego arbitror me septem primis argumentis hoc capite propositis abunde occurrisse omnibus incommodisin conturbationibus quas Antonius de Dominis sequi putat ex nostra sententia. Secundo quod perhibet nulla ratione innotescere civilem potestatem immediate datam a Deo communitati: cspondeo hac in parte legem naturalem nobis esse loco certissimae revelationis ac Legis divinar Cum enim viribus naturae clarissimc cognoscamus potestatcm civilem in
ditam esse hominibus in civili vita degciatibus, quid opus est revelatione, quando lumine naturali universos homines naturae instinctu amantes suae conservationis, beatos ac liberos esse percupere, experiamurci siquidem ex hoc principio tria consectaria velut ramidtrunco fructificantur. Primum homines natos esse ad civilem Socie tatem, quia extra illam nullus se naturalitc tueri aut beatus csse potest. Alterum naturae repugnare aliquam esse Rempublicam servorum, qualis est Turcarum , atque omnia crine Orientis Regna,
ubi Principes despotico herili imperio regnabant, cuper consequens habita ratione propensionis naturalis hominum cibi nullus beatus est potest, cum liber non sit. Tertium Ad vitam civilem seliciter degendam, aliquo opus esse Principatu consequenter
Electiones juris esse naturalis secundarii. Omnes enim homines etiam in extrema Batharia nati, atque ipsime pueri solo naturae ductu: Rex cris, aiunt, ii bene feceris. Qua omnia probantur a palatensi, dum ait naturalem rationem non solum dictare esse necessarium, ut multitudo regatur verum etiam homines cogere ut se ab aliquo regi&gubernari consentiant. 3. Quod asserit jure divino& naturali con-T vinci
173쪽
1so Da io TEsTAT ECCLasIAE vinei populum aut multitudinem ex necessitate regi non regere. Fateor quoad actum nego quoad habitum. Et infra amplius explicabitur.
Secundum argumentum Spalatensis est, Deum naturae auctorem , qui propensionem naturalem dedit multitudini ut regatur dare similiter conferre immediate potestatem rectivam certis hominibus, quos ut plurimum communitas eligat in Rectores, Reges, Principes ac Magistratus. Subinfert communitatem ideo eligere, quod naturaliter lentiat experiatur sibi necessarium esse ut regatur Non autem quod in se habeat potestatem rectivam. His tria respondeo. Primum ex communi axiomater Quod dat iase, dat consequentia ad esse verum accertissimum esse Deum civilis potestatis auctorem existeres, quando hominem animal civile procreavit, ut capite primo hujus libri docuimus. Secundo negamus regulariter atque extraordinarie Deum semper immediate illam potestatem quoad actum exercitium certis hominibus conferre rhoc enim fit speciali privilegio ut quando Mosem populi Israelitici
Ducem elegit contra certissimum est, illam potestatem quoad hab tum Moriginaliter immediate semper toti communitati detulisse, uepopulus eam in aliquo Reges, Rectores atque Principes per veram
aut interpretativam explicitam aut tacitam electionem quoad actum atque exercitium transmitteret. . Dum fatetur Spalatensis comm
nitatem habere a Deo potestatem sibi eligendi Reges, Rectores, Magistratus, &c una fundamentum suum dilapidat. Quod autem ait hanc potestatem eligendi in populo esse tantum passivam, non activam, mera est evasio quae infra explicabitur. Tertium argumentum est quod si communitas haberet potest tem Rectivam a Deo, sequeretur jure divino naturali omnem Rempublicam esse Democraticam, dolum jure positivo humano ex libera voluntate multitudinis esse Monarchicam vel Aristocraticam , sicque Deus jure naturae dedisset multitudini potestatem Rectivam , ut eam penes se libere retinere, vel Monarchice, aut Aristocratice exercendam alicui tradere posset. Quo dato populus qui liber est, si eam nollet transferre in alios, erit sub forma regiminis pure democratica Et consequenter Deus jure divino naturali pessimum atque
impersectissimum genus regiminis instituisset, quod est impossibile.
