장음표시 사용
31쪽
applicari oporteat, quaeque objecta fuerant iuris naturalis, non minus talia fieri passint jurium sequiorum. Imo ratio aequalitatis, etiam in plane novis conventionibus , ex
iure naturali petenda est; δe interim iudiciorum , priuiquam judicia & magistratus stabilita sunt: se ut haec alibi, in Anal. adrastis, Imper. distincte tradita habemus.
Sie 3c nimium tribuit Gravina permutationi; quali maxima pars contractuum inde pendeat. Etenim nullus contractus , qui non utrinque dominium commutat , ad eam referri potest ' totumque genus unitateralium ab eo alienum est . Et tamen ille ultimas adeo voluntates, ad Permutationem eogere , suscipit: cum quidem ultima voluntas , ab aliena sive alterius voluntate , secus atque in contractibus , subi ex diversis animorum motibus in unum convenire oportet , in plane abhorreat: imo ne quidem contractus aliquis, inter testatorem & alium , in testando, i eum habere queat.
in β. 13. coitionem plurium familiarum, leges de jura parere, tradit Gravina; secundum quas in pace omnes vivere possint. Itane nullum ius existet ante uni
nem talem familiarum ιδ quod pacem, &ea , quae praecepta iuris connati homini praeserunt, inter dissitos quoque & sine los homines stabiliat. Ita non erit jus aliquod ante cἰvitatem & quonam iure pactum , istud primigenium , ipsius civitatis coalitae, servandum erit λ Necdum adeo
conventiones illas leges dices ; nisi quod effectum legis habeant: vigore scilicet i
vix naturalis ; quod , omnes conventiones
Illibate servandas esse, praecipit. Quia de iustitiam ille nullam , nisi ab hac lege ,
squam vocat, a coeuntibus familiis eo dita, agnoscit; indeque matrem eius, utilitatem communem , constituit. Quiequid vero sit, quod hoc, quod omnibus in s cIetate utile est, jus publicum civitatis. 6c id, quod gentibus communiter expedit , jus gentium esse, v Ideatur, & vicissim :tamen iustitiae directo cum utilitate, quamvis haec ipsa publica suerit, nulla communio est. Confundit etiam h. β. Auctor ius civile, cum jure gentium : nec hoc quinque gens quaedam, seu civitas , aliunde
discit; nisi quod ius illud, quod ex arbitrio
hinc inde a gentibus, in ritibus belli, legationum 3e similibus, inductum de receptum est, extrinsecus accipIatur.
In β. I . Gravina deducit bella ad orὼgἰnem I Sc desensua quidem. Sicut autem defensi'a, prout integrae gentis desensio, belli faciem non potest non referre, ad
ius naturale utique pertinent. Ita otan
va , fotius est , ut ad ius gentium secundarium magis reserantur; ex quo plura etiam, quae ad bella qua talia , dese siva quoque respiciunt, repetenda sunt . Neque etiam ille servitutem ad ius gentium absolute referre debuit e squidem Romani ea quoque gentium jura , nec tamen emcienter, habent, quae gentes aliquot inter se, ex tacito compacto, se vani ἱ neque omnes gentes obligant. Quid quod etiam civiles servitutes , ex instituto civitatis, & ipsius quoque Romanae, dentur quae nil quicquid bellis debent. Deinde jura legatorum ille ex iure pacis ducit: quidni ex iure belli pariter λ multoque
magis . Utique nec pax ipsa, nec bellum, per se ius aliquod seu leges producunt . Quapropter eadem caussa necessitatis &utilitatis univers generis humani, eo Per- movit gentes: ratione ipsas ad mutua ea vincula deducente; ut colloquia illa , demissiones, securius institui possient . Neque enim putem Pusendor fio , aliisque ,
concedendum esse , ut rem ipsam , aeque ae sanctimoniam Iegatorum, ex jure gentium secundario , quod quidem illi inaniter ex censu jurium penitus extinctum,
vel saltim iuri naturali Iajectum , cuperent.) eliminarent; ut ut, quoad ritus &sanistimoniam eorum, non una gentium
observantia fit. Denique Gravἰna pacem gent Ium cum civili, imo domestica, miscet , ac cum poenis civilibus t omnino perperam. Sic
dc I s. naturam humanam cum ratione,
male conlaudit: nec non ibidem civitati, adversus vicinos feros, ius belli attribuit; ut, quemadmodum , in civitate , civium delicta : ita de gentis unius crimina , Rceteris gentibus, puniantur; in quod H gonem Grotium advocat , ab omnibus pridem in hoc reiectum . Nam civitasquIdem, in suos cives sibi subiectos, imperium I sed una civitas, de imo ne omnes quidem , in civitatem seu populum liberum , tale non habent e quo tamea imperii iure unice facultas puniendi nit Atur. Quod vero, ut L 27. habet, oporteat rationem, scilicet nostram , inculcare
aliis : quippe quae domituum barbarorum
32쪽
