장음표시 사용
401쪽
atque in vItam, & mores civium o animadvertentes , quem vellent Senatorem e Sena-
Iu moverent.. Equitem ex equestrἰ ordine ad plebeios rejicereat, bonaque aliena censu agendo pro suo arbitrio aestimarenti cen soriam potestatem gerebant, vel solo exei
citio sine ullo honore, dc nomine, sa vel
cum nomine, atque honore magistratus, ut
Domitianus, qui censuram perpetuam sustepit, vel sub nomἰne praesecturae morum, ut Iulius Guar, sc) aut morum legumque regiminis, ut Augustus, id I qui
patris exempla, mutato eius magistratus nomine, censurae odium individiamque mulcebat.
De Proconsulatu . URbanis hisce magistratibus In eorum
personam collatis Imperatores conjunxerunt supremum provinciarium regimen delatum a Senatu per imperium Proconsulare, quod iis tribuebatur omnibus adeo ut non modo in provinciis universseam potestatem nanciscerentur , quam singuli Proconsules in sua, ubi rebus In civilibus potestatem. de tu milItaribus imperium habebant lege Curiata et sed imperium quoque liberum, ac summum sine provocaticiae , quale Cn. Pompeius bello piratico lege Gabinia impetraverat, eὶ ubi fuissent Imperatores creati, a Senatu aecipiebant. Quod impetium proconsulare extra
Pomoerium , sive urbe statim egredientes sublatis in lignibus expromebant in omnem Orbem Romanum, Proptereaque& Proconsules appellabantur: f) quamvis & intra
pomoerium Augustus idem imper Ium ex S. C. retinuerit. Idque imperium est illud militare In quo chrtita vertitur principatas: quod florente Republica perquam raro &Paucis, ac Praefinito tempore. Imperatoribus vero tota vit tradebatur, tanu mcons es grea redii r provῖ Iarum omnium cum proco'sul in certam provinciam con, si larem potestatem explicaret . Quo, im
perio cum Principes omnem proconsesum potestatem adprehenderiat, Propterea nouconsueverunt solemniter inscribi Procouis.les, ne veluti ceriis provinciarum fiat sinclusi modum imperio suo Zccipere vid rentur. Q:iae causa latuit Casaubono valde admiranti, quod ia suis titulis λἰncipes illum Proconsulis non insererant. Et si non desint interiptiones antiqua: Impera. torum, I in quibus abscisse legItur Proin eos. vel Proconss. aed vel ab ignaris, haee, de plerumque imperitis rerum ci Wilium fabris adjecta fuerunt, quod intelligerent , Imperatorem agere, atque haberi ubique proconsulam: vel Proconsulare significam imperium. Quo facilius mihi persuadeo, ex omnibus imperatorum juribus Proco sulare imperium, velut eorum suisse ores. nariam potestatem. cum nunquam Illis a Senatu deesset, ubi semel a milicibus Im. peratorcs appellati sub ductu, auspicioque
suo P. R. exercitus accepissent. Tum enim eos, tanquam cognata potestas, Proconsulare imperium perpetuo comitabature u
pote auctoritas militaris, quae a Senatu ad confirmandum militum iudicium, & ad ex .pediendum munus Imperatorium tribuebatur: adeo ut in Imperio Proconsulari iuris Imperatorii summa versetur: quo imperio ablato. ipse videtur ademtus Imperator. cum s auserantur magistratus urb1ni , nempe tribunitia potestas, de censura, nihil de Imperatorio munere pereat. Ideo que Tribunitia potestas. utpote adventῖria simul, dc summopere Principi necessaria, titulis lateri ieitur semper, ne sua cum fraude intermissa videtur ab Imperatore; Proconsulare vero Imperium saepius omittitur, quia omnium opinione cum iure imperatoris cohaerebat, ut opus eo expresso non esset. Quod elim in discrimen venire nequibat, nullis titulorum erat mon mentis reparandum . Ad coercendas qui νpe provἰucias per imperium Proconsulare,
Reipublica ediderat Imperatorem . Ideo Traianus, ut videretur ubI desianasse sue. cessorein Neratium Priscum. so haec ad
tulas nomini Imperatoris subi ratur. sthmare itias exhibet. 3. x3. Rationes rei alii alias'redis de re satagunt. Spaniam rus inret ceteros id ἐaeo factum putat. quia Impera roges gantum, eum existra Urbem essent. hoc nomen usurpaverint .lsi viso Salmas. - Mavg. Maeonim e p. s.
402쪽
eum verba dἰrexIt e Commendo tibi prorimcias , si quid mihi fatale contigerit. CAPUT XI. De jure referendi. AD horum magistratuum plenῖtud Inem,
Senatus adj Ietebat Imperatoribus munera quaedam consularia , quae scilicet etiam
quando consules non crearentur, commu
nia eum consule habebant Imperatores , non iure quidem suo, sed ex sacultate οἰ- ta . Eaque sunt potestas habendi Senatus, de Senatusconsulta faciendi, Sc ad Senatum referendi semel, aut bis, aut ter, sive de una, duobus, tribusve rebus: quod ius primae, secundae, tertiae, quartae, quintae r lationis appellabatur: nam hunc supra n merum concessum non ἰnvenitur. Quod satis arguit, quam procul abiret ab imperatorio munere potestas regia illa, quae a pulsis Tarquiniis, singulis annis per populi comit Ia conserebatur in consules, In quos iure magistratus transibant munera Ista, quorum imperator Senatus concessione potiebantur e adeo ut non quemadmodum consules statim post Initum magistratum, aut
aliquando post ipsorum defrnationem; sed
Post ius reserendi eis a. Senatu oblatum tintidem de rebus relationem Deere possent ImPeratores, quot ferret a Senatu tributa facultas: quae non eodem semper numero ad eos per eniebat. Augustus en m, quo ties senatus convocaretur , jus habebat Unius tantum relationis, ut refert Diom, ta) cuius sincerum sensum a Xilandro e ver
Et ea permisit c nempe Augusto Senatus de uva re quamcunque voluisset, quoties Senatus haseretur , relationem facere , quamvis eo ut non esset. XIlander, neglecto Me, non siae summo crimine, ver terat , de q:ιib secunque rebus velles; quasi liberum Augusto per. Senatum esset des I riri s I. in D. p. sis tbJ in Sistea. tis. I. cap. ao. 'I Ex Casau boni sententia Dionem interpreistatur Gutherius de of dom. '. lib. i. cae. Φ1. Casau bon ., illaudato. Sed potetant hac eadem etiam plutibus in mentem veni Ie . . .ssa vopiscus in Probo.
rebus omnibus reserre In infinἰtum: cum id, utpote portio potestatis consularis nempe regiae, per quam parce tribueretur Imperatoribus , inter quos Probus cὶ ius tertiae relationis accepit, Pertinax quartae, M. Antoninus quintae. t e
De Patris Pruria appellatione. QUO autem admoneretur Imperator,
se ReipublIcae causa imperare , non tua, eumdem honorem serebat a Senatu, quem M. Tullius conservator urbis acceperat a Catulo, nempe Patris patriae appellationem : qua Principi populus non tradebatur tanquam in patriam potestatem ἰsed tanquam liberi paternae benevolentiae, ac beneficentiae commendabatur: ut Imperatores quidem benefactis eorum a populo parentum censerentur loco; populus vero illorum, tanquam parentum ossiciis, de
laboribus seueretur . Quo sensu institutum hune honorem fuisse, cum primum Iulio Caesari, fὶ deinde Augusto deferretur, scribit Dion , fg utcunque huIc eidem honori sequentium temporum adulatio juris patrii aliquid indiderit: quod sorsan in hortando, atque admonendo ponebatur . Hinc Tiberius, sive uti modestiae simulator callidissimus, qualIs a Tacito in deterius omnia Principis illius trahente perhibetur, sive potestatis , quam illustrium nomInum
appetentior , cognomentum hoc tanqu minuti I iter invidiosum resulit . . Adrianus e distulit, Augustum imitatus , a quo sero
acceptum memorabat: tr Ibuebatur enim,
ut Appianus scribit , non ad amplῖficationem potestatis, sed ad perfectum testimo
De Senatoria Imperatoris dignitate . . DR aeterea ut PrIneeps potIretur Senatus L juribus , Se eius ordinis maiestatem tueretur, unde & Ipse duceret suam ; si creatus imperator antea senator non sui
403쪽
set, ad Imperium vocatus continuo in Se natum legebatur: propterea quod ex imperatore, ac Senatoribus unum in Repu hlica corpus componeretur ad regimen or his terrarum: ut profitetur Iulianus. a Quam potestat Is comunionem cum Senatuita oderat Nero, ut Vatinius, cum gratius ei blandiretur, diceret: odi te Caesar, quod Senata orius es. Urebat nimirum 1 uperbos principes plura sibi esse permis. sa, tanquam Senatoribus quae pro suo ju- Te , tanquam Princip s usurpare maluissent. bin Nam Augusti appellatio venerationis, di honoris , noa potestatis incrementumia afferebat. Octavius enim erubescens sibi Romuli nomen adserere, illud Augusti ejus Ioco accepit ad successores productum simul cum Caesaris cognomento , quo ille succeisionem haereditariam Iulii; posterioves vero Principes proximam suam imperii spem notavere; unde Caesar tanquam designatus ῆ Augustus tanquam sublatus ad Imperium, Principes dicebatur, de quo alio Ioco susias. Nunc enim opportuae subiiciemus Senatus potestatem, ut doceamur, quae Princeps tanquam Senator gereret, &quam potestatem Senatus in Principem, utpote Senatorii corporis portionem retineret.
corum e commercio finitimarum gentium , apud quas Numitoris iussis fuerat educatus , regimen sua daturus tu exulum turba, de agrestium, ac bellicosorum hominum odio servitutis, & spe augendae libertatis ad eum confluentium; sui princi Patus exemplum non cepit a stolida domi. natione barbarorum, aeque Persarum , quorum iura omnia e Regis voluntate flue hant sed a These; regno, qui belli tantum se ducem, dc legum custodem ferebat; certa civibus p rmittebat, se, Se a Republica Laceda moniorum . quorum sub regibux Senatorii, ac plebeji ordinis auctoritas , & per eam civium libertas in te
RMio loquendi minus peripleua . Illud vult,
testatem Romulus inter Regem, Seuatum, de Populum ita distribuit, ut nullius p
tentia communem everteret libertatem .
Quamvis enim domi, militiaeque ipse praeellet; iuga tamen sua suspendu a judicio Senatus: se illi enim pubIicorum omnium negociorum permisit auctoritatem, plebe ipsa minime neglecta, cui, cum in uni. vers populi corpus concederet; magistratus crcationem, Sc legislationis ius, de belli pacisque reliquit arbἰtrium. Vade Minucius apud Dionytium t f) memorat, sub Regum adininistratione nil actum sine S. C. suisse 2 adeo ut nee populi scita sine S. Q rata haberentur; ιὶ quamvis postea versa ratio suerit, aucta populi potentia, qui non modo lege Valeria judiciorum capitalium potestatem accepit instituta provocatione ad populum; sed tribunitiis cociotentionibus obtinuit, ut omnia Senatusconsulta populi iudicio comprobarentur.