Nam determinatio communitatis circa Regimen Democraticum, Λristocraticum , vel Monarchicum , ut plurimum pendet ab el ctione Diyitiae by Ooste
174쪽
1. MEEUD TEMPORALIBUs. I et ictione & positiva deliberatione populi quoniam primum populus deliberat de genere Regiminis eligendo Deinde eligit agili ratus
Rectores, qui Democratice, Aristo cratice aut Monarchice gubernent. Cum igitur talis determinatio & deliberatio praecedat electionem populi, insurgit jure naturae nullam esse Rectivam potestatem in ipsa multitudine, sed eam acquiri post factam determinationem, qua populus sibi hanc vel illam formam Regiminis cooptat. Totum hoc argumentum diluitur distinctione potestatis quoad
habitum riuoad actum aut exercitium. Cum enim communitas politica magnam morum atque ingeniorum varietatem cinaequalitatem natura sua complectatur, quorum alii ad parendum, alii ad regendum, alii ad neutrum idonei sunt ex eo accidit ut omnes sibi conscii hujus varietatis, facile consentiant, ut ab aliquibus regantur , cum tota communitas capax esse non possit civilis potestatis quoad actum, sed dumtaxat quoad habitum. Unde illud clebre Philosophorum effatum Actiones Funt suppositorum singularium, non suppositorum juris multo magis locum habet in actionibus completis politici regiminis, quod a multitudine perfecte complete exerceri nequit. Ut ergo de singulis partibus argumenti dicamus in multitudine potestas democratica est quidem completa materialiter, tantum
quoad habitum, in actu signato Deinde per consensum Melectionem populi, aut etiam jure gentium formaliter, quoad actum vel iii actu exercito efficitur Democratica, Aristo cratica aut Monarchica. Ex quo insurgit in ipsa multitudine ante determinationem atque de
liberationem multitudinis , otcstatem politicam esse solummodo materialiter quoad habitum & in actu signato; quoniam tota multitudo, si de singulis generum loquamur, non est capax potestatis poIistica exercendae sed tantum quoad genera singulorum. Quocirca multitudo sibi Reges magistratus, ac sermam completam Monarchici Aristo cratici aut Democratici Regiminis deligit. Quartum nullus iis juste privari aut spoliari potest, quae jurenaturali obtinet. Ergo si jure divino naturali Respublica esset Democratica sequeretur multitudinem illo regimine Democratico justea quoquam homine privari non posse Et tamen exempla plurima contrarium convincunt, ut expresse docet Augustinus lib. i. delibero
arbitrio. Ex eo enim quod homines, populi ejus generis rerum sunt, quae mutabiles sunt, tempori subjectae si populus sit bene modo ratus oravis, communisque utilitatis dirigentillimus custos,
175쪽
Is D P UAE in quo unusquisque minoris rem privatam quam publicam nendat. nonne recte Lex tertur, qua huic ipsi populo liceat creare sibi Magistratus, per quos suae res, hoc est publicae administrentur; Recte prorsus. Porro si paulatim depravatus idem populus rem privatam Reipublicae praeferat, atque habeat venale suffragium, corruptusque ab eis qui honores, in pauco rom bonorum, vel etiam unius
redigat arbitrium is id recte. Non igitur Augustino semper est tyrannus, qui privata sua potestate eripit populo libertatem id enim factum potest saepe defendi divino jure naturali, ut explicavit Augustinus, qui etiam hoc nomine oppressionem Romanae Reipublicae per Augustum factam potius laudat quam reprehendit tib 3. cap. I. de Civitate Dei. . et in idetur, ait, non adhuc vel ipsorum opinione gloriosam, sed content amis exitiosam in plane jam enervemae Linguidam libertatem omni modo extorsisse Romanis, ta ad Regati arbitrium cuncta re eas, ta quasi morbida vetustate collapsam veluti instaurasse ac renovasse Rempublicam. Non ergo, inquit Spalatensis, Respuis blica Romana jure divino naturati erat Democratica, sed jure humano, sed ex Democratica facta est Monarchica Deo suam potestatem imm diate primum populo, deinde Imperatoribu conferente, facta mutatione
personarum Regentium Consules enim mutat sunt in Imperatores, tae. At profecto Oinnes rationes Antonii de Dominis co collimant, qua
si potestas politica esset completeri in acrii exercito in ipsa multitudine, quod falsum esse satis liquet ex responsione ad tertium, quae etiam hoc quartum argumentum plane diruit, in solutionis cumulum observandum est post peccatum primi parentis Deum introduxisse jus gentium velut juris naturalis appendicem conclusionem, cujus ope ille habitus regendi, qui naturaliter inest populo adactum atque
