장음표시 사용
371쪽
Orationes. 299 multis rogantibus, a Iris per se ipse dabat; bene-
fieta invitus accipiebat, sed ea properan Iibus, quam mutuum reddebat, i pie ab nullo repetebar; magis id laborabat, ut illi quam plui imi deberent: joca arque ieria cum humillimis agebat: in operibus, in agmine, atque ad vigilias multus a de Iait; neque interim quod ambitio prava solet, Consulis ad cuiusquam boni famam laedebat . tan- REmotis Mium modo neque consilio, neque manu priorem tiorum. alium patiebatur, plerosque anteveniebat. O singula tem plane Imperatoris artem l Dicam cum . Plinio. Absit ergo Superbia, absit asperitas, nec timueris contemptum. An contemnitur, qui im
perium, qui fasces habet ὶ Nisi qui humilis, qui
sordidus, qui se primus contemnit λ Μale sane vim suam potestas aliorum contumeliis e Speri tur, longeque valentior amor ad obtinendum quod velis, quam timor. At inquiet, nescio quis, ista ne ergo humanitate, an non potius se veritate 'eonstare posse disciplinam militarem arbitraris rBene tu quidem quisquis hoc ais, & mihi jam vox illa Vegetii in auribus. Dux auctoritatem maximam severitate sumat; omnes culpas mili- 'tares legibus vindicet, nulli errantium credatur ignoscere a. Vnde fit ut eam in imperatore Hu nais A O. Inanitatem requiram, quae justitiam non e clu s,h. ii. dat, & in militum cura tonsistat. Uerum enimvero jam in eum Ioeum decurrit oratio, ut providendum Imperatorem considerare jam sit necessum. Delector vestro illo favore, ornatissimi. AUDITORES, & dum sentio vestra illa benevolentia me sublevari, onus, quod maximum hume Iis meis imposui, vix sentio; adeoq; in patentem hunc orationis campum ulterius excurrere, & Imperato iis nostri providentia properanti stylo con- . . signare iam lubet. Tradit doctissimus Plutarchus
sub EpaminondaThebanorum praestantissimo Du' Dissi. sc n un quam eveuisse, ut exercitu Panicus aliqui
372쪽
3oo Rhet. Porrenso tumultus invaderet, etsi praeter causam i subito nonnunquar soleat obortui, atque vel idcirco tantum, quod summa esset in praestantissimo illo)Duce providentia. Quam iis nunc qualem Imperatorerr , & qum providum reqMiram Z. Non: ignoro eos vulgo placere, qui temeritare quadam
concitati, ferociter omnia, BL omnia praepropere
aggrediuntur ; non hostes cavent, sed contem nunt; non quid necessitas cogat, sed quid voluntas imperet. considerant; non quid utile Reipub. θdq uid sibi gloriosum decernunt: Ego vero is quid hac in re judicandum est, non eum multis, sed cum prudentibus in eam opinionem disce
do, ut Imperatorem cautum ac cunctantem esse
debere declarem, adeoque cum august: ssimo illo Imperatore, Augusto sentio, qui mhil minus in perfecto Ducri quam festinatione in temeritavemque eon enire judicabat. Etenim si verissimum esse ipsa experientia ubique testata est. Noulie e re bis in bello peccare, &omnino, quod Cato alebat, Praeliorum delicta emendationem non reis ei pere, quis non cum Sertorio solertissimo Imperatore decerner, oporte Ie Duce ira respicere Imagis quam prospicere λ Equidem illi, qui eum
vulgo sapiunt, cum cautum Ducem aliquem adis vertunt, protinus timidum appellant; cum conideratus est, tardum esse dicunt, cum bella' peritum honorare deberent, imbellem contemnunt :per me Iicet, ira sapiant ipsi, dicam cum Li,vio, malo Imperatorem sapiens hostis metuar. quam stulti cives laudent. Et, obsecro, quemnam tan dem sapiens isse hostis reformidabit Profecto non pro jecte audaculum Oed circumspectum non eum qui properat, sed qui maturat; non eum qui celeriter ferit, sed qui tempore suo ferit. Praeclarum est in Rhombo Naturae testimonium. Nam cum
Rhombus pisicium omnium sit tardissimus, semper tamen eius in utero Mugil repetitur, qui pi-icium
373쪽
orationes . . . 3ororum omnium est velocissimus ; ut vel hine intelligamus non sapientis esse accelerare, sed len- re maturare, semperque cito satis fieri, quod bene fit; neque res magnas eorporis, sed ingenii viribus administra Dia Placet admodum vetus illud pii seorum Emblema, quo Delphinum anchorae alligantes celeritatem cum mora connectebant. Emblemate Placer Cunctator iste Fabius , non celer 8c teme- id explicatur rarius iste Minutius. Atque ille si adesset, quid
aliud eunctando nubis acclamaret, quam, Tutius vo .elle periculum a mora, quam a praecipitantia aut
temeritate 3 quid aliud dicerer, quam eum, qui minus properat, saepenumero serius absolvere DItaque cunctetur Imperator, sed simul circumspectet,&ex varie rate rerum tempus pro trahens me- .liori foriusiae exercitum servet. Tandem enimi aliquando'.