De Republiea in Senarum tra flata, sue comitiis . I perio autem In RepublIca exorto,
elanguerant quidem vires animique Se natorum sibi cuique metuentium a Poten tia militari unius in manu collocata; non tamen ceciderunt, sed potius invaluerunt iura Senatus: quoniam imperatores facilius sibi dueentes nobilium , dc Pauc rum, quam igUtae, atque infinitae mesti. tudinis , sive metu , sive gratia versare animos; arte, potent aque sua curarunt , ut comitia e populo transferreatur ad Se natum; in qu 'm una cum comitiis transierunt omnia iura populi, Se consequenter magistratuum creatio, Sc iudicia capitalia , 3c summi legum potestas, & belli
pacisque arbitrium e ut breviter omnis Respublica e campo migrarit in curiam .isae comitiorum sub Dicta rura , Sc Trium
viratu turbatorum translatio non Hagia.
tum , qui ex pristino more ad populiam sibi morigerum reψoe, verat; h se a M.
credo. reliquum tum pupulum, praeter R in
404쪽
ber um habu It auctorem , qui sibi minus putans negocii fore cum paucis , quam cum univertis; ut deprimeret plebem, avito plebeiorum odio extulit optimates, de exercitium potestat Is e Ivit s populo ereptum, tradidit senatoribus quorum voluntas, motus, atque conatus ei Zc apertiores erant , utpote cum de illorum numero esset ipse unus, de flexibiliores propter militarem potent Iam, qua facilius divites , de nobiles opibus , honoribusque suis metuentes s quam ignota , Sc improvida multitudo , comprimuntur . Vade ab eo tempore popularis quae fuerat, versa est in Rempublicam optimatum , cuius militare caput erat Imperator civile Consul ; corpus vero integrum S totus . Et quamvis Tiber Io , nἰsi ab omnἰbus rogaretur , fas non suisset mutare Rempubl. tamen quia ἰnἰtio populus non admodum Indigne tulIt , postea vero neglex It , ac dissimulavit, ut Tacitus tellatur, qui scribit, bὶ populum ademtum siba comitiorum
ius questum non esse , mys inaes rumore; propterea quod Initio quidem erat Infirmum, utpote non a communi consilio ised ab unius potentia procedens , Postea tamen tac Ita populi voluntate , atque il-lἰus rati habitione convaluἰt : praesertim quia loco suffragἰorum, populus favorem suum praestabat i s, quἱ a Senatu crearentur, ne deesse videretur populus Consul Ibus creatis; ut ostendit Tacitus , cum ait: Vitellium, ut se popularem ferret , romitia Consulum cum Candi sis celebrantem , omnem infimae plebis rumorem lin theatro ut spectatorem . in circo ut
fautorem a femina . b Propterea etiam
Dionis tempore com Itia durabant: ne eo
tra leges creat; vlaetentur magἰstratus oσιας ἔνεκα, ut ille Et . te Nam neque Spartanorum , aut Atheniensium Institui rum variatio ex iacvrg; , aut Solon I auctoritate ἰ sed ex populorum comprobatio
ne sustinebatur. Et adsere item, vi ideo Caesarἱ post devicta mi Pompeium summa
omnia munera fuisse decreta, ut iis decernendis , auctor Itatem eorum conserendorum populus Romanus retineret, atque ex na
tiva potestate sua tr;bueret . quod prae se sibi Caesar arripuisset . Hinc a Tiberii
tempore magistratus creabantur suffragilrsenatorum convenientium in Curiam, quo Princeps mittebat candidatos: quorum aliquot omnium suffragia laturos Senatui commendabat , alios studiῖs fautoribusquμluis, & sorti tradebat, ut refert Dion. e Lx quibus qui impetrassent, ne populus a comitiis omnino videretur exclusiis, in publicum a suis deductἰ necessariis prodeuntes , ad imaginem vetustatis renunciabantur. Unde tradit Meton ἰus in Domitianor fὶ Domitianum comitiorum consularum die destinatum perperam a pracone non
consulem ad populum , sed imperatorem
pronunciatum . Qua in adumbratione veterum comitIorum populus auctoritatem suam retinebat , ejusque jura his In imaginibus perinde in posterum vivebant, ac doctrinae 8c res perpetuo vivunt in monumentis literarum. Nam, per figuram eam veterum comitiorum , populus constantem sui juris conservandi voluntatem gnificabat , ut per sustragia senatorum ,δc Principis , perque adhibitam speciem vetusti moris, ipse populus potestatem civilem sibi nunquam exutam sundere videretur in candidatos . Neque Dion s a diversitatem ullam creationis consulum , Ic magistratinum aliorum prodit: quia sermonem ille non de creatione magIstratuum instItuerat, sed de arbitrIo, quo Tiberius, instituendo tempore consulatuum iac numero magistratuum aliorum , ut e
batur . Unde cum retulisset arbitrium illius super tempora consulatuum ; postea transit ad arbitrἱum ejusdem super alio
rum numero magistratuum : quos , cum