teneat: ἰstud ἰa doctrinam Aristotelis, deseruitute natura, sed male adhibitam, incidit ; & Romanorum scitum illud, quo
omnes gentes, quae non foedere aut amicitia i piorum utebantur, barbarorum ninmine foedabant. Plana ea, quae β. i6. Cra- vina tradit, non congruunt, salti in non inum resum, his, qui de iustitia armorum Romanorum scripserunt . Quid enim ad Romanos , gentium aliarum mores λ Utique illi ne Graecis quidem pepercerunt; a quibus tamen potissima rei literariae , de imo leges suas maximam partem , Peti xunt . Estque omnino iniurium, si Romanos solos electos, at reliquos populos Omnes barbaros, habeamus. Nunc autem β. II. 9 38. Gravina rursus pacta cum legibus confundIt, ac voluntatem communem & publieam cum summa Potestate: nec tament pacti divetii, ad formandum imperium perfectum, seu mai staticum, meminit cuius alia plane nat xa & ratio est . Similiter statum ille con- Lundit, cum administratione re publicae
Estque lubrica satis doctrina eius , quod ob abusum potestatis , civitas in rudem
statum devolvatur . Neque etiam , quam s. ly. 9 vo. instituit, comparatio vicissitudinis, de controversionis natur IIum rerum cum variatione rerum humanarum δc e vilium, satis apta videtur e ceu nec istae commuta iones causis illis , quas resertomnino constant; quia εe innumeras habent alias, quas Septilius 3e generis eius plures, Persecuti sunt. Sed itae sere omnia sunt aliena , 3c praeter Gravinae institutum, qui sontes nobis Iegum Romanarum propius ostensurus erat. Nam 6c de aucioribus legum ali, Tum L 1 I. Lib. a. peregrina habet; de trita tamen , ae fabulosa. Αd historiam quoque Mosaicam, qua eo ista respicit , abali Is omnia plenius excussa sunt; maxime quousque ea similis est antiquissimis gentium scriptoribus, hique sunt traditis Mo- Lateis. Hic vere de legibus In republiea Romana latis agendum fuerat. Et tamen
varia ille interjicit. Ubi priusquam ad ea, quae in serie aliqua methodi habet , pr Cedamus ἱ observare liceat , dum ille di-
cit, velut in S. C. Maced . Lib. III. cap.
6ρ. π 'tibi passim, se operam dicasse
iuri civili privatorum: quod sane non ille tantum Privato, sed Se publico Iuri ' pariter, operatus sit; quippe quod ius Justinianeum non tantum si privatum, nec privatum ius unice contineat ; verum
quam plurimae, quas & Gravina exponit, leges Romanae, totae iure constent publico : ipsaeque de privatis conceptae leges , quando per soais rebusque publicis applicantur, hoc ipso publicae fiant: s. quod ea publica eximie dicautur, quae nunquam aliis, quam Personam rerumque publicarum usibus, idonea sunt. De patria deinde potestate, j. 2 r. Lib. II. quoad ius personarum, minus recte exinponit , qua ratione in iure Romano ea tribuatur moribus . Et quod, in β. 26. vult, ius patriae potestatis non cessasse per mortem patris, id male probat, per tutelam
patris testamentariam, ut & per substit tionem pupillarem. Nunquid enim superstes esse non potest effectus meiente causa dudum extincta . Quoad ius rerum , mallem Gravinam , in V. 81. testamenti rationem, per mancipationem , peculiari . a speciebus mancipationis reliquis , distinxisse . Denique ad iudicia quod attinet, ille quidem 6 εα actiones legis te actus legitimos recte docet , differre : debebat vero rationes quoque differentiae adduxi Gis; quod maximo , ad institutum eius ,
usui esse potuerat. Iam vero Legislationem ipsam Romanam quod concernit , quo cura Gravinae praecipua pertinet: Ipse operas regum Romanorum Lib. L. β. 1 r. minus recte disti xit: cum omnes ad ius naturale gentium
6c cἱ vile intenderint. Eas autem studiose quondam Fulvius Ursinus collegit ἰ nee non curas illis legibus regiis impendit Vinandus Pighius , & Paulus Merula . quos plerosque compilavit in antiquitatἰ-hus Rosinus. Statum vero popularem, in Lib. III. cap. I 6. seu democraticum, unice vitio adscribit; si plebs scilicet optimates insolentes subiuget. Ubi de , qua ratione mala eius emendari possint, exponit. Quae quidem, quomodo In rempublicam Roma-
ino. publieum lus Auctori diei mr , quod
ad statum pertinet reipublieae Romanae et pri a. eum t in quo agitur de lare singulorum. Illud
ia libro de Imperio Romano exposuit ι hoc in commentariis ad Letes & Scta. sie se publucum, se privatum ias nominare, ipse tradit in fine prefationis. nam
33쪽
nam congruant, ipse viderit. D inde no-hil illimam partem juris Romani evolvit , LL. XLI. Tabb. in quas jam amplos & exactos satis habemus, past collectionem ea.
