장음표시 사용
391쪽
persequImur ex superiori capite id , quores plurimi fuerit, contrahitur ad triginta dies ' quia minus peccatum vulnerantis ,εe laedentis est . quam occidentis, minorque iactura esse solet occisi animalis, quod pecudum numero non si . Ad damnum quoque pertinet senatusconsultum Acilio Aviola , & Corollio Pansa Coss. Adriani tempore , quo de aedium demolitione cavebatur , & dirui quid negociandi causa , distrahive , aut vendi, aut legari pmhibebatur . a J Non modo autem domus sed& villas dirui Senatus vetuit , ac vendi tionem irrita. It , & emtorem ad duplum pretii fisco inserea dum damnavit.
De Lege Rhodia de Iactu . Nunc progrediamur ab ea damna ,
quae non ab homine, sed sorte, vel natura inseruntur nempe quae a mari eveniunt , cuius fallax est, incertaque fides .
De tabulis autem damnis iudicia Rhodiis
legibus in Romanas translatis exercebantur . Rhodiorum enim erat rei maritimae tanta peritia, ut nauticus populus a Floro appellentur: ac propter ulum, assiduosque casus, quos frequentia navigationis tulerunt , aequissimas , & prudentissimas rei navalis condidere leges. Quarum praestan-tἰam cum alii veterum , tum praecipue Strabo celebravit. Etsi autem Romani leges omnes conquisierint non modo Atti .cas , sed Ae Graecorum aliorum , sicut &Pythagoraeorum , qui erant in ea Italiae ora , quae Magian Graecia dἰcebatur ἔ tamen Rhodias non acceperunt . nisi post usum rei marit Imae , quo non ante pri mum bellum Punicum vertere animum . Quamobrem traduxerunt ad se leges Rhodias , quae mari tum domῖnabantur: assiduoque usu civitatem iis dederunt , iudicia mar Itima ex auctoritate illarum agi
Inustr. van synher 1hoth ad legem άζίωσiςρ. beonis scriptis monumenta erant RhodIarum legum . quarum adhuc vestigia iarecentiorum surisconsultorum responsis o servantur . Quanquam autem plus erant Romanis receptae Rhodiae leges , earumtamen sententias tantum retinemus , quae merces naufragio iactis respiciebant . Α
que ex rescripto Antonini , se quo de naufragorum bonis agitur , Rhodia lex a Caesare in ἱmperii societatem adsciscitur ,
imperio rerum ita tributo , ut orbis quῖ-dem terrarum regimen Imperator; maris
.ero dominium lex Rhodia obsaeret . Quamobrem ex collectione Pselli, ut Gothos redus putat , seriem habemus etsi mutilam imperatorum , quἰ Rhodiis legibus arbitrium in re maritima tradiderunt. Quorum initium non a Tiberio . 'sed a Claudio, sub quo Coss. ii fuere, quἰ 'collectione illa perhibentur . nempe Q. Ater Ius Antoninus , & D. Iunius Sila sanno a Christo nato LIV. d Isque Imperator pluribus rem nauticam Senatus.
consultis constituli , quorum duo ab ULpiano reseruntur , de quibus egἰmus supra ad legem Corneliam de sicariis . te Eos autem, qui ex amictis , de miseris naufragorum fortunis quid Inhumane rapuissem ; fisco tantum pendere voluit Claudius , quanti e P toris edicto damnareatur. Etenim etiam ex edicto Praeto-rIs oritur actio adversus raptores naufraetorum intra annum in quadruplum , post annum vero in simplum. I .Et ut v IolentIa procul arceatul a naufrariis, vetula Senatus iis colligendis aut militem , aut privatum , aut libertum servumve Princiis
p s intervenire. h) Leetes itaque Rhodias
utilitate diu ante commendatas, usuque inter Romanas leges Invectas ClauAius primum convertit in assiduam , Ac iaecessariam iurisdictionem : deἰndr alii Principes easedem a uictoritate su 1 comprehenderunt , quorum nomina la supia demonstrata collectione .nven Imus : nemp2 Uespas ι-nus , sub quo S. C. 'a de re, Lauro, &Aer; ppῖno Cosi. sui 'et s. ut Goth redux aia
qui ipsas lages Rhodias, quae vult circumseruntur, vel solius stultitiae nomine νώκσεως con.