in Senatu creari scribat , non excludit consules., de quibus supra memoraverat deos enim tacite sub nomine magistratuum, qui in Senatu petebantu e , meo iudicio comprehendit: cum oratio sequens , quatenus pertinet ad comἰtia , quae agitaban tur in Senatu , commode referatur et i ad consules in superiori orationis parte locatus . Dum enim Dion arbitrium Tiberii refert in coasulum tempore, ac nu mero moderando, non ad creationem ordinarῖorum consurum respectum habet ; sed ad ordinationem affectorum. quorum aliquando unum , aut binos , aut ternos
405쪽
cis ultrave duos menses coaluetos arbitrio
tuo creabat. exemplo Iulii Caesaris , qui Primus, teste eodem Diones a commentus est huiuscemodi consules , ut eluderet potestatem ordinariorum , qui nomen anno dabant , εc soli legitimam potestatem retinebant, utpote a Seaatu manantem , ubi erant auspicia, & auctoritas instituta more maiorum; adeo ut in suffectos tantum transiret exercitium . Hinc insignia consularia, & scipiones eburnei , quae symbolum erat, de argumentum consularis imperii, a Senata tradebantur: Perinde atque hodie a summis princIpibus tribuitur auctoramentum , quod barbari vocant Investituram . Quamobrem non dubitarim ex eodem Dione deducere communem Consulum , dc magistratuum aliorum creationem : per commendatIonem stilicet, de suffragium Pr Incipis, ac Senaeorum , dc designationem apud populum .' ne Senatu , ac plebe prorsus excitisis , vitio creati consules haberentur, de religἰ
ne vetarentur munus nefarie impetratum exercere . . Unde ,. utcunque aliquid peculiare hibuerint comitia consularia quod nondum innotescat omnino certe opor
tuit Principes non e potentia sua m Ilitari proferre consulatum candidatis , sed rite senatus e legitima potestate , publicaque auctoritate , sine qua non consules fuissent, sed satellites tyrannorum . Et sanes suo iure Princeps creabat consules, quid opus erat ejus testimato ad suturorum consulum creationem λ Atqui ex Spartiano b scimus , Didium Iulianum consulatum sibἰ meruisse testimonio. Imperat tis. Testimonium vero imperatoris , non apud Imperatorem ipsum proserendum fuit: sed apua alium , quἰ auctoris loco aut iudicἰs esset nempe apud Senatum , dc populum; reeugnat enim, eundem esse testem , qui & iadex. Quam Tacitus te Cissulum . creationem per comitia, ignorare non Potuit; ulcusque illam , quae sub Tiberio usurparetur , obseuram sibi fateatur . . Etenim praeter Suetonil loeum d superius. adduetiim, alium ejustem locum hibemus in . Vitellio. e quem comitia
consularia in decem ordinasse tradIt aa-aos . Quo in loco notandum, Inter nefaria Vitellii a Suetonio politum fuisse , quod in decem annos consularia comitia ordinaverit , & se perpetuum Consulent,
ediderit . in Et ia Vespasiano memoratu) comitia secundi consulatus , ut intelinligamus , sine comitiis Imperatoris arb, trium satis non fuisse ad legitimum coa-sulatum . Nec desunt aliorum str ptorum testimonia de comiti ἰs consul Ibus. Nam
sulum ereatione mentionem trInundinum di quae vox est popularium comittarum. Et
Vopiscus ci j reseri, Tacitum impetrare
fratri suo consul uum a Senatum mn potuisse. Quid autem oportebat a senatu con sulatum petere , si ab . arbἰtrio pendebat imperatoris λ. Aut quomodo Senatus negasset , si concedere iure suo nequisset δή Neque obseurum vetusti morὶs ici comitiis consularibus vestῖgium se nobis offert ex Plinii panegyrico. E quibus colligo , Imperatorem nominare consuevisse Tn Senatu , quos vellet Consules ; sola vero imperatoris appellatione Consules non fuisse, selex suffrag is Senatorum . Nam Lampridius , ut Alexandri reverentiam erga Senatum extollat, refert, eum Consules, nisi ex sententia Senatus , nunquam nominasse . Tandem dubitat Ionem tollit omnem S. C. sub. Uespes no conditum , quam legem Regἰam appellant e ubἱ non excepto. consulatu, decernitur eorum omnIum candidatorum , extra ordinem ratἰonem habendam, quos Prἱncipes S. P. Q. R. commendaverit . Ex qua Canu nus M optime concludit , hae formula , imitatione C. Cassaris , fuisse usos sequentes Principes , cum candidatos suos S. P. R. commendarent e commendo vobis illum, ct illum . Maiestatis porro summam etiam , exorto. Imperio , In. Senatu mansiise , hinc prae eeteris colligἰtur. quod impera tores Senatui assurgerent; quod eum vel oblivione , vel fastu Iul. Caesar neglexinset , de Senatum ad se sedentem venire substinuisset ; in eam invidiae flammam MSc arrogantiae opinionem se coniecit ἰ ut
406쪽
iustam pereulsor Ibus suis causam insidia bruin praebuerit , Sc excusationem eis apud Populum, eo Senatus contemtu , parave
CAPUT XVI. M iudieiir publicis.
refert Suetonius, e NeronIs tempore , atque a Probo etiam in constitutum fuit,
ut ab omnἰbus iudicibus ad Senatum appellaretur I evenit , ut Princeps iudicam im Senatoribus ἐpsius potentiam verent, bus, ejusque senteat iam plerumque complectentibus, caulatum sere omnium redderetur arbiter.
