장음표시 사용
201쪽
Contra sic habeto. In poetica haec sunt Arist telis de imitatione verba: Imitari hominibus a pueris insitum est. Et hac re differunt ipsi ab aliis animalibus, quod homo est animal maxime accomodatum ad imitandum: Et perceptiones faciunt primas per imitationem: Et gaudent omnes rebus imitatione expressis. Idem rImitatio est aut mel iorum, aut peiorum,aut similium, tum quibus instriimentis, quae imit
tur : id est, q uas personas, tum q uomodo. Idein Rhetoricis ut etiam hanc tibi tergiuers tionem pr cludam Cum autem discere & admirari,& cetera id genus allicere animum, oblectare videantur: necesse est imitationes quoq; rerum gratas, ac periucundas esserpicturas, statuas, figmenta, S reliqua ad reprςse latione rerum ex preta. Quamuis interim res
illa, quam quis pictura, vel alio genere imitatur, iucunda non sit: solet tamen i mitatio ipsa, atq; expressio periucunda esse: quia videlicet non res illa,quae fingitur, delectat: sed affect tio artis,per quam efficitur, ut quasi probati ne qpadam,ratiocinationeq; comprehensa rei veritas & demonstrata videatur: ita ut per hilaquoq; modum perdiscere aliquid subinde contingat. Daniel Barbarus in Rhet. Arist. Cum
vero Pareat naturi animaduersionem artem
peperisse, manifestum est, cum omnes sciendi ardore teneantur, inuestigationem sequi: ab
202쪽
i inuestigatione obseruationem proficisci: a qua a deniq; omnis ars, & omnis scietia deducta est; si ut quod prius consuetudine de usu continere. a tur, id esset postea artificio comprehensum. et Haec non mihi alio videntur reserenda, nisi ad
I imitationem: quam si quis intelligi nolit,ocio, sa& inanis esset obseruatio earum rerum, in; quibus viri insignes & grauissimi aperte con-s sentiunt. Hermogenes Tarsensis,quam sibi sa- mam pepererit Rhetoricis prεceptionibus tr α dendis , nosti. Ex verbis illius mihi videor ii colligere momenti plurimum habere imitatio a nem ipsius iudicio, sunt autem haec: Nam etsis ingenio valemus, nihil tamen utilitatis inde cet: perimus, nisi,quo recte priscos imitemur,artis documenta noscantur. Idem de affectibus: lis Quod Homer secit, Thucydides imitatus est, a Demosthenes hereditario iure assecutus, Isocra tes quoq; tradidit. Idem de tragica orat. Tra gicam orationem Homerus docuit,& Dem 3 sthenes imitatus est. Quod attinet ad rationes, a quibus ab imitatione absterrentur difficultate, , quod ais : sic breuibus re mdendum. Non
propterea abiaciendum quod difficile,quia de speres te id assequi posse. Est enim ut Floratius ait quodam prodire tenvi , si non ratur
ultra; & laus est non exigua summorum vir , rum virtutes suisse et mulatum,licet quod in v i iis erat, non contigeris et Persectionem scilicet,
203쪽
& absolutionem eorum, quorum eperas insistere vestigiis . ouidius excitat imitatores , quando canit decorum contendisse. Sed tu Pantagathophile , quid tandem sanciendum natu is de probanda& tollendae medio imita-tatione λPant.
Estor demus non esse omnino reprehendendam imitationem , atq; finge me subscripsisto illis omnibus,quae ambitiola quadam congerie recitasti. Denuo id vocetur in controuersiam; unusne, an multi sint imitandi.
Ego vero ad Cicerone redeo delicias meas,& a te quiro, ubi nam sitas habeas rationes, quibus fretus ludibrio habeas eos,qui in verba Ciceronis iurauerunt, atq;' id habent ratum a quod uni probatum vident Ciceroni.
