Bartholomaei Regij Todeschini Opusculorum liber primus. Ad illustriss. & excellentiss. d. Octauium Farnesium

61쪽

a uastio XXI.

T Emere ne,an certo iudicio finxerit nouem praecones,qui turbam sedarenc in concio

ne excitatam.

Eustathii interpretis verba in huc locum ita

sonant. Poeta erga novenarium numerum quodammodo videtur assectus. Praeter alias enim rationes, quas afferunt antiquit quod scilicet quadratus sit, ac perfectus, e persectione te narii multiplicati in seipsum: etiam propter Musas,quae hoc numero comprehenduntur. Antiqui autem ἐννεαιδα, hoc est novenarium,tam quam imparitate praestantem commendant, diuisum in tres ternarios,quorum quilibet rurs' tres monadas seu unitates continet. Pronus ita valde est ad hunc numerum poeta'. Propterea hic etiam nouem ait esse praecones. Mox subdita Quidam vero conantur hunc novenarium praeconum historice reddere. Deinde enumerat

omnes.

QVorsum Homerus induxerit Thersiten in

formem ,& loquacem. An, quod Plutarchus innuere videtur,in CO-

62쪽

HOMERICAE . fr

mantario de Poetis audiendis, ut Menderet Poeta , saepe usu venire, ut in multitudine confusa,improbi cernantur,audaces,ac temerarii,s qui ore perfricto obturbent,garriant,quq nihila ad rem faciant, vel plane simi obfutura , quae in coluitatione posita, si nugis illorum pate

al aiat aures.

i Eustathius id hoc modo interpretatur: Poeta inquit, docere volens , nihil esse noui, neq; adii: miratione dignum si in excellentium virorumi multitudine inueniantur aliqui improbi, disso si Iuti ,omni correctione superiores quemdam finis git Thersiten, idq; per digressionem hominem, intempestiue loquacem,conuiciatorem, nuga s torem Odiose garrulum:qui garriendi liberta- is te Praeter decorum abutens, optimis quibusq; il aequiparare se non vereatur. Qui ceteris Grae, cis,iuxta praeceptum Vlyssis sedentibus,ac racentibus,solus sit ausus garrire .Est autem Ther sites eiusmodi, qualem ipsum indicat nomen rii nempe audacter impudens, impudenter te me rarius . Thersites enim dicitur a Mρσω, futuro Aeol .verbi id est calefacio. Hacten' Eustathius. Adde huc:ex etymologia Thersitae nominis erui potest hic sensus: ut intelligas hominem temerarium, qui calore quodam, hoc est, , inconsulto animi impetu praeceps feratur, quis vocent actetus, sine ratione.

Diuil

63쪽

DE Eride contentionum Dea, quae initio

parua eo usqὲ crescit, ut Coelum vertice

attingat, facilem esse coniecturam inquit Heraclides. Quippe quod leui de causa orta

contentio, plerumq; in maximos clamores. magnamq; litigantium calamitatem excrescat. Ceterum id no per oscitantiam pretiereundum censet, quod Deos introduxerit saucios .Veneis rem enim atq; Martem a Diomede vulneratum esse ait.

Huic quςstioni,ac quodammodo paradoxo, hanc affert expositionem. Nos; inquit, sigillatimirationem reddemus a philosophia minime alienam- Nam DionWdes cum socia Minerua, hoc est, prudentia, Venerem , quam poeta Την Graece , quasi ἀορο-νην, id est,stultiti3 vocat sauciauit. Non quidem Deam aliquam, sed pugnantium ba barorum imprudentiam. Etenim ipse ut Per omnem disciplinam militarem versatus , di partim in Troia, toto decennio prudenter Pugnis presectus, facile persequitur: barbaros Illi vero sensu & ratione minime pollentes , ab ipso fugantur: tamquam. Diuitis in stabulo pecudes viri. Multis igitur vulneratis, Homςrus allegoxicu

64쪽

tice barbaram imprudentiam a Diomede fauciatam i ni rod v x it. Haec Heraci ide s. Mihi Diomedes sonat, Iouis consilium. Hinciam tibi reliqua colligere licet, si qua in te mi- ca salis. α Heraclides pergit in allegoriis r similiter inii quit,& Mars, κρηΠGraecὰ dictus, non aliud est, quam bellum: Παρα et νῶρην, id est, a malo, damno, denominatus. alias huc nominis ra- , tiones adscribere piget. Manifestum auteni hoc fit ex eo, quod ipsum appellat. le Insanum, praesensq; malum, nunc partibus istis, Nune aliis socium. , , Et post paullo: Vulneratus est autem a