rum, ab Antonio Contio, Fr. Hotomanno ,
erum Rosialis excerpit, tum & novissime summa cura , a Iacobo Gothosredo , susceptam, Pauli Manutii, Franc. Balduini, Conradi Rit tershasii, & aliorum Com.
mentarios ; ut cum his, quae nnnc per Gra- vinnam accessere, tutos nos reddant , vἰx
esse , quod accedere eis possit ulterius. Sed Tribunitias Lia prae aliis Dempsterus excussit. Plebiscita vero Gravina inter leges complectitur: & de jure praetorio , atque universo jure honorario, in L. L. g. 31 . de perpetuo quoque edicto; g. 38. nec tamen etiam de singulis praetorum edictis equod omnἰno fieri debebat, uti nec de interdictis adeo, veluti Salviano , & aliis , eorumque fontibus, sive Juribus ipsis. De
responsis vero prudentum β. 4 o. aliqua commentatur. Utique de constitutionibus principum , earumque vari Is expeditionibus ,
distincte & plene non experitur: quae doctrina Strauchii necessarIa & maxime fructuosa est, aliorumque , qui excuti poterant
si quae in Ill Is supplenda vel emendanda
fuisse, deprehenderentur. Gregoriani tantum codicis & Hermogeniani, in complexu, xat Ionem habet; & ubi hodie reperiantur.
Lib. I. g. r3r. Sed Iustiniani decisiones quinquaginta , ni bilissimam Iustinianeae curae Partem , de compendium subtilillimarum inter Iuris Consultorum veterum sectas integras , continui studii, disceptationum , sicco pede β. I 34. praetervehit, nec quicquam de earum charactere, & quaenam ille
sat, commemorat: quin nec, in rem praecipue iuridicam, exacta , sed inchoata so. Ium studia laudat I Strauchii, ut nec commentat ones Linglesi Galli, & praestantiores Bassi, Nostratis, lassiciunt. Ceterum, quoad singula, de uxoris accipiendae modis antiquis, gem Ino loco agit: itemque de L. Iulia, de lando dotali, quam & alibi, cum Iacobo Gothosr. ad Iuliam Papiam tractaverat: videt. Lib. I Le. 86.ὶ ubi, In L. Iul. de adulteriis; occupatur : Nec minus ia L. III. c. Ior. ad L. Cornel. de falsis, sextra monetam, iterum dilabitur, in L. Cornelia nummaria; & varias ejus specIes jam cap. praecedenti, ad L.
Cornet de fass, adductas, repetit: cum
potuerit quaelibet capita tota uno loco em haurire, di ubi rursus occurrissent, ad eundem se referre. iod si succedaneae hae operae, aequali & dedita methodo, disponerentur , multum elegantiae; & imo ae . eurationis, illis accessurum , tum di ubique proditurum foret, si quae capita de si .cerent , adhuc supplenda; ut ne quidem amplius quid in ea cura facile desiderari posset. Utique m Inus relἰgiosus est in ea legum sacra, quae a Justiniano habemus , Gravina , quam debebat, & poterat etiam; nec adeo Florentinam utique vindicat quam tamen amplecti se, de pro genuina habere, profitetur. Unde non debebat immutare lectionem exemplaris Florentini, in Lib. zo. y. qui testam. D . pus atque cum Cu-jacio, quem nimis ille veneratur , transigere . Quam enim Cujacius passim, ubi dissicilia textuum superare non Potuit , ipsos textus corrigat, vel corrumpat, imo, pluribus locis , negationem vel interat , vel elicIair satis jam adhuc superstiti , a Roberto cum primis, & juste, exprobratum est. Sane plura hactenus, post tanta studia, reperta sunt: ut quidquam anti uomicum, in Corpore Iuris, largἰri quenquam non oporteat, nec adeo ad textus immutandos procedere. Quocirca non suit,
eur frigidam haberet Gravina expositionem textus dicti β. s. in Lib. III. c. s . dum admittendum non vult rbid. Ulpianus : nec habuit, quare , cum Cui acto , cum quo paria faciunt Hotomanus etiam,& eritici alii, ut Paulo scilicet in L. I s. de testibus, Ulpianus Ll. conciliaretur, Ul.
plano negativam, inserta ei particula non , obtrudere te ac non potius rationem profundius investigaret , qua diversa textus uterque niteretur . Quod idem solemne etiam , ut despondeat animum , est V visesenbechio & quibusdam praecipui quoque chori aliis: qui, cum illis nulla textuum , in speciem adversantium , conciliatio , apud Doctores etiam quoslibet reperta ,suffcit: de meliori ulterius non cogitant ;sed hoc suo iudicio decretorio protinus in rem irruunt: quod igitur antinomiam, intextibus illis, esse oporteat. Ego vero , ut alibi, Ita hic etiam, Florentinam Idictἰonem servari debere, semper existimavi; idque e re stabilis esse & genuinae Iurisprudentiae , cuius multi recesius ,
J Clis, legum auctoribus, optime cogniti,
34쪽
ii si s utIque , omni quanta fieri. potest sudio, aperiendi sunt . Proinde miror ipsum Iacobum Gothostedum, ia hac contentione , cum alias facere; ut distensu in inter UIpianum Sc Paulum , dictis locis& ipse concesserit, quasi eo faceret in a. I. xo. vox exsimo: quae tamen aliud nonicinuit, quam quod ambigux illa suerit quaestio . Tametsi vero, inter reperta alia, quibus mederi voluere huic distractioni sui videtur , alIqui, nec mihi satisfaciat; si dicere velimus, Paulum in I. rs. loqui de casu, quo damnato salva fama non est ;ut neri non potest In crimine repetundarum. Nam. crimea hoc non tantum , in
quibusdam, ad iudicia privatorum delicto. xum accedit quanquam hec etiam, cum de dolo fuerint, semper infament,) saltἰm in eo repetundarum crimea singulare quid habet verum , quod hue pertinet , ad exemplum iudiciorum, extraordinario
Ium componitur: ceu nec erimen itelliona.
