장음표시 사용
321쪽
Orationes. 2ςstis impleverit, superabo seopulos omnes dissi euI- m aBgε-
etatis tantae, dc ingressus in portum i veritati di-ν a. ctionis hujus coronidem consecrabo. Certum est confirmatio. etiam apud omnes haud obscurum, plurimas gravissimasque causas esse, ob quas merito taediosum t. si&odiosum vitam in hae communi luce respi- mretam, rare , quod si tamen nondum esset res haec tota e ausi, mὸν quibusdam explorata, eonsiderent illi quam mi- sis
serum sit & deplorandum gravissimis aut animi ,,οπν'
aut corporis eruciatibus torqueri, quibus certe qui detinentur, ita miseri mortem eXpetunt, ut ad illam votis omnibus in dies anhelent. Per- I Cruciat cpendant quam durum sit jugum illud quod impostum est liberae cervici, dc iis maxime, quorum 2. Servitia excellens in luce probata virtus omnem in imperio dignitatem occupare deberet. Cogitent 'uantus in animo generoso dolor exsurgat cui e 3 rasastigio debitae sibi dignitatis est impellente for--srotuna cadendum, eum inquam terminanda est lio-tμ' nesta vita, &puncto temporis amittendum quod longo fuerit aetatis cursu collectum. Et haec omnia si omnem animum quantumvis alacrem &eacelsum ita percellant, ut odisse communem hune spiritum vitamque cogant, nunquid animati ita debent esse viri fortes quicunque, ut cum ali- ι qua causa talis occurrit, vitam expediant & ex
hoe corporis domicilio sese liberent, in quo ita
miseram vitam anneiant ut crucientur, imo potius ut moriantur ὶ Nolim mihi, sed uestro judi t ob/ratose eio credatis, Auditores, sed tamen si quod fastum est aliquando, comprobare potest quod a- μφ muis lud vos indicatum, nunquid honestius Hannibal erannulo suo mortem hausit quam a lictoribus Romanis exspectassetὶ Nunquid pulchrius Μithridates negatam veneno mortem ferro quaesi- it, quam ad currum Pompeii magni relegari se 'permisisset, aut crudelem filii sui manum e X spe
stasieι Nunquid Cato generosius sibi vitai
322쪽
i Rhis. Porcens. Sἰmiliter ademit, quam se Caesari trophetum eonstituisset
desinen . Quid de Casso dieam aut Bruto 3 victores em Repetitio. sui maluerunt, quam eum servitus foeda supere l-set, turpissimis se dominis praebere vincendo L. Quid de Nerone itidem Imperatore 3 vir ille detestandus in vita, sed nescio an non in morte gI riosus, qui ne turpiter ab alio interficeretur, interfiei voluit seipso. Fortassis in mentem voti in Calanus ille Indus Gymnosophista venit, quia feeit 3 torquebatur alui doloribus, quos eum serre non posset, seipsum eo ne remavit. Fortassis etiam Hereulem cogitatis, sed nee ignotatis eodem illum ignis fato periisse. Longum esset eae te Iollomnes enumerare, quorum in morte mortem virtus evicit, nee degener animus sequi gloriam fato durisissimo dubitavit, ubi infamiam vel aetas pro-2. σμ' ponebat, vel miseriam necessitas apportabat. Sed mentum ab est tamen fatendum illud honestissimum Neximiae
honesto pro- naturae ac indolis argumentum esse, deserere mal-batio ab au' le vitam quam degere turpiter illam. Agnoverunt
rearitata hoc ipsum Massilienses, quorum, in Civitate ve- Massiliem- nenum cicuta temperatum publiee asservabatur sum. pro iis, qui senatui eausis explicatis sapienter ex Gracorum. cedere,& eeleremia fati viam quaerebant. Agn ve runt Ec Graeei omni semper aetate a sapient immi, apud quos idem esse factitatum, nemo non historicorum affirmat. Affirmant etiam illud, in Insula Exemplum. Ceo matronam, quandam generosissimi spiritus extitisse, sed ultimae senectutis, quaecum reddita civibus ratione vita excedere desideraret, ne ut inquiebat hilarem fortunae vultumia semper eN- perta aviditate lucis tristem intueri cogeretur, distributo liberis suis patrimonio. Mereurio liba-