392쪽
inmat, & Ulpius Traianus, itemque Α-drianus, sub quo S. C. ne milites , aut privati, aut servus , libertus e Principis naufragi s colligendis intervenirent: ne pro auxilio, damnum potentia , ic rapacitate sua naufragis adferrent . Quibus tandem de Severi accessit auctoritas. Posset quis referre in leges Rhodias caput illud apud Ciceronem , quod tamen eum eruditioribus declamandi causa confictum putarim de more a Rhetoribus . nempe. ut se qua rostrina naris, qua es navis militaris
in portu deprehensa sit, publicetur . sa)Ex omnibus autem Rhodiis legibus , hujus
ad nos capitis integra sententia pervenit , quo continetur, ut si ventorum vi , aut imbribus tempestas cooriatur , unde navis in periculo versetur , quo ut exi matur oporteat eam levare , atque ja ctura mercium exonerare r mercium Projectarum domino damnum Illud a dominis mercium conservatarum pro rata Omnium , ipsemet etiam natura contribuente , sareiatur: siquidem per eam jacturam navis periculum tempestatis evaserit: nam si perierit , nullus collationi supererit locus 9 cum vel merces omnes demersae sint, vel si quae recipἰantur , a sorte, aut a domInorum industrIa servatae putentur. b) In rationem autem eon tribution Is venit etiam portio Ipsarum mercium jactarum : ut earum dominus tanto
minus a ceteris exἰgat. quanto pro rata
jacturam oneratur mercium . c Quamobrem si duo singuli centum haberent in mercibus ἰ Caius iacturam mercium dominus ducenium I injus amissis mercibus
auferet a singulis quinquaginta , & nain fragio amittet altera centum : quoniam
tantumdem ille habebat in mercibus amissis , . quantum illi duo In servatis . Unde scuti portio Caii , quae erat ducentum ,
superabat portionem singulorum , quae erat contum : eadem pri portione post naufragium portio Caii ; quae est centum , superabit portionem singulorum , qua est Dinquaginta , ut tam date , quam Post naufragium ; portlo Caii dimidIo superet portionem singulorum . Contra si Caius merces proiecerit , quae valerent quinquaginta : unus autem, & alter ser. varint proprias cujusque centum aes Imatas , Caius damnum accipiet in deeem ;duo vero illi duplum quisque contribuent pro fingui Is , nempe viginti, ut qua prinportione quinquaginta illa unius respon-d bant fingulorum centenἰs : eadem ratione quadragἰnta ejusdem respondeant fingulorum octogenis . In qua ratione subducenda veniunt etiam animalia , & servi a periculo liberati , oc gemmae servatae , non quia navim onerent , sed quod aliena iactura salvae suerint . Homo tamen liber tervatus In rationem contribu
ta liberi hominis expendatur . d ) Res
autem, quarum nomine conserendum est , non quanti emtae fuerint , sed quant ἰ venire possint , aestimantur, e & si adspergine deteriores evaserint, quanto mi noris ob id aestimantur , tanto minus in contrἰbutione praestabunt , ut si prius viginti putarentur , postea ob adsperginem decem valeant, dominus earum pro decem sit collaturus . f Nec solum contributio locvin habebἰt , si merces e na ijaciantur sed etiam si una curn scapha , in eua depositae fuerant , demergantur . g Nave autem perdita , conservatae cum mercibus scaphat nulla ratio habebitur ἰ quia naufragium factum est , lj
non jactura. Quamvis autem facto naufragἰo contrὶbutio cesset , si tamen ea navis , quae iactura mercium servata erat, alio loco submersa fuerIt, de merces per urinatores extrahantur : earum domini conserre debent et , cuius bonorum jactu navis superius perIculum evaserit e quia nisi ea mercium iactura navis levata esset , merces, quae postea extrahuntur , enaufragio fortasse non supersu Issent . r 9
Si autem arbor , aut aliud instrumentum levandae navIs causa iactum fuerit a nauta; huius quoque damnum, per ἰnde ac iactarum mercium contributione omnium re-fie et ur. O Ceterum si nullo per Iculo nu
393쪽
DE LEGIBUS, ET SENATUSCONSULUS.
rem exoneraverit, frustra contributionem
postulabit: cum id tantum sit redde adum , cuius iacturae beneficio , per Iculum navis effugerit. aὶ Si vero navis a privatis redemta fuerit, omnes domino navis conferre debere , Servἰus, ofilius, Labeo tradiderunt . bin Porro caput hoc legis Rhoedἰae ad naves pertinet onerarias, ad comxortandas merces Icomparatas , quae plerumque capaces erant decem millium modiorum: non autem ad naves longas , seu
triremes . ein Ceterum si navis deterior fassa fuerit a frustra contributio postulabi
tur d J Tandem iudicium hoc ita insti
tuetur , ut rerum amissarum domini ex locato agant cum magistro navis , ne restituat res conservatas, donec ex iIs damnum reficiatur dominis rerum projectarum : unde navis magister ex conducto aget cum reliquis, quorum sunt salvae merces, ut de cimentum proportione communicetur ἀ
nia , cuius leve mihi admodum vestigium reperitur apud Marcianum , e quam explicat Cuiacius. D Ea lex cavit,
ne communi dividundo actione uteretur is socius , qui partem rei communis alienavit, ut evitaret licitatIonem illius. proptereaque transtulerit partem suam in poten tiorem, ut licitando ille vincat inculto potentiae metu . Nam si eadem pars, non dum sublata communione, ad eum , qui alienaverat, redierit; non poterit ipse am-
plius duplicem , quam habebat actIonem . adversus socium exercere dc si potentior ille post partem in se alienatam communi dividundo agat cum altero socio I repelletur exceptione, quod HιemGa res sis judicii mutandi caussa .