tus infamae semper, L v. de stellionatI. de pubi iud. videlicet a testamenti testimonio nom arcetur quilibet infamix : de tamen repetundarum damuatum arcet Paulus . Equidem in hac, inter Ulpianum. 6c Paulum . convenit , quodi is . ini judicio testis esse non possit; arcetur enim rem
tundarum damnatus a lenatu de judiciis eo quod circae illa deliquisset; atque hine ab illis arcetur indistinae. At vero, ab eo inserendum non est ad hoc, ut etiam omni casu, & simplicῖter , a testamento abesse debeat; uti recte argumentatur Ulplanus . Nempe in eo casu repetundarum damnatus, ex censui infamium. Inter Kntestabiles habetur, ex lege , quae Pauli est; quando Ipse non in Latium, aut lege repetundarum. & vi illius, ut d l. am sed quando diserte repetundarum, damnatus est iquod . I s. habetur quippe quod hac ra tione iuris lasamiam damnatus subeat: In deque inter hos merito lege ponarur, qui testamento adhiberi. non Polla ut ς adeoque intestabilix sit. Porro CujacIum . in corrἰgendo textum I. I t. q. x. D. de Meus, inscript. se qui non debebat Gravina; quando is in L. G. Obser '. rx. pro duobus. reis, In Al. a. tribuq reis. substItuit ἰ eo quod Imp. in I. 16. C. de his, qui accus possunt, tradant tertiam accusationem eis, qui duos reos detuler 'it, at Iege permissam non esse .
Quamvis enim plerique in eo Cujacium sequamur, & Anton. Matthaei . N. de
criminibus. Lib. XLVIIL. Tit. 13. c. I. n. ιθ eam piobet. ejusque Matthai, ceu doctoris sui, vestigia tanto facilius premat Uvissenbechius, II. Dιθ.. ad Tr. 23. nu. II. quod ubiqμr ia anatomias pronus sit. Mei erus etiam, in Coll. Iuria Aet. β. 3. de κύ-cus. Er inscr. post excussas Craecorum ad silica, de Fora erit in m. Rerum quotid.. cap. I s. interpretationes . desperatum habeat locum; nisi cum Cujacio textus leg sIaia corrigatur. Tamen non est , cur hic ad extrema , vimque textui inferendam , dilabamur. Equidem , ut legis Iaias. . de accus. ad enunciata historica vetera, res ramus I dum. simpliciter illa ait, lege Iulia judicior. paθI. cavetur : quas deinceps iure constitutionum, duos reos simul deserri possie, placuerit, inque eo constitutio. num jure nunc quidem , ceu recentiore , .lcquiesce adurn si .' quae quidem, intelius pristinum , in. Pandectis praevie relatum, uti antea obtinuerat, de constitu.
tionum codicis, in quo recens jus, dehinc a Iustiniano , prae ditanis 1ntiqui Pande- Etarum i traditis, unice agnitum, habetur , omnino proba est distinctio ἰ ut nempe , cum in complexa. seu corpore toto successivi iuris, id demum, quod recenti loco, ponitur, vim legis sistat, nulla in talibus antinomia esse possit. istud lex i6. C. non patitur, quippe quς nil immutandum, sed legi Iuliae,. quam inauit, in haerendum esse, vult; in verb. contra legἰs praescrἰpta: cum & addat legis Iuliae exceptionem, quam quoque Uea ut ejus in a. l. I x. adducit: nisi suas. suorumque injurias quis persequatur . . Proiade dicendum est , posserui demi non duos tantum, sed Se plures .e eodem crimine, & disti iustἰs etiam accusationibus, ab eodem accusari: nam eorum Sc una vincendi causa est. 8e una calumniae ratio; quo pertinet lib. do accusat. ibi e non positant accusare propter turpem quaestum, qui duo iudῖcia, adversus duos reos, diversorum scillaei. crimi num nomine delatos, subscripta habent . .
