Respublica, siue Status regni Poloniæ, Lituaniæ, Prussiæ, Livoniæ, etc.-fdiuersorum autorum

171쪽

t succameraritim , tribunum , judi-lem, sub judicem, S notarium. Bel sensisse et amerarium , vexilliserUm, pincerim, lapis eruia i judicem, subjudicem,

i notarium habet singulos , caeteros i)n habet Plocensis succamerarium, incernam , dapis erum , ac tribunum agulos Iudicem ver, sub iudicem notarios binos Habet enim hos i v vcrense territorium suos.) Striacto-j ac siil dapis ero ea satrapia earet Ransis vero structore tena: gladii ero: iubdapis erum unum habet reli Post tem ternos, territoriis distinctos, vi- micet Ravensem, Costinensem, So- iaci oviensem Maso via ud ces habeta decim, totidem quot territoria Nisitium Cyrnensem, ignensem, ars a-iensem, urensem V siegrodensem, acrocimensem , Ciechanoviensem, en Zensem, Ostrolencensem siveZemroviensem. Roganeusem,s Livens ena: ubjudices, notarios totidem: Succaerarios uno minus: embroviensela in territorium eo caret Pincernas

xque dapis eros octonos RoEanens enim alvense, atq; item Zembrovie erritoria hos non habent: Vexillis e-m ne Lometense quidem Subdapis luna autem neq hec ipsa, neque Nureare

172쪽

subdapiferos habet Mas via , nem tu in s te: Suppincernam item Raveritat rapia habet vires ensis vero thesai

rarium Caeterae omnes neutrum Mgistrum culinae nulla praeter racviensem, sit modo non regni is est Assonem nulla praeter Rustiam : Venat res soli Cracoviensis , os naniens Siradiensis atque Lenci ciens singuli Sendonatriensis vero Naso vitica tnos: Haec quidem Visnensem: Loretensem Illa vero Sendo miriensem Radoiniensem. Habent, Osui enmensis reatoriensis ternae suos iucces singulos habet etiam evertent ab episcopo. Caeterorum terrestrium agistratuum nullum habet Silan Praefectis sive Capitaneis exceptis: quibus iam dicendum est. Capita nequem Praefectum recte dixerimus, adito nomine arcis, cui praeest, custos t ac defensor non solum arcis regiae, rumetiam pacis atque tranquillitat publicae, in sua quis a praefectura, V a vi tutam debet praestare, vindicar

furibus latronibusque repurgare. Illque jurisdictionem coercitionem habet late patentem , non modo agreste oppidanos, verum etian

equestris ordinis homines Quade

173쪽

D o. Iss Iccuratius suo loco tractabimus. Ad haec omnium aliorum iudicum, eccles asticorum iuxta ac profanorum , sen- sentias ad extremum exeitationi manuat, i executores alii nolint, vel non roficiant. Cerit etiam curam commos oriam, redituum Primipis, sui ex e familiari, a censibus iecisionibus yppidanorum, agrestium prove-uiiunt. Et omnino arces, villae, seu iustica praedia cum vis artis tectis, re

ippida pagique Principis in ditione

Taefectorum sunt. Solus omnium Cr

oviensis praefectus licet amplissimamurisdictionem trabeat, tamen artoum tector uin arcis, de redituum Principis curam non habet. Est enim in 'nus procurator eius arcis, qui utrunque laoc onus sustinet. Nam Posia aiensis praefectus, licet maiores etiam praerogativas et iurisdictionem in tota unaiore Poloniail, tineat, atque ob id generalis maioris Poloniae Capitaneus et vocitetur, curat tamen sarta tecta ar- eis Posnaniensis duntaxat, , reditus regios eiusdem territorii. Caetera enim territoria iurisdictioni eius sub lieista habent fere uos curatores , quos

etiam minus proprie praefectos appel- lamus de quibus poli agemus oporteti autem praefectum est equestris ordinis.