S. C. Da Religione Sepulcrorum. Finem imponamus operὲ mater Ia fune
bri , quo res Omnes humanae commeaant, atque referamus S. Q de religione se-Pularorum , quo prohibebatur sepulchra in alium verti uium , quam condendi cadaveris illati, & venundari, aut Permutari, ut in protina commercia concedant. ci Tantique religio funerum est, ut etiam post fundos venditos priores domini , qui se, pulcrum ibi habebant , ius adeundorum s
pulcrorum retinerent, Propter legem praediorum venundandorum , qua cavebatur ,
ut ad sepulcra, quae in fundis sunt , iter eius aditus, ambitus laneris iaciendi fit. st
Hactenus ex antiquissimis monument, Romana exordia iuris prἱvati edita sunto. Quo minus autem , quicunque lector sapis, abductus turba imperitorum , quidquam horum utἱ obsoletum tua cum fraude praeterieris. eogitato, labentibus priscis institutis , Perennem tamen recti speciem ibi sculptam, exemplisque novis . ac similibus ,
communem , atque Promiscuam , nu quam interituram . neque ullo non tempore mortalibus , profuturam ubicunque gentium , non libido, sed ratio dominetur.
vitus etiam in poenam Baad Is tu communi te
rei manere cogetu2 L. ra. D. δε Hien. iud. Mai.
394쪽
IURIS CONSULTI, D EROMANO IMPERIO
C Ap UT PRIMUM. De iustis Imperii Romani e ausis.
inter homines oritura ratione, Per quam , contracta societate
civili, sapἰentia legislatoris, & potentia principis conse
utilitatem, quae uniea est iustorum Imperiorum origo, & sons legitimus , atque perpetua causa universae potestatis ς propterea Illud inter homines imperium , iure naturae, dominatur , ubi rationis versetur plurimum , quale fuerit ἐd , quod non ad certi alicujus homἰnis , eertaeve familiae , aut ad certarum nati num, sed ad universarum sibi adiunctarum gentium commodum fuerit honorum , atque magἰ stratuum pari IcIpatIone compara tum ab hominibus , qui ceteris mortalibus omni virtutum genere praestiterunt, vidi riisque suis cestum animi , ac mentis rectum usum prostiganda barbarἰe propagarunt: quales Romani fuerunt; qui tali erga genus humanum beneficent Ia, in omnes Imperandi ius, veluti maiores in mῖnores, a naturae lege acceperunt . Unde Dionysi repressurus indignationem , 8c invidiam Graecorum, Romanos inἰquis animis ferentium t AEquo animi inquit Justa subj
ctio perferenda. Natura namque , commH-nique omnium lege, nullo peritura tem re , prestantiores in ferioribus perpetuo 'Dasum. Neque accusanda fortuna, quas graIMito taχtum imperium urbi minus id neae tamdiu tradiderit . Discens enim
Greeiὶ ex hac historia, urbem talem π
m. Imperium Romanum a genam Ee P. R. cum
retinet pibus tantum e mmunicatum, di certis legiistius adstrictum fuisse, quibus neque per vim etsi Insecuto diu tarno tempore. neque ulla alia rati stre solvi potuerint. Quod posterius falsum es ut infra ostendemus . eum eontra lex Regia , 'ua potestati principis limites ponebantur. etiama yo. Frideri eo Gronovio de Gerardo No tvv. CL CL. in s gularibus orationibus plenius asserta sit. Saadet vero simul instaurationem ei asidem imperii in c. a. f. ideoque hoc loco iustis eius tau stas repetere voluit . Comuncta itaque sententia Platonia Ee Aristotelis de regno sapie tia eam opinione Hobbesii de iure potentioris In imbeeilliorem, contendit, Imperium Roma. num furiis luctum. quia Romani omnibus reis liquis genti a sapientiores se potentiores Reis int. Sed eum quaevis gena sapientissima videa. ur dc potentia etiam latrocinia nitantur, iustutiae Imperii Rom. parum praesidii repos eum est in ratiovibus Auctoris . qui erus originem ab unico iustorum imperiorum sonte. legitimo cuvium invisensu repetere debebat.
395쪽
suas continus primordiis annumerasiles e-lmsisse virtutes hominum , quibus neque sanctiores , neque jureiores, neque tempe rant rores in universa vita ἰ neque in re militari praestantiores unquam Graeca , Vel barbara ciυitas ulla tulit. Hinc merito Romanorum Imperio juris gentium auctoritatem tributam censemus: nimirum & proe Pter summas.virtutes victoris populi, &quia legum suarum auctor Itatem & lingua usum , de morum gravitatem , & muner. omnia sua , & cIvitatem Romanam , &Maiestatem propriam nempe semetipsum cum sociis suis, hoc est cum gentibus com municavit universis; ut in Imperio Romano suam singuli libertatem in perpetuum deposuerint.
