장음표시 사용
291쪽
Ι. Erant exceptiones duorum generum ratiar ex lege profici scebantur : aliae ex edicto praetoris , quariun illae CIUILES , hae PRAETORI vocantur. Saepe enim , ubi lex d derat actionem , ibi praetor dabat exceptionem . Sic quum pactum ex Romani juris principiis nihil operaretur ; exceptionem tamen pacti admittebat Plaetor : adeo que haec praetoria erat exceptio. Utraeque eLeeptiones
iterum in PERPETUAS silve PEREMTOARI AS & TEMPORARIAS seu DILATORIAS dispescebantur. Illae litem plane finiebant, μ) veluti si reus: opponeret REM IU
DICATAM . Hae eam tantum di tarebant , veluti si reus excipeint, debere re IN DIEM. Veniente enim die nihil impediebat ,. quominus. actio denuo institui posset , postquam pluris petitionem minus periculosam esse jus
serat Zeno Imperatoris , t . f.
AL Reo excipiente, actor REPLICABAT, id est, exceptionem illius nova exceptione eliindere conabatur. Veluti si quis ageret adversus Caium, hunc sibi debere centum , & Caius exciperet, pactum inter se intercessisse de non
ib) Voeatae hae exeeptiones etiam PRAESCRI- . RTIin ta sie praeseriptionis rei iudicatae meminit. L. 47. g. . D. dg excepi re jud, Praeseri- 'Ptionis doli L. 9s. D. de solui. Prasribere verse est ante scribere, α inde hoe nomen datum i videtur exceptionibus , mod quum α. iis . Pen- . . viret iis, ut ait Quinctilian. Inm orat. UTI, si Z praetore dictari ante actiones ipsisque actionibus praeponi & praeseribi solerenta P. Fab. Semestri I, o I. p. 128. Iseo a
292쪽
petendos actor verbi caussa respondebat, pa ctum illud novo pacto esse subla um, & tunc quidem REPLICARE dicebatur. Si tum quoque reo suppeteret nova exceptio , qua actoris replicatici elidi commode posset a. ea DUPLICATIO adpellabatur. Immo nonnumquam ad TRIPLICATIONEM & QUADRUPLICATIONEM pro varietate negotiorum procedebatur. Quae omnia satis adcurate docet Imperator his titillis. Illud vero observare licebit, exceptiones aeque ac repliacationes includi consuevisse sponsionibus, quarum ratio ex sequente g. elucebit ; provocabane scilicet se invicem litigantes ad certam pect niam, quae ei lucro cederet,qui Judicio vidi siet. Vid. Cic. Verrin. I, s. & ibi Ascon. Paedianus. Liv. XXXIX, 43. Valeri Μax. II, 8. x. Cicero pro Caeino XVI. is in Verrin. III, s I. s 8. III. Ut vero ex antiquitatibus ,. qua forma VI. Quin proferri exceptiones & replicationes consue- nam sie verint, ostenciamus; separanda omnino sunt , at tibona fidei, arbitraria & pristi iuris judicia. replican-Ιn judiciis arbitrariis & stricti iuris stillim, V .
intenta actione , reus opponebat exceptionen , eamque deinde replicatione elidebat at iuris pactor r, adeoque non in iudicio , sed in jure excipiendum replicandumque erat, ante litis contestationem . Sic intendente actore:
AIO HUNC HOMINEM EX IURE QUIRITIUM; ΜEUM ESSE statim addebat , qui rei caussam agebat: ET EGO ΝEGO, QUOD IAM RES IUDICATA SIT . Sequebantur sponsiones ex parte actoris: SPO
293쪽
ISTE EX IURE QUIRITIUM MEUS SIT 3 .
Spondeo. Ex parte vero altera: ΤU VERO
SPONDESNE ; NI HOMO TUUS SIT , NIvE RES IUDICATA SIT Spondeo .
Denique mctio & exceptio inserebatur formulae , qua iudex dabatur, hoc modo Si PARET
HUNC HOΜINEM IURE QUIRITIUM CAII ESSE , NEQUE RES IUDICATA SIT , SEIUS CONDEMNETUR . Aliud
vel AC SI NON, item : AUT SI, AUT
Exempla ex ipso iure collisit Cujac. Obs V, 3 q.& multo accuratius Brision. de Form. Lib. V. AEoa. qu. Parratio erat replicationum, quae eodem tempore' eademque ratione opponen- dae, in stipulationem deducendae , formula que erant inserendae.
