Bartholomaei Regij Todeschini Opusculorum liber primus. Ad illustriss. & excellentiss. d. Octauium Farnesium

51쪽

insidi . Nam Thetis Briareus vincusseum liberarunt. A talibus enim sperare saluatem, & huiusmodi adiutoribus egere, indec tum est. Ceterum ad excusandam hanc impietatem , unicum existit remedium i si faba. Iam allegorice confictam probauerimus. Naar primitiva, & antiquissima omnium nati ira his carminibus sancte insinuatur: & naturalium de elementis dogmatum unus ac primus autor

Homerus esti singulis, post ipsum, suae cuiqΦopinionis, quam ipse inuenisse existimaba tur, prεceptor . Thaletem enim Milesium primum aiunt, rerum omnium,& mundi totius generationis primordium , aquam asseruisse. Etenim aquq natura, cum facile in singulata mutetur, varias formas induere solet . Nam pars eius evaporans, aer stir cuius iterum tenuissima portio succensa , in aetherem abite subsidens autem aqua, & in coenum conuersas tellus euadit. Quapropter aquam, ut quq ia- ter quatuor elementa maximἡ caussae rationem haberet, elementi nomine prς ceteris diis

gnatus est Thales. Sed quis huiusce opinionis autor est An non Homerus qui dixit.

Oceanus cunctis, qui dat primordia

Hactenus Heraclides. Sed quia multa nimis alte repetita scribit in hunc locumr n odiosis ambagibus fatigetur lector, ego carptim

52쪽

ptim reseram , quae ad rem praesentem saceria videbuntur. Reliquum est, inquit, post longam verborum seriem, ut dispiciamus; anconatra 1ouem stritictet insidit,elementorum enumea rationem coni neant, naturalemi speculatio

nem tractent. itaq; philosophorum probatissimi quique de uniuersi duratione in hoc cotis ueniunt: nihil perturbandum fore, quamdia

concors harmonia quatuor elementa connectat, nullo alias nimium priualenter sed suum ingulis ordinem,quem sortita sunt, procuran. tibus . Si quod autem inter ipsa prςcellueritam per tyrannidem plus, quam par est, occupa

Derit, tum cetera confusa potentiae superantis .

di vim facientis concessura esse. ut, si ignis quidem subito efferbuerit , omnia simul peri iura gammisi sin aqua uniuersim eruperit,maridum diluuio interiturum . in istis versibus igitur perturbationem quandam uniuersi latis Imminetem Homerus innuit. Nam Ioui potentis simae naturi ab aliis elementis insidiae struuntur: scilicet a iunone aere, & Neptuno aqua, se Minerua terra,qui rerum omni uni opifex est

sunt autem sσc elementa sibi cognata, propter mutua commixtione: illis deinde propernodii perturbatis, & cofusis operii tui it prouidelia rqua bona ratione Thetin appellauit Homer'. Est autem ducta Thetis, ut videtur, απ. ινην, idesti a dispositio et ipsa.n. uniuerso

53쪽

commode disponite & intra certos limites es menta coercet. Sociam vero habuit vim sorte r Graeci dicunt multisq; manibus munitam. Res enim tantae col lapsae, quomodo possent aliter, nisi magna violentia restitui Sic igit inexcusabile illud crimen de vinculis Ioui allatis, naturalem allegoris speculationem c 5-tinet. Haec Heraclides. Eustathius in commentarias suis Gnecis sic habet: Hic autem Achilles iucundam affere

enarrationem, reserens matri, quae ab ipsa audierat. Ait enim, Saepe ex te audiui in Megaris patris haec dicentem. Quemadmodum in alias apud poetas, humanis affectibus tangitur genus deorum, ita etiam circa regnum. Iuppiter enim cum sit seuerus, habet insurgentes alios in ipsum, qui tumultum excitant tyrannidem affectantes. Fabula igitur hoc habet: Iouem eolligare volebant, Iuno, Neptunus, & Pallas 'ςn . Iuno quidem,stcundum poetas,propter zelotypiam e quoniam cum ipsam gloria antecelleret, conubia leges violaret, multisq; sese mulieribus comisceret. Neptunus autem litem de illis intendebat, quae ad mare pertinent. Pallas, quod se sorma pr stantem,& ex ipsius capite genitam a Vulcano violari passiis

esset. Et deinde subditi Absurdum esse aiunt , Palladem filiam Ioui patri insidiatem fingere rquam is assectu paterno tam vehementi prosequaturi

54쪽

ia quatur. Allegoria autem per Iunonem quidem 'it aerem hoc loco intelligit: per Neptunum ele

, a mentum aquae : per Mineruam turram: quae

ii Athena dicitur: quasi ab G ει, florerer&propinii terea aiunt, Mineruam dici ἐργανην. Terrae enimii proprium est operari, rem, R fortunas augeresai victum suppeditare t Iouem autem suprapositum omnibus aetherar Thetin autem, quasi θέσην.

il id est, situm atq; ordinem uniuersit Briareum

vero centi manum , solem.qui multis manibus

ii potens operatur in inferiora. Et paullo, post ta personis igitur, de quibus die iam est, per alle-ὶ goriam ita acceptis,fabulae mysterium sic quo is ti dammodo, ut quam breuissime, habet. Nihil l prohibet, quin aether, Iupiter cum at iis eleme- tis in seditionem veniat,ut sursum deorsum seis rantur omnia, & confusionem qua ndam patia- tur uniuersum: nisi Thetis, hoc est,ordo ac dina positio uniuersi, secundum naturam, cogat ip- η sa elementa, manere in loco suo, per centimais, num, hoc est, solem. Hactenus Eustathius ria Plura, quae persequi otiosum fuerit.

orro id sane ridiculum,quod Iou I mul Ieriis I brem eiulatum affingit, atq; impotetiam e. qui Sarpedonem lugens queritur,quod ipsum ii morti criPςrs crudeli non possit. Heraclides

55쪽

ponticus sic ait:Lachrymqob Sarpedonis moristem effusae, non quidem tristitiam Dei mentiuntur e qui vel inter homines vitio dantur i sed

ei , qui mentis aciem intenderit, occultae veri tatis rationem osserunt. Non raro enim in m

gnis rerum mutationibus, prodigiosa signaia apparuisse tradunturi ut suuii & sontes alia quando sanguine inquinati: quod in Asopo & Dirce quondam visum e sse antiqua fama perhibet. Quin etiam sertur, ex nubibus gubias distillasse , cruentis insectas maculis. Quoniam igitur immutatio pugnet subitam Barbaris fugam excitatura erat:& Sarpedonis fortio simi viri mors instabat, prodigia quaedam calamitatem tantam praenuntiarunt, &sanguis neq gutti in terram fluxerunt. Istum itaq; imbrem cruentum, allegoricὰ lachrymas aetheris nuncupauit: non quidem a Ioue,qui luctu nulisto afficitur: sed superne lacrymosa pluuia eis D. Hactenus Heraclides.

VT taceam deorum contentiones,& magnas aliorum: cum alias, sciscitari libet, cur non solum Minervam Marti opposuerit, sed hunc etiam ab illa, hoc est virum, & qui.

56쪽

ii Eustathius, Athena,inquit, prudentia ,scilis cet, manu apprehensum, qui Troianis opem ii serebat, impetuosum Martem, nempe ratione ii Carentem audaciam educite pugnat quasi iam sit bruta temeritate extincta paulatim Troianis., simul etiam ipta Athena recedite propterea ii quod Graeci. qui sanae mentis erant, nondum , esset opus consiliis; neq; consultationibus: Sedit actionibus robustis ac virilibus. , Idem Eustathius alibi sic scribiti Mineruat autem: Marti secundum naturalem quandam j consuetudinem opponitur. Quis enim nescit, Athenam, hoc est , naturam intellectualem acii rationalem audaciq rationis experti contrari- . am 3 Cum impudentia sua inserior est moechus Mars: superior autem virgo Athena: atq; haec. ipsa sodalem, ac contubernalem brutae audariciae feminam Venerem, manu pingue pectus eius tundens prostrauit. Hic Eustathius.

Heraclides Potic t Minerua,& Mars mutuo contendunt: hoc est,prudentia,& stultitia. Atqui nullo pacto conciliari potest inimicitiarationis, optima quqq; discernentis, & caecae imprudentiq. Ceterum talem pugnς euentum

diffiniuit, qualis utilissimus erat humanet vitae futurus . Non enim amens & attonita stoliditas prudentia superior euasit e sed Mineruan Martem deuicit , atq; in terram strauit. Siqui' de omnis malitia humi iacet in imis barathrisu abie.

57쪽

abiecta; vitium pedibus calcandum, omniqἶcontumeliae obnoxium & subiectum est. Quin& Venerem, id est , intemperantiam , simul cum ipso prostrauit.

CVr Iouem mendacem, & fraudulentum fingat, qui per somnium Agamemnoni

pollicetur victoriam: ut ad pugnandum excitet, ac clade afficiat. Priterea tactiosum eumdem ostendit,qui Achilli honorem, reliquis Achiuis exitiu moliatur. Sic. n. scribit: Cogitabat animo , ut Achillem honoraret: multos autem Graecorum ad naves perderet.Et mox, Nune caρies νrbem amplam. Hic plane reum vanitatis facio illum An xarchum,de quo apud plutarchum : Eius enim ad Alexandrum haec sunt verba: An tu Alexander, veteres sapientes ignoras, Ideo als Identem Ioui iustitiam secisse, ut quicquid ab Ioue decretum , sancitumq; foret, id iure tactum videreturi Haec,scilicet illa iustitia Iouis quae uno seruato, ceteris omnibus capitis crea- . re periculum , atq; funditus euertere , Pul

chrum putat. . m. m.