Diomede Mars, non alia parte , quam ex- . tremum in ventrem r atque id probabiliter. , Quoniam is Τα-, hoc est, partem aciei ho i stium inanem,nec admodu munita aggressus, , facile in fuga coniecit barbaros. AEneum veroli Martem vocat, panoptias militum significans. Erat enim rarus olim usus serrit sed uniuer- sum corpus aere tegebant. Id aliis socium. coecabatq; ocnlos galearum splendor ab are . , Thoracumq; politorum nuper Exclamat autem Mars vulneratus r suantum siue nouena virum, seu millia clamau- Dena simul. Et hoc etiam signum est plurium in fugamia conuersorum hostium. Non enim unus Deus

65쪽

s QUAESTIONES

tantopere clamasset: sed quae fugiebat innumera barbarorum phalanx. Iam igitur euidentibus argumentis , singulatim monia strauimus , non Martem a Diomede vulnera. tum, sed ipsum bellum .

umestia XXIV.

QVomodo cohaei eant illa, quod Thersiten ait inimicissimum Achilli& Vlysii: Et

mox eundem inducit fortitudinem Achillis pridicantem. Haec plane pugnantia videntur. An eo reserendum sit, quod vecordes & imbelles, quos oderunt, metuunt,& quos metuut, iis praesentibus blandiri,laudes eorum canere in ora solent: absentibus msidias struere numquam cessant. Eustathius haec reserit Dicit autein maxime

eum Vlysii & Achilli insensum : iuxta prouerbium enim sapiens sapientem quςrit: stultus amat stultum. Hoc autem indicio est, eu esse Pessimum : qui eni in optimis inimicus est, ille necessario pessimus. Addit praeterea Thersiten hic protulisse de industria, ut risum captainret: Achilli & Vlyssi contemptui, ac deindeis verberibus cetium fuisse.

66쪽

ὸ lils

uactio XXV.

DE laboribus Herculis, quid sentiat Heraci ides,adscribere libet. Spero enim hac lectionem simul,& voluptati & usui fore,si quis non hebes accesserit. Heraclides hec affert: Ceterum, inquit, de Hercule, non existimandum aliqua corporis facultate prsditum,priscis temporibus tantum efficere voluisse. Sed vir prudens, & initiatus sapientia coelesti,ceu profunda caligine submersam philosophiam illustrauit: quod & Stoico

rum praecipui fatentur. De reliquis igitur certaminibus eius, ab Homero non memoratis , quid attinet ad ostentandum ingenium, multa. Pr ter propositum, verba sacere λ Cepit aprum: hoc est, versante ira inter homines intemperatitiam: & leonem domuit: videlicet impetum te mere, quo non decet,ruentem. Eadem ratione, cum brutam iracundiam coercuisset, corianumtam taurum constrinxisse existimatus est.

Timiditatem quoq; ex vita abegit: quod per Cerauniam ceruam innuitur . Et certame quoddam indecens nominatu subluit, repur gata , qua prius laborabat, faeditate. Super uit, & volucres: nempe ventosam spem , quae vita hominu subinde nutrit. Et fimu plurimu . euessit; di multis capitibus preditam hydram

D superauit,

67쪽

superauit: quae abscissa,rursus incipit subnasti hanc, veluti , G--ideitii inperitiatmqtiandam per ignem, videlicet, per admonitionem excidit. Quinetiam Cerberus triceps insolem productus , non i nepte tr i partitam philosophia innui . Sunt n. philosophiae partes,rationalis,

naturalis, moralis: quae t aquam ex una ceruice

prognatae, tripliciter deinde iuxta caput diuiduntur. Vertini de ceteris quidem certamunibus Ilaec breuiter dicta sufficiunt. Iunonem vero ab Hercule vulneratam meminit Holneis rust hoc pland nos docere volens, quod aerem turbulentum, & singulorum mentes sua cal igine offuscantem, primus Hercules diuina ratione usus discussit r uniuscuiusq; hominis ignorantiam multis admonitioni b. vulnerans . Quocirca ex terra in coelum sagittas emittit. Qui uis enim sapientiae studiosus, in mortali ac terreno corpore,mentem instar sagittae elatam ad sublimia dirigit . Artificiose autem haec verba adiacentrTrigemino feriens telo. Vt breuiter omnem philosophiam in tres partes distinctam, per triquetrum telum denotaret. Postridie autem Plutonem quoq; iaculatus est. Nullus enim locus invius est phil sophiae. Sed post coelum inuestigauit infimam naturam , ut ima quoq; cognosceret . Itaq; bscurum&cunctis homulibus invium Orcum