174쪽

rans fas est. Nec duas cui quana milicet Ac ne unam quidem primata duntaxat, juris lictione praedicum pri inaria Castellania vel Palatitia ejusdem satia piae Potnaniensi Cracoviensi exceptis In quibus a idem jus est. Ne Silesiae uideandunt sub hanc egena. Habet Praescquilibet suum Vicarium, quem Vicyitaneum vel burggrabium vulgo cant Nos suppraefectum fortast: si inepte dixerimus Penes quem esicaria praesecturae totius potestas 5 rum iudicatarum executio Habet alterum ad ministrum statorum ac citis temporibus peragi solitorum iucciorum , quem judicem castrensem cunt: Vtrunque arbitratu suo cre&abdicat Sed utrunque juratum idem , atque is an praefectum , equestri ordine fle, certaque bona, restria in ea ipsa praefectura habere portet. Nec eundem judicem suppi . sectum terres rem vel castrensem idicem, este fas est. Habet ite praefectira quaeque actuarium juratum , que notarium calixensem nominat . NosDI

175쪽

Drs CRIPTIO. is ni autem satrapiis, veriam arcibus acl:rritoriis fere 'trae dista ictus vocan-

ut dii incita praesecturae nonnullaeriam complura territoria in se coi - lectuntur Praefecpurae totu 3 potan .

sunt vero lictolius Poloniae praese- urat In majore quidem Polonia uni generalis, os naniense Costense, euschovens , ali si sense Cnesnense, pysdrense Coninense, Teinense,& assiens territoria complexa In minoie Jautem Craco viensis, quae praeter priblinarium , alia tria territorix videlicet Pro bviense, ian renses Letovienset in se continet. Pr aeter eam sunt Sande censis coiece sis, pirefecturae cum ui risdictione. Iniendo mirie si vero satratia sunt: SNidomitiensis, Radomi ensis, Stengi cense quo a territorium dudum complexa quod an pectiliarem praese- ctum habet, Corcincnsiriquete o novae civitatis dieitur, laetacinensiis, pocinensis, Pili nensis. InLut linensi ejusdem nominis praefectura est, Lucoviensis. In Siradiensi Siradiensis, quae Schadc viens quoque cladonis censem Pe- tricovies territoria annexa habet Ue- lunensis item, Ostres ibviensisIn Len- ciciens unica est,tria ii abcas territoria,

176쪽

Ortoviense. In Cui avia Bres ensis, Cimiciens item movaliense,d aracense, territoria adiuncta habens: nivvla listaviensis cum annexo By lstiens territorio: Tobrovvnicen

territoria complexa In Rusti Leiliensis, Pri emissi ensis, Sanocensis,

liciensis,Chelmensis, e Cras nos assis. In Podolia Camenecensis a Trebovvliensis. In Bel sensi satrapia sensis, Buscensis, Grodiensis, Canecens s. In Plocensi unica cum Cn.

aliis territoriis Zavvcrensi , lavra frenensi sive rencensi. In MasCyrnensis Vi Enensis, arsa viensis, Nurens quoque territorium par Uysiegrodiensis, acroci mensis, C. chanoviensis, LomZensis, RoZanent in qua est acoviens territ Ortur Livensis. In Ravensi vero satrali tres praesecturae sunt Ravensis, Golinensis, Sochaci oviensis. In Sile sunt Osuiencimensis creatorientPraeter has praefectura sunt de alliae superioribus fere detractae, jeculia iter, quamvis minus Latine, tenui

earumque pnaefecti te nutari vulgo, cantur: qui partim non habent sua .ritoria, partim habent,verum sine u

177쪽

DESCRIPTIO. issi risdictione in nobilitatem. Nam ea ii penes vero praefectos, quibus eae inutiae volim late regia propter utilita-im, vel aliqua de causa detractae sunt.