Comminisceris tu quiduis audacter : amn-gis licenter , lacatae tuae, & pigmentatae elo'quentiae viribus. Sed eripiam tibi pal marium quod caussae tu deberi statuis . Neq; id ago, ut te a Ciceronis complexu auellam: neque est quod blateres ea, quibus me damnati Cicer uis reum agas , etsi ex illorum es centuria, qui Priter
204쪽
i praeter casam fugiunt; id est, qui stolidi,& ametes dum unum vitium fugiunt, in aliud, & quidem grauius incidunt. Nam dum ego superstitionem illam in te reprehendo, qua ex unius inspectione Ciceronis Aristarchum agis , &' omne orationem respuis,ut putidam, quem' admodum ait Budaeusὶ qui non plane Tullia' nam phrasin redoleate tu me Tulliomachma , hoc est, eum putas qui aperto Marte Cicerouc velit oppugnare,& ab illo imitando eloquentis alumnos dehortari. Sed, ut dicam quod semtio si modestia in te vlla esset, admiratorem te potius, quod Budius docet, quam imitatorem profiterere Ciceronis. Diuinum enim quoddam est illius dicendi genus: quod qui se imitando exprimere posse sperat, is supra humanam conditionem videri potest spem suam
Fortasse te illorum persuasio obrepsit, quorum opinionem explodendam Quintilianus censet: qui putant mediocritatem praeceptorisi ad imita tionem esse faciliorem. Id propi ' minorum gentium scriptores putas esse de mst gendos, quos imiteris r ut ita bono stomacho x c ut eiusdem Quintiliani verbis utar) vivasit contentus, neq; temere supra vires nitaris.
205쪽
. Pant. Stulta calliditas, peruerse imitata pruden. tiam. Si corruptum haberem &obtusum inlit' terario gustu palatum,tu mihi vilissimo emptu huius generis obsonium magno indicares r&sortasse turdum pacto bubulam apponeres. Fa, cesse cum praua lita & captiosa scriptorum in- uersione. Non enim agimus hic de pueris, qui post prima Grammatices elementa Rhetoricis praeceptis mancipantur: de quibus agit Quintilianus eo loco, quem tu de sorte facturus periculum mihi obiectas.
Quorsum igitur sunt accipienda verba illa,
uibus non secus ac nimis audaces reprehenis eos, qui recta ad Ciceronem accedunt, ab
ipso ad bene scribendum, & sentiendum sum. Pluri exemplar Pant. Haerem' adhuc in vado: perstas tu in opinione,ut credas me dissuadere adolescentibus imitationem Ciceronis. Quapropter altius repotens tecum agam diffusius. Horatium memini prohibere in arte poetica, ne in arctum desilia simitatores , unde pedem referre pudor vetet. Seneca unum, tametsi pricipuum, negat imb
206쪽
tandum . Quintilianus, non qui maximε imitandus,etiam solus imitandus est. Addit praei rea:Quid noceret vim saris,asperitatem Iti,diligentiam Pollionis, iudicium Calui quibusdam in locis assumere λ Hinc puto te intelligere,praeposteram esse tuam in imitando rationem.
Videtur ne tibi is desilire in arctum, qui in Ciceronis voluminibus, tamquam in latissimis eloquentiae Germans campis,dispatiatur λRedi ad te Pantagathophile, de audi ab ipso Quintiliano, quod intellexisse precium est
erg. Ille,se,inquit, prosecisse sciat,cui Cicero valde placebit ris non pluuias aquas collirigit,ut ait Pindarus; sed vivo gurgite exundat, dono quodam genitus prouidentiae, in quo totas vires suas eloquentia experiretur . Nam quis docere diligentius, mouere vehementius Potest λ Cui tanta umquam iucunditas adfui eut ipsa illa, quae ex torquet, impetrare eum credas: & cum transuersum vi sua iudicem ferat, tamen ille non rapi videatur,sed sequi. Iain in omnibus quae dicit,tanta autoritas inest,ut dissentire pudeat. Hunc spectemus: Hoc propositum sit exemplum . Vide quomodo cohaereant Cum illis, quae tu carptim ex Quintiliano do
Promsisti.'Λtq; ne putes solos Latinos unius praecipui
207쪽
praecipui imitationem probare: adducam tibi Hermogenem, qui idem de solo Demosthene praecipit imitando, quod latini de Cicerone.
Is in eo libro ubi de formis agit orationis
loquitur ad hunc modum: Atq; eum nos maximὸ sequi necesse est, qui varia oratione usus est,& ex omni forma commista: cuius exemplo ceteras formas facile ostendere poterimus. Solus est Demosthenes, qui prae ceteris in oratione hac mist ura & varietate vlus est,nec alius quisquam,ut mea fert opinio,praeter eu m.Hoc igitur duce,de variis formis dicendnm est, cuius nemo methodum ac iudicium improbabit.