exercitium completum reduceretur ac determinaretur uriture
Augustus Caesar in Rempublicam Romanam invasit, eam te ex
Democratica Monarchicam effecit non absque gravissimo peccato, quia hoc patratum est caede Tanguine bonorum proscriptorum, a que status Democratici completi eversione. Qitinium Deus, cujus est proprium regere iubernare suam creaturam, indidit humanae creaturae propensionem , qua natur liter assentimur bonum esse ut regamur gubernatoribus pareamus runde cogimur a natura Principi parere, quod non est habere in se a natura vim rectivam gubernativam, nisi valde remote passive,
quatenus habemus naturalem prudentiam etiam politicam, quae est
176쪽
IN RE Bos ΤΕΜ PORALIBUs. Is 3 rectivari potentia tantum, qua quidem Deus naturam nostram ornavit ut illi qui ad regimen actu assumentur, possent naturali prudentia ipsum Regimen exercere: Q uocirca concludit populum habere a natura potitis passivam quam activam potestatem regendi, propter hanc potestatem passivam sese naturae propensone sponte ac libere submittere Rectoribus Magistratibus, non secus quam materia subjicitur formae, aut femina viro, ut ab eo regatur , peris sectionem suam adipiscatur. Itaque decernit, sicut in matrimonio vir sit caput mulieris, non amulicre, sed a Deo: Ita populum eliis
gendo caput in Regem aut Magistratum aliquem, in eis Majestatem
agnoscere, non quam ipsa multitudo confert peractum aliquem tralaticium, sed quam Deus immediate tribuit per quamdam immediatam irradiationem & communicationem fontalis potestatis saecularis. Quamquam autem Deus aliquando utatur opera ministerio humanae multitudinis in eligendis .constituendis Rectoribus magistratibus qui regant populum tamen nemine utitur ad communiscandam actualem potestatem regendi iubernandi, quam ipse solus communicat. Quare licet communitas initio statuere possit utrum Democratice, Aristocratice, an Monarchice regi debeat tamen
potestas rectiva tam in populo quam in optimatibus Rege, sta lo Deo, qui eam immediate confert, c. certe hoc argumentum nihil amplius quam superiora probat quaeque venditat de Dominis , explicata & soluta sunt superius. Primo quidem cogimur a natura Regi magistratibus parere quoniam hi vera atque explicita
lectione, aut saltem jure gentium constituuntur. Secundo quod ait
potestatem rectivam esse in populo valde remote& passive explicatum est responsione ad . argumentum, ubi causam assignavimus, quare potestas politica tantum esse possit materialiter, quoad habitum in populo, io quoad actum4 exercitium, complete atque persecte. Tertio potestas passiva proprie esse dicitur in aliquo, quando vi naturae non est capax eam habendi aut exercendi, ut verbi causalaici cum non sint capaces Ecclesiasticae potestatis , ideo dicuntur tantum passive concurrere ad electionem Pastorum, ut se sponte&libere illis submittant, nihil potestatis conferant. At non ita est in potestate laica cujus populus quoad habitum, lactum naturaliter capax est, si de generibus singulorum loquamur. Nam civilis potestas est naturalis, usus proinde homines natura sua capaces sunt
quoad habitum riuoad actum; sicut homo natura sua capax est Lib. II. V ut
177쪽
rs DE POTESTATE ECCLEsIAE ut sit caput mulieris. Caeterum comparatio est disparata inter populum eligentem Magistratum, aut Regem atque inter mulierem se subdentem viro; quia mulier nihil viro conseri praeter suum consen sum, ut se illi secundum naturam submittat at populus eligendo Regem aut Magistratum, eidem acti vere sermaliter potestatem
civilem confert, ut eam quoad actum in Omnes exerceat. Quarto
petitio est principii dicere solum Deum immediate communicare potestatem civilem Fateor quidem immediate institutam esse a Deo cum hominis creatione, ut supra docuimus sed nego actum atque exercitium hodie communicari a Deo , cum Deus ejusmodi potestatem indiderit communitati, ut eam quoad actum explicite aut implicite alicui communicaret. Quocirca Deus optimus Maximus ubi animadvertit Judaeos in proposito Regis habendi perseverare, ne illos contra jus Hibertatem naturalem absolute regere videretur, tandem passus est ut sibi sortitione, quae aequivalet electioni, Regem
constituerent. I Reg. Io versurio.
