장음표시 사용
531쪽
482 LIBER III. de absinth. & vina medicata, ut absinth. & aromatites, i. hippocraticum, ad 3 j vel ij mane sumenda:
foris autem a sterno ad umbilicum & ad undecimam dorsi vertebram usurpetur litus & embro chatio ante pastus, inanique ventriculo, ex oleo dementita absinth. inardino mastich. muscat cilino: ex iisdem oleis unguenta fiant addi tis pulveribus aro
matum ad 3 ij, pro singulis olerum unc ijs, ut olei absinth. & nardini ana 3 ij muscatell. 3 si pulu. mastices ladani benio in ian. 3 ij. nuc. mose.& macis an . 5 j. cerae albae parum, fiat unguentum. huic respondent ceratum lio machi cum Galeni de emplastr. mallichinum. fouebitur etiam regio ventriculi ex decocto plantar. calid. menti et,absinth. balsamitae, salutae, betonicae, seminis coriandri, stor. anth. ros.& salutae in aqua & vino rubro, post finitam coistionem, addito : ex quo decocto vel spongia vel go stipium vel lana inebriata & expressa
praescriptae regioni imponatur pluribus vicibus: vel ex vesica suilla , vel ex spleniis. ex eadem aromatica materia puluerata exceptaque pausio cotona &panno charmesimo intersuti saccelli aptari eidem loco possunt:& iucundius circumferri.
. Vnguentorum vicem emplastra supplebunt, sicuti& pellis vulturis. In biliosa cacochymia, quae rarior est in praegnantibus, diaeta frigidior sit, sed modice adstrin gens. panis ergo salis& anisi sit expers, saepiusque
hordeaceus aut secat inust carnes recentes praesertim partes nerueae & albicantes, Ut sunt pedes se- laua & intestina , quae elixentur cum herbis refrigerantibus ut lactuca portulaca a cetosa:& carum sculis panis imbutus coquatur. Conueniunt hordeum
532쪽
deum tostum oriza lcntesque. Condimenta sint acida, ut ex succo aceto is mali granati & aurant ij, &ex omphacio & aceto rosaceo. vinum sit oligopho aruili, re dilutum e fructus quoque astringentes de nugidi, citiusmodi sunt pruna pyraque, malum cydonium, sorba m cspilla, grana ribes, Oxyacam hae& post pallii cibus claudatur dimidio cyatho aquae frigidae: vel cochleari uno granorum mali granati. Purgatio quoque duplex est: vomitoria & de-1ectoria r illa si spontanea sit & facilis; potionibus tantum leni cotibus, ut aquae tepidae sincerae vel hy- vel iusculis 3 ullorum excitetur. sin parum dith cilis: ut cum bilis mixtione pituita crassior lentiorque euasit:potiones lenietes quidem sed mixtis tergetibus& attenuatibus exhibe lae sunt: ut ex oxymel si implici vel scillitico in I viij. aquae tepidaer vel quod acrius sit, decoctum seminis a triplic.raphani, anet h.& sum imitat. hyssopi . Alias deiectoria vacua tio tentanda est: vel ex infuso pulucrati rhei & aetarici : vel ex puluere eiusdem: vel ex pitulis iam predictis. Haec autem purgatiuncula, sicuti & vomitio, bis teriae reuocanda est per interuallum duorum vel trium dierum , quo humor vacuandus siue sursum Due deorsum magis vergit, concoquatur auteiri lepis refrigerantibus tergentibus& attenuatibus: vi cae lyrupo acetoso simplici oxymel. simpl. oxysacch. simplici & melle rosato cum aquis eichora-cetolae & cndi uiae. Puro denique ventriculo relicta Intem perlesca ida protinus corrigenda est, praeuitis intus sorisque usurpandis: qi ae non solum caliditatem obtundant refrigerando, sed laxitatem ctiam substantis a caliditate aliena inductam a firmzendo coerceant.