Grana supervenset . qua nonoerabitur siora.
anquam ne severa nimis fronte agere videar, sedatior ero. Qualis est, obsecro, temeritas λ T meritas praeterquam quod stulta est, etiam est in Subiam. felixo Ita si Livius adesset, responderetis Iterum tamen quaero Z qualis est tandem ista temeritas 3 quae ubi primum impetum effudit, sicut quaedam animalia, amisso aculeo, torpet. Ita Quintus Curtius, si is qui posser, loqueretur. Mihi vero ita plane viderur quod quemadmodum, quae irem cin-ribus sedet, nubes sopi citata procella in imbre in Similitis inunditur ρ ita temeritas illa eum ambitione intumescit. & fortunae vento vela expandit, derepente in perniciem e2itiumque ruin Quod eum dico jam mihi satis in Imperatoreia providentiam videor asseruisseo Vrinam Verm utinam - . providentiae adjuncta sit Auctoritas i Delabor AUDITORES, jam in quartum orationis nostrae Jocum, de in Imperatore summam insuper Aucto ' μ' raratem requiro. Audio enim iam Marcum Tullium: vehementer. inquit, pertinet ad bella ad-
374쪽
iiii nistranda, quid hostes, quid socii, de Imperatoinribus existiment.
Et vero si in Imperatore seientia rei Militaris est, nunquid aut horitas est 3 si virtutem habet. nunquid in honore, est Z si providentia bellum
gerit, numquid reformidandus est Omnino ΑU-DITORES, nequeeni in aliud est authoritas, quam praeclara de alicuius scientia aut virtute opinio :illa admirandum faeit, haec amandum ; illa necessitati siue currit, haec dignitatem e Xornat, utramque opinionem & praeclaram gignit existimationem. Quod si tamen dicendum est aliquid vel in primis auctoritatem illustris N generosa stirps facere conciliareque videtur. Testis est Agrippa.' Si patui pretii hominibus, inquit . Rempublicam committas, mox nobilium viam, propter contemptam eorum fidem in te pro cabis, &maximas in rebus elades patieris Quid enim praeclari homo ignavus aut ignobilis gerati quis eum non delpiciet hostis quis ei socius obtem pereti quis militum non lubeius signis esse dedignetur Z Vnde jure mihi reprehensus Vitellius ille Caesar videtur, quod magnam Imperii partem non nisi consilio & arbitrio vilissimi cujus
que histrionum N aurigarum . ut testat ut Suetonius, administraret. Atque illud temporibus nostris exopto, ut nobilissimi legionibus praeficiantur, quorum exemplo caeteri provocati non pravo animo militaris gloriae famam aspernentur. Nolo tamen, nolo repudiari eos, qui fortitudi . ne eAperientia rei bellica reliquis praestanta: pateat virtuti honor; utinam vero & virtuti generis nobilitas in Imperatore adiungatur, & utraque virtus, hominem tandem plane singularem
attollat. Sed & ipsa dicendi peritia, quam Elo- . quentiam gravissimo nomine appellamus, quan-2ες qti m tam Imperatori auctoritatem parit Z quanto ini' honore in militum oculis atque animis ponit t
375쪽
Non ita, audeo eum illo dicere . non ita auribus percepti tubarum clangores animos ad pugnam acuunt aut ita itant, ut hortatrix ad virtutem dc gloriam oratio intrepidas expeditae acie mentes
ad opposita perieula erigit , stabilitque; imo dimetu conterritos, iacentesque penetrat, di constanti roborat alloeutione : Efficax enim Imperatoris elocutio , inquit onoander, exercitus strages generose solari ac lenite docta utilior est multo Iongo vulnerariorum medicorum agmine. Atque ideirco sapienter ille monet, ne ulla Respubliea aut exercitum sine Imperatore , aut Imperatorem fine Eloquentia imittat. IlIa est E. Ioquentia , quae apud Graecos AIexandroΜagno media inter arma auctoritatem peperit 3 apud Thebanos Epaminondani & admirandum milietibus & gratum esse eit, adeo ut teste Plutarcho, lingua prius, quam armis vicerit. Illa est, quae apud Romanos Iulium Casiarem tam potentem reddidit . ut tumultuantes pe exercitus sola voce sedaret. Hic eum ad mi Iites a Pompeianis in Thestalia fusos orationem disertissime habuis.ser, tantus exercitui omni incessit ex incommodo dolor , tantumque studium infamiae sarciendae, ut nemo aut tribuni, aut Centurionis Impe. rium desideraret ; & sibi quisque etiam paenae loco graviores imponeret labores, simulque omnes regnandi cupiditate arderent. Possem hic severitatas quoque aliquid in Imperatore ad conelliandam authoritatem desiderare, nisi iam prope vulgatissim uin esset, Imperii & authoritatis custodia esse severitatem. Uno Severi Imperatoris eXem
plo disti tote. Bassianum Severi filium qui Antoninus Caraca Ila est appeIlatus) eo quod pater pedibus aeger hel Ium moraretur , Augustum eonia-lutaverant. Intellexit hoc Pater, nec mora ad Iribunal se deferri; tribunos omnes, Cetaturiones ,
Duceo ac cohortes, quibus authoribus id ipsum
376쪽
acciderat ades e, Filium deinde . qui Augusti nomen non recusaverat, sisti iubet. Hic cum in omnes eius facti aut hores, filio uno excepto, animadverti mandavsset . omnesque ante tribunar prostrati veniam deprecarentur , tum Seve Iu NImperator. manu caput contingens. Tandem, in-
qait, lentitis caput imperare , non pedes. Ita pla ne sumenda se vexitate nonnunquam est authosita S ; puniantur . non foveantur delicta; flceum optimum sit timoris Namoris vinculum, sit eo
ad . rbrati nauate rem perata aut horitas. Restat nunc illud 9.uὸm. Ornatissimi AVDlTORES, ut et , quem hactenus. Imperatorem , ac verum belli Ducem designavi, bene apprecer , ac feliciter ritu antiquo aceta me. Per rati φ Sit felix ig rtir, sit mrtunatust mn equo seiano , qui fatalis sessoribus omnibus erat. insideat, sed risum, Casiatis navigio vectas dicere audeat, Imperato rem vehis Drtunam eius. Multum sane mi-
Tὸllieitri in litaris scientia potest quis neget di plurimum
pelli Duea Providentia ; quis inficias ea τὸ militarem tamen Artem multae ortunae egentem esse eum Platone
constituo. Cur, obsecro, Maximo: cam Marcello
cur Scipioniὶ cur Mario Θ cui caeteris magnis Imperatoribus toties imperia mandata, eae rete usq; commissi 3 Equidem in illis virtus admirationi erat, sed fortuna placebar, euius favore venti ipsi& tempestates illis obseeunda tanta Alexandri fortuna celebratur, quod plures prope victorias repo Itarit, quam pugnas inierit,i plures urbes ceperit, quam obsecurit; plures hostes fuderit , quam noverit; plura occuparit loca, quam obierit. Sed nimirum quibusdam hominibus pecu . a Iiarem. Natura sortem assignavit, ut quicquid e- .a -gerint, id omne secundo numine, ac ubi ut qua- . dam virtutis manu tractasse videantur ; unde fit, ut hane felieitatem ae fortunam . quam praestire
o sibi ipse Imperator non potest a Deo ipsi exortem, ac aliquando tandem ad portum contendam. Video
377쪽
Orationis. o 1 deo enim iam ex longa hae iactatione terram Eccollectis velis ad anchoram laetendam anhelo. Rὸνι it Quid est. Ornatissimi AVDIΤORES, Imperato partiam . Minne militaris artis peritum desidera i Z tueri Grifia- aliter nomen hoc non potest. Virtutem in eo expetii p Sine illa esse nota potest Imperator. Providentiam eupiviὶ ita bellum exigit. Felici- ratem optavi Eam publica salus exquirit. Bene est igitur. Imperatorem inveni, belli Ducem designavi. Quod si mihi nune voto aliquo liceat rem universam obsignare, utinam nostri temporibus nunquam alii contingant Imperatores. Di XI.
