Bartholomaei Regij Todeschini Opusculorum liber primus. Ad illustriss. & excellentiss. d. Octauium Farnesium

41쪽

tionis commistio: Laudis quide in illis: excelalens sis licet: quomodo etiam illud: deo similis. Illa vero, ne mente saltas, habent nescio quid acrimoniae, ac vehementiae. Sciendum autem,tres esse modos,quibus de voluntate sua, atq; instituto quis decedat, ac deiiciatur. Vel enim persuasione, vel sallaiscia,vel violentia: siue enim persuasus, vel deceptus,quod ait poeta, vel priterit,uel superate siue inuitus , quod est imperio lubditum esset quemadmodum hic Agamemnon insurgit,nolle se quidquam pati ab Achille. Non enim , inquit, mihi anteuertes: Hoc est, non me su perabis mente fallens,ia est, dissimulans: neq; persuadebis,neq; coges,ut reddam Chryseida. Hactenus Eustathius. Sensus verborum Agamemnonis est: siue astute agas, non perficies, siue ad arma confugias, numquam mihi tantuiniicie, timorem, ut Chryseida dimittam.

CVr pectus Achillis hirsutum dixerit: nem' id temere confictum esse, credendum .

Eustathius: Quod pectus Achillis hirsutum dixit,id vel ab eo,quod densi in eo pili fuerint,

quales in multis, naturae calidioris cernuntum ubi etiam mensuram palmi excedunt pili.Vel Per

42쪽

s per metalepsim, intelligi vult prudentiam ri i scilicet,ab eo,q uod sequitur,id q uod pr cest it,

iudicans. Hiclutum enim illud densum inisti multis, perspicaciam notat. Quemadmodum enim pectus erat hirsutum, vel potius perspi-u cax, ita sana cordata suggerit consilia. iii Et, quod AEschylus ait,ex quo generosa nascunia tur consilia. Plura etiam huc pertinentia: quod si scilicet,in anatomia, pilosa inuenta sint cordar

ii Ruinctio XIV.

, illud temere fictum esse credendum. ὸ quod Achilli gladium nudanti pristo salis at Mane ruar quae capillis retraxit apprehensu. Heraclides Ponticus haec refert: In his versibus., obuius verborum est sensus. Quod Dea, . interim, dum gladium evaginaret Achilles, omni velocitate celerior, cilesti sede relicta,cedem committi prohibuerit. Figura plane gramphica, & ad viuum expressa,caesariem Achillis, a tergo tenaciter apprehendense Verum latet, 'mnino plendida quaedam, de philosophicat, scientia, si allegoriam scruteris. Et sane hoc mii 3QςO rursus apparet, quam ingratus erga ΗΟ- , i merum in sua republica Plato siti cum hinc sua de anima vinionem mutuatus sit. Vniue

43쪽

sam enim animam in duas partes distinxstas,tionalem, & rationis expertem , ut ipse vocat :Posteriorem iterum bipartito diuidit: alteram eius partem no in i nans cupidam,& alteram animosam. Tum singui is sua, vel uti domicilia destinat,certasq; in corpore sedes distribuit. Rationalem igitur partem in suprema capitis regione,tamquam in arce collocat: omnibus undiq; sensuu organis, ceu satellitib', munitam. Partis autem brutae animositas quidem circa cor versatur. Cupiditatum vero appetitus in te cinore. Haec ille per allegoria in Phςdrobequis aurige confert, his plane verbis euidenter Usus r Alter igitur ex ipsis melius constitutus est: specie rectas, articulatus , alta ceruice ,re' simus, albus adspectu, oculis niger, honoris a

mans, cum rem perantia, & verecundia , vera

florie studiosus,& nul l is ni mulis egens solaq;

ortatione & ratione regitur. Hic Plato de una parte animae. De altera Vero sic inquit: Alter obliquus est, impetuosus , te' mere sertur, robusta ceruice, collo breui, si malacie, colore nigro, glaucis oculis, &subcruentis, iniuriς ς arrogantiae plenus, circa aures

hirsutus , surdus, flagello simul/stimulo v recedens.

Ceterum rationalem anim partem reliquarum aurigam secit, ita inquies: Porro de principe animae nostrae specie ita est sentiendum. Nemri

44쪽

HOMERICAE. 33

Nempe hanc Deus, ut daemonem, nostrum s euiq; tribuit : hanc in summa corporis arce seu dem habere dicimus,atqiadclli cognationemai a terra nos tollere, tamquam animalia, caelesti iii Potius, quam terre semine nata. Ηqc sane om- l nia ex Homericis carminibus, ceu fonte quo . si dam, in suos dialogos Plato traduxit. Sed pri-al mum de brutis partibus considerandum est. a Nam quod iracundia, seu animositas circa coea sita sit, Vlyses aperte ostendit, cum procis ira si tus, cor pulsat, ceu domicilium quoddam, ia: quo improbitatis odium habitaret. v Et PMina quatieni, animum repreheηditis aitq; rii Moc quoq; sustineare quondam grauiora tulisti. i Sic istam partem alloquitur , a qua sons si animositatis scaturit. Quin etiam Tytium

Jovis nuptiarum amore captum ea parte luere ii poenam facit, quae primum de libidine cogi. uerat. i Epar ei vultur mordens rodebat utrinq;.s svamobrem mmere Uu4 enim 'trat quondam catenis

amores.

a tollicitare Iovis Lotevam. Quemadmodum enim legissatores manus par, ricιdis amputant, illa praecipue partem muti ut C tantς.

45쪽

lantes, quae scelus commisit: ita Homerus,eum cuius iecur deliquerat, iecinoris poena afficit . De brutis igitur animae partibus, hoc modo philosophatus est. Restat inquirendum, in quo loco pars rationalis posita sit. Caput itaq; iuxta Homerum, maxime principem in

corpore situm obtinet: unde eius, tamquam dignissimi nomenclatura uniuersum homingappellat, per excellentiam reliqua simul innuens Vt,cum dicit.

Tale caput caussa ipsorum tellure iacebat con

' ditum.

Et manifestius de Nestoris equo scribens potissimu hanc esse parte declarat his verbis. Qua parte cerebri caprona pendent vulnus Iethi i-

cum fit

Eamdem vero sententiam sub inuolucro co- firmans, de Minerua haec tradidit. Cum enim Achilles ira plenus ad serrum rueret, obtene-hrata ratione,qui in capite manet, ab iracudia pectus obsidete, ac indignante ebrietate menx ad meliorem statum, & sobrietatem paullatina se recipit. Coniuncta autem prudentiae poenia ludo, iure in poesi Minerua existimatur.Pr pemodum enim eius nome non aliunde,quam ab intellectu sormatum videtur r ut Minerua Gricis ' vocetur tamquam . Id est ,

contemplatrix ,& nihil non purissimis r ii nibus

46쪽

a nibus perspiciens. Quocirca , α virginem i. ipsam permanere voluerunt. Nam prudenties vis incorrupta perpetuo durat: nec ulla potestat macula contaminari. Hactenus Heraclides ,

ia ab alio latine redditus. Si iusto plura videi, huntur, caussa est , quod nolui mutilam is mancam afferre autoritatem . Idem Heracli- des subdit: Nihil aliud Minerua est, quam perfocta prudentia . Itaq; iracundiae , quae Achillem inflammaverat, veluti remedium s ad extinguendum malum adstitit. Retro Peliden traxit fauente capillo. Huc a Pertinet, quod apud Xenophontem lib. I. re

si xum Graecarum , Mindarus non, nisi lacrificio Prius Mineruae facto, classem deducit in mare . Opem laturus Dorico . Nempe ne quid inco sulto ac temere moliretur .

, Plato in Alcibiade, vel, de votor Cum Aiai, cibiades percontatus Socratem esset his veris, bis: quando erit, o Socrates, & quis praecepta tor Socrates enim dixerat , expectandum. esse , donec disceretur iucundissime enim hunc hominem, quisquis erit, agnoscam : reqji spondit Socrates hoc modo: Hic est cui tu cuinia rae es. Verum mihi videtur, quemadmodum ii Diomedi Minervam,inquit Homerus,ab Oci 4, iis nebulam abstulisse, ut discerneret Deum ab ι homine, sic & ab animo tuo prius oportet ij, siauincm, qua nunc Offenditur, auferre. , C a Pluta

47쪽

Plutarchus in libro de Homero sic teribite Quomodo autem repugnent sibi inuicem ea, quq contrariae sunt naturae , id occulte indicauit poeta: Homerum intelligit ubi Deorum aduersos ordines describiti Graecis Partim, a partim Troianis auxiliantium , singuloru vim, sub inuolucro, proponens. Ac Apollianem quidem Neptuno opponit, calidum secum , frigido humidoq; t Mineruam vero Marti, ratione praeditum ei, quod rationis est expers: hoc est, bonum malo. Apud Herodotum in Polymnia , Xerxes Mineruae Iliadi mille boues immolauit . Quod similiter eo reserendum arbitror , neo quid temere, ac tumultuaria opera aggrede

rentur.

