장음표시 사용
201쪽
sit , quam quaedam separatio ab Ecclesia , quae
est na non habet nisi unum caput , a quo omnia membra dependent in actionibus
spiti tualibus quae ab ipso corpore mystico dependent , ut in doctrina Fidei , in Cultu, in Legibus , &c. Unde qui ab Ecclesia aut ipsius Capite.se separat , dicitur schismaticus de Schismate.
Dico primo , Ichisma est voluntaria ita cessio , qua quis se subtrahit ab unione Ecclesiae. In Ecclesia est duplex unio. Una est
uni membrorum Ecclesiae seu Fidelium inter se , quatenus scilicet conveniunt in Fide in Cultu aliis actionibus otia est uni membrorum Ecclesiae cum suo Capite I. cum Pontifice , cui obedire tenentu fideles is a quo si separentur , ut est caput Ecclesiae universalis , dicuntur schismatici. Ex hac duplici unione facile conciliantur aut hores , quorum aliqui dicunt Papam posse esse Schismaticum , alii negant , dicendo scilicet , quod si schisma sumatur pro divisione membrorum Ecclesar inter se , pro tunc Papa potest esse Schismaticus s saltem in opinione eorum qui dicunt Papam posse fieri haereticum quia Papa est taliter caput Ecclesiae , ut sit etiam membrum de proinde , in illorum opinione , posset se se
parare a cominuni fidelium coetu , sicque
fieri Schismaticus: Si sumatur vero Schisma pro separatione a Capite Ecclesiae , non potest fieri schismaticus, quia non potest se separare a se ipso. Dico secundo, Quia schismaticus communi
202쪽
ter se separat a Summo Pontifices, ut est caput universalis Ecclesiae, ideo nec Religiosus se
subtrahens ab obedientia Superioris , nec subditus negans Pi incipem , nec populus Episcopo obedite non volens , sunt proprie Schisenatici. Sicut nec qui separantur per peccatum mortale a Charitate Ecclesiae , quia non est pro pii separatio , cum maneant temper in fide cin voluntate obediendi Sumnio Pontifici, nec qui separantur ab Ecclesia per ea communicationem , quia illa separatio non est voluntaria. Qui ob injuriam a Summo Pontifice passam, ipsius praeceptis obedire negat , non est Schismaticus, quia illa rebellio non fit sum,mo Pontifici, ut Pontifex est , sed litur ex indicta in personam Pontificis , quem semper agnoscit Pastorem universalis Ecclesiae. Non eli etiam schismaticus , qui praeceptum Pontificis exequi recusat , in quantum est nimis dissicile modo nil faciat quo ostendat indirecte , se velle substrahere ab obedientia Pontificis, quia obedientiam non negat Pontifici,
ut Pontifex est inquiunt D. Thomas maietanus,&alii. Iste non est Schismaticus qui se abducit ab obedientia Pontificis , quem probabiliter tenet non esse canonice electum, bene autem illi qui se vel alios a Summo Pontifice avocarent , aut non vellent communicare
cum ovibus summi Pontificis , aut synodos generales contra ipsius voluntatem celebrare
Dico tertio . qudd Schisma disserat ab Har re si irim quia Haeresis opponitur Fidei, &Schisma opponitur charitat 3 nam per Cha -
203쪽
ritatem debemus velle proximo bonum , sed unio inter omnia membra Ecclesiae est quoddam bonum commune omnibus fidelibus ergo Schisma, quod tollit talem unionem , destruit illud bonum , sicque Schisma opponitur Cha litati secundo , dia Hesis latius patet Schismate , in quantum omnis haereticus est Schismaticus , non e contra I si enim V. G. Graeci reniterent tantum obedire Pontifici Romano, ut adhaererent suo Patriarcha , comnia crederent quae credunt Romani essent quidem Schismataci , non ver Haeretici Licet schisma differat ab Haeresi in sit peccatum minus grave , attamen est peccatum ex suo genere mortales, quod potest quidem fieri veniale ob indeliberationem actus, ob in advertentiam non ve id ob parvitatem materiae, sicut nec Infidelitas , aut Hartes aut Perjurium , aut Blasphemia 'uia Schisma est formaliter separatio ab Ecclesia , quae separatio laedi bonum commune Ecclesiae , de quo loquitur David , Ps. Is et Ecce quam bonum, quam iucundum habitare faraestam unum. Unde
Chrysostomus , Hom. i. in Epist ad Ephes. ait o hil ita Deum irritat seu ficiles rivisio;
Ss innumera bona operari u rimm , non m/nores tamen parna dabim quam qui corp- eiu prasiderunt.
