장음표시 사용
151쪽
q. Nec seruile est , ducere iumenta sine oneret cum id sit iter facere,vd ait Hsi.h; c. s.=r. 7o. Ducere autem iumenta, currus, vel nauigilam onustulo mercibus,est seruile. Suar. l.c. Fili . l. c. Qibd si tam errante festum talia itinera incepta sint, continuati eorum permittitur: vel ob publicam utilitatem,vel damnum,quod alias sequeretur.3.Item nec serui Ie est,siue gratis,sive pro pretio docere, studere scribere, transcribere;& secundum quosdam, ut Medinam, Love et is Aramllam, Gin ortum sententiam probabilem docet L a1 contra Λ:- Ozor , ct alios multos , pingere etiam coloribus, nam de rudibus lineamentis plerique concedunt terere tamen colores, & non pingere, sed tingere uti. g. colorare asseres vel pannos, dealbare parie-
.s, illiberale est. 6. Videntur etiam excusari posse in typographiis, literarum colloeatores , quando post diuina collocant neglectum pensum , Ut habet La)-.hli, Imprimere tamen, seruile habetur. Escob. . s. c. q.
Excusat etiam Fili his n. 169. distillationem, quae sine corporis fatigatione,potius ad experien tiam peritiam fit, quam ex ossicio. Marte. 's Seruile aliqui non putant , alij contrarium tenent, excusant per consuetudinem, ad otium aliaque peiora vitanda Venari Gran. a. a. c. 3. r. I 2. d. as. 7. n. 6s aucupari militare, gladiari piscari, saltem in fluminibus recreationis gratia de simi- Iia: piscatio tamen moderata esse debet. . Larm. 9
docet, laboriosam, . ex ossicio, non licere. Similiter quidam excusant puellas ad otium vitandum acu pingentes. rm. Pr, Patius, Sa, March. vicDian .p. 6. t. 6. t. s. 9 p. q.re. q. R. 62. Resp. 2. Prohibentur praeterea quaedam operit non seruilia, quae dicuntur forensia; ut sunt merca tus,placitum, iudicium ad mortem vel poenam , strepitus omnis iudicialis , id est actiones, quae ad decisiones causarum, tam ciuilium, quam criminalium , tam secularium quam Ecclesiasticarum spent ita commvn. Do t. exis . I, de ferus. Unde re-
152쪽
I. Festo non licet citare, adducere;estes id est, exigere iuramentum iudiciale proferre aut Xe- qui sententiam: quae si feratur, est irritae. v. Larm.
a. Nec licet emere tendere res non necessarias, negotiari publice vel priuatim , inire contractus emptionis , locationis, permutationi , c. nisi ex consuetudines, vel aliis iustis causis excita sentur quia intelliguntur nomine mercatus, qui prohibitus est,e. I.riseriis, ut docet Bon. X Suar.c.
3. Festo licet excommunieare, dispensare iudicem priuatim informare , aduocatum consulere, eonsilia conficere,eligere,&c quia non requirunt strepitum iudicialem .v. Bon. l. o
DUBIUM ILLua causa excusent ab obseruatione festorum, ob
Τales praecipue sunt septem. Prima Dispensatio Episcopi,vel habentis potestatem quasi Episcopalem it Superiores Religionum, imo &.Parochi, quando non datur facilis accessus ad Episcopum Suar.cap. 33. Lum. Α-n. z.
decunda Consuetudo , nam sic licent nundinae illae in festis passim haberi solitae; irreparationes deliciarum non necessariarum , ut cupidiarum, placentarum, imilium ciborum artificiosorum ritem emptiones, venditiones recularum parui
Tertia Pietas in Deum spe quam licent opera, quae proxinie non quae remote spectant ad cultum Dei vi pulsare campanas , circumferre imagines,Vel cruces, in supplicatione. Omare autem, Verrere templa , ac similia , quae ad ipsum ossi- Cium non spectant,si absque ratione in festum differantur,venialia habentur. Fili n. 2II. Bon. c. maria Charitas erga proximum se quam licent, valent actus iudiciales pauperum , orphanorum,viduarum,& miserabilium personarum, nee pensis grauentur. Sic etiam possunt rusticano-- xun , in paruis oppidis, si aliis diebus adesse ne- queant,
153쪽
queant, cui sae ciuiles agitari. Similiter licet patr- peribus 4nfirmis, pro tunc egentibus, subuenire Item emere tendere rusticis , qui aliis diebus
Suinta Necessitas propria vel aliena, corporis vel aniniae; si nimirum sine graui incon odo, aut detrimento aliquid omitti non possit. Quomodo excusantur I. Iudicia, quae celeritatem requirunt rv. g.si latro sit fugitivus, nisi tunc capiatur. M Serua ancillae coacti a domini laborare, nec audentes recusares quod si tamen stequenter contingat,e deserere debent Suar. Lar. .c. 3. Ιidem imites reficientes filas vestes,cum id aliis diebus non posisnt. . Pauperes, qui se suosque alere non possunt. . operantes priuatim sine scandalo; maxime quando multi dies festi concurrunt Bon. n. I 3. s. Coci Scculinarii. 6 Pistores, laniones, similes in oppidis populosis in concursu festorum. . Chirurgi ,- Pharmacopolae. 8. Conflatores serri vitri coctores laterum , calcis, c. quicumque, quorum opus semel coeptum non potest interrumpi sine
damno. 9. Molitores, naucleri pendentes a ventis Lo. Piscatores halecum,tinnorum,&c. qui certo tantum anni tempore id possunt. II. Instauratores sontium,pontium,Viarum publicarum, similium,.quae moram non patiuntur. I a Sartores in operibus necessariis, ut funeribus nuptiis, c. si aliter fieri non potest ut fatisfaciant i 3 Agricolae ad cauendum damnum ruri laborantes; ut si ob pluuiani,
imminentem segetes vel foenum congregenta Bon. n.33. Ful. n. a11. 34. Denique excusantur etiam.
mercatores qui clausis tabernis quaedam vendunt; cum praesupponere possint,emptoribus ea tunc esse necessaria , nec alias commode emere posse. De supra dictis issiduar .Fid.Laym.BUAE.c . .eta. Vtilitas, non simpliciter necessaria, sed ad communem laetitiam, vel splendorem: sic enim licet in aduentu vel ortu Principis laborare , Ut per riciantur theatra, ignes,vestes, c. Quanquam monet rectesciuari praestare in hoc casu petere veniam iastoribus.χώLBO
JUrma Excusat item , saltem a graui peccato,
154쪽
cap. I. De Obseruatisne Fest fas
paruitas operis,seu temporis. Vnde graue non videtur una hora laborare , ut habet Suar. l. a. de festis e. r. maxime, notat Larman; si labor non sit nimis sertulis, fatigans corpus. Imo durum videtur mortalis damnare, si quis duas aut tres horas impendat.υ. Fili. t. 27.e. IIs .n. Ios. In forensibus autem citHicialibus, materiae quantitatem non κquantitate temporis, sed qualitate operis desumendam,monet scob. . s. 3. n. q. eXPala tom. 'A.a '; num. . Sic graue peccatum esse asserit venditionem rei magni momenti, cum magna solemnitate, licet breui tempore fiat. Quod intellige secundum supradicta nisi consuetudo, vel necessitas excuset.
Luae opera est praecipiantur Resp. Praecipitur I. Auditio concionis non tamen sub mortali, nisi quatenus quisque tenetur distere necessaria ad salