장음표시 사용
311쪽
οφ Ant. Rem. Ad I sis. NON LIQUERE, quo facto de integro erat iinstillienda cognitio . Gell. NOA. Att. XIR. a. cicero pro.A. Garan. II. Uno jurante, sibi non liquere , reliqui ferebant sententiam. L. 36. D. de ro Iuda & quidem de plurium sententia. Si paria erant iudicum sumagia , res erat in pendenti, donec competens judex
unam earum sententiarum confirmaret. L. 28.
D. de re iud. Id quod tamen aliter se habuisse in judiciis centumviralibus, si paribus consiliis actor vicisset & vIctus esset, erudire docet o πεδυ Cujac. Obs X, 2 o. Si ad liquidum res erat deducta , tum ferebatur sententia : veluti in causis status : VIDERI SIBI HUNC ΗΟΜINEM LIBERUΜ. L.28. ω I. D. delibori caus in actione iniuriarum.
ViDERI IURE FECISSE 'el NON FECIM
SE . Print. Iam de iniuri in caussa 'exher
bo enim V1DERI veteres in sententiis μικῆσusos esse, idem observat Cuj e. Obs. 3. 26. In caussis contractuum: QUUM CONSTET
TITIUM SEIO EX ILLA SPECIE L. ITEM EX ILLA LV. DEBERE , IDCIRCO TNTIUM SEIO CENTUM ET U. CONDE' MNo . L. I. f. I. D. qiis δεηr. Fxδ adpeliares. Si absolvendus videretur reus, formula erat: SECUNDUM ILLUM LITEM DO . Val. M4x. II. 8c z. . XII.Quo- XII. Ita judices pronunciabant. Arbitri in modo b actionibus arbitrariis primum arbitrium di Ce-- bant, deinde, nisi paruisset reus , ferebatur sentestiη , reusque condemnabatur, quanti in litem
312쪽
Tib. IV. Tis x L 3os Iltem iuratum . L. t 8. pr. D. de dolo malo Ptius fiebat hac formula : ARBITROR TE HOC MODO SATISFACERE ACTORI DEBERE: Posterius vero hoc modo : CE
TUM, DE QUIBUS ACTOR IN LITEM IURAVIT, REDDE. XIII. Perfecto iudicio, reque judicita, nihil xiit
reliquum erat, quam ut damnatus iudicatum media solveret. d Semel enim finita caussa in judi- ς ud cium amplius deduci non poterat. Unde Donatus ad Terent. Andri VIII, r. v. . explicaturus t .
verba Comicis admodum familiaria: ACΤUM EST. H c res, inquit, secundum ius ciυile diacisur , in quo cave r , no quis rem asiam apud judices repetar. Me ipse Terentius in Phormione:
Alium, aiuῶν, ne agas. Fas tamen illi erat, vel restitutionem in integrum petere , de cubiscatissis abunde disseritur a jureconsultis; vel actorem calumniae postulare, de cujus criminis poena ad superiorem titulum diximus, vel j dicenI J d) Id nisi faceret, vi mixti imperii , quod pra
toti competebat; exsecutio fiebat per lictores, qui morem non gerentes coercebant, damnos captisque segnoribus . Ruin aliquando fabri . ipsis adjungebantur, qui omnia disturbarent , . , imprimis si novum opus nunciatum, vel intemdictum datum. Uid. Casaubon. ad Suet. Iul. e. XVII. Nonnumquam veteri iure sequebatur addictio die trigesimo, id est , reus iterum . in jus raptus a praetore addicebatur actori, nisi vel sponsorem dedisset, vel judicatum solvisset. Tum reus abductus ab actore in privato carcere tenebatur, donec aut opera aut pecunia satiG
fecisset. Qua de re supra dictum est pluribus . Exemplum est apud Ciceron. pro Flacco XIX.
313쪽
j ro ann Rem. Ad disti . dicem aut quod litem suam feeerit, aut falsi aut repetundarum postulare , de quibus judieiis partim supra ad TIT. V. n. r. partim infra TIT. XVIII. n. 6 . sev agitur, vel denique interponere adpellationem, antequam sententia in rem iudicatam transierit. Sed de Avipellatio e quum in Institutionibus tacuerit Imperator, plura hic dicere, nihil attinet.