IV. Quae- IV. Alia vero erat ratio iudiciorum bonae bai si,' fidei, in quibus nihil attinebat, exceptiones intonae 'si suae a praetore speciatim impetrari, formula ἀςit que includi, siquidem arbitri libera & nullis adstricta vinculis religio & detrahere aliquid poterat, & adi icere. Senec. de BenefΠ67. Hinc slocum habebat exceptio etiam post litis contestationem 'pposita, quin exceptiones bonae fidei judicis inesse dicebantur.L.3.D.de restandis
294쪽
' Lib. IV. Tἰρ. XV. ΣUrma emendandi doti mavim. p. 638. V Dd. - , Transact. XI. p. 682. V. Ubi ad iudicium ventum: actor suam actionem & replicationem I reus exceptionem x duplicationem probabat. Nam & reus e cipiendo actor fiebat. L. M D. de excepe.
acta iaiudicis . v. dira illis .
Τ Ribus verbis , ut supra Lib. I. TD. II.
n. XXII. diximus , Praetoris potestatem circumscripserant veteres . DABAT enim,
potestatem etiam INΤERDICTA reseruntur, de quibus hoc titulo quaedam ex antiquitatibus monebimus . I r. Controversiae aut de iure in re erant, aut L mri de possessione. Si quis constans & perpetuum interdicem jus in re sibi competens persequebatur, eoque nomine actionem instituebat; dicebatur Pri RE . Sin possessionem vel adipisti vel retinere , vel recuperare vellet; qua de re ante i stitutas actiones reales plerumque incidebat controversia. Vid. Lib. IV. TaL in n. 2 . tum non porree aut vere, sed INTER DIC ER E dicebatur . Interdiores ergo non erat praedoris, ον sed eous, qui possessionem quaerebat, adeo pra N x idem a) In Digestis tamen etiam Praetor nonnumquam INTERDICERE dicitur . veluti L. unis. pr.
D. ut in m. pubt. l. F. s. 29. D. de aqua quo L. Μn. tr. D. de fonte. Sed frequentior tanιακ- antiquior est altera significatio.
295쪽
- . Rom. Ad Insiriadem erat, ac interdictum a praetore postie lare, vel eodem uti . Quinctil. ras. III, 64
Non ribuisti INTERDICERE, id est, timeterdicto uti,) βἀ PETERE, id est, acti
nem petitoriam instituere, ὲ an rose interdia Fς , μmbigitur . Eadem significatione vox INTERDICERE occurrit L. I. f. pennis. D. de via pi M. T. 3. D. de r ab. exbib. L. pen. D. ne quid in loco publ. & locis aliis quamplurimis, collectis a Barn. Bri n. de Verb.
Sen. voce Interdicere p. 29 O.
Quemadmodum ergo , qui pineis dare 3 rei in Controversiam deductae , petebat , INTERDICERE dicebatur a Ra prae tor tune , si justae preces' viderentur , c, 1ΝTERDICTUM DABAT , quod aliquando etiam DECRETI, aliquando ACTI NIS nomine.veniebat . Cujac. Obs V, I r. s. poemhl, FRBebat ceria formula , . qua aliquidi, itan fieri vel jubebat vel, vetabat i ita tamen , i nihil interim de ipsa caussa decerneret , ut recte observavit Theoph. Prisci Instis. h. r.