Sextum argumentum privatim oppugnat Doctorum Parisiensium sententiam, quam Navarrus cap. Novit de Judiciis, amplectitur: contenditque palatensis Parisienses improprie loqui, asserentes potestatem civilem sic esse a Deo, ut per prius intelligatur concessa immediate a Deo communitati, quod Populus eam certae personae communicet atque applicet. Nam ait communitatem nihil conferre quod suum esset, sed ad summum personam determinare, aut ut verius dicamur, personam potius applicare Divinapotestati, uam Divinam potestatem persona. Addit Parisienses in omnibus profusae per omnia parem in proportione facere Ecclesiasticam tauricam potestatem: uoniam supremam potestatem Ecclesiasticam a Deo immediate datam esse dicunt com munitati ta per Electionem hujus comm-itatis eam volunt Papa ani
cari, tac. lib. 6 de Repub cap. 2. numero A. Verum semper continuat in petitione principii, quia nihil probat. Fallit autem aut fallitur, dum asserit Parilienses in omnibus4 per omnia parem in pro ortione facere Ecclesiasticam laicam potestatem Ratio est quiacet doceant utramque potestatem institutam esse a Deo, tamen noe discrimen ponunt, quod potestas civilis sit naturaliter Ecclesiastisca ver,supernaturaliter instituta a Deo. Deinde illam dicunt tradi
tam esse quoad habitum communitati, ut eam naturaliter communi-eet Regi, optimatibus aut Magistratibus quoad actum exercitium Ecclesiasticam vero toti ordini Herae chico, ut hic eam pro
178쪽
IN RE Bus TEMPORALIBUs. Is sportionatim communicet Papae, Episcopis, & Presbuteris. Qua Qe non hic sola est personae determinatis aut de lignat io, ut fingit pa- latensiis sed vera collatio potestatis Politicae Ecclesiasticae, quae realiter fit per consensum populi, atque ordinis Hicrarchici, ut
alias probavimus. Verum haec personae determinatio, aut designatio quam memorat Spalatensis , non est Parisiensium, sed Cajetani, Bellarmini, recentiorum obnoxiorum opinio. Septimum, Si communitas Reges atque alios Principes institueret, certe id libere faceret, Reges jure divino non regnarcnt, sed humano quod non negat Bellar minus lib. de Laicis cap. 6 hoc tamen est contra loca Scripturae, naturalem rationem, communissimum totius Ecclesiae sensum. Nam jure divino naturali Reges regnant, regunt atque imperant: 3 ire divino naturali homines a Regibus regi debent. Sic utri in Ecclesia jure humano si Episcopus Papa, id est eligitur S consecratur jure tamen divino episcopalem accipit exercet potestatem, atque ita etiam Rex, c. Porro ego superius docui, quamquam non sit de fide, hunc aut illum Regem vel Papam , esse Regem aut Papam nihilominus esse de fide Politicam, Ecclesiasticam potestatem objective formaliter sumptam, esse immediate a Deo, quomodocumque cxerceatur aut existat in Principatu Monarchico , Aristocratico uc populari in Papa, Episcopo, vel Presbytero Vide cap. I. hujus libri num. s. Octavum est potestatem saecularem non modo in universum con sideratam esse a Deo, sed etiam in particulari, ut Monarchice, Aristocratice aut Democratice exercetur; quia Rex magistratus eam tanquam Dei non multitudinis ac populi Vicarii exercent, proxime ac immediate illam habent a Deo quia, ut dictum est multitudo naturaliter regi, non regere debet, neque aliam habet potestatem
quam deputandi seu cligendi personas a quibus regatur. Duae sunt partes hujus argumenti, quarum prior quod Rex magistratus politici sint Dei Vicarii, verissima ciertissima est. Posterior autem, quod illam potestatem habeant proximuin immediate a Deo, falsissima. Sicut etiam quod multitudo nihil potestatis conferat, sed tantum personas a quibus regatur, deputet, quam opinionem su
Nono ad argumentum Molinae de justitia ciure,traetatu .cap. 2 2. Quod Respublica seu communitas non modo possit variare formam
Regiminis , sed etiam initio suis Regibus magistratibus modo
179쪽
xes D POTEsTATE ECCLEsIAE majorem, modo minorem concedere potestatem Regiam, eamque limitare, & sibi quaedam judicia reservare , ut videmus in Regno. Poloniae Imperio Germaniae, verbi causa Spalatens respondet, quod ubi multitudo seipsam totam ad Democraticum regimen cooptat, tunc Deum ipsi toti tribuere potestatem regendi: cita in Regno Poloniae, aut Imperio Germaniae reum populus potestatem Regis atque Imperatoris limitat, Deum quoque illis eam tradere limitatam, quoniam ibi populus non se in totum abdicat potestate, sed eam limitatam esse vult, hocque modo Deus cum populo concurrit. Quae omnia gratis dicuntur a Spalatensi absque ulla probatione, ut liquet; ita confirmatur actum exercitium potestatis politicae populi determinatione, ,era aut interpretativa electione pendere.