De Iudicias Publicis . ΡLane diversa erant a tuflictis priva/ἰs PUBLICA , quorum illis sua quisque 'pers quebatur , his respublica delicta publica vim dicabat. Unde Iustinianus princi Inst. h. e.
Publica Diaeia nequa pre alliones ordinantur sneque omnino quidquam simila Aabene eum e reris iudiciis , magnaque divestas eorum essct in instituendo O' in exercendo. Quum ergo Timu VI. & sequentibus de judiciis privatis actum sit; nihil iam videtur reliquum, quam ut de publicis quoque ex antiquitatibus nonnulla moneamuS.
I. uald I. judicia PUBLICA quae fuerint, tum deinari essu mum recte cognoscemus, si ea a popularibus , icta p, extroordinariis ac denique populi iudiciis aec huca re rate seiunxerimus . Cum popularibus ergo acti
' V nibus in eo eonveniebant judicia publica, quod utrobsque cuivis e populo actio pennitteretur , quum in privatis judiciis non nisi is, cujus inte erat, actoris vice fungi posset. Astineoliavi leve inter. populares actiones & publica iud
314쪽
Lib. m TD. XVIII. . 3 x .eIa Interdocebat di scrimen, quod Illis adcωψ Iemmulcitam actori adplicandam 3 haec ad publicam animadversionem essent comparata. Unde illae erant cognitionis praetoriae, haec coram Quaesitoribus ac iudicibus instituebaptur . Quales populares actiones. erant albi corrupti, sepulti violati, dejecti vel effusi. Uid. L. 43. g.
αγωγη. Quoa nos δῆμον vocamus, Romani po-ρ los adpellarunt. Maiarao in libris lorum popu- laris socatur , qua cuiliber populo dasur, actιο . .
Ita enim vertendum esse hunc lacum jam minnuit Brisson. da Uerb. Sign. p. 4 4. quum in uugasi versione poperam legatur plebeia educ ris. Cons. Thomas. Dissera. de Abigeis n. m. II. Μagna quoque judiciorum publicorum m inlaru extraordinariarum cognitionum similitudo
erat ac convenientia . Unde . de eorum discru extrao inine haud levis est controversia inter jurecon- dinariis sillos. Uid. Ant. Matth. deerimis. Prolog. IV, 7.' si p. 13. Thomas. Di . allet. n. XII. feruo Myer. Fos e. ad Panride exr OM.erim. 6i3.Sed plana tamen res est. In eo conveniunt judicia exta
ordinaria de publica, quod utraque tendunt ad animadversionem publicam, & Gimina , quibus reipublicae utilitas laeditur, vindicant Sed disserunt tamen variis modii , quos nescio
an accuratius quis exposuerit, quam ο πάνυ Graevius in Animad. ad. Sigonium Tom. His Thesauri Antiquitatum Rom. praemissis, ubi ita
scribit vir doctissimus: .PUBLICA iudicia
315쪽
erant de eraminibus , de quibus lex ceνta lata erat, is finita illa lego poena, secundum quam legεm postulabatur, o quoeumque cive, qui publici eriminis alignem volebat accus re, ns essent, quibus iure id licebat. Publica dicebam rur, is quia pertinebant adflatum publicum, sive reipublica, ad Arivotorum flarum, ueiudicia prisaea . is quia ex legibus pistieis e Hebantur . EXTRAORDINARIA erane, qui ex legἱbus publicis non oriebantur , sed in qui bus quarebatust de eriminibus , de suibus aue nulla leges erant, nut si leges essent eum crimen atrortas ducererur, quam ut fecundum le- .ges iudiearetur puniendum esse. In iudieiis publicis sortietantin inmerse Pratores, quom qui
que debere exercere quasionem, de vi, de a iarerior in extras dinariis coguoscebant aut Go .sus totus Senatus, aue Princeps , Aue Ι - - .
fus inbi intra c. lapidem, aut pos prat. vl-rra e. lapidem , aue in provinciis imperatoris Legati Aug. pro Prae. in populi vero Proconsules .