ὀ) Dispiciebatur, an quia VEL VI, VEL CLAM , vEL PRECARIO possideret, quae vocabula. perpsuo Interditio. UTI POSSlDETIS inse-
ώ rebantur. L. I. g. s. D. uripusid. Hine Chaerea: apud Terent. Eu eh. II, 3. H ne tu mihi vel ,i , veὶ elam , vel precaria
Ad quae verba Donatus: Seeiandum ius loquMuses . .am his tribus mala side aliquid possidetur . . . Vis' selluntur , qui hoc interdictum uti δή iFaι:ia possessorio iummarisitas, quod vocant , comparandum emimini. - - ,
296쪽
sic exempli caussa edicebat praetor: UΤΙ
NUNC POSSIDETIS EUM FUNDUM Q. D. A. id est quo de agiliari QUOD NEC VI, NEC CLAΜ NEC PREC RIO ALTER AB ALTERO POSSIDE TIS , ITA POSSIDEATIS : ADVERSUS
EA VIM FIERI VETO . Fest. voco ρ sesso p. 372. Ulpian. L. r. o. utξ ρωνα Reliquas formulas , quibus Praetor de adipiscenda recuperandaque possessione edixerit , collegit Brisson. de Form. V. p. 338. seqv. ' IiΙ. Nee solum de possessione praetor terdicta dabat, sed & de iis controversiis , clicta de quae de rebus sacris, religiosis, publicis & yς ψε .iδ' hujus generis alus insidebant , H qua Vis liticiis, in iis vel facta esset , vel metueretur. Sic publicu . de rebus sacris edicebat praetor e IN LOCO SACRO FACERE, INUE EUM IMMITTERE QUID UEΤO . L. I. v. ne quid in loco sacro flat. De religiofis: QUO QUAVE ILLI MORTUUM INFERRE , INULTO TE IUS EST , QUO MINUS ILLI EO E AVE MORTUUM INFERRE , MIBI SEPELIRE LICEAT, VN FIERI VE
TO. T. I. D. de mora. an Mend. Eodem mm
do praetor interdixerat, de locis & itineribus publicis, de suminibus, de ripis aliisque eiusmodi rebus, de quibus ipsae formulae exstant in Libro XLΠI. Digestorum. - IV. Ceterum ab actionibus interdicta toto re diffe- coelo differebant. In actionibus non petebat renti 'nactor statim, ut praetor adversario imus aliquid impetraret vel prohiberet, sed alebat, veta indicta.
297쪽
1M AM. Ram, Ad distis. hi caussa, rem esse suam, vel sibi debes ex mutuo, vel alia caussa , iudiciumque ae i dicem petebat. At in interdictis rogabatur
praetor, ut interdiceret iubendo, aut vetando formulis si quales adue adduximus . Anta Schest. ad Paulli Recem. Sent. V, ε. p. 6 3. C
jae. Obs V, 17. Actionibus institutis, plerumque dabantur iudices : at interdicta ipse interponebat praetor , nec in iis opus erat i dice. Car. Sig . . e. V. Dato tamen interdicto, ae negante autera parte , recte illud contra se petitum , judicium erat dandum, & iudex vel recuperator constituendus, qui hac de re cogno1c ret, sententiam ferret, litemve, si ita ferret
casus, aestimaret. Cic. pro Carin. L. v. d. - θ vi armari L. 3. g. ult. D. uri posuer. L. 3. g. I. D. de Din. θamapris. Hinc isto e su etiam sponsiones inter partes . interpone
bantur : SI RECTE INΤERPOSITUM INTERDICTUM 3 sive SI ADVERSUS EDDETUM PRAETORIS VIS ESSET FACTA ρ
Exemplum est apud Ciceron. pro meis. VIII. XVII. Quinctil. Instit. Ornt. VII. s. XII, 2Ο.
VI. Quae quum ita sint, facile patet, hoe ea is, quo negabat alter se interdicto teneri , litigantes esse ad jus ordinarium remissos.
Quamvis & interdiga ipsa IUS ORDINA
RIUM vocentur. Frontin. ἀe limit. agror. p. I. I possissime conirmesa es , do qua ad interdiatium, hoe s IURE ORDINARIO IDigatur. Ad quae verba Aggen. Urbic. De possessione Fr οριγινουer quoties de totius fundi flatu
298쪽
RIO litigatur . me non est displina. nfra iudicium, sed apud prasitaem provincia agitur sur ex lege restituatur posi pessio, euι poterat at
' vIL Reliqua , quae de singulis interdictis
dici possent, iam a doctoribus occupata iunia nes extra. quorum expilare scrinia nihil attinet. Id in ordina. do adstimus, interdictorum ad instar Imrod actas esse extraordinarias cognitiones , quae interdictis quodammodo adsent labantur. Un
runc rem vi , aiunt Diocletianus Maximianus, L. 3. C. de interdia. qualis locuti etiam est in L. 1. C. unde vi L. 4. C., C. de liberi. exhib. I. ult. C. de a fion. Add BrisesoΠ. de Form. V. p. 39o. Varias Ioterdictorum
divisiones, explicant ICti. Alia enim dicunt esse PROHIBITORIA, alia EXHIBITORIA . Deinde alia ADIPISCENDAE ; talia RETINENDAE ; alia RECUPERANDAE POSE SION IS caussa dari observant. Denique alia ipsis sunt SIMPLICIA : alia DUPLICIA .