. mentis defusis invocato, praesente Sexto Pompeio Abo thqr poeulum in quo venenum erat temperatum con
μυ I. si stanti dextera arripuit Ze exhausit. Agnovit I. Cae- sar hane quoque voluntariae mortis gloriam esse tantam. ut cum uticam victor properaret, ubi se
323쪽
orationet. 26 ipsam interemerat Cato, audita eius morte, non tpotuerit, quin doloris impetu victus exclamaret: Inuidisti meae gloriae Cato; sed ego tuae invideo. Et quidni Caesar Catonis gloriae invidisset , qui Probatio turpissima superesse illum seruituti voluisset Ee. i Mario an quid enim tandem est in illa tantopere desiderata diΝι--ιὸ vita. quae non nisi turpis esse potest Quid vero in hae sponte suscepta morte quae semper esse honesta solet In illa dedeeus. in hae gloria; in illa servitus , in hae libertas ; in illa dolor saepius animum excrucians,in hae animum laetiti saepius e κ' cimmo isti hilarans. Dum ita vivis,nunquid moreris En ita moreris, nunquid vivis Seio in eogitationibus me vestris hoc sermone versari. Humanisi. Auditores, sed amplius vestros in animos descendam , 3. Areumen. si quod ipsi eertissimum esse iudicatis, orationi ab ineomma nostrae robur adesse concedatist ita Videlicet cor iaseam ιον- pus hoe nostrum per dolores & ad ve Isos saepe ea- ρενιι.sus debili tari frangique . ut inutile sit prorsus, Ac si ita est, quis non inde liberandam animam dicet, ne labanti conclusa domicilio easuum spe- , 'atrix adversarum,& dolorum impatiens, inutilis quoque fiat 3 Audi Seneeam quisquis huic nostio sermoni repugnas. Si inutile, inquit, mini- . umorι sterium est eorporis : quidni oporteat edueere a tot. Sen M. nimam laborantem Audi iterum: Ptosiliam exadifieio putrido ac ruenti. Audi experientiam: Nunquid eum domum aliquam putridam esse de ruinam minitari homines animadvertunt, illeo . deserunt & aufugiunt Ita quoque eum urgen . A te dolore aliquo vel impendente fortuna in rui- η μ' nam tendit hoc eorpus . abeundum est, bc impetu generoso prosiliendum e ruina. At inquies, fine iussu Dei nunquam est e vita migrandum. Ita quidem . sed impellentes tolle eausas , non adsit dolor patientiam evincens , removeatur obiecti servitus omnis vitam anteactam deturpans
vallum dedecus aut infamia gloriam omnem H a extinis
324쪽
Dabitatio. Exempla.Rquitis. extinguat. Equidem stationem servare miles cle. bet, sed si ab hoste cogatur & imparibus armis diserimen exsurgat, saluti consulit fugiendo, veniamque meretur. Ut illud taceam,omnino Dei avocantis mandatum adesse videri, cum causis illis hominem urgeri permittit quae nonnunquam etiam invitum ad mortem compellunt. Atque ne haec a me in rationis ac veritatis luce ita disputari putetis ut a me tantum accipiant authoritatem, credi te Auditores, non hane a me mihi mera iste me me, sed ab eorum virorum opinione quo rum apud homines & in pretio virtus , & in au thoritate doctrina semper fuit. Haec est Catonis opinio: Sc quis illo morum integritate vitaque praestantior 3 Haec est Senecae sententia . Sc quis illum sapientiae dignitate potuit unquam superare Nescio quid de M. Tullio vel debeam vel
audeam amrmare; certe si multum Sene ea Cato. nis mortem extollit, multum eandem M. Tullius excusat. Quanquam quid in uno laborem ubi sex centi facto suo rem universiam determinarunt.
Quis vel Nicia vel Demosthene eloquentior 3 Vterque sibi vitam sua sponte terminavit. Quis Cleanthe, Chrysippo, Zenone , Empedocle prae. santissimis Philosophis sapientior esse potest
Ηi omnes dum animae immortalitatem agno . seunt, Zcillam anhelant, sua m animam non pigra manu ex eorporis mortali carcere eduxerunt.