AB eo quoque, nempe TiberII tempo
re , iudicia illa omnia , quae populi erant, Praecipue perduellionis, oc majestatis; dc quaecunque negotia provocationis iure ad populum ferrentur, devenerunt in Senatum , simul cum com Itiis popularibus , ubi antea tractabantur . Etenim Senatus de antea quidem , Polybio teste , t b iudieia extraordinaria tenebat plurima ἔ dc postea sub Imperatoribus in populi locum succedens , cognitionem Popularium quoque suscepit negotiorum , quae passim apud scriptores in Senatu agitata comperiuntur; praesertim apud Tacitum .
ein qui sub Tiberio scriblir publica nero.
tia . ct pridiatorum maxima apud Patres tractabantur, dabaturque primoribus differere. Cum autem inter Senatores jut eΟ-rum unus, cognosceret, ac judicaret Im-
Perator, qui etiam in omnibus iudiciis cal. culum suum ferre poterat , quod, Di q. teste ; d in Augusto primum concesserat Senatus; δe periculosum esset solius praesidio legis dI se repare a sententia potent Iinris; iudicia illa, quae instituto Rei p. liberis Senatorum sententiis permittebantur opinione militaris potentiae plerumqee trahebantur ad voluntatem ejus, qui legἰones habebat in potestate , quique iudicabat quidem aequo iure eum ceteris ἰ metu vero tacite in animos immissis , sententias corripiebat universorum. Quia vero , ut
CAPUT XUIII. De Conjdio Imperatoris,sis de Consistori ET quoniam , si res ad pauciores per
venerint , ne Ilius deducuntur in potestatem unius , cui expeditius est aliquot superare , quam omnes; Augustus eis nihil ademerit Senatui, qui vetera , & con sueta iudicia sub eo, diliisque Principibus exercebat , do populorum legationes excipiebat , dc Regibus responsa dabat ἰ fg Ine tamen omnibus , ae minoribus etiam
in negotἰIs consulere atque thdustria sua ducere Senatores cogeretur univcrsos ἱ dc simul , ne piaeter ius fasque decernere videretur absque auctor Itate Senatus , sine quo nihil erat legitimum ἰ consilium tibi constituit ex duobus . ubi altero Consule , quando ipse consulatum gereret ς de ex magIstratuum singulis Sc ex ptimoribus Patrum XV. sorte datis ad sex men.
ses . Quo spectat Illud Suetonii in Augusto, sibique instituit consilitasortira semestria, eum quibus de negotiis ad frequentem Senvium referendis ante traetaret . Quinto vero administrationis publicae mbi delatae deennio , a Senatu petit XX. Senatores annuos , quos libi adhibeb1t in consilium; ut quod eo conferretur cum ceteris quoque Senatoribus consultum . atque In commune decretum Udereturlat Dion Lib. ε . p. R 'I Fluctuat hoe capite Auctor, de modo Remis Publi eam . quae fuerit popularis , in Rempublicam optimatum versam fuisse , ait , euius militare Caput fuerit Imperator , civile Consul, corpus ero integrum Senatus ; modo potestarem ei vilem nunquam populo ademtam putan1 . contum uoque miseens senatus populique potestatem . Debebant tamen seiungi , quos promiscue a cepit, di distingui quaestio Iuris Se facti. Μaiesta-
em populo diserte adseribit VI planus in L. f. . D. ad Leg. IM. Mai. idem & senatus semPer coniunguntur in lege Resia . Tiberius tamen, cum periculosum videretur, pu9lum m. plius ad Comitia convoexre . senatum pro p pulo eonsuli maluit . & quamvis ius pristinum populo. Calus, ut en apud Suetonium, reddere tentasset, tamen id paraso post ab ipso . aut a sue. 'cessoribus ejus dimissum , Lipsius ostendit. Sed se. natus quoque auctoritas saepe acciti. quem in pol state facile habere poterat Principes per rationes
407쪽
eum ualuerso Senatu : cujus integra potestas , ab ea sui corporis portione suo consensu In consilium PrincIpis , una cum Consulibus, de Magistratibus coeunte Praeserebatur et cum Iple Augustus propter senectutem frequens in Senatu adesse nequiret. a Nec tamen satis erat e Senatoribus , atque ex Senatorum sententia Principem consilium sibi legisse , ut quod ibi
statueretur tanquam legitimum , ic e potestate publica prosectum perpetuo permaneret: quia potestas publica , dc iuris ratio, non in parte Senatus, neque in culmine ipsus, nempe in Imperatore, sed in universo coetu legitime coacto considebat. Ideo Augustus decretis suis perpetuam firmitatem comparaturus Impetravit , cb ὶ
ut generali S. C. potestas iudicialis, & publica Senatus universi transferretur in consilium illud Pr Incipis: quod ab eo tempore S. C. condendi facultatem aecepit, quam Prineem sibi apud populum tuebatur auctoritate Magἰstratuum eo convenientium, qui potestatem suam in commune adducebant , suumque ius cum ceteris consita,riis , de cum Ipso Prine Ipe communIcabant : atque huc revocanda sunt Pomponii τerba in I. x. 1f. de oris. Juris g. a. Constitiato Principe datum et jus esse, ut uod constituisset ratum est. Hoc enim
e fonte, nempe de concessione Senatus
iura sua Principi tribuent Is, & e praesentia comprobantium Magistratuum , non epotestate ulla regla duxerunt Imperatores legitimam judiciorum , 5e legum condendarum facultatem , e populo primum ad Senatum translatam , Sc e Senatu ad consi
IIum Principis ; posterIoribus temporibus consistorium appellatum p quod ubi Primceps esset , ibi conssterent Magistratus
maiores 3c primores Patrum, qui propterea, Ac Consistoriani comItes vocabantur :inter quos, quia de publico prIvatoque iure statuebatur, adsumebaatur, de iurii periti : quἰ propterea circa latus Principis
circa Principem occupari dἰcebantur. Quod consitum femel a Senatu Augusto traditum Tiberius, de sequentes Principes valde retinere satagerunt : ne illo dimisso ,
legitImam amitterent auctorItatem . Im illud secum perpetuo duxerunt , ut Seri tum integrum, cujus potestas etiam consistorio haerebat , apud se habere viderentur . Hinc Spartianus ait , e tempore Adriani iam transii se In mnem , ut cum Princeps causas eun6cerent, ct Senato res , σ equites Romanos in consilium ν caret , S sententiam ex omnium delibe ratione proferret. fὶ Et rursus eundem Adrianum refert causat Romae , atque in pro υιnciis frequenter audivisse , aiaιbiatis , consilio suo , confulibus, atque Prae.