De Romani Imperii natura. QVocirca Romanum Imperium definimus societatem omnium gentium t aequa juris , ac civ Italis commun Ione contractam . Constat enim instituto Romanorum , Pluribus quidem antea , pos Antonini vero Caracallae constitutionem , Omnibus, qui sunt in orbe Romano , Romanam quoque civItatem fuisse tributam . Quod sane imperium iustis ex causis coaluit 2 quia cum terra pateat omnibus in
digentibus , liceatque locum ad habitandum aut petere, aut per se capere, in quo naturalis, ac civilis vita ducatur: ses Romulo quoque suit sibi , ac gentibus secum adlectis , sua dare Latino in agro civitatem , praecipue in Albanorum regione, In quam ille, ac frater, permissu Numitoris Albani Regis, coloniam deduxerunt: qua- Iem Romam ab initio fuisse , Dionysius , seriptor diligentissimus , ex veteribus monumentis ostendit. Fines autem imperἰi suἰ populus Romanus propagavit iustis. pἰἰsque R rendἰet Hyperbolice Auctor Imperium Romanum foetetatem omnium gentium appellat, eum vix decima pars orbis miri in potestate fuerit Roma. Morum . Neglectis vero sententiis superioribus , a quibus hoc loco a flamendum erat, Romana etiam ab initio fuisse sapientiores di potentiores xeliquis sentibus , sustitiam Imperii Romani aliunde docet, de prima quidem, quia Romanis leuerit casas in agro Albano poneres rum quia Pop. Rom. bella gesserit magis in arcendam . quam ad inferendam vim, & tandem, quia nee si iustas semper belli causas habuerit, dein tamen reddi-εum fuerit iustissimum . propter Ius suum teum devictis gentibus communicatum. Quarum ratioa
bellis, utpote non ad inferendam, sed vel ad arcendam a se, atque a sociis injuriam, vel ad opem poscentibus Praebendana , -- easione ipsa ducente, susceptis. Quod fatentus legati Rhodiorum apud Livium c a
his verbis: Certe quιaem vos esιs Romani,
qui ideo felicia vestira bella esse, qui I a
siant , pr a vobis fer is ἰ nec lautum exitu es.
rum quod vincatis, quam primipiis, quod non me causa susscipiatis, gloriamini.
Et tamen , etsi non omnes causas Imperium Romanum habuisset justas ; exitu tamen redderetur justusmum , propter contributionem, dc communionem, quam diximus , iuris sui cum omnibus ab se d victis nationibus , quibus perinde ac Romanis magistratus capessere licuit, & Ipsum
Imperium. Unde Claudianus binme Roma est, in gremiam victos qua sola recepit;
Humanaque genus communi nomine odiis A iatris non doming ritu ciDemque υocarie Ouem domuit, nexuque Pio longinqua
Hujus pacificis debemus moribus omnes Quod Deluti patris regionibus utuuriaspes Item paullo post Quod cuncti gens una sumus.
Uude tot domitis nationibus totum mundum
a Probo factum suisse Romanum, ait Vopiastus. 9 de Prudentius contra Symmachum. a Hinc frenaturus rabiem Deus ; undique gentes
Inclinare caput docuit sub legibus isdem rRomanosque omnes fieri, quos Rhenus, Fer Quos Tagus amphisiuus, quos magnus inundat Iberus Corniger Hesperidum, quos interl.ibitur,s quos Ganges alit. tepidique lauant septem h ma Nili
num prima parum proficit ad rei summam , se tundam aeque facile negaveris ae eam Auctorat severat . in primis si meminetia dicti Carneadis Populo Romano, si iustitia eolenda sit . at casas revertendum esse, Communieatio autem istaris eum gentibus devictis lenire Iugum Poenie . imperium a tem per se non raddet iustum . ni si ecesserit populi devicti eonsensus , saltem praeis sumptus, ex neg Iecta oecasone sese in ubertatem vindieandi .
396쪽
cum quo consonat & Augustinus. a) Qua
ratione sicuti omnIum commodo est inui. tutum, ita neque ab ullo everti, neque in proprii regni formulam, aut in aliud administrationis genus, sive expresse, sive ea cite per temporis diuturnitatem transferri licuerit: cum neque tempus ullum, neque
ulla ratio contra iustitiam dimieet, S
communem hominum libertatem, conditam in universarum foedere nationum Imperii Romani vinculo cohaerentium. Quod si vel eversum, vel lacerum, vel transductum in aliam formam inveniatur, interest mortalium sarcire illud, atque restituere collapsum, quia nihil justius est, quam continere, atque instaurare id, euius dissolutio. ne dirimitur societas nationum omnium, de civile vinculum mutuae charitrii se adeo ut jus , quod promiscue offerebatur singulis, contrahatur ad paucos, qui magistratus, dc honores, aut ad certas familias, aut ad peculiarem populum, exclusis aliis transferant. Ceteri euim populi a communi iure libertatis adducuntur in servitutem , cum eis adimitur promiscuus usus , &perian stio magistratuum , quibus vicissim sibi parent, & imperant, in quo sumna vettitur libertatis . i
De Imperio in Republica consituro.