Interseeit seipsum Poeta Labienus propter Ii. bros exustos. Interfecit seipsum Cornelius Gal. Ius, qui repetundarum aeeusabatur. Interfecisse ipsum Silius Italicus, quoniam ita gravissimi
morbi taedio a meiebatur, ut sola in morte curationem sanitatemq; collocaret. Et lius tantos tallesq; viros neq; enim nominare eunctos est ne. cessum P quis arguat erroris, aut imprudentia condemnetὶ Date veniam, Auditores, ut libera
quod sentio non invitis vobis affirmem. Ita enissi
325쪽
C rationes. 269 enim existimo planeq; semio sibi manus inferre s. Numen
fortitudinis eius esse , quae omnia vitamq; ipsam tum ab ad aspernetur. Etenim si ultra modum deditus est iunctu. Vin O. qui amphoram noni exsiccat tantum , sed exsorbet quoque secem , ita nimium vitam hanc communem amat, qui extremos vitae dolores vi- Illustratis . tamque turpem pati mavult quam abrumpere vi- b. tete cursum, Zc necessariam alioqui mortem nonnihil maturare Vere, vere ille vitam aspernatur, qui nec eam degere turpiter, tiec eas reliquias cum dolore respirare conquirit: non ignorat quippe ila miseram esse divinae mentis nostrae conditionem
in hae vita, ut sine iniuria de integri sensus animus nunquam esse possit in illa Quanquam quis hie mihi quos fortes extollo , timidos appellat nunquid enim timiditatis est abiectae non ea pati
posse quae morte ipsa graviora esse contendist Errat hic meis in auribus sermo , sed nondum tamen ri mentem Immutat. Profecto non qui mortem sibi / consciscit, aut dolores suos aut instantia vitae pericula morte ipsa graviora eredit, sed indigna, homine libero, sed talia quae propter turpitudinem
suam merito quis vitet, ne aut inutilis, otiosus , aut infamis sit in vita. Et obseero unde tantus ardor &generositas inesset iis, qui se uita commu Fisu,ti ni privant, si dolorem aliquem aut periculum re' se. Iliis formidarent λ Nona timore crescit animus , sed disbjueeidunt. ab honore. Sed eo gnoscite tantum istum ardorem gesὸmplum vel in uno Spartanorum Rege Cleomene, qui cu inhudita sibi mortem Inferie cogitasset, a pedibus in lon fo=titudinis gum se detruncavit utque ad abdomen , in quo tandem exspiravit. Cognoscite eundem, in Cato cato,im V Is
ne Vticensi, qui eum sibi mucrone pectus petis' erecti. . disset . addita vulneri a ministris fomenta det Ia' p, ei a. xit,ne vita rediret. Nec ille defuit generosus foeminis ardor. Testis est potet a nobilis N animos a Bruti coniux, de qua non minus fortiter quam venuste cecinit facetissimus Poeta :N. a Con-
326쪽
sui .a o Rhet. Portens Coniugis Audisset fatum eum Porcia Bruti Et stubtractasibi quarere arma dolor: Nondumstitis,ait, mortem non posse negari. Credideram satis hoc vos docuisse patrem: Dixit, ct ardentes avido bibit orefauillas I nunc is ferrum turba molesta nega.
Testis etiam est Arria pudieitiat matronalis eXem Plum ti decus, quae eum seipsam confodisset , Eggladium e visceribus extractum eastissima mullex marito traderet:
Si qua fides, vulnus quod feci, non dolet,inquit. Sed quod tu facies hoc mihi Pate dolet.