Decimo ad Almainum alios, qui Regem suo Regno congregato non esse superiorem dicunt Respondet potestatem Regiam re&vam4 dominativam distinguendam esse a potestate passiva fectiva aut applicativa personae deputatae Regimini, idque probat ex electio ne Pastorum, quae non est concessio potestatis Episcopalis, sed declaratio , atque designatio personae , cui Deus immediate consere potestatem Nam, inquit, velit, nolit populus, cogitur consentire in electionem Principis Nagistratus quia absque Rectore subsistere non potest, qui consensus populi est mer passivus, non activus , ouoniam nihil confert ootestatis Principi, c. Quod argumentum saepe frustra iteratur a Spalatensi , estque identidem a nobis solutum superius praesertim responsione ad quintum Textum. Undecimo cum Bellarminus lib. de Laicis cap. 6 argumentetur potestatem politicam eo modo tradi conserri Principi electo a communitate, quo singularis homo, qui natura liber & sui juris esset, se traderet alicui viro in servitutem ita ut ille cui homo iste se
servum addiceret, in eum semitutem acquireret, continuo sequi potestatem civilem immediate conferri a populo. Contra Antonius
2 Dominis excipit disparatam esse comparationem propter herilis atque civilis potestatis discrimen quoniam sicut quilibet homo potest se alicui sponte4 libere tradere in servitutem ita etiam posse feri ut integra communitas se sigillatim regendam herili despotico imperio alicui subjiciat ita ut ille cui se submitteret, . acquireret berilem potestatem in illam communitatem, quae potestas immediate esset a communitate. Sed, inquit, diversa est ratio civilis potestatis; yma unaquaque communita civi legi n-ra tenetur se necessari. non
180쪽
IN REBUs TEMPORALIBUS. Is 7 pontesubjicere potestati civili, quoniam, velit, notit, non potes vivere
ab ue Rectoribus quare natura humana hoc Ius tanquam necessarium reposcit asingulis hominibus, qui ex naturati amorepropria libertatιs, quam quam habeant naturalem quamdam repugnantiam, hilominus assentιra
coguntur elections Rectorum. Unde Hieronymus Epistola I Rex nolentibus praest, inquit, qua tamen repugnantiasingulorum illi propensons universati cedit, ut minor cedere debeat mavori. Ex vi igitur ipsa ta ne- gessitate natura quam Detu indidit hominibus, ut regι debeant itidem etiam renitentescin regimen necessario consentiunt, qui consensius in communitate est mere passivus activus vero non est, neque a cuiquam acturiem potestatem ac rectivam: nam velit, nolit, tenetur populus natura ipsa ad hoc necessatem imponente, consentire ideoque dontaneus consensius commum nitatis in hoc nihil efficit, sest mere per accidens. Adest enim in hoc consensus naruraliis necus rini, quia De Au tore natura est quo inpostolus respexit, quando dixit Uui potestati resistit, Dei ordinationi
resistit. Rom. I 3. Demus vero aliquam communιIatem nolle omnino ullam inter se et supra se habere politicam potestatem, num propterea ad ipsius beneplacitum erit liber, minime gentιumis nam sine tati potesta te sectoribus consestere non poteris, ta musta sunt via quibus ilia vel invitiatio potestati vhiciatur, et1ue parere teneatur ac si vera esset con trari. asserta o invita communitatι nemo leg timepraeseposset, tac. Haec Spalatentis lib. 6. cap. 2. numero 3 2 sed poterat tam casso labore profusissima collectionis supersedere , qua nihil aliud probat, quam
quod non positum est in quaestione videlicet communitatem politi cam non posse Rectoribus carere hoc enim post peccatum primi parentis necessario invectum est, Meam ob causam jure gentium bella .servitutes introductae. Quod autem urget consensum populi esse mere passivum, non activum, supra depulsum est. Etsi autem jure gentium saepe Rectores atque Principes dentur communitatibus,eamque ob causam populi initio consentire non videantur tamen progressu temporis consensus interpretativus accedit; cita Principatus qui initio violentus atque tyrannicus erat, justus ac legitimus evadit per consensum liberum populi autoritatem legitimam conferentis
invasoribus. Porro locus Apostoli: ui potestati resistit, Dei ordinationi resistit. De potestatibus legitime constitutis iure electionis aut haereditatis intelligi debet Electio autem vera est explicita, aut
Duodecimo , ad auctoritatem Iustiniani Imperatoris , qui lib.