Porro Imperii institut o m ni me rempublicam sustulit, neque delevit libertatem Romanam , qua populorum alἰorum li-hertas comprehendebatur: quia Dictatoriam Augultiis minime tulit a populo potestatem b quae purem suum coniurat Is obie
militarem, nempe armorum regimen, non evertendar, sed tuendae Reipublicae, quae opus habuit hoc extraordinario munere in tanta vastitate dominationis, & multitudine negociorum, quae saepe fines ordinariarum potestatum excedebant. Unde Gia. eius d extra ordinem explicat auctoritate Principis: ad quam excurrendum erat tanquam ad Reipublicae dexteram, ubi opus esset impressione militari ad compescendos puta motus multitudinis ἰ Ac ad alia Impiovisa, & subita, sive in provinciis, sive ipsa in urbe componenda, atque sedanda, una cum capite civilis corporis, nempe Senatu, in quo mens, de ratio manebat unaque cum aliis magistratibus ordinariis, nempe consulibus, praetoribus , ceterisque, per quos pro sua cuiusque portione Re G publica gerebatur more ma)orum . Unde optime, ac peritissime pro sum eruditione sua Cujacius, ce) scribit, regimen Romanae Reipublicae perretisse lento progressu a vi, dc potestate Regis ad populum , a populo ad lienatum, a Senatu ad unum non regem, sed principem , quasi in Rep. & Senatu primum, qui nec se puli sbi , nec Senatus ius omne vindicaret, sed cum eo partiretur. Quamobrem imperator erat in potestate Reipublieae, Res uica vero sub administratione S natusa de Imperatorum e cum Reipublicae Mnatus consilium, Imperator opem, & arma praberet. Hinc Antoninus apud
Herodianum ait: Siquidem in illa urbes ta es Imperii fortuna ; nobis autem dispensatio ιamum, atque administratio
prIncipatus una vobιfcum nempe Senatoribus posita est. Et eundem . Dion reseri , existimasis , ac palam tulisse, omnes res , Omniaque negotia Senatus tae , 3elal in Varim. 3. ii a Pa allo ante tamen dixerat, Romanum Imperium etsi non omnes belli caussas iustas habui.'rit, exitu tamen iusti mimum redditum esse propter contributionem di communionem iuris sui tum nationibue a se do ictis, quod quare contra Roma ianas quoque admitti non debeat, haud apparet.
Consilium e eterum Auctoris de restituendo I misiperio Rom. Platonis somniis de Republica beata, aut aliorum commentis de pace aeterna , ve Μοω re hia univer ali merito romPa Iav Iis . Velleius ιβ. a I. rea Dion lib. IJ. pn . 3οε. t Imperatoris tamen nomen Auetusto tribu .mm multo tum plus Amalectebat et, Uram anx
nomen Dictator ri, eum Octavium euncta disto dilaeivilibus fessa nomine Principis sub Imperium reis cepisse eitus auctor sit An. t. I g. t. de multa Veia passiano qtroque in lege Regia tribuantur, quorum exsors erat Dictator Nomine B eris di Dictatoris ret κέμμα politi eum etiam mm Imperatore abi iumierunt. cum absolut uterentur imperio. doneae tandem nomm Imperat rium omnes Regum tituis Os exsuperaret. Perinde nee in sequenti easile si gnificatus voeis princeps peti debebat a temporibus liberae Reipublieae, aut in F. s. Imperantis Potestas tam sol rei te distingui ab ea iubentis. lal L. F eui ς a. F. de condit. γ demonst. II.
397쪽
populi , a de Tacitus: Non regno tamen , neque Dictatura , sed Principis
De Principe Romanorum. PRincipis autem nomen adeo procul
erat a Rege, ut florente Rep. tribueretur ei, qui praecelleret later Senatores, quique totius veluti Senatu 3 caput Princeps Senatus a Censore appellabatur. Quo exemplo dc Imperator Princeps nuncupabatur , tanquam in urbe Primus. s b) Quod egregie notat, de ipsius Tiberiἱ verbis distinguit Dion , eum reseri, Principem Senatus ritu prisco vocatum Tiberium , eundemque dicere consuevisse, Dominum se esse servorum, quos habebat , Imperatorem militum , ceterorum vero Principem,
hoc est caput civἱum. Talis nimirum est imperator, qualem se profitebatur Adrianus se in concione, de in Senatu, cum palam ediceret, se Rempub. Ita gesturum, ut sciret, populi rem esse non propriam. Hine & Alexander Severus dispensatorem se publicum re, verbIsque ferebat. Dispensator vero tervus erat Is , ad quem totius familiae rationes, & peeu ἰἱ adminis ratio pertinebat . ut intelligamus, non arbitrium Reipublicae, quod erat penes S. P. q. R. sed ministerium tantum illllus ad Imperatorem, delato imperio, Pervenire.
tis temperamentum imperandi, quam iubendi verbo melius exprimitur: quia mitius est imperare, quam jubere, ut observare licet qpud. JCtos primaeva, Promi que in signincatione prae ceter Is verba lo
rantes. Vade Paullus id in ex verbo m.
peno, fidei commissum docet emanare , quod rogantis fere sit, non legatum, quod est
iubentis . μὶ Propterea Cujaeius t f
Principem a Domino inde distinguit, quos dominus jubeat, princeps Imperet: quamvis apud auctores alios in verborum proprietate remissiores jubere, & imperare confundantur. Novit vero, 6e diligenter eorum differentiam notavit AntonIus Pop. ma, ty docens, imperare esse onus imponere , ut imperavit frumentum; iubere autem esse aliquid necessario velle, ut be lum ex auctoritate Patrum popuIus jussit.