sapientia

68쪽

a iil

sapientit telum prudenter emissum perspicue discrevit. Putae sunt igitur Herculei manus a cunnis aduersum Deos sceleris : & Homerus omnis sapientiae princeps , allegorice posteris singulatim haurienda reliquit omnia , quae primus ipse philosophatus est Hsc Heraclides. Apud Plutarchum Argiuus Nicostratus ne gauit eum , a quo sollicitabatur ad res parum honestas, sobolem Herculis esse . Illum enim mu ltas oras, ut scelerosos sustolleret, lustrasset hunc probos facere improbos. Aristoteles libro tertio de republici, Hercitalem , ait, ab Argonautis incursu relictum, sci licet sinuidiae caussa: quod illorum virtute longo interuallo superaret. Iderii asserit etiaHerodotus in Polymnia. Apud Platonem in Euthydeirio, seu litigi so, Socrates Dionysodoro respondens ait : Cur non duos fugiam 3 Hercule quidem multo sum imbecillior, qui pugnare simul non valuit adouersus hydram sophisticam: cui propter sapia entiant, pro uno sermonis capite amputatos multa repullulabant. Apud Xenophontem lib. a. de factis, dictis Socratis, Prodicus virtutis admonitiornem ad Herculem exponit.

69쪽

sua R. XXVI.

Ovid lateat sub commento illo, quo Batachum inodo surentem, modo tremulum,

modo a Lycurgo in fugam versium, & a Thetide seruatum fingit. Heraclides allegoriam ad agricolas pertinere ait,ac de vindemiis ibi agi Versus ex Homero latine redditos adscribit

hosce

sui quondam Bacchi nutrices mente furentes . Ter montem pepulit Nystion,at bae simul omnes ,rn terram thyrsos iaciebant: quippe Lycurgus crudelis mi eras ictu cruciando flagelli Inflabat: metuens autem sibi Baccbusis undo. Se maris immersit: timidum Thetis alma recepit. Diguo gremio. Dionysum furentem nominans, vinum inistelligit. Pleriqς enim nimio vini usu, rationem amittunt. Itidem, verbi gratia, vocat pallidum, &triste bellum. Nam affectiones, quae res comitantur, & i inde contingunt, rebus ipsis attribuit. Lycurgus autem, cum rura viistibus c*nsita possideret, vindemiarum tem P re, quo Dionysiaci fructus colliguntur, ad feristilissi inam Nysam egressus est. Nutrices Mero Bacchi existimandε sunt vites. Deinde Cum racemi adhuc amputarentur, inquit: Metuens

autem

70쪽

autem sibi Bacchus. Metus enim peruerteria solet mentem: vul autem preta In vinum ver tuntur. Ad haec multis consuetudo est, con

seruandi gratia vinum in sua integritate, ad ri miscere aquam marinam . Proinde, Bacchus in undoli Se maris immersit: timidu Tbetis alma recepit. Nimirum postremo θισης, id est, repositio, is expressis iam acinis rh cenim ultima vinum ij recondit,& accipit timidum adhuc, propter motum ac ebullitionem , ab initio recens exata Pres si mustir metum enim pro tremore dixit. ι Ita Homerus non philosophiam solum, allego hi rice, sed agriculturam quoq; occulta specula' tione profiteri nouit.

ii XT Idetur plane ordinem in uertisse , ac conisii V tra quam fieri par erat, secisse Homerus, qui species contrarias a finxerit Ais,& filiabus η Iouis. Nam has detormi atq; inconcinno pore descripsit, his versibus. ' Magni namq; Lits nata Iouis esse feruntur, a claμda, rugosa, peruersis luminibusq; Aten vero contra valida, oedibusq; rectam ι fecit. Heraclides super his ad huc modu scri- hit,Homerus his verbis supplicantium figuram, Proposuit. Siquidem omnis conscientia li

minis,