Desinant igitur sermonem illum suum imperitum iactrrare , qui quos fortes admirari deberent. timidos appellant. Degener est ignavus timor non bene virtuti eoniunctus eomes de ad gloriam stimulus nunquam adfuturus , Quan - quam dum longius abeo & hine omnem oratiΟ-nem sermo rapit, nimis fortasse parum iudiei. vestroSen. Auditores. tribuere videor, ne mihi omnino neeessum fit ad cogitationes vestras r dire, quibus dum disputationem hane universam comprehenditis, illud animadvertitis iustissimisis saepe de causis ad inserendam sibi mortem ho-i minem impelli, nee illud ignoratis, honestius sibi esse mortem adferre , quam in vita turpiter illam expectare et hoe etiam statuitis apud vos se inutile corpus nunquam esse fovendum, ex quo cum impetu generoso tot excellentes olm viri suam animam eduxerunt, in eoque praestantissimae suae indolis mani sestarunt argumentum. Quod eum ita fit & iam ratio veritatem ostenis dat, veritas autem animum impellat, statuamus, ita eonstitutum esse, virum fortem oportere, ut eum honeste superesse non possit in vita, eommunem hanc auram generosa morte vitare BOIOC
327쪽
meliora ae secti summa semper eum veritate pro Uris. havit, lumma vero eum imprudentia semper Aca- ' ei Peripatetieique improbarunt, intellige tes mortem illam voluntariam non a viris optimis digenerosissimis propter aliquem dolorem opta ri, ri & inferri, se uoniam impedimento dolor est futurus quo minus in vita aut noneste aut cum aliquo emolumento degatur. DIXI.
Oratio dissuasoria. Visumfortem in necessitatesibi maj
MA donum Rex Philippus qui orbis uni- ονλι
versi domitorem, magnum illum Alex. ab hisma andrum pater ipse produxit . euma pro Thilippir tribunali judieaturus sederet, aeeusatori autem su με 'unam coneedebat, reo alteram reservabat: non num ignorans ut erat prudentissimus, nunquam exercere quenquama recte posse iudicium . nisi rationibus utrinque discussis. in eius animo veritas elueeret. Quae quidem consuetudo quemadmodum aequissima laudatissimaque fuit . ita vobis. Humanissimi AUDITORES, probari ean dem opinor, ut in hae quoque dimeultate nostra, nec aurem utramque, nec illum, vestrum ani- Πρ βρο mum totum ei qui me praeeessit oratori coneesiseritis, verum ita partem aliquam mihi reserva- ' veritis, tu di ad aures vestras, & animos vestrus
orationi nostrae aditus esse possit Etenim cum
328쪽
rum fatet r. imprudentis sit & temerarii in re in aliqua eo n-troversa maximique momen ri patrem unam ponderare duntaxat & judicare tamen velle, non ego in hanc de vobis opinionem unquam abibo, iacexistimem, vos orationi meae omnem aditum judicio jam efformato praeclusisse. Profecto ita vos arbitror omnes hodierna citi attenta quidem sed prudenti simul mente constitisse, ut facit Questris animis nostrum , Oratorem insidiari senseritis, dum gravi quadam in N pompo a ve Ibo rum farragine Stoicorum documenta quaedam de nobiliores eorum Sectatores produxit apud vos, Quasi vero si documentum aliquod praeclarum aut virum etiam aliquem insignem. Stoici jacti tant 8c extollunt, in eorum nos verba doctrinam isque jurare, & propter unius aut alterius aut hortistatem a communi hominum doctissimorum opinione recedere, ac in eorum scholam migrare debeamus. Certe si vix aliqui reperti sunt olim Stoici, nescio an unus possit hod: e inveniri, cum interim in maxima Sectatorum multitudine doctrina regnet Peripateticorum, quorumia ut author ita a
maior semper apud omnes fuit quam Stoicorum gita doctrina semper laudabilior rectiorque remansit. Ueruntamen eum sita sit in ratione veritas omnis, ita illam inquiramus, ut quibus hic Stoicorum Patronus oratione mi suam confirmarit,. excutiamus, qua in re ita vestram illam humanitatem precor, Ben. Auditores, ut si rationes omnes eius longe aberrasse a veritate ostendam , nemquaquam illi credendum i esse putetis ; si vero opinionem vobis meam comprobabo, tantum orationi meae quantum ipsi veritati tribuatis. Atque ne quam attulit orationem omnino videar aspernari, fateor illud inprimis & dolorem de infamiam & eruciatus & inhonestam servitute νgravissimas causas esse, sed an tales esse dicam , quae ad mo Item violenta manu perquirendam