ILLUSTRIS DU GEORGII KALI NOVUSΚt
QVanta sit eorum omnium in Repub. bene Exorrium constituta necessitas. Ornatissimi AVD I- a neces tam TORES, qui fortissimis eonsilii pruden- consiliarior. turque suae humeris gravissimam universiae Reiis seu Senui.'publ. molem velut Athlantes quidam sustinent, rom.& Curiae eapita dignissima. urbis lumina, Reipub. culmina, omnium in omni occasione necessitate Ea σὸηGo perfugium existunt, nemo est,qui, ut mea quidem tursere opinio, ignoret. Non ignoravit sane Μ auri. RM,. prudemissimus Mexcellentissi nuru Andega
378쪽
sum esse iudieavit. Atque hine factum esse nemo
dubitabit . ut Romanum illud Imperium ex tan tilla origine ad tantvm amplitndinis processe i xit: id quod Mareus Cato aetate sua animadver aeri tens adagio iam tum invaluisse testatur. Roma -
num ledendo vincere: non alia nimirum ratione
magis,quam quod Clarissimorum virorum Con- filiis, Senatus ae Μagistratuum prudentia pro ari mis regeretur. Adeo plus consilium quam fulmen armorum, plus ingenii dexteritas, quam gla-d ij potentia valere solet. Et vero Carthagine R ta=1hastis isses,illi Romanorum aemuli, non armis tantum A
pro orbis imperio , sed & consilio eum illis decertarunt,in quorum Arcano atque intimo Reip. iconsilio, plures quam quadringenti Senatores belli paeisque tempus singulari prudentia administrabant. Neque profecto qui Imperatores ad te i gnorum onera, hoe est . ad maximam eurarum molem sustinendam aecedunt, pares esse posse nr,
nisi .etatis laboribus ae iunctis humeris Consi liarii oneris partem sustinerent. Quamobrem
cum eorum tanta si in omni Repubti necessitas, Pνη stis aperiam hodie vobis Curiam unam ornatissimi orationis. AUDITORES, atque in ea tanquam in Aree Reipublicae Senatorem ae Consiliarium illum ostendam, qui etsi non natura factus, formatus tamen industria 3e Iabore sit ad omnem Reipub. utili captasio antatem. Scio quantum oneris imparibus hisce hu- tentianu. . meris meis imposuerim , quoniam tamen erecta est vestra illa ad me audiendum benignitas non despero. Qui sagum reformidant, favere Togae consimara solent. cuius ego hodie, etsi rudi oris Eloquentiae penteillo, maximum ornamentum ae praesidium s adumbrare repraesentareque contendo. Fredericus Imperator cum saepenumero fictis quibusdam verborum involueris veritatem in Curia Principumque consilio tegi obscurarique vide
res 1 tum demum salvam fore Rempubl. amr-
379쪽
Caroli VIIS mabat eum Senatores ae Consilieria de Republ. negotiis consultaturi finis lationem dissimulationemque in ipso Curiae vestibulo deponerent,
exanimoque eliminarent. Animadvertebat nimirum prudentissimus Imperator, tum de Repuishlica universa conclamatum esse, cum exclusa μ ω μ exterminataque veritate simulatio Curias intrat, rast reqWir dein Μonarcharum eonsiliis recipitur. Quod cum ita sit . quid prius,obseero,. in Consiliario nostro requiremus, quam studium veritatis, atque eius
ubique proponendae libertatem 3 O quam multis ab Aulis exulare veritas soler ρ Quam paueae. Curiae eam admittunt de loeum eo needunt ὶ Te appello. Potentissime Galliarum Rex Ludovice V, rassa, undeeime , tu enim dieere solebas tuo te in re. π'' gno, ae tua potissimum in Aula rebus omnibus,