Non negaverim talnen, maiorem hoc verbum traxisse potestatem , dc vim ab usu militarὶ , cum dux exercitus ob eminentiam virtutis, de laudIs parta insigni victoria ingenti plausu appellaretur Imperator etiam imperio in republica constItuto , quod de Blaeso memorat Tacitus; ut hoe verbo ducibus honos militari clamore a geretur . Quod postea senatusconsulto confirmabatur . i Quem Augustus honorem vicies circiter a militibus acceperat. Sed eo anno, quo quintum Consul fuit,im eratoris titulum in perpetuum suscepit Q ad explicandam extraordinariam Pintestatem armorum, in quem unum idem
titulus Caesari suerat esusque posteritati tributus. m 9 Hinc postea haee vox εc mme potestatIs militaris exprimendae vice fungebatur, de honorandi post victoriam
ducis, atque ipsius etiam Caeraris celabrandi , qui toties imperator appellabatur, qu ties re feliciter gesta militari acclamatἰone hanc meruisset laudem , unde Imperatorii l. lv. V. ae deinceps pro numero victoriarum inscribebatur. in
Cum vero Imperatoris nomen ad potestatem fgnificandam adhiberetur . ea voce non veniebat regia potestas, ut male Tille-
montius, ινὶ 'ὶ Castu noetiam auctore tri
l J Tota lis cum Tillemontio in sumum abit. quia Gravina sola imperia obsoluti regni nomise dignatur . eum Tillemontius illud etiam limitatis
tit at . e quorum numero tum omnino et at Iin
perium Romanum. quum potestas Imperatorum lege Regia et ii tim seriberetiar, neque in rei exitu magnopere interesse videtur. utrum Imperator iura Ma Iestari ea, cum exelmum conseriberet, pecuisniam cogeret. bella suseipere r. pacem faceter. v imperii explieuerit, ιn via aeterorum munerum ira,
398쪽
eum vulgo scriptorum ex DIone colligit; sed militare tantum imperium , quod vitamen δc oblique, atque obscure perveniebat eo , quo Potestas regia palam, de directo serebatur. a 2 Tradit quidem Dion , Imperatoris suisse jus conscribendi exercitus , belli paci ' te arbitrium, pecuniarum
contrairendarum facultatem, & capitalem animadversionem. Verum non ad Imperatoriam auctoritatem haec omnia revocat, sed ad munera veteris, popularisque Reipui quorum suprema princeps in se transserebat, veluti crebros consulatus, potestatein Tribuniciam , Proconsulare Imperium , quibus Imperator induebat summam, ac supremam civilibus etiam in negociis potestatem in principem transeuntem non jure quidem regio, quod Brutus extinxerat, neque ex Dictatura, quam Augustus utpote sibi maxime periculosam invisamque populo recusavit . sed iure ordinariorum magistratuum a se susceptorum .' quibus in unius Perseram vel perpetuo cumulatis , vel crebro repetitis ad exitum Regiae potestatis arte hac subdola perveniebat is, cui tradebatur militare imperium , per quod munera, quae vellet , ad se civilia trahebat; cum leges plerumque pareant armis . Ideo Dion b postquam consuetos
Imperatoris magistratus enumeraverat, subicit illius facultates non ex Imperatorio iure, sed ex illis magistratibus profluen
πων ονομώων ex horum nempe magistratuum ) nominibus exercitus conscrib re, Pecuniam cogere , bella suscipere, paceml icere , & inferius A, οῦ - ἐκ -- ρν
popularibus nomiuibus omne induunt ReipubIIca rob: tr. Plurima vero eorum, quae Imperatoris is adscribunt historici sine Hentione magili ratuum susceptorum, ea omnia illorum ad magistratuum potestatem, non ad potestatem ullam regiam Imperatoris es ce revocanda, plurima ant; quitatis monumenta testantur, praecipue illud Ancyranum, Muo res ab Augusto gesta, atque a se ipso in breviarium redactae continentur, prae cipue cap. 2. cuius haec supersunt: Patriciorum numerum auxi Consul M
jussu populi ct Senatus, Senatum ter I gι , ct in Consulatu G. censum Poput. Romam Collega M. Agrippa egi.