num mosve, ob accusatum, vel f non accusatum, acceperint . . Indeque per verba st: I6. C. qui duos reos delatos, habet hi nam quidem accusationem; sed tamen ta Per. uno & eodemi crimine, a Ipi OPOr tet.' quorum propterea duorum eadem ra io est, atque est unius, quem praetrata,
35쪽
cum hi textus, sub rubrica eadem , in Dig. & Cod. ad Legem Iuliam provocent; cujus adducti is , In consimili titulo. in Pandec his factae , non poterant dememinisse compilatores Codicis : idemque, quod de tertia accusatione loquitur lex I6. Codι eis , in I.6. .3.M.L. Iul. de adulteriis, proditum est: ut, quamvis duos reos ex alio erim Ine, uno scilicet; non ex aliis criminibus, delatos habeat , posse tamen illum , ex iure viri , tertium accusare :quon ἰam haec adulterii causa, qua scilicet quis propriam iniuriam persequitur , non
cedat in numerum causarum ceterarum ,
sive eriminum aliorum; de quorum uno ic alio crimine, ut textus habet i duo illi delat I fuerant. Qualem tertiam quo que vocant accusationem Imperatores in ι. 16. Cod. quoniam scit. de uno eodemque crImine, duabus accusationibus , duo rei fuerant delati. Et poterant etiam, squinque rei super eodem crimine delati fuissent . Imperatores accusationem no- v m, super alio seu diverso crimine, possula tam , sextain appellare: prr quod non aduersati suissent Venuleio, qui & ipse ac cusationem , vel unam vel plures, super uno crimine, cum lege Iulia , intelligit :neque eni in ad reum; unum vel plures ,hIe respiciendum est, sed ad crimina; ut, quae Venulejo altera accusatio dicitur .' ea tertἰa, ob duas accusationes duorum eiu D in criminis reorum , iam institutas, &Pro una, quoad crimen, habendas ob tertiueti reum , de diverso crimine postulatum , omnino Imperatoribus, In d. l. I 6. C. Aci potuerIt. Interea super duobus erimi. nibus , quotiescumque accusationibus, super uno, prius questus quIs fuerat, accusationem ut quIs instituat, lex Iulia non patitur. Adeoque l. m. a. F. de accus deI C. de his , qui are . non possunt, optime sibi consonant, ut nulla aliῶ leges magis ἱnter se convenire possint. Nunc vero et Iam de Luit. C. ad Fabiam de Plaetiar, dispiciamus: quam inli.
tera m rἰto Alciatus asseruἰt. Gravina autem Lib. IV. e. 1or. In verbis: metalli poena teneantur, teum tamen in seqq. poena cap tis statuatur,) regi oportere vult, cum Cujac o. suo, item Duareno, de egregio
gis, poena metalli ad quaslibet alias plagii species , respiciat; ut ea adhue dum plagiarios teneat; in duobus vero casibus plag um capite puniri , sanciatur; utpotem l. '. C. ad L. Fab. de plagiar. de in casu , quo filii parentibus adhuc viventibus, styprimuntur. Namque textum Inspicienti , diserte metalli poena, ad casum istum suppresiorum filiorum, applicatur; ut ex Plaugiarii tales etiam teneantur : nec ulli Maliud proditur; quin potius metalli poena , in I. ult. f. eod. retenta est: indeque adhuc illa, per l. ult. C. Iustin. in plagiario quoque tali, te imo et Iam in Cod. Theodos
obtinet: ut nil juvet Gothostedum vox t nebantur : quin retineat eam ζpoenam in ista speeie, atroci licet, cum poenis cete
ris, Constantinus. Nam ille, in sequenti versu : st quis tamen exacerbationem suP plicii, in ea specie plagii, casu qui sequitur , constituit.' Indeque Tribonianus nil deliquit, quando is, loco tenebantur , vo cem teneantur adhibuit: nee illa lex Iustinianea i quam Brunnemannus in Commentario suo plane omisit, secum pugnat:
siquidem poena gladii , solum in eum si a sum ibi decernitur , quo plagiarius talis saepius in eo crimine versatus fuerit . idque de ipso patuerit, ut in Cod. Theod.