G p r V una veritate excepta, abundare. Ecccubi omnia sunt,nulla veritas est. Te testor Carole octavertu enim eum a) Ρincerna tuo pro tua humanitate petiisses, quid ea usae tandem esset, cur tam paucii Principes ae Reges cum hanc vitam cum morte commutassent, Caeli. Capitolium intrarent ; responsum liberrimum ae verissimum accepisti , paveos esse in Prinei pum ac Regum' Aulis veri honestique monitores. Te quoque iam compello Rex Antioche, aliquando ne aut in areanis consiliis, aut in libera consultatione , aut in mensa Aulaque tua veritatem a tuis intelle xisti Sane
cum quodam tempore inter venandum aberranis
do ad rusti eum quendam divertistes , ab eoque quis de Rege rumor esset, quaesivisses; ipse vero agresti libertate ae singulari cum candore , Re gem venationis studio voluptatibusque deditum regni negotia non eurare respondisset, tu ipse Exolamatis tum te primum veritatem audivisse consessus m diplois es. o vere deplorandae Reipubles Illae, in quibus βαρος. ideirco elingves sunt Curiae, quia veritatem dicere ac Proponere pericu Iosum est, Alitet mens
380쪽
sentit, aliter lingua loquitur : videt perniciem l & abhorretinomii io tamen suadet&indueit viis
det, inquam , ver talem ipsam, at proponere pro. Puguareque reformidat. Et hae e non miseria est.
quanquam quid dico miseriam λ Et haec non misera servitus est 3 Eloqui quod sentis non possie,
miserum est ; non audere , miserius; etiam coni tra mentem ac animi sententiam loqui , miserri.
mum est, servile.est. Illae illae mihi beatae ae felices sunt Curiae, in quibus veritatis Numen ita es colitur, ut summa libertate Senatores ae Consiliarii, quod animo sentiunt lingua depromant. Etenim praeclare mihi phi Iosophorum ille Ante - signanus ac princeps Pythagoras dixisse videtur , duo esse divinitus ab immortali Deo mortalibu1 yi in gqr . data longe pulcherrima, veritatem amplecti, &aliis benefacere ; ut umq; cum Deorum immor . . ' et alium operibus comparari posse, Verum ut eΣ - .
titisse aliquando insignes veritatis hujus praeco-..hh.li' nes ac propugnatotes cognoscatis, prodeat e ele a '. berr sinus ille Philippi II. Burgundionum Du- - ' scis Cancellarius, qui cum caeteri in Curia sena -- tores rem rationi atque aequitati dissentaneam i Principi annuendum esse audicarent 3 stetit ipse forti animo contra , reclamavit ac Duci sigillum Ovplausu suum remisit, satius omnino existimans omnem dignitatis splendorem deponere , quam iniquo
i instituto, eoque conscientiam mordicante vitam 'transigere: Macte isto honore tuo , quo dignissimus, vixisti. dignior deposuisti; Macte, inquam, se de io ista tua integritate, quam ubi vidit, & obstupuit ri M. Princeps honore restituto decoravit, & ut magni e I iacere videretur , novae & maioris dignitatis amplitudine illustravit. Enimvero, dum glorioso illo veritatis studio , & insigni dicendi libertate
Consiliarium hune nostrum exornatum & armatum.contem olor , videre mihi videor Aulleos