Quod Graecus autor de suo Demosthene, id Romani de suo Cicerone sentiunt, semperque senserunt. - Panta In surorem colluctationis te exercuisti Tulliominae. Sed malo nodo,malus quaerendus est cuneus. Dicis tu quidem ingenio tuo, sed ego alieno iudicio mallem. Obgannis securEnimis, &quq perperam intellexisti, aniliter hiaterando effundis. Qu3ndo non satis est tibi, semel audisse Quintilianum dicentem, non eum e se solum imitandum, qui maxime: neq; audaciam tuam retundere potest autorittas Senecat. Audi etiam alia, quae de imitationς tradit Quinritianus:qui cum aliquot recitassici Pri ne
208쪽
ii primae classis scriptores, adiecit: Ex his, cete- risq; lectione dignis autoribus, & verborum s sumenda copia est,& varietas figurarui & comina po0endi ratio . F ierine potest, ut tu unum his ii Quintiliani verbis intelligenduin putes Cicer ronem 3 Et quod in Gr corum hominum m a numentis peregrinatum te videri gestis, attens de quo pacto,& qua facit itate tibi anteuertam. ι Varietas, ait Euripides, omnium est voluptas. i Eam in eodem scriptore non reperies ita, quinis perpetua quaedam appareat similitudo. Euri-ι pides eodem de formis oratoriis libro,reserenisas te Hermogene, quem tu profers: Nos autem, eos in hac re sequemur, qui apud homines m d xime approbati sunt: quoru quidem commentatione admodum indigemus . Quod si unus erit Cicero maxime probat , nec alius quispia,
tuas partes tuetur Hermogenes riin 3utem, tulit videris. Idem de comica oratione loquens, i, ait: Harum exempla partim ex Comico, parii tim ex rarita, partim ex Rhetore capiemus .
iii Idem: Quod enim in politica, & delibera ., tiua , iudicialique oratione Demosthenes nobis erat, at Plato in pedestri oratione laus datiua , hoc idem Homerus nobis esse γε
209쪽
Quam fit firma tui argumenti basis, quam senecae autoritate sat superq; fultam credis 3e munitam, ex ipso Quintiliano primum doce-hor deinde aculeos persequar argumentati nis. Multae, inquit,de Seneca loquens , in eo Dntentiae; sed in eloquendo corrupta piaer rue. Hic scilicet videtur tibi consulendus super electu . Sed quoniam video te sermonem, vesiurgia potius quaereret Contentioso tenor praecinenti succentivum exibebo plectrum . Adrianum Cardinalem exacti iudicii virum
paullo ante nominabast en tibi repugnantem illius autoritatem,cui plurimum tribuis. Alio. Eum,ait ille utoruin lectio doctrinam quidem rarum conserre poterit, elegantiam autem , fenitorem verborum non poterit. Quin potius mixtura verborum , quibus illivsi postea fue-Tunt, omnem propE styrem incorrupti illius ιermonis,quem quis ex opti morum lection collegerit, breui quasi de manibus excutiet, barbamq; omnino reddet. Descisce tandem a te ipso i corneam istam fibram permitte molli
τι dc bonorum virorum sententiis subicit .
Reperisti fraudisti insidiarum in eodem venistis diuerticulum . Excerpis quod boni: db
210쪽
eis quod mali , ut est apud Comicum. Velim me saltem mollioribus dictis aggrediare, secundum praeceptum Homeri. Per autores,
quorum lectio nullam praestat orationi elegantiam, eos intelligit Adrianus, qui nunquam inter bonos sunt connumerati. Neq; enim putes me, dum multos dico, omnes promistud imitandos arbitrari. Collige te ad meliora ac tutiora propugnacular Quod enim tibi putas asylum, inde rationum de autor i tatum viribus nullo labore exturbaberis. Audi igitur e re centioribus non postremi M. Antonii Mureri iudicium de illis, qui ad omnes voces nauseat. quas ipsi non meminerunt se vidi sie in Cicer M. Ipse lib. Var. lect. fatetur se diu in eo errore versatum, ut, nisi qui aut Ciceronis aetate , aut paullo ante vixissent, autcerte illi qtati pares tuissent,non satis dignos arbitraretur, quo rum exemplo qui Latine aut scribere aut loqui vellent,niterentur. Sed postea, inquit,re tota mecum accuratius considerata, visus ipsi mihi sum nimio plus mihi sumere, qui de Senecas Liuio,Valerio,Celso,Quintiliano, llumet a, utroq; Plinio,Tacito,suetonio, Velleio,
Curtio, Lactatio, ali isq; eiusmodi scriptoribus, quos& ab iis ipsis temporibus,quibus Latina lingua floruisse diceretur, propius absuisse, resuo quemq; Rculo, disertissimos habitos esse