Mitto superstitionem illam priscam i quae huc pertinere videntur, ea adscribo.

QVid lateat in secessu conuitiorum , quae

in Agamemnonem iactat Achilles. vino gravis r hoc est ebrius, caninos oculos ha

hens, cor vero ceruinum. An haec etiam cer

to quodam iudicio Agamemnoni tribuerit ran ex animo prosecta sint, quem furor ita occupauerit, i decorum cernere non mi istito Eusta-

48쪽

HOMERICAE. 3

Eustathius in uno, eodemq; versu, ait tripli. Ei contumelia Agamemnonem afficit Achilles . Cum per incisionem, vel, ut Grammatici loquuntur , oratione commatis distincta , haec Proserti Vino grauis, canis oculos habens , cor vero cerui. Vino grauem appellat Agamemnonem , ac ebriosus inteli igitur, quod ad vinum aliquando proeliuis est inuentus. Viris enim sortibus ut probrum obiicitur vinolentia: non strenue pugnant , neq; generosos

sese praestant ebri l. Plato in dialogo de republica, ebrium ait,

animum gerere tyrannicum. Plutarchus in quaestionibus conuiuiaIibus , sic loquitur: At verba temere fundere ob tueri stolide, vel tacere, ea ex temulentia, dc ebrietate oriuntur.Neq; virtuti ac militari di

sciplinae, sed mingatq; populi vigilantis serendum est acceptum, quod apud assenophon tem, de rebus Graecorum Thrasidaeus, qui sese vino ingurgitauerat,auxilio populi,seditiosos aggressus superauit & eiecit. Athenaeus ad alia conuitia pergit . Athengus libro decimo dipnosoph. omnlisum malorum metropolim scribit esse ebriet

tem .

Opposita sunt, inquit, caninos oculos h here, cor vero cerui. Est autem antitheton. schema rhetoricum: quasi dicat eum esse aud

49쪽

cem ut canem: timidum vero,ut ceruum . Ad

dit pr terea Eustathius, quod eum appellauerit impudentem: atq; eum locum ad hunc modum interpretatur: Impudentem dixit, pr pterea quod paullo ante, grauia quaedam ac contumeliosa in Achillem effutire ausus esset. sa. inter ipsa pericula, ubi strenui bellatoris opera pretcipue requiritur, sortissimu heroem conuitias incessere, impudentis est, ac stupidi imperatoris. Impudentia etiam ad oculos reserenda est caninos. Timidus dicitur ab Achille, quod plerumq; suasisset sugam . Veteres aiunt Isocratem haec tria bona de Conone Atheniensium duce testificatum: diligentiam, fidem , & rei militaris peritiam . Colligens autem Achilles, quae illis contraria, testatus est ea inesse Agamemnonit scilicet ex vinolentia negligentiam: ex impudentia perfidiam in populum: imperitiam rei militaris , ortam ex timiditate.

XVI.

AB surdum videtur, quod Iouem a Iunone. Neptuno, et Pallade vinctum asserit i Poemate. Etiam hoc, quasi paradoxon excutiendum est. Heraclides Ponticus per allegoria dici existiniat. Verba eius sunt: Grauissimum hoc Homeri

50쪽

Homeri crimen suerit,& modis omnibus damnandum r nisi fabulae inuolucrum proposuerit, ut in sequentibus apparebit: quod ut Achillis ad Thetidem verba sonant Iouem omnium principem. cum 'peri vellent duris constringere

vinculis.

Minerua,

centimanum accersens in coelum, Dis Briarea IMaeona vocant homines. Ex hisce verisibili dignus videtur Homerus, qui non solum ex una Platonis Republica abigatur,sed ultra Herculis quod aiunt extremas columnas,& invium Oceani mare. Sum mus enim Iuppiter tantum non experitur vincula r& insidias ei moliuntur, non Titan es , neq; audacia Gigantum in Pallene monte, sed ipsa Iuno, tum soror eius, tum coniux t frater Neptunus aequalem cum eo mundi paristem gubernans, nec indignatus contra nimium arrogantem sibi Iouem, neq; metu motus, ne honore debito priuaretur: & cum his tertia. Minerua, per easdem insidias, in patrem si .mul ac matrem impia. Verum , ut opinor,

multo absurdior Ioui liberatio contigit,quam

c insidiae.