lnt autem ii tentatarii curatores, O .d regiorum pr. aediorum atque redilium,in castellorum , plebisque subie, non disi Diti conditione imagniti Ocuratoris arcis Cracoviensis. In iisi ges ea , quae de praesecturis quidem

ommemoratae sunt, locum non halent. Omnium autem prae se iurarum

editus , partim ex agricultura , inreccuaria, partim e molis frumentariis e sylvis , partim e censibus ciensio- .rtibus agretitum S oppidanorum proniunt, Sc vel certo pacto priae fecit lo- antur a Principe,vel eorum fidei com- uittuntur, ita ut rationibus reddendis)bnoxii sint. Condonantur etiam in- erdum ob eximia merita. Oppignora- i quoque praefecturas non inusitatum est, eas praesertim,quae iurisdictione ca- nt, quaeque non sunt primariae cuius que satrapiae. Sed ita demum id legitiuimum est , si rata redituum portio quot annis de capite deducatur quod cum iri desuetudine abiisset superiori tem-ipore, comitiorum decreto nunc revorii catum est. In iis vero praefecturis, quaei iurisdictionem habent , si usus reipublicae

178쪽

Sendomitiensis privilegio quodanque Oppignorari, ne i locari per Ilocatione potest. Habente episcose proceres, atque equites locupleti nonnulli arces iraefectos suos: hoc nomine Principi nequaqua ob xlos. Habet arx Cracoviensis peculiter dece custodes, qui burggrabit, si

pto a Germanis vocabulo, appellane sine ulla potestate, praesecti auctoritCbnoxios: Qui pacis iuxta ac belli FOre nocturnas , atque etiam diu qua do opus est, excubias, per se, vel

administros suos servant. Habent militiae vacationem: Se eo nominebitur id munus a multis, cisa rege

sertur. Salinae, alia metalla habet curatores Sc administros uratos 5 tionibus reddendis obnoxios. Praute salinis Bochnensibus oc Velit csibus, earumque administris Se ope Unus salinator, quem et up parium L coviensem vocant. Rusticis item uni quem Russicum appellant. Et es lota rata haec utraque curatio. Sed nequc regni, neque in curiae, neq; in terres, bus magistratibus numerantur: Queis admodum neque telonae, sive quaesres telo torum,neque tributorum

179쪽

publicarium ex Astores. Et exactionum ii vero utrique rationibus reddendia

obnoxii sunt. I sonae quidem ii non redemerint telonia od faciunt plerunque. Hos nanciri in hunc O cum te

restitum magis, a tui conjicere libuit, propterea quod eorum curationes ad praefectorum officia nonnihil accedunt. Scribam quoqUe si e notarium thesauri regii nihil vetat his adjicere, quem rex ipse edit, ac thesa; irario vica

rium adjungit. Et S scriba castrensis,

quem etiam notarium campestrem vocant, mercenariorum militum con-

stiriptor,t solutorii:pendiorum. uni eria illica. Sunt etiani a terrestrii us ae stra. tious non multum diversa ministeria quaedam in aula Princi is, quae ilicia clariae dicuntur. Qitor una administri terrestrium plerorumque de regni ossa, cialium quorum sunt cognomines)quotidianis minis erit in aula Principis sunguntur, idemque suam Principia suum quisque ministerium iureiu rando obstringunt. Sunt autem ii Mares calcus, Thei auraritas, seu Vice thesaurarius, Succamerarius , Referendarii duo. Pincerna, triacior me x, Da piser,

ut, lapiser Magi ei culinae, de PVTs

180쪽

sere exillifer, ac ductor auli eae mitiae. Qui nities addito nomine curia superioribus naagistratibus d offetibus cognominibus suis distinguutur: nempe ut Mares calcus curiae, Isaurarius curiae,atque eodem modo

dicantur. Nec scio nec Secretarii lhunc ordinem referri debeant , licii ullum peculiare certumque Uni attributum habeant , sed ad nutu

Principis praesto sint in obeundis en nomine legationibus, in scriptionib lectionibus publicarum: regiaruscripturarum, in acciendis ac deduces dis ad Regem vel in senatum illustibus hospitibus: legatis Principunexquirendis de referendis sententiis.

grotorum,. consilio absentium pramariorum senatorum , in recognescendis pro Principe locis,factis, carsis controversis , regiorum praesertit hominum , t administrorum inicipsos, ves cum magis ratibus suis, qua sunt alia honesta, cum dignita

conjuncta nainisteria. Numerus eoru et certus non est. In his eminet unus,qt

appellatur primus seu major Secret rius. Is absentium Cancellari e praesidum vicem supplet in aula, comitat Principis: Nec tamen, ut illi gest signuet