Dico quarto , quod sint poena canonicae quibus subjacent Schismatici Licet enim non amittant Potestatem spiritualem procedentem k Caractere, qui indelebilis est confertur in Baptismo, Confirm. Ord amittunt tamen Potestatem jurisdictionis , quae daturi
204쪽
tollitur ab Ecclesia in sic non possim Absolvere, Excommunicares, Indulgentias concederes, nec conferre beneficia ; quia cum se separaverint ab Ecclesia , non est justum inuolpotestate ipsius gaudeant. Secundo , Schismatici ipso facto incurrunt gxcommunicationem Caenae Domini , non tamen fautores aut defensores schismaticorum , quia de illis mentionem non facit Bulla, sicut de fautoribus haereticorum, modi sunt restringenda. Terti δ, Schismatici contrahunt inhabilitatem ad beneficia impetranda , etiam si resipuerint, modo non advenerit dispensatio Summi Pontis in Schismate manifestes, aut Episcopi , in occulto Ex Cap. Qua diligentia , de lectione. Quantum ad beneficia possessa cillis non pii-vatur , qui cum Schismate non habet Haeresim conjunctam. Quod si simul sit Schismaticus Haereticus propter Haeresim privatur beneficio possessis , modo interveniat sententia Iudicis delinquens enim non tenetur solvere poenam , nisi post sententiam declaratoriam delicti , aut nisi appareat talem esse Legisla
toris intentionem, dicendo V. G. E nescium macet in conscientia , non sussiciunt ista verba , si privatus ipso iure . sese fucto eo θρ, e. Hoc probat usus , qui est legum interpres ,
Doctorum turma hoc asserentium , etiam si crimen ita notorium sit, ut non possit celari. Bonac de legib. Disp. I. QU. P. T. f. 2. Proposit. I. Num. 3. Qui ordines suscipit a Schi tamatico, suspensionem ab usu Ordinum incurrit, Cap. i. de Schismat ubi dicuntur Ordi
205쪽
dignitatem a schismatico recipit , privari debet illis, Cap. I. de Schismaticis. Dico quinto, controuersiam esse inter Doctores, an Schismaticus careat urisdictione, antequam nominatim fuerit denuntiatus. Alii
tenentis Schismaticum privari potestate uri dictionis eo ipso quo in schisma incidit, sive
occultum, sive manifestum , licet non sit denuntiatus, quia cum sit actu extra Ecclesiam, non debet gaudere ipsius potestate Unde inquiunt , per sententiam Ecclesiae schismaticos aut Haereticos non deponi , sed declarari jam depositos a Deo , sic Turrecremata, Silvesten Paludanus. Alii tenent, non amitti potestatem jurisdictionis , si Haeretici aut Schisma tici sint tantum occultu amitti vero si sint manifesti¬orii per sententiam Acclesiae aut per apertam Ecclesiae impugnationem tac Valentia. Alii denique cum Bona cina, Caietano, Soto, aliis , quorum opinionem probabiliorem judico , sentiunt , nec Haereticum nec schismaticum occultum vel manifestum privari potestate iurisdictionis', sed illam potestatem amitti per sententiam Ecclesiarci quia ex Concit. Constantiensi , nullus est vitandus ex vi prohibitionis Ecesesia , nisi sit notorius clerici percussor , aut nisi sit nominatim de
206쪽
SCANDALVM sumitur in se pro offendiculo quod in via objicitur , vel pro laesione facta ab illo , Ut vero ad nostrum propositum spectat, si dictum vel cram minus νectum dans prox. mo Occasionem ruina. Dicitur, Factum me dictum 'uia in interiori cogitatione non est scandalum , cum non cognoscatur a proaimo, Dicitur imis rectum quia ratio scandali est in actu qui saltem habet aliquam speciem mali, unde scandali satur proximus. Dici tu , Dans γximo occasionem ruina non causam , quia a nulla causa essi caci moveri potest voluntas humana ad peccandum , nisi a seipsa. Ex hac particula colligitur'; quod scandalum sit oppositum Charitati , qua debemus consulere saluti proximi in per scandalum illi aliquod obstaculum ponimus. De scandalo quaedam nobis sunt dicenda. Dico primo , duplex esse scandalum , nimirum activum, passivum. Scandalum Activum , quod se tenet ex parte illius qui scanda litat , est illud de quo loquuti fuimus , ictum mel actum minus rectum praebens occasionem rus nae Scandalum Passivum est lapsus seu peccatum illius qui scandalitatur inod si scandali setur ex opere malo, ut de blasphemia, vel de opere licito , quod illicitum putatur , ut
quando quis habet necessitatem aut dispensa -
207쪽
i ionem de manducanda carne in quadragesima , tunc est scandalum datum quia oritur exactione habente speciem malici Si vero Scandalum passivum oriatur ex actione bona non habente speciem mali , est tunc Scandalum acceptum , non datum , qui enim bene agit , non dat alteri occasionem peccandi , sed ille accipit. Ex quo patet Scandalum Passivum duplex ess es, Da um videlicet incceptum. Dico secundo , duplex esse Scandalum Activum , nimirum Generale rapeciale Scandalum Generale est quando quis ex aliqua actio isne praebet alteri occasionem ruinae , hoc non intendens ricandalum vero speciale, est quando aliquis facit actionem , sive pravam in se, sive habentem speciem tantum mali , intendens per illam scandalitare pioximum, & illi