Ea haec omnia , quorum ad exemplum& alia licet conjicere , non imperatoriae potestati, sed consulatibus , de potestati censoriae a populo, de Senatu impetratae tribuuntur. Mos item scriptorum est, ut qui causam mortis reo dedit, pro auctore proferant: veluti Sretonius initio vita: VLιelliana inquit accusadiit , condemnavitque, cum idem accusator, 3e condemnator esse nequeat. Sed quia causa suit, ut condemnaretur ex accusatione sua, propterea judicis etiam ei persbnam imposuit , ad quod exemplum trahi possent plurima, quae tribuuntur imperatoribus, non ex auctor. late imperatoria profecta, sed ex occasione ab ipsis Caesaribus oblata. Nam de Ulpianus accusatori condemnationem tribuit, propterea quod per illius accusationem reus a iudice condemnetur. Unde scribiti peregisse reum saccusator non alias vide tur , nisi s condemnadierit, hoc est, nisi
De origine Imperasoris . EST Igitur Imperator si mus, ac perpetuus dux exercituum Romanorum. Quam Augustus auctor itatem , ne per hanc viam redire occulto videretur ad Dictaturam, nunquam in perpetuum, sed aliquando in quinquennium, saepius in decennium
accepit, ut eam tamen tota vita continuarit , decimo quoque anno Imperio sbi prorogato per causam rebellantium provIuciarum , quas decenn Io pacari posse toties o tendebat, quoties exeunte imperi; die rogatus, at tanquam invitus erat illud Iterum recepturus. Inde orta decennal Ia sequent Ium etiam Imperatorum , qui etsi crearentur in perpetuum, tamen decimo
quoque anno festis diebus, Se solemnibus ludis, velut Imperii sibi renovati laetitiam simul cum populo capiebant . scὶ Provincias veto ita cum Senatu divisit Augustus, ut indomitas, & tumultuantes , quibus eo ercendis opus esset copiis m litaribus , ipse susceperit, verbo quidem quasi majus
399쪽
periculum pro RepublIca ultro subiturus; re autem ut simul cum provinciis illis etiam
exercitus ad eas provincias mittendas, flem litiam universam , qua cives perterrefaceret , in potestate haberet; sa) paeatas
vero provincias, & tranquillas , unde honorificentiae plus qetam virium trahebatur, Senatui, Populoque permisit: unde Ae Italia in Senatus administratione permansit : Ideoque inter Caesareas provincias a Dione se minime recensetur, quod inde
contigit , quod nemo unquam Imperator uin , ac ne quidem triumviri ipsi de Ita lia, quae domina erat omnium proe Inciarum , sed pro Italia certare se ostendebant, ideoque In divisione Imperii inter Lepidum , Antonἰum, & Octavium nulli eorum Italia fuit attributa : sed in Senatus pote
late mansit, nec ad eos pervenie , qai tan tum pacandarum provinciarum causa , quihus Italia praeerat, militare Imperium rotinebant . Haec. enim Dion scribite tu) Ita
CAPUT Vt . De Cae reis Asagistratibus, ct de Pon.
SEd iam Imperatorem ex acie productum, perducamus ad eos magistratus, Per quos potestatem omnem civilem occupavit . Quam principes tuto se m nime perabant retenturos, nisi eam religione muniissent, susceptoque Pontificata MaxImo, arripuissent potestatem rerum divinarum, . se quibus humana omnia obligantur atque volvuntur. Igitur, ut per dixi na in arbitrium suum huinana omnIa redi. gerent , Imperatores non Alum Augurae
tum , 8e Quindecimviratum sacrorum , quae majora sacerdotia erant, sed A ugusti exemplo , ipsum susceperunt Pontificatum Maximum. Quo iure Pontificibus alii x , ac
Romano. Augustiis eum nomen Imperatoris deis clinat. Impetium in quinquennium tantum
decennium suscipis. poeuli auribus insidia.
sacerdotiis omnibus imperabant, de sacrla, ceremoniis, & ritibus, omnique Deorum cultu non edicta proponebant modo, sed de
serebant leges; cfὶ ac, si vestent, simul
cum aliorum Pontificum collegio multabant violatores sacrorum, & causas religionum iudicabant, dc obscurum quod esset in iure
sacro, interpretatione pandebant. A qua ne potestate caderent Imperatores Christiani, dum vetus superstitio adhuc maneret, ad Gratianum usque , Pontificatum Maximum , etsi animo reiectum, extrinsecus ta mea hactenus , arbitror, uiurpaverunt , quatenus eis necessaria esset sacerdotii illius auctoritas: quam ita cum nomine , ic Isan cum amiciu etiam Pontificatus ia-duebant, ut ritus tamen, ceremonias, dc
sacrificia Pontificalia, quae in fallorum numinum honorem vertebant, Omnino rem
diarent . Nam si auctoritatein ipsam P a tificiam abjecissent , de reliquillent aliis tantam muneris potentim non solum amitissent omnes jus sacrorum, de auspiciorum sue civilium, sive militarium, qui bus populus, S milites in fide contine. bantur ἰ neque tantum se in supe istitione nondum satis inclinata magna imperii portione, miliassent; sed Se grave pericillum sibi creallam ab eo , qui fallorum sacrorum auctoritate per homines veteri erro. re correptos res & consilia Princἰως turbare potuisset . Quam sacrorum potestatem , suscepto amictu Pontificio, exprime re opollebat: ideoque haud facile a Zoi .ino dissenserim, qui refert, Potestatem simul halic , 3c insigne illius prHatura suisse ab Imperatoribus etiam Chilistianis usque ad Gratianum , qui primus , egre'gio pietatis exemplo ,. recusuo amicta Pontificio, exteriorem quoque faciem hujus superstitiosi muneris a se avert Ic; ubcunque Gothone ius iunior , de cum recentioribus. aliis eruditorum Tillemontius contra Zpsimum pugnent: quem alia Prae'
tur, re ipsa satis ostendens, is se agere. Π P, ut nomine Senatus Imperator fit exercitus, selu; Maietatem cum Senatu Ac pMPulo Roma saltem divisa in de eommunem h. iueat. Si aestantum exercitus Romani erat, provinciis tutis bulentis praeesse poterat, etiamsi ex in potestat dimansissent Senatus. Quae in fine capitis de It .lia diruntur . elegantis sunt observetionis. se Dion libo si.