533쪽
LIBER IIntus quide prosint electuar.tab ella sintalum dianaargaritum fi igidum.Simile rupi de limo nib. de gran .acid. soris litus exsac. myrti .lentiscino melino id est cydonio quibus unguenta fiat additis pulveribus id santali albi & rubri rosar. semin. lactuc tulacae cum cera alba.Sic ergo picae & malestia praegnans mulier liberetur his legi statuunt humoris cacochymi purgatio,
praeponendam, & intemperiei mutatione ponendam: Vt enim contentum qu d libia suo continente validiori in eius naturatur: & contra: sic ab efficaciori contento ccipsum mutari contingit cita enim dolium hocque vicissim a dolio inquinari solet sic culus eiusque orificium cstomachus a caco humore diutius inhaerente & a simili in corrumpitur e eiusque facultates naturalpetitio deprauantur, impedito fine tum inis, id est nutritionis,cui inepta sunt appeiba: tum formae,quae non potest ineptae absuciborum materiae similis induci membris di Desingultu,nausea,ct vomitione
HAEc tria symptomata sunt expulsioni
ualet ventriculi Cum enim toti corpcta quaedam expultrix indita sit: quae quo stum est, depellat, id ipsum quidem diuerpartes diuerso modo praestant: plurimae
per contractionem, ut cerebrum in epilsternutatione: thorax in tussit intestina in dine fecum: vesica in mictione: ventriculus'
534쪽
DP s TEPI L. MUL. SYMP. 683gultu, nausea& vomitione: unicum cor dilatatione & constrictione.Communis trium istorum causa est, humor vel grauans copia, vel mordacis &acris qualitatis, cuius humoris sedes diuersa est tum in substantia ventriculi, unde singultus e tum in superficie interna, unde nausea: tum in veniatriculi capacitate , unde vomitio. Singultus igitur causa est acidum vel acre serum ventriculi tunicis altius infixum: Vomitionis vcro & nausear id ipsum vel morsu vel copia grauiter molestans .illud a bilis speciebus: hoc a pituitoso excremento
Caeterum vomitio alias spontanea est, & naturalis : tantumque humoris excrementi iij expulsior alias symptomatica quae frugi humorem, & chylo sum una cum cacochymia excernit, quod scilicet retentrix facultas per se inualidior sit : vel retentrix violentius irritata a cacochymiae acrimonia &salsugine pungente, vel a copia opprimente.JNaturalis vomitio ut critica sinenda est si persectae sindeficiens , iuuanda, tapdemque ventriculus corroboradus. Symplomatica autem coercenda est accuratissime : ne matrem laetumque alimenti penuria debilitet, perimatve . Primum quidem vomitionis remedium est diaeta : quae in uniuersum sit intemperiei humorique vomendo aduersa,substantiae mediae, crassae dc viscosae r non liquidae: non pinguis: non tepidet, ut iacilius haereat & interim concoquatur. condimenta sint calida sicca que vel frigida: & utraque astringentia: ptitus exiguus,& nullus a pastu. Ergo in biliosa vomitione iustula caponum, vervecum , vitulorum, cum pedibus eorumdem
535쪽
animalium, & porcorum comparentur, ut ex iis fercula crassiora concinnentur, ex incoctis, oryza , se in ola, lentibus, pane tosio, & hordeo tosto: quibus indatur omphacium, succus maior. gra
natorum. cotoneorum aurantiorum. Conserunt
etiam pultes ex farina hordei tosti cum lacte va cillo. Potus sit vini rubet aqua pluuia vel fontana . chalybeata copiose diluti. A paliud eniq; c bus ve-triculo includatur frigidae modica potione : vel momento pomi pyrive aut cydoniati quib. ventriculus natura vel morbo frigidior est. In frigida & pituitosa vomitione similique ventriculi intemper te, eadem substantia media ferculorum assumatur: sed aromatibus condita adstringentibus: ut nuce moscata, macere: non acribus, ni mi Lque aperietibus ut pipere, et inZibere, canella tenui, ne menses moucantur et vinum rub. gelierosum
odoratum minusque dilutum : cuius sit omnino modica potio . cibus in ventriculo frigido cohibeatur & percoquatur absorpto post pastum puluere digestiuo vocato. Vt, crustae panis albi tostae 3 j. sem. coriand. praeparati & anis. an a s ij. ir ignient. sapphyr. SI hyacinthi , corall. rudi terrae sigill. an. 36 tunicae interioris gallinarum ventriculi 3 ij nucis moliacatae, macis ana 5j cinnam. crassioris 3 iij sacch. pondus aequale omnium far puluis dc quo detur cochlear unum post singulos pastus.