329쪽
rationes. 273 compellanr eum qui se non hominem modo, sed corrigendo Virum agnoscit Z Imo vero si mihi retexere fas sit sese ea os
sermonem,nee illas omnino causas arbitror. Est, mortu σε est impatientia, non dolor.est furor, non cruciatus, negat. est sui ipsius oblivio, non infamia. Nunquid enim Reperitis. si quis etiam in his tantis malis sese hominem meminisset . humana omnia aequo animo toleranda putaret Nunquid ita cogitaret, nunquam cuiusquam odio mali maximum sibi malum in serre oportere 3 Iterum dico, non dolor est aliquis, non dedecu aut crueiatus, sed desperati O, quae cum remedium nullum admittat, furorem convertit in mortem. An dolor etiam vehementistitnus ullus Probatis ab in mortem viri manus armaret ' Non ille Attiliu exemptu eο- Regulum, non Scaevolam adigere potuit in que ' rum qui in relam: An alias diversae fortunae vultus ita animum asi/rsitare immutaret. ut in seipsum is viret 8 Atqui tot illum fortes man- viri fortes itaserpessi sunt, ut nesciam an non prae, sere. stantior in adversitate virtus eorum illuxerit qua
dum omnia ridenti vultu in sinum illis sortuna congerebat. Equidem Fortuna sevo lata negotio, raustratio Ludum in olentem ludere pertinaxa sententiam. Tra mutat incertos honores, Nunc mihi, nunc alii benigna, sed quid interim faciendum erit Nunquid si Iudat insolens fortuna, in me ipsum saeviendo i solestam iSi celeres quatit, Pennas, resigno qua dedit, is meat . Virtute me involvo,probam Pavertem sine dote qua ro.. sed non issa sapiunt omnes, non ita sapiunt illi,
qui dum animadvertunt non omnia ad avaritiae
suae, ἐκ libidinis nutum fluere , iustissimam mor H ς iis
330쪽
tis esse eausam arbitrantur. Sed o quam sero p α- ni ter eost eos inquam:
Isontes peperere manu ucenus perosi,
Proiecere animas equa vellent athere in alis o
Num Mauperiem, Oduros perferre labores.
g ' inianquam , inquiunt illi Stoici nostri, nunquid
mentμ turpi vita laudabilior est mors pulchra i Sed diston G 'ρ' 'eant illi primum,nunquid honestior, est rila vir-ρσorem Pyr ius, quae molesta lenit, obliqua dirigit spera,ar-ἔμtem uνς duaq; complanat, quam desperatione moIs quae-ysium stat Dieant iterum , nunquid gloriosius in ea i-or a sessilio N egestate quondam vixit Beli Irus , quam super i 'μμ qu: seipsos interfecerunt, Otto, Neroque Impe-mstri φ ratores Z Nunquid Diogenes laudabilior, qui for- Oppositiqex tunam ferendo contempsit, quam Chrysippus aut σGμrμm Zeno, qui fugiendo cervicem illi submiserunt Ze- utili mii praedica quantum vis Caronem. fortem etiam digenerosum appella. Nunquid tamen ita fortuna severioris aspectum perhorruit, ut se virum non agnosceret nisi tandem sele virum destrum ret Attolle Cleomenem Regem illum Spartanorum, dic esse magnanimum & in dolore constantem , nunquid etiam Tyrannum & sui torto rem appellabis 8 Potuit Porcia earbones haurire, sed non potuit de morte mariti dolorem perferre: potuit mori fortiter Arria, sed non potuit forti vivere cum dolore. Ira sunt nonnulli nimium moules di delicati, qui cum in gremio fortunae sedent. rident, eum ab eiusdem amplexu removentur, lachrymantur. Ita timent omnia & perhorrescunt . ut ictum exspectare fortunae non audeanti qui manis eius ad moriem adiguntur. Et si ita est ut ad alia etiam iam accedamus) animadvertitisqtiam
Fesso'μ ud nimium sibi eomplacuerit orator ille noster,dum 3- ώσω in morte tot illorum exponenda qui sibi vitam ademerunt, longo di expolito sermone triumpha-