Sed dari etiam Interdicta mixtae naylIN, -- luti quae simul prohibitoria is exhibitoria, e prohibitoria is νestitutoria sunt, observat C lac. Obsiri Ia. Cui etiam eam debemus o servationem, quod quamvis vulgo bina ta tum illa interdicta retinendae possessionis e plicia esse doceant , ejusdem tamen sit interdictum, quod inter corri vales reddi
299쪽
INterest reipublicae, ne temere ad litigandum procedant homines. Hinc & Romani temeritatem litigantium partim pecuniaria poena, partim iurisjurandi religione, partim infamiae
metu, coercuerunt. Print. Inst. h. e. De si gulis nonnulla monere haud abs re fuerit. - I. Ad iusiurandum CALUMNIAE quod attinet , illud satis antiquum est, quamvis postea Iustinianus nonnihil hac in re immutarit. L. 3. C. de iureiuri prope. cal. Et antiquis quidem temporibus de calumnia jurandum erax omnibus, qui iusiurandum alteri detulerant, Pauli. Recepi. Sent. II, 2, 2. L. 3 q. r. D. D. de iu- rejur. neque quisquam ab hac lege eximebatur, praeterquam parentes & patroni, liberia& libertis iusjurandum deferentibus. L. 7. g. DD. do obsequ. parene. Sed & is , . qui novum alteri opus nunciabat, iurare prius tenebatur,
VUM NUNCIARE. L. s. g. I in de op. nov. nunesar. Praeterea, qui damni infecti, itemque qui ad exhibendum agebat, jurare prius d bebat de calumnia. g. U. 3.D.de damn. Une non qui the laurum suum in s eno defossum ef- fodere Volebat. L. I s. D. ad exhibend. ut & creditor, qui in possessionem bonorum debitoris mi ibus, rationum instrumentorumque debitoris recognitionem dispunctionemque iterum pe-aebat. L. ult. D. de reb. credit. Sed hoc quidem crat
300쪽
, Lib. IR TD. MVI. as Ierat iusiurandum calumniae speciale. Pister Id etiam receptum generale, quod ab initio audicii ab actore, reo & advocatis exigitur, cujus formulae sunt in Q L. a. prisc. C. de iureiura
II. Haec in privatis iudiciis. In publicis sem- II. Et ia er accusatori juranda erat calumnia. Hinc in Pea ' 'ege Servilia viam Car. Sigon.restituit,cautum 'μμ'
erat: Qui pecuniam ab altero peree, is eum,uude petet, ex prἀtoribus , quei in eum aonum lectrierunt, ad iudicem in eum annum, que i ex H L. Aas erit, in ius educito, nomenque eius deferiose deiuraverit, calumnia caussa non possutare. Et de Metello auctor est A sconius Pardi an. in Cis.
Cornelian. p. I3Oo. eum Curionem accusaturum bis iurasse, semel adactum a patre, iterum lege tum, quum juraret calumniam. x III. Si quis tamen jurishirandi immemor HI. Poe. calumniose alterum vel in jus vocasse vel a na calil-
cusasse diceretur, pomas is dabat haud leves. U. ' a
a) Ualeta Max. III, 7. 9. hanc legem vocat Mem miam, quam lectionem etiam editiones pleraeque Ciceronis in Oratione pro S. Roscio XIX. Praete runt, quum vanaen in MSC. eodicibus constanter legatur Remmia, quo nomine etiam in iure nostro venit L. II. D. de testib. L. I. g. 2. ad Sta Turpia. unde non satis eertum est, quod existimat Stepli Vin. Pisa. ad ann. cI cx LII. p. 68 . legem hanc latam esse a C. Memmio Giίιο, Tribuno plebis. Sane & Remmia gens Romae non ignota, Remmii enim Aedilis meminit Au- rel. Victor. de Vir. LXvI. Alius Remmii mentionem facit Tacit. Annati II, 6.. .