toribus , ct optimis Magistrauibus. Idem. que u) scribit, adscivisse sibi Adrianum in
consilium ICtos: quos tamen Senatus Pr basset omnis. Alexandrum autem Severum,
tradit Lampridius, μγ vocasse sibi in eo
silium ad septuaginta, quantum, ut ea fodisian aetate inoleverat, S. C. condendo effire opus ad iustum Senatorum numerum . ι Cum autem Imperator perpetuo secum d ceret jura Senatus, collata in se tanquam Senatorum uno & Senatus Principe, atque in SenatorIbus aliis, Inque Magistratibus . qui eum comitabantur , & eadem jura iauuiveris Senatu integra manerent; evenit ut Princeps cum suis consiliariis , atque Magistratibus; item Sc Senatus urbis. uni vellus publicam potestatem prae se in sol, dum exprimerent, quamvis divῖsis porti nibus, de personis , & l Is eam exercerent: perinde ac plures haeredes , quorum singuli quidem certam haereditatis portionem , certasque actiones sibi digi sis, exercent , unusquisque tamen haereditatem in
versam Se ius haereditarium omne in sesi dum sustinet . Siquidem tam haereditas ι quam imperium inter incorporalia veniunt. , utraque in iure consistunt: ae scuti de haereditate Papinianus ait, ita 8e imperium etiam sine ullo corpore iuris intellectum
De Communione Senat.s, ct Prim PD. UNDE Princeps eum comitatu suo
eandem , ac parem, atque, ut cum
408쪽
vulgo Doctorum loquar , cumulativam eum Senatu potestatem habebat: quia consistori vin Principis non iure , sed personis , locisque ab universo Senatu distinguebatur . Ideo appellationes, quae perserxentur ad Principem, & ad Senatum pervenita putabantur. Nam regulariter neque a Senatu ad Principem provocatur .
a in Quamvis praeter ordinem aliquando , turbato iudiciorum iure , sub Caio a Se natu ad Principem sui ad appellatum , Ob-
fervet Lipsius bὶ ex Dione. eὶ Quod oratione sua expressit Adrianus i d ὶ se
quentium forte imperatorum ambitionem , aut licentiam I & acta latione in repressu rus eorum , qui a Principe ad Senatum Per eam causam provocare tentarent, quod in consistorium Caesaris flos Senatorum , dc Magistratuum , una cum ipso Princἰ- Pe , conven Iret . Ae ne quid discriminis inter Principis iudicium quis , & Senatus suspicetur, resert Tacitus, eὶ sub ejusdem pecuniae a m Itiendae periculo recipi provo cationes ad senatum , quo recipiebantur appellationes directae ad Principem ; ne temere , atque trahendat sententiae causa litigat tires ad appellationis auxilium confugerent: scribit enim: Auxit lue Patrum honorem , statuendo , ut qui a privatis ju dicibus' ad Senatum prodiocassent , Uusdem pecuniae periculum facerent , cujus liqui Imperatorem appella diere. Neque su-Premam , atque communem cum imperat Ore Senatus a iustoritatem depressit Novella sua LXII. Iustin anus: qua de Novella plurimi, aut negi; gentiores, aut crassio-
potestatem populi per Senatum cum Principe communicatam fui sie . Noodi ius quoque docet eratione de Die Reva Observationum I. I. c. 3. quamvis negari nequeat , saepissime contigisse . ut Senatus auctoritas in istis se exsereret nominibus . titulis de insignibus . Civiles tamen Prinei pes senatus etiam fastigio saepe studuerunt . Exemplum Hadriani a Senatu ad Plinei- pessi appellati nolentis apud Auctorem est. Sed nec ad Senatum frequenter adeo appellatam fuit, posteaquam Praefecto Plaetorio, Maaistratui plane Imperatorio, da in m est laoc privilegium , ut ab eo appellari non po siet. L. aen.3. I. D. de osso. ras. Pr t. lal t. r. P. a quibos appeti. non liret. ι tib. 3 . ann. Tacit. p. I 1. tri to. s. id I t. t. L x. P. a qx . appeti. non licet.