Ex quibus patet , I. Publica judicia instit ta esse de criminibus , de quibus leges laetae erant , & finita illis legibus poena , se cundum quas leges postulari posset a quo- cum cive , qui publici eriminis aliquem vellet accusare , nisi essent, quibus iure id haud liceret . a Ast extraordinaria iudicia em legibus publicis non orta ψ in. iitque quχ ilium de criminibus, de quibus aut nullar
a) Explicae id Macer: L. I. D. de pubi. iudie. ' Sie publica judicia oriebantur ex Sege Iuliade adulteriix, majestatis , de vi publica &Privata , peculatus , ambitus i &c. ,
316쪽
ueluti ctraordii totum surbi inciis Imi in popualiam d
317쪽
3 io Ant. Rom. Ad Inme. cadere in delicta privata, nemo non videt . Ceterum plura erant ejusmodi extraordinaria crimina, veluti sollicitatio alienarum nuptiarum , inquinatio lacuum , & aquarum publi- Carum corruptio , interpellatio puellarum desupro, abactio partus, dardanariatus , aliaque plura, de quibus Doctores ad Pandectis Lib. XLVII. TVt. XI, ct seq. III. Interdum & privatas & publicas caussas non magistratus cognoscebant , sed populus , & tunc e)usmodi judicia vocabantur POPULI . Privata rariora erant , publica paullo frequentiora , iisque inprimis majestatis , aliaque Gi mina vindicabantur, in quibus de capite civis Rom. quaerebatur . . Hinc eleganter Plaut. in Menachm. IV, 2. V, i 8. discernit iudicia, publica, & quae .coram populo exercebantur . En ejus Verba. --- Aur ad POPULUM , aut in IURE,
aut ad IUDICEM res s. Sed de his populi iudiciis sub finem tituli aptior erit dicendi
.IV. Ceterum Iudiciis publicis vindicabam tur crimina publica , quae vel adversus rem publicam fuerant commissa , vel rei p. salu- tem laedere , dignaque adeo videbantur , quae lege & poena publica vindicarentur. Prioris generis erant crimina ambitus , rem petundarum , vis publicae ; postenoris, homicidium, veneficium, parricidium , crimen falsi, adulterii, plagii . Car. Sigon. de Iud. II, z. p. s3 I. μα Non ergo omnia crimina judiciis publicis vindicabantur , sed ea , de quibus leges judiciorum publicorum exstabant
318쪽
Lib. IV. Tis. XVIII. stabant. Unde Macer. L. I. D. de publis. Iudi . Non omnia, inquit, iudicia in quibus crimen vertitur , is publica sunt , sed ea tantum, qua ex legibus iudiciorum publicorum veniunt.
ut Iulia maiestatis ista U. Ea crimina poenis vindicabantur, qua-I α rum octo genera Ciceronis auctoritate prodi- hi, an
dit Isidor. Orig. V, et , p. 93 4. edit. Dion. Go- n adve inhori domnum , vincula , verbera , rationem , ζ'
ignominiam , exsilium , servientem is Mortem. Quid da. DAMNUM alias &-vocatur . Initio mnum rei p. quum nondum esset pecuniae tanta copia, duarum oviuin & triginta boum suprema mulcta erat. Quum vero ea res Ob inaequale ammentorum pretium inaequalem - faceret mulctae aestimationem 3 naullo post exactos reges A. U. C. CCXLviri. lege Ateria Tarpeia constituti
sunt in singulas oves aeris deni , in bovescenteni. Geli. Noll. Apr. M, I. Dionys Halici X. p. 67 4. Fest. t e pecuintus p. 379. VI. VINCULORUM nomine veniunt vl. vla. compedes, pedicae, bolae, manicae, catenae, ςvi nervi, carcer . Carcerem primus ad terrorem civibus inferendum aedifiςavit Ancus Marcius,
Liv. I, 33. quamvis alii id tribuant Tullio It stilio: sed id forsan de arte cuceris intelligendum . Carceris enini locus subterraneus
vocabatur latomia vel laurumPa. Fest. hac voce . Liv. XXVI, 27. XXXII, 2 6. XXXVII, 3. XXXIM 4. L. I. g. 4. D. de aleat. Eius alia pars vocata Tullianum, alia pobur . Fest. hac voce.