praestare occasionem ruinae spiritualis. In hoc ultimo est peccatum , est enim dictum vel factum pravum, vel saltem minus rectum piaebens occasionem peccandi , quae omnia dicunt aliquid peccaminosum cinitimo vel , quod est Scandalum tantum per accidens , non est peccatum , si actio sit bona , nec sit intcinio scandali sandi , nec prae uisio de scandalo suturo. Si dicatur, Scandalum non esse peccatum, quia necessarium est, Maii h. 8. Necesse es, ut mentiant sandatici hoc non dicitur absoluies, sed considerata hominum perversitate. Dico tertio , Scandalum passivum dividi communiter in datum Sc acceptum primum Oritur ex fundamento, scilicet ex actione quae
habet aliquam speciem mali , acceptum est sine fundamento , quando actio est bona nec spe-
208쪽
ciem mali induit. Melius dividit Becanus Scandalum Passi vum , in Scandalum ex Malitia , ex ignorantia & ex Infirmitate. Si oriatur ex opere bono est Scandalum ex Malitia, quod dicitur Pharisaicum i quia Pharisari euactionibus rectis Christi sumebant occasionem vituperandi ipsum di oriatur ex aliquo opere quod videtur habere speciem mali , attamen non habet, est scandalum ex ignorantia ast denique ex fragilitate , quando oritur in illis qui non possunt videre peccatum alterius, quin illico conturbenturis excitentur ad peccandum. Porro scandalum activum est peccatum mortales, dum quis scandali sat per peccatum mortale, si hoc praeviderit , illi coram quibus peccat non sint ita persecti , ut per hoc
excitentur ad peccandum cest vero tantum eis
niales, dum scandali sat solo veniali , nisi scandalis an sit talis conditioni , ut committendo peccatum veniale , et occasionem peccandi mortaliter, quod potest evenire in Religiosis, ac in Ecclefiasticis. Tria hic quaeri solent, an sit Scandalum activum suadere alicui minus malum ut vitetur majus Pan opera quae sunt de praecepto possint omitti ad vitandum scandalum aliorum et an denique possint omitti actus boni mutiles qui non sunt praecepti. Respondeo ad Primum , hoc licere: Loth enim Genes. 19. Levites Iudic. q. suaserunt Fornicationem illis qui peccatum sodo mi a committere volebant: Ex quo sequitur, quod si homo aliquis esset positive determinatus ad patrandum Adulterium , posset illi con
209쪽
suli simplex Fornicatio in tunc non esset velle aut consulere malum ut malum est , sed quatenus induit aliquam rationem boni , nam bonum est , impedire majus malum. Respondeo ad secundum qu bd illa opera, quae non possunt omitti sine peccato mortali, non sint dimittenda pro vitando scandalo , nec ea sunt facienda ad vitandum scandalum , quae sine peccato committi non possunt , salus enim propria saluti alterius praeponenda est. Potest
tamen fieri aliquando aliqua actio prohibita
sub peccato per praeceptum positivum , Ut vitetur scandalum sed tunc non censetur amplius
prohibita sic etiam dicitur , qudd possimus tacere aliquod peecatum in confessione , si ex hoc praevideretur scandalum esse futurum in Consessari, quia pro tunc non praecipitur integri ta materialis in Confessione. Respondeo ad tertium , quod ad vitandum
scandalum futurum ex malitia , non tenemur vitare opus utile spiritualiter aut temporaliter, modo actio non habeat speciem probabilem mali f. Ad vitandum tamen scandalum suturum ex ignorantia vel infirmitate, tenemur omittere opus utile , vel saltem differre illud quod non habet ullam speciem mali, quia licet non
teneamur consulere malitiae alterius, ubi adest nostra utilitas , attamen debemus misereri infirmitatis ignorantiae proximici ob hoc nuIlier deberet domi manere dc non ire ad sacrum in die feriali , si praevideret Petrum debere scandalitari ob ejus intuitum; non veto hoc
deberet sacere in die Festes, ob rationem suse-
210쪽
rius allatam. Si dicatur, quod aliquis dispensetur a Missa , data occasione succurrendi vitae corporali ploximi ergo a fortiori , ubi agitur de vita spirituali. Resp. esse disparitatem in hoc, quod in primo casu , proximus est innocens mi itus patitur,oc sic ex jure naturali debemus illi succurreres in secundo autem culpabiliter mortem patitur , sciens, volens.
Posτ 3AM diximus plura de aliis vitiis
quae Charitati opponuntur , loquendum adhuc est de bello quae unum etiam horum vitium est Bellum autem dicitura es tuis, quia Bellatores pugnas feroces bestiarum imitantur; vel taliter nominatur per lati phrasim , quia Bellum omnia acerba nihil bellum habet. Bellum non est tam armorum conflictus , quam pro sessio, status confligendi, nocendi palliadversae viri armis. Duplex est Bellum , unum offensivum 'quod suscipitur ad vindicandam injui iam taliud Defensi, um, quo quis se tuetur contra invasores Plura de Bello nobis sunt explicanda. Dico prim5, tres praesertim suisse haereses circa Belli susceptionem. M anichae , quorum sectator suit Uvici effus , in genere damnantes Bellum ex sua natura , tanquam impios accusabant Moysen , Iosue , Da videm is alios Reges in Principes Veteris Testamenti , quia