Si intutae frontis est Procopiu in area iti'. c. I , Senatum omnimodo patui fecit Iusti.'inus, cujur verba in Nota, Oa, Ut ex dH. Πο
res, colligunt, sententiam Senatus a Pr Imcipis confirmatione indistincte pendere . Verbum etenim consirmare quod ibi legitur Gradico enim exemplo caremus in non semper adprobare, sed aliquDidosmul μ- mare signifieat, in hoc est, unius calculum calculis aliorum adjicere , qui si ab aliorum sententiis discrepet , non pi Opte rea iud Icium vacillabit , utcunque calculus ille ante dimissum iud cum consilium
sit expectandus. Quin neque limius argu mentum Novellae ab li s recte ac germa mano suo sensu proponitur: siquidem nor de provocatione ad Senatum hic agitur , sed de provocatione ad ipsum Principem. Qui etiam in causis ad se adductis senten, tiam poscit Senatus univeisi , sententia Principis confirmandam , ut Patet . additum potius , quam detractum fuisse hac Novella potestati Senatus : quem univer sum Iustinianus consultum voluit , etἰam cum ipse Princeps appellatur: Qtta in no b Is interpretationem praestat auctoritate
sua Cujacius , t g in qui constitutionem
lianc accip t de appellantibus , non ad Senatum , sed ad ipsum Princ pem . R -gna porro, quae in orbe Romano sunt, quidem civiliori , uti regnum Galliae , sibi exemplum ceperunt a Romana Republ. quae unice novit imperium cum libertate contexere . De qua Gallici Regiminis institui Ione , Regisque cum Senatu aequa-itate , Cui acius ita testatur b in m die moribus nostris dum appellaturado enatum, appellari Didetur ad Principem. Est
enim Pr Inceps ex Romanorum de re enorum
nrentia eius Senatus ealeam confirmetur , inisterpretationem Auctoris S: Cuiae ii admittere non videntur . etiamsi Senatus ibi vice Principis eois gnoscat. In Gallia quoque quantum mutata Les ab iis temporibus, quibus Culae ius fio ruit , palam est; et si vel si e verum sit . quando Senatus apis pellatur, principem appellari, quia senatus Pliniscipis nomine Ius dieit. Ultimum ius. quod senatus eaereuit, fuit facultas Platores tres constiis tuendi , quae ad tempora usque Leonis duravit, qai in Novella sua τ . id demum abrogavit Ec omnia penitus a Prinei pis cura pendere volu t. sfit. 3. g. eiusdem a fide testibus . ibi alias velutieran sentiens fama eonfirmat rei, de qua quaeritu , fidem. vide Nata l. ab Alexandro hin. Fcetes Sac. . V I. fit. Is . ubi hae adducit epistolae unodirs T- fcoporaem Arianeium veν ba. Num iri Roma v Nouato, S: Sabellio. de Valerit in o lsaeret Cis factum consilium ab orientalibusconfirmatam e M ,ssi in Noveli. sa.
409쪽
ad id exemplum conditorum moribus pars Senatus , qualem se profitetur Iulianus : a & contra Senatus pars Principis, qua
lis agnoscitur ab Arcadio, & Honorio b his verbis: Senatorum etiam nam ct ipsi pars nostri corporis sunt. Ex quibus Cu-
iacius colligit, sc) non oportere a Princi m Senatus decreta confirmari . Cur PNum sorte quia Princeps vocaverit Senatum in partem suae civilis potestatis λ mi. ni me : nullam enim iure suo Princeps habebat , sed iure magistratuum susceptorum, aut ipsius communione Senatus , de quo velut ex fonte publici iuris Imperator P testatem parti in , oblata occasione, hau-xiebat, parti in perenniter ducebat; ut ideo Princeps pars Senatus , & Senatus pars Principis censeantur, quod simul ex Senuioribus, de Principe Senatorum uno , eo rumque capite universus Senatus ejusque corpus componeretur integrum . Nam in Senatum praeter cognatam , veteremque
majestatem a Tiberii aevo , concesserat majestas et Iam populi: quae utrinque Prodiens Ia persona 'Imperatoris per Tiibu nitiam potestatem& Senatorium principatum ita exprimebatur , ut derivaretur quidem in Caesarem; ab radice tamen sua, nempe ab Senatu nunquam avelleretur.
Io enἰm interfuit P. R. Imperatorem
creare, non Regem, quod Imperator
deducitur: Rex vero abducit a populn susceptam sibi maiestatem .. Cum enim Rex creatur , t qualis creabatur apud barbaros, quorum vile servitium Roman I aversabantur , in in eum omnis populi potestas , dc voluntas publica recta consertur rest enim, uti Rex Persarum , αντοκραrής καἰ αἰνmrάθυνος, ut principem illum ius , fasque quandoque Perturbantem , vitamque aliorum , & bona rapientem , si poemius tollere conetur , cogatur civilem evertere statum ,. & publicam commuta-
re voluntatem , novamque Inde fundis Rempubl. Quo ne cives adigerentur , 1, Rex re ni everteret leges publicas, eum , uti moris olim erat Persarum , iurare cogebant in leges ἱ ut cujus potestas a populo coerceri amplius nequibat , sine regni eversione , auctoritate iurisiurandi .