400쪽
in argumenta , tuetur haec potissimum a nobis adducta ratio exercendae sacrae pote statis, iurisque angularis, quo sine vinculo quonam pacto Imperator rot milites a vero cultu aberrantes ad militare sacramentum adegisset , militarique disciplina rexisset , quae fallorum numinum religione nitebatur Quin imo Religio non solum , quae dimicat armu divinitatis; sed etiam falsa,
quae armatur viribus multitudinis , adeo Pollet In rebus humanis, ut quando Pria cem tulisset ullum se sacrorum auctoritate majorem, si qua contentio sacrorum causa erupisset , periculum suisset, ne inter motus vulgi rerum divinarum arbitrum arbitro humanarum facile praeserentIs, ab ἰpsis militibus religione perstrictis . & dirarum formidine correptis adduceretur ia Ponti Gcis Maximi potestatem.
De Tribunitia potestate. DOstquam autem Imperatores praesidἰo sibi
A ad uoxerunt auctoritatem divinam, suamia eustodiam vim etiam adhibuere popula.
1em , assumta potestate Tribimitia, sa In
qua populus vires omnes suas, ac talem immunitatem collocaverat, ut qui tribunam Uerbo aut re violasset, is tanquam sacrilegus , ac devota Diis vlatima Impune inte sceretur et proptereaque tribunitia potestas sacrosancta dicebatur , quia sancitum erat, ut sacer Diisque immolandus esset , quisquis tribunum ostendisset. Quoniam autem tribunus creandus erat e plebe. Imperator vero in Patriciorum numero censebatur . Propte rea non tribunum se const tuebat, sed sust piebat tribunit Iam potestatem, ut relicto munere plebejo, muneris tamen auctorita. tem assequeretur : quae ἰa Senatusconsultis impediendis per intercessionem tribunorum
propriam , dc In legibus ad populum serendis , 3e in desendendis civibus versabatur,& praesertim in vitae famaeque securItate , quam omnem princeps trahebat a potestate sacrosancta tribunorum , in qua suadabantur maiestatis leges: quibus eo nomine rei damnabamur , quod populum in tribu - , & tribunum is principe violasse cen serentur : adeo ut animaduerito capitalis, qua plurimos sibi insenses , aut suspectos Imperatores sustulerunt, non e regio iure, quo Roma exulabat, sed e potestate tribunitia profluxerit, per quam iura populi universa Princeps exhauserat. Ideo Taci-
reperisse Augustum, ne Mars , aut Diactatorιs nomen adsumeret: re tamen appellatione ait qua cetera Imperia pra mineret. Et Suetonus ieὶ refert , Tiberium iure Tribunitiae potestatis ultum fuisse convicium in se iactum, cum inter graculos sophiam Rodi. versaretur: citato pro tribunali, atque In carcerem conviciatore coniecto . TribunItiam porro potetatem, excepto Tiberio, cui tribuebatur in quinquennium , G
Augustus te) exemplo Iulii Caesaris accepit
perpetuam , quam sequentes Imperatores sibi renovabant singulps annis, quibus Tribuni sit creabantur . adeo ut ex annis Tribunistiae potestatis qui notantur, anni colligantur Imperii .' quamvis imperatores non a Kalend. Ian. quibus Tribuni magistratum nmant,
sed a die , quo potestatem susceperant, annos potestatis suae Tribunitiae ad Claudium usque v. Caesarem nume Iarent.
UT autem Principes famam, de datum aliorum propriae potestati sibjicerent,
l a Itaque ius ei rea saeta quoque, eRimum Mais testatis partem, apud Romanos exercebat Imperais a g. Supersunt etiamnum in Codiee complures I ves, quibas eat eam 1 et Iesae status . tum quoque Paganorum cultua ordinatur, sτe restringendus is visus sis sue fovendus aliqvantulum. Consta n ei ni Μ. Constitutiones ad saeta pertinentes m effceterax ex posvit Balduinus in Coastorino Mazuo. a I Diori. lib. s. er M. 3 3. m. c.
Vir eximaus , Christian Goto Ileb schvvaris tua an Meredati a de numaranda Tribuattia potesa casaramque Roma num , qua oste die . hane regulam in iis tantum Imperatoribus veram esse , qui ex vita hiivata ad Imperiam evecti fuerint . fallere in his , quibus data fuerit. Tiburnitia potestas , antequam Imperio ad moverentu , quales laetitit Tiberius . Titus . Traianus, Marcu . Lucius verus, Comm.dus . Carae illa oc Geta .