ha tur . Tribonianus vero istan vocem inclaruerit immutavit: nam clarescere , quam
dictionem non haebet, in Glossaνis barbaro, Fresiae; cum omnino Latina sit , nec non in l. etc.d.fundo rei primXL ut & in I. s. MU . sciaηt. C. quor. appell. non recιp. re
periatur : ubi idem, quod indubie constiterit', denotat. add. L. F. 3. ubi: s rationi bus claruerιt, hic idem est, ae si istosce, iere eius speciei clareat, tui famosius, n torius, latro, sc Plagiarius: quod& Bit- schius, in Feduali indiee, alnostit, δή in Concordantiis nostris Hudalibus proditum est. Talem enim plagἰarium , qui in ea plagii specie claruerit, sive patueris, uvCodex Theodes habet; quo melius rem
exprimit Tribonianus, cum patuerri etiam
in crimine semel admita, sed clarueris non nisi in iterato, locum inveniat; nec supplicium augere istud ideo possit, quod de veritate criminIs eius initio statim constet , st omnino acerbius puniri conv=nit. Atque hoc est, quod vult lex. Mitimi, Codice de Nagiar. Tener; quidem tum me talli, tum ceteris ante cognitic supplicis, eois
36쪽
quἰ orbitates, in filiis viventium, parenti. hus instigant. Si quis tamen hujusmodi reus fuerit oblatus, posteaquam super crimine, illius speciei,) claruerit: quae vox non poterat simpliciter accipi, pro constiter l, quod ejus reus ille sit; ut nec patuerit, il-Ia in Cod. Theod. Quid enim interest, sive
rerum quem esse pateat, priusquam offeratur, sive post oblationem confiteatur cri-naea , aut de eo convincatur. Ita vero
sevum aut libertinum bestiis subiiciendum ;iagenuum vero gladio consumendum , es.se. Et sane Iulius Clarus, in Prast. Crim. q. M. quaest. 68. Pers plagiarius, memorat, quod hodie, plane ad sensum legis ,
quem praebuimus, gladii poena in eos exerceatur , qui crimen hoc commIttere con .sueverint; ut adeo expositionem illam , de vera interpretandi ratio, & ipsa observantia, affatim confirment. Diceres, i cles aberrare interpretes e quoties manus violentas textui inferunt; aut de eone ilia. tione antinomiarum, quae apparent , solli citi non sunt . Et num ergo causae quid habuit Gravina ut ista loca , quae nunc mos lustravimus , & Ipse, ceu navos venusti corporis, unice fastidio duxit , pro desperatIs agnosceret , ac plus suo Cui a
Cio, viro ceteroquin magno , Sc de Iuris PrudentIa Romana immortaliter merito, quam suae , qua defungi poterat, industriae, deserret.
ret eloquentia, decus ingens accessurum so-Tet , si nunc , ubi absolutum est, meliori methodo disponi posset. Quin & singu-Ia quaedam sunt , inan Iter repetita , aut male collocata . Sic enim vellem , Gravinam , quando in Lib. IV. eap. I I 2. de L. LI- Cinia tractat, eamdem legem in suum Io Cum , ubi de alienatione mutandi iudicἰicausa agitur, seu de in potentiorem alienatione , transposuisset cum eius doctrina, a citato loco, penitus aliena sit. Non minus ea, quae in eod. libro, cap. seq. II 3.
He religione sepalatirorum habet, in suum
Expositio , quae hie paratur . r. a . q. s. st yQR L, xa. q. a. D. de AeιU. erfrat . . L. a t. c. ad L. Fabiam de Planetar. prima Iaeie habere aliquid videtvt in recessu t sed si Pen tius animam advertas. omnia plena esse vi- Qebis aranearum. Sunt enim distinctiones, quitius res conseitur . omnes eommentitiae , qua
Pu legibus, utpote sententiae gene Ialis,
locum referri debuissent e cum In ea re Ia.
sui vix quicquam indulgendum sit , quod,
cum omnia ad finem vergant Se interitum , etiam hominem eo deduci oporteat.
Et nescio, an recte idem d. Lib. III.
cap. Hr. Legem Rhodiam , inter leges eas , quae damnum resarciunt , redegerit ἐ3e non rect Ius ad negotiationem, seu cou- sortium , eam retulisset e quod in Pandectis factum est. Neque enim damnum hic dici potest hoc , respectu allorum , quod
casu accidit. Alias imminutio illa a causa repeti , ipsoque infortunio, deberet: cum quidem damnum ita a soci is, aut vectori bus , dc inter eos , resarciatur , ut per consorti uin id ex aequo, ad omnes perducto , restituatur : siquidem illi ob jactum socii; non item ex damno dato , tenentur . Utique r. si navis tempestate pereat , nulla est ob iactum contributri: Et si merces quaedam recIpiantur , a sorte , vel industria dominorum , servatae esse censentur. 2. etiam pro iactarum mer-eium in contributionem venire debet. 3.' oportet quidem eum contribuere , cum damnum alatum rion est , indeque ei Potius damnum fit , ut alii suum reparetur ἰ nec tamen ε. in totum cuiquam resarcitur damnum . Quin potius ea con tributio, impendii, In res aliorum servandas , quaedam est reparatio ς quo pacto
non retarciuntur damna , uti nec tali modo Inter socios impendIa restituuntur; qui quidem fbἰ convenctione obstricti sunt . 6. Naufragio facto , conservata , cum mercibus non iactis, scapha , nulla scaphae ratio habetur , l. 4. ad L. Rhod. Igitur 7.9non nisi adversus magistrum , ad detinendum merces, actio est: cum, si negotium directum de damno esset , vectores inviscem de eo inter se agere oporteret.
quae quidem omnia, & Gravinae , Clarissimi Viri , integritati ac prudentiae , icquorumvis Iudicio , qui idoneam Iuribus tuendis operam praestant , submissa sua to lnee vola reperitui nee vestigium. c Imo, quum auctor in expone d Is legibus nominis rationem praeeipue secutus sit.&Iulias omnes. Corne lias omnes, & reliquas in una se rie exposuerit t L. Liciniam solam alieno Ioeo
positam, iure queri non possumus, nec indignari, quod de sepulchris ideo ultimo loco egerit, quia mors omnia finit.