An propterea id fictum a poeta, ut affectu humanos tribuat Iovi, qui pater Apollinis, iniuriam filio illatam concoquere, dia ferro

58쪽

iii Non possit. An vero ad illud respexerit: Qui , maxime sepientia ,& bonitate excellere creis is riuntur , illi ipsi in articulo rei gerendς cespitant : ibi fluctuant animis,incerti consiliis, ubi in cardine periculum: ubi sapientia, & bonitate opus esL Tunc demum alios sese praestant, atq; haberi existimariq; voluerunt. An vero, superstitioum somniorum interpretatio- nem; vel potius ad temeritatem illorum sitii τοserendum, qui antequam rem sint aggressi, ii certum sibi, & optatum pollicentur euentum.

4 Plato in Dialogo a. de Repub. seu de iustor

At nullus stultorum,& insanorum Deo ami-

i cus est. Et mox et Multa istitur ab Homero di- , cta laudantes, somnium ab Ioue missum Agamemnoni non laudabimus. In fine dialogi, ata concludit: Talia quaedam, quoties de Diis ρ dicentur, protinus reclamabimus, & exsibi, in bimus.

, Eustathius: Poeta, ait, his versibus seme-ii tipsum figmenti autorem facit,de somnio, quo

ii decipitur Agamemnon. Iouem autem vocat uam ipsius mentem. Nunc,autem dictionem, iii apud anti Ityos , tria tempora significare , id. Iciendum est: primens, praeteritum , & suturum. Cum autem dicit nuncius in somnis,. ii 'v's Troia capietur, intelligi vult, hoc anno, ii icilicet decimo . Id perperam interpretatus ii Ag mςm naeo ipso die se Troia potiturum

59쪽

Hre credidit. Somnium enim ingeniose fictum est , quasi oraculum, quo oblique significatur ,

di tegitur veritas.

Macrobius lib. r. de Somnio Scipionis haec scribit i Diuulgatis etiam docemur exemplis. quam plend semper cum praedicuntur futura . ita dubiis obserantur: ut in diligens scrutator, nisi diuinitus ut diximus impediatur,sub esse reperiat apprehendenda: Iestigia veritatis. Vt ecce Homericum somnium a Ioue, vedicitur, mitam, ad conserendam suturo die cum hostibus manum , sub aperta promissione victoriet , spem regis animauit. Ille velut diu ianum secutus oraculum, commisso praelio,am insis suorum plurimis, vix aegreq; in castra re meauit. Num dicendum est, Deum mandasse

mendacium Non ita est.Sed quia illum casum Graecis fata decreuerant, latuit in verbis sonu, nia , quod animaduersum, vel ad vere 'ince dum vel ad cauedum saltem potuisset instrue ,re. Habuit enim pret eptio, ut uniuersus pro ducςretur exercitus. At ii te sola pugnandi hort*tione contentus, non vidit, quid de producenda uniuersitate praeceptum siti pretiermitasoq; Achille, qui tunc recenti lacessitus mi iria , ab armis cum stio milite feriabatur , rex

progressus in praelium, & casum, qui debebatur, excepiti & absoluit somnium inuidia metiendi non omnia de imperatis sequendo. H Δοmih Macrobiu.

60쪽

QVid eo commento sibi velit Homerus,quo

Helena Alexandro, arte atq; opera Veneris, illegitime conciliatam fingit. Heraclides ponticus hanc quastione ita solauit vi dicat, Vcnere Graecis dici αφροδι7ην ' quae dictio,iribus litteris mutatis, hoc est, fultitiam sonat r quae in affectibus amatorias principat um tenet: ea semper conciliare ,& ad ministrare solet iuuenile desiderium. Eadς &locii inuenit idoneum , in quo Helenae thronucollocaret, &variis lenociniis utriusq; cupiditate incitat. Alexadro quide adhuc amatori affecto: Helena vero poenitentia duci incipiente. Quaobre,cum ab initio cotradixisset,landecedit, inter duos affechus distractar amorem inqua, in 'lexandrii, & reuerentia erga maritu. Lactati amore Dea ideo fingi credit,oe lena suerit,qui arte meretricia prima instituerit.

Alia per Venere intelligi volui illa voluptate, qua animus e similiu coniunctione suturam praesentit: quare credita est Dea animoru conciliandoru. Dicitur risus amica: quia per laetitiam concit latur amor.

. Eustath ius ait, Venerem dici ἀ- φν quasi