Pharmacia denique vacuans cacochymiam omnem V, sme vomitoria siue deiectoria alterantem& corroborantem antecedat: ut causae fouentis
prior sit, quam intemperiei ipsi as ablatio. Remediorum utriusque speciei materia dc formula
536쪽
DE sTERI L. M V L. s Y M P. 687lae modo enarrata sun r, cap. de pica & malacia. Si tamen Vomitionis impetus topicorum efficaciam vincat e tunc cucurbitulae magnae & cum
magna flamma ad umbilicu in affixae validissimo tractu cibus cohibendus est in ventriculo mox a pastu : Ab aliis manuum pedumque in gelida infuso vomitioni auxilio est e traditur: Aetius praescribit ut fiat in repida: frigus enim prae dolore & subita alteratione longe a ventriculo avocat calorem & spiritum sine quibus nulla sunctio , oedum expulsio , fit: voluptas ex tepida eundem quoque allicit. Vomitio alia est in praegnantibus rarior ex dissolutione ventriculi,& facultatis retentricis prostratione e quae sinceri cibi potusque est sine ullius cacochymiae mixtione, vel ob humidiorem intemperiem a causa manifesta natam , quae nimis emolliat , & lubricet, ut sunt horarij fructus &praepinguia iustula: vel ob qualitatem malignam& pestilentem, ut per sustocationem uteri & pestiferum caelum: Illa quidem remediis adstringentibus sine vacuatione ulla praeuia placanda: haec tum blandis revulsionibus, tum alexi pharmacis temperada est, cuiusmodi sunt theriaca, inithridatium. Nausea praegnantium curatur iisdem vomitionis remediis sola magnitudine differentibus: ut praeparantia scilicet tanto magis sint acria amaraque,in cidentia Sc tergentia e quanto materia 'nauseam eXcitans contumacior, crassior& viscosor est,atque tenacius ventriculi superficiei affixar quae autem
a dissolutione est , maiori quoque adstrictione &praestantiori cardiaca facultate indiget. Singultus denique praegnantium a repletione
537쪽
tis A af κ R III. . crebrior est a serosa & mordaci caeochynila tunicis infixa et rarissima est ab inanitione, nisi fortasse diuturnam & importunam vomitionem ex e erit, Haec statim curabilis est lactis poetio
ne,& iusculorum ut vulgo vocant nsummat ruin, caponum vervecum itulorum cum vitellis Duorum, amygdalatorum, hordeatorum. Illa
'i sero acri & pungente curatur crebri delemon e, potius, quam vomitione; post diligentem humoris prς parationem per tulepos & apozemata ante exposita. . De bul O ct appetentia canina.
A Li est deprauat appetetiae species famisque
animalis sine inanitione insatiabilis inexplebilis & morbosm: nam quae a cibi penuria & inaniatione oritur fames,naturalis est,eaque duplex. Vna fit a communi venarum omnium tractu ab habitu ad orificium usque ventricui roducto: in quo prε- ter eae teras partes tractus illius sensus est exquisitus crucians& molestans:atq; haec fames dieitur anima- iis,quod animalib. sit propria.Naturalis altera dicitur plantis& caeteris animalium partibus comunis,3 estque tacita quidam sine sensu penuriae& lyaniti . nis cognitis; vena um radicumque tractritem alimenti iacultatem exsuscitans.ssorro animalis illa Scsecundum naturam, inanitionis modo responderi, quae vero contra naturam est , sine inanitione infa-
iurabilis stre perseuerati Causa proxima, una est,intemperies frigidior sicciorque stomachi similem suctui vρnarum sensum morsumque & molestiam illi inserens prae valida constrictione propriaeque substantiae expressione Differentiae duae sunt, una μυμ s, altera appeten-
538쪽
DE STERIL. M L. SYMP. 8 9tia canina dicitur. Prima species a frigore tan tum externo est et ut incedentibus per nives aut per montes editiores ; ob aeris ventique Aquil nii inspirationem & adhaesionem : tunc enim vel cute constricta coactus calor pabulum suum Voraciter & celeriter consumit : vcl os ventriculi
valide comprimit. In illa autem specie prima tametsi fames ab initio inuaserit rabiosa & implacabilis : haud multo tamen post tempore fastidium ciborum summum tantumque stomachi languorem conciliat ut extincto pene eius calorere tribus omnibus deficientibus: corde & extremis partibus rcfrigeratis ; pulsu fatiscente,aegri exoluantur, animoque linquantur. Magnitudinem famis nomen ipsum iudicat. A lterius speciei & caninae appetentiae origo non a frigore externor sed ab interno est, acidae pituitae& melancholici succi ventriculi orifieio impacti. Huc enim ex liene mensibus retentis oppleto pervas breue refunditur di sicuti illa sensim colligitur;
vel ex pica & malacia r vel ex codem menstruo calorem opprimente. Perpetua est haec fames Sappetentia quae cibis pluribus ventriculum debilem onerat, quos protinus revomat: hinc canina dicitur.