37쪽
i T,E Populo Romano is eius ordin.:-D bus . Ix De Equestrἰ ordino. Ibid. 3 De Sanatoribur. 2- Da Plebe rustiea, ct urbaηa. qs De Ploba urbana tribunis ararii. ἰbi 6 Da Scribis , a paritoribus, accensis, inte pretἰbus, praconibus, viatoribus, hos ruus. ibid. Da optimatibus. Popularibus, nobilibus , igne bilibus, Dominibus novis. e8 De Censoribus. ibid.s De Tribubus rusticis o urbanis. 6 o De Curiti. 8ai De Classibus o Centuriis. ibid. ii De Turba forensi. - 9 II De Consulibus . Ibid. a De Senatu ct eius potestate. I Is De Senatus-Consulto is loco habendi sena
I 6 De Tempore habendi Senatus. IIII Da Vecando Senatu . ulaei 8 Da Iura referendi sententiasque regan
di . ibid. I9 De aicenda sententia, ct S. C. per disces
De AGσυando S. C. ibid. 23 Da I edimento S. C. sive de Intercessione Tribuni. ibid. Da Senatus decreto . I 2s De Dimittendo senatu . Ibid. 26 De Rariona ferenda legis. ibid.a De Tribuno plebis. ibid.28 De Comitiis. I as De Legum ferendarum exa m. I 83o Da publicariora legis, eoneione, o Iortitione, is suffragiis frendis. I93i De primis Romanorum legibus , cor Iure
33 De actibus legitimis Θ jure Flaυἰano. 2334 De posterioribus letibus. Ald
ss Da Caio Livio Druso. Ibi .s6 Da media juriis rimia, eiusque iuriscomfultis, ct da P. Rutilio Rufo. ibid.
61 Da Cn. Aufidio. ἐbid. 63 De C. Iuυentio. , ibid.6 De Sex. Papyria . Ibid 6s De Servio Sulpicio. ibid.66 De Caio Trebatio Testa. 46
68 De A. Cassiari. Ibid. 69 De e . AElio Tuberone . ibid.IO Da Alfeno Varo. 487i De Cato. ibid. 71 De Aufidio Tinca γ Naan a. ibid. 7s De Sistarum Autoribus o primum de An. tistio Labeona. uid. 74 Da Attrio Capitone. 697s De Nerva patre, cν Mi . .. 76 De Proculo. ibid. 77 De Pegaso. 3I78 De Cato patre. ibid.
38쪽
Ioo De Domitio I lpiano.1oi Da Iulio Paullo . Io1 De Herennio Modestino . ros De aliis generarim. 1 De Romano ἰmperatore MIos De vMiis muneribus imperator s. ao6 De Poruscatu maximo imperatoris ..1oI De tribunicia potestate. Io8 De eensura imperatoris. Ios Da confulatibus imperatoris.1 Io De Voconfulari imperio. 1 II De refcrandi iure . II a. Da senatoria. imperatorἰs dignitate . . II 3 De Patris Patria appellatiam. 1a4 De lege regia. IIs De orationibus principum . . xa6 De quastoribus.117 De mali'o o Drum . II 8 De m ori oe minori Laterculo.
a2o De edictis principum, . ILI De mandat1 s principum. xax Da decreris principum .
33o De Justiniano.isi De Codica Iustimaneo .asi Da digestis.133 De institutionibus. 34 De so. Deesonibus.
76 De Enguinario Barone . . ibid. II De Duare . . ibid. 78 De Hugone Dorullo. 9979 De Frauesco Hottomanno. ibid.8o De Jacobo Culaeis. IOI8t De Barnaba Brigonuo. Io 81 De aliis acervatim. I 83 De Marano, Gothostodis , Vesambulo , P reeio, Pa Irolo, λιν cio, Vinmo . Gratio, Antonio Fabro . Gregorio Tot
sano. ibid. 84 De quatuor scholis post renovatam Juria frudentiam ludicum. Iosi 8s Conclusio de interpretum usu. . 1
39쪽
Cap. pag. I De boni, malique natura, sese de Iustitia naturali. HOL De sipitet natura lege. ID I De Lege rerum universarum , sive de L se promiscua. ibiti. 4 De lege peculiari humane narura, sive de
lege rationis. ms De naturali bonorum extremo.6 Da virtutum origine ex lege natura P De morbis natura, rationabs, me itis. 8 De vita beata sapient s. o De iuribus Aramane rationss. o De Orsgine sotietatis humane .ri De Dre gemium ct origine eommercia-
49 Da furis per lancem O llatam. iso De arboribus surrim eas , is fruga secta. I fruet De dolo in re deposita. Isidue ι Si qua rupes pauperiem Deissa Heatur. ib. M Da passu pecoris. Iaas 4 De tum iniucto. s De famosis libellis.16 De reliquis iniuriis .s I De pecuniis repetundis.