Liv. XXXIX, 19. prior a Tullio rege exstructa , a quo etiam iste locus Tulliani nomen obtinuita videtur . Distinguebant vero Rom
319쪽
316 Ant. Rom. Ad Insie. ni, utrum accusatus criinen estat consessus , an inficiatus Ante confessionem rei incust diis liberis habebantur, siquidem vel ip1e inagistratus eos domi adservabat, vel alii privati nobiles eorum suscipiebant custodiam , ceu patet exemplis apua Liv. XXXII, 16. XXXIX, II 4. Sallust. de Beli. Catil. XLIX. Post consessonem vero rei in vincula publica conjicebantur , dum ferretur & exequutioni mand
Tetur sententia. L. s. D. de custod. is exhib. reor. L. a. C. eod. Ipsi carceri praeerat commentariensis , cujus erat , eos , qui in vincula publica conjicerentur, in commentarios referre , eorumque nomina Triumviris rerum capitalium singulis mensibus ingerere. L. utrici eod. Plin. mss. Nar. VII, 3 8.
VII. VERBERA funibus & virgis inflige
bantur . Et illis quidem Romani in castris , ι his in urbe utebantur, nec ab ullo temere extremum sumtum est supplicium , quin virgis prius in terga saeviretur. Liv. VII, Ist. Sed postea virgarum metu cives esse variis legibus liberatos , jam supra Adpend. Lib. I.
VIII. TALIONIS poenam iniuriis atrocioribus statuerant decemviri , quorum haec lex reliqua est apud Festum. Geli. Noct. Arr. XXI, a. SI MEMBRUM RUPIT , NI CUM EO PACIT, TALIO ESTO. Uerum quum omnes talionem hanc transactione a se amoliri pos-
c e Fustuarium supplictum ordinarium erat eorum qui ducem deseruerant. Cicero Phil. III, 6. Liv.
V, es. Quo ritu istud supplietum sumtum sit , do-eet Polyb. His . UI, p. 67o.
320쪽
LU. IV. TD. XVIII. 3r sent, neque credibile sit, quemquam adeo stolidum fuisse , ut oculum sibi excuti pro oculo , quam paci sci cum laeso , maluerit 3 facile est ad existimandum, etiam antiquist,
in is temporibus rarissimum apud Romanos fuisse talionis usum , tantum abest , ut eam sequiore aevo obtinuisse verosimile sit. IX. IGNOMINIA vel Censorum nota, vel IX. Igno. lege aut edicto praetoris inurebatur. Illam in nra. tamen paullo laeviorem visam opinor . Cicero sane apud Non. Marcell. I, 93. Censoris iudicium nihil fere damnato , ait , adferre, prater ruborem . De infamia, qua praetor edicto certos homines notabat, singularis exstat
digestorum titulus, ad quem Plura commentantur iureconsulti. X. De EXSILIO SERVITUTEQUE IMMExsiis, supra satis multa notavimus. MORS vel CL P, ik, , VILIS, vel violenta erat. Morte civili placi mora. bantur, quibus adimebatur libertas vel civitas, de qua re jam suo loeo actum est, nec haemortis species disserunt ab exsilio& servitute . Ast violonia morte, quae in primis huc pertinet , animadvertebatur in eos , qui extrem digni videbantur supplicio. Et antiquis quidem temporibus usitatissimum erat suspe
dium in arbore infelice. Quod supplicium
d) Infelix arbor Turnebo in Advers. IV,3. est stipes seu surra, eumque ea in re sequitur Sigon. d. Indie. III, 3. Ast Catoni & Plinio felices arbores vocantur, in universum, quae fructum serunt , infelices, quae neque seruntur unquam, neque fructum serunt. Cons. Ccel. Rhodis. Lect. Anr. X, 7. Brod. Misceli. IV, 6, - -