atque ultione divina contineretur . c d Quod de de Regibus nostrat Eus testatur Cuiae ius . e 4 At Romanum Imperat
tem sumentem sibi , minime vero abi- mentem S. P. Q. R. maiestatem ; si abut retur imperio, licebat, semperaue lieu t. nisi violent Ia militari muniretur , nulla variatione status civilis , nullaque mutatione Re ἰpubl. vel Imperio exuere , vel
vita . Qua toties auctoritate usum Sen tum insetius prodemus e memoria rerum gestarum . Ideo Imperatore creando, cum
ad iurandum in leges non adigebant, coquia publica potestate in populo ς & Senatu adhuc permanente , violentiam avertere licebat illius . Regnum nimirum Rem p. totam exhaurit , 5c cum ea majestitem universam transfert in personam unius, aut successorum : quo vel solo. vel cum
posteritate . si ι Regnum sit haereditarium , i populi seditione sublato , solvitur potestas
publica, quae in eorum persona coaluerat; nisi civile regimen ex integro nova populi voluntate restituatur. Imperium contra est cumulus magistratuum e Republica penes senatum , populumque locata continenter in principem confluentium ; ut sublato Imperatore, vel Imperio , iura magistratuum eorum refluant ad Rempub. neque Imperatore damnato a proprio statu discedentem , neque Imperio illo extraordinario evulso pereuntem , sed in Senatu , Scin ordinariis magistratibus perpetuo Permanentem . Non bene Igἰtur Dion ais quebatur sensum dominatoris populi, quan do mirabatur Populum Romanum , cum Regiam potestatem per tot magistratus imperatori contulisset , exultare tamen quod Regem non ferret. Nimirum quamvIs Se nator esset Dion , graecissabat tamen, ne que tam seris, ac populus Romanus, cli-l erimen expendebat inter Regem 6c regia
410쪽
potestate praeditum magistratum , sive civilem , quales erant Consules , qui cumreg a etiam potestate creabantur, quippe qui& In Regum loco successerant . Vade scuti Consules , ita , & Imperator ; parserant Reipubl. universae: cuius Isub potestate simul cum ceteris magistratibus con
De Lenslatione Senatus . . TRanslatIs quoque comit IIs ad Patres , transiit in Senatum ius condendarum legum , quod fuerat penes populum universum : a quo in jure summa vertitur maiestatis: quae ob superiorem rationem , dc discrimen regnum inter , 6c Imper Ium
neque a Senatu abscessit, neque a populo , cuius imago a Senatu reddebatur . Nam, utcunque legislatio cum principe , ipsiusque consistorio ex S. C. a nobis memorato commvn Icaretur tamen ob impressum in animis antiquae Reip. studium, atque religionem ἰ Principum placita , quae ab universi Senatus auctor Ita te procederent more maiorum; legis quidem
habebant vigorem, b in ut Iurisconsultus
docet, non tamen continuo , ac statim , sed postquam tempore invaluissent , atque inolevissent usu , Se consensu civitatis :qui Se sententiis judicἰum ribuit iuris au choritatem . est Unde Cuia eius observavit. Paullum saepe improbasse decreta princἰpum , seribens 1 mc decreta Prin- .cipum ius faciunt, nisi quae inυaluerint. Uam quod cognoscens decrevit Princeps. io legem esse, sed cum hoc modo .s intia.
c a sumit hoe loco Regis voeabu Ium Gravina ro Rege absoluto, eum tamen apud ipsos etiam Romanos hoc nomine Reges limitibus ei reum set isti venirent. Ecce enim primi Reges Romanorum. RomuIus de reliqui . minime absoluti erant, sed eges ex voluntate populi ferre e geri tur . Conis fundantur dein iura quoque resni hereditarii eum iuribus regni absoluti. Be minus recte pr. danthinae differentiae . quas dein inter Regnum de Imperium constituit . nimirum . primo , tyraneis in reFno sublato tolli formam Reipublieae . Non tolli. si tyrannus perimatur in Imperio. dctum. Reges in leges Iurate. non Iurare Impera istorem , cam neutrum Regno aut Imperio pro-orium se, Ee Regnum ab imperio solo verborum tano distet. I sigon. de iudic. lib. a. r. a . io να.
luerint. Macrinus autem Imperator , eὶν qui peritus erat iuris, rescripta omnia v iiterum Imperatorum tollere statuerat, quod si non ab universa Republica scilicet , sed
ab unius voluntate manarent . Uolebat tautem, ut jure, non rescriptis ageretur
nefas esse, dicens, leges videri Commoda δ ιs Caracalia, s hominum imperitorum. .
De Constitutionibus Principum. Communicata nἰmirum populi , ac se
nariis cum Principe , non vero in Principem translata universa potestate , leges a Principe latae, sive constitutiones . non a Principe tanquam ex Regia persona prodibant , sed tanquam ab oraculo Reipublieae atque ipsas voce Senatus , quem antequam quidquam in perpetuum . ac pro universali lege statuerat, oratione consulebat , apud Patres habita , eadem ratione, qua populum universum rogabat laturus legem Tribunus plebis , cujus potestatem sibi adjunctam Princeps roganda lege , non apud populum , ut tribunus exercebat, sed apud Patres, qui iura omnia populi , 3e Rempublicam retinebantunἰveriam. Cuiusmodi constitutiones, quarum habemus plura vestigia in libris pandectarum , D figura, Sc more apud S
natum conditae vetustatis imitatione migrabant in legem, sue in s. Q in quod populi iuribus translatis ad patres, trans fusae suerunt vires legis e quae antea Patrum auctoritate, ac populi suffragiis, magistratu rogante condebantur.
l. t. r. ff. de tonsis. 'ine .cel I. si de laterpretar. F. de tu vir . say II. a . sa. Papin. I. iuration. 12. f. quo umr ad L Fati id. lol Capitolin. in Maeris. cap. 13. 'a Legislatio quoque Senatus magis Iu spe. eiem valebat quam re . Id enim agebant Prinetis pes . ut cum pauem facilius in potestate retinete possent . quam plures, populum per senatum I pibus obstringerent. unde senatusconsulta ad orationes tineipum fiebant. Invaleseentibus Consti- utionibus Principum , senatusconsu ita quoque fi ri desierunt. donee Leo in Novena sua γε . Senatu Omnem penitus potestatem adimeret. lfi L. ἐιem veniunt . pridiem de peti ' haredis.