ra I IS 2 δ De permutatione, contractuum omnium ele
is De Jure paris. 34 De jure belli. Is De ei υili potestate. 16 De Justitia Romanorum. et 7 De iura sapientis in teteros. 18 De origina mperii, ct jurisdietioni
I9 De conversionae rerum. 2o De motibus eiυilibus. Et De variarum regionum legibus, ct origina . 12 Fragmenta aliquot legum regiarum
6s De ordine iurisiorum o de in ius
66 Da vindicibus. 67 De paelis. 68 De ea a peroranda . 69 De vadimonia deferto. 'o De Avaeulando. I De υἰndiciis. 2 De Ieniantia is se iudicata. 3 Da iura publico, is de legἰs actione . 7 Da privilegiis non ἰrrogaudis. 7s De capite eivis Romani. 6 De Indulgentia in hostes.
I De iure sacro, is religioso , ct sacris
8ι De eesom in iure . 83 De emancipatiorae. 8 De a ptione . 8s De adrogatione. 86 De manumusione. 8 De aditione hκνedieat s . 88 De optione. 80 Da tutoris dat one .so De acceptilatione. Sequuntur Tabulae Duodecim. Tab. i Da in ius vocando. 2 De judiciti. is furtis. 3 Dι robus me Itis .
40쪽
6 Da Lυretiis liberrarum, aucto iure pa
21 Is47 De aucto iure hbertorum er liborarum ex
111 48 Da pramiis liberorum ea a tonstitutis , o γα-- S. C. Claudianor O de iure trium lia ibid. berorum. uia.
LIBER III. 46 Da divortiis libertarum, auero iure pa
1 MJustitia Civili. 21 Is47 De aucto iure libErtorum er liborarum ex L De Mente humana , m eius Jure in eor- coniiugis. 16syns. 212 48 De pramiis liberorum ea a constitutis, o 3 De Natura serυis , ct natura Domi- S. C. Claudianor o de iure trium lianis . Ibid. berorum. uia. 4 De Mero missoque imperio. 223sq9 De pramiis libertorum exose piti liberis. a. 68s Da Tribus Civitatum generibus, primolso De muliebri tutela liberorum gratia sola
da simplici, a vi optimo statu ei υἰ-
rares. ibid.ls I De perias eoelibatus, or prohibitione eapiam 5 De eivitate missa. , 224 H ex testamento. 7 De civitate tersurbata. ibid.l 2 De testamentis conrugum ct si 1 De Legibus esυilibus ct earum eausis. 22s rum. 9 De amiπιtate iurisiuraviti, o iuris divi-is3 De dote constituenda.. ni. ibid.ls De remissiona iurisiurandi. Io De variti eisitatis mPsta formis. 116 ss De clanditione prahibente nuptἰas. II De regno. ibid.ls6 De Lege Iulia miscella.
1 De Regimine optimatum, ct de nMilita
in De Republica, is statu popular . 3417 De civili eouυersione rerum roman. rum. 23618 Do Lege Fussa Caninia. 23719 De Lege AElia sentia. 2 392o De Lege Iulia manumissionis. 24ι 63ΣI De Lege Petronia da Serυli. ibid.22 De Lege Iunia Norbana ct S. C. Largia
26 De S. C. Rubriano. 246ΣI De S. C. Iunci o. Ibid. 28 De S. C. Artieutriano. 24729 De S. C. Vitrasiano. ibid.3o De S. C. Noniano. ibid.3r De S. C. Claudiano. 219 31 De Lege Rectiι Dbiel. 26Q
ι-- L. Caducariam, or de Vicesimis. 278 136l6I De iure a rescendi. 283 Σ3 l62 S. C. Θ Oratio Antonini de tutorum n αἶς ptiis eum pupillis. 28sxqvi ,3 S. C. Planci anum. 28Iibid. 6 De Lege Atinia. 288 τἰ-l6s De Lege Plautia. 289ulu.l66 De Loge Seribonia. ibi ιη l67 Da Lege Mamilia. 29o bid.l68 De in ructu earum rerum i γε usu co C. sumuntur. ibid.2 ss69 De S. C. Macedonia . ibid.1 6lro Lex Julia de eessione bonorum. 29 Iuid. 7i De S. C. Velleiano. ibid. 24717α De Lege Cincia , S. C. Alaniliano , di Ora-33 De Legibus tutelaribus, Iulia, Titia. ibiὶ risue Marci ci Transactiannus. ibid.l 3 De Lege Cornelia de testamentis.1i9 74 S. C. Neronianum de legatis. xsol7s De Lege Furia. ct Lege At Ilia,l76 De Lege Voconia. αs il77 De Lege Fatis ra. 34 Do muliebra tutela, ct Lue elatidia. is 2178 De Scio Trebelliano, Pegasiano, Aproviri 3s De Lege iatoria. no, o Sabiniano.
v 9 testamenti. 3oIx6ol8s S. C. Iulianum de peritisne hereditatis. 3 ovibi . 8a De S. C. Claudiano, Vis de adsignatione ibid. libertorum. ibid.z6II83 De S. C. Tertulliano. 3o3 p.