Βύλιμος igitur magis specialis & particularis est: appetentia ca Aina generalior siue uniuersalior. Fit enim ille ab unica causa de aere externo frigidiori, sine vomitu, tandemque in eo desinit appetentia. Canina autem appetentia fit semper a frigore interno, ut dictum est:& in eo perseuerat appetentia e rarius sit ab ex thrno,ut frigidiori potione
aquae gelidae,aut nivosae & fructibus sejgidioribus.'
539쪽
ERgo βουλὴ io laborantibus praesertim viris simi
enim puellae & mulieres praegnantes, ut in peregrinationibus hyemalibus rariores: sic ab hoc sympto male tutiores diaeta conuenit calida actuti potestate, alimentosa, euctu mos, & eupeptos, crebra , paucaque: huiusmodi sunt iura consiimmata vocata , carnium gallinacearum vitulinarum vervecinarum , eum acrium plantarum solus ut hyssopi sambsuci satureiae elixatarum ; asper- etiam aromatum pulveribus alterata:talia sunt , iura earundem carnium expressa , coneretaque, vitelli ouorum, butyrum, panis tostus cum oleo: pinguia enim laxant frigoris constrictionem , vinum generosum , ' vel medicatum etiam e ut
hippocraticnm & pransis & ieiunis exhibem dum et odorata quoque naribus admouenda, satiscentibus praesertim viribus, sensimque exol scente appetentia i huiusmodi sunt panis recenseoctus vel tostus vino generoso inimersus: moschus& ambra vino diluta , aquae quoque aureae ut quae imperialis caelestis theriacalis aut aqua vitq)dici-
Pharmacia alterans tantum , ex usu est: ea
que calfaciens ab intemperie se Igida solitaria indicatur e sed caliditatis discrimen. ex inoris natiui ati ate limitandum est e vi quanto hic imbecillior fuerit, tanto minus cal idum reme-alom frigori quamlibet intenso opponatur,
siue foris per ignem frictionem ba ineat lo nemunctionem e nue intili per vina medicata,&per antidulos ut mithridatium vetus , &
540쪽
ca in t ne pusilli caloris reliquiae Milieno
calore seras euocentur,aut ab interno dissoluantur. Appetentiae caninae purgatio praeter alterationem adhibenda est humoris crassi vel pituito si vel melancholici r eaque deiectoria potius quam vomitoria ob humoris . contumaciam, grauitatem, lentoremque,& crebra vi mediis interuallis humor concoqui incidi tergemque possit per tu lepos apo- semata & electaria exposita capite de pica& ma lacia. Purgationi autem alteratio iungenda est,tum per diaetam: tum per pharmaciam fin βουλίμω annota.'tain: ad quam reserenisa etiam sunt litus & embro-chationes oleorum calidorum,ut absinth. nardini, muschateli. & de mentha, & ex illis unguenta, additis pulueribus & cera: tum sotibus ex plantarum calidarum decocto in ava& vino. i
FAstidium cibi Mias spontaneum est, & integra
.ha cibo potuque abstinentia, lias inorbosium hin ploma est Oxis ventriculii, intemperatique: illud gr&cisi σιτ;α,hoc α σε ἰοι & ιδεο dicitur stin qua aliquid cibi tata etsi paulissimi assumitur: huius cauis simi proximae duae e Jntemperios vehementes stomachi eontrariar,frigida, Iidaque & sicca. Appetentia .n. in orificio ventriculi excitatpr non ab immoderata stigiditate , quae eam potius ex ti tiguit: sicuti tandem in Mυλέμω cors firmato accidit : nec ab immodico calore , quit . eam obtundit: sed ab utroque moderator aut paulo tantum validiori huc cappares, olivae, sinapi,& salsamenta, appetitum pro0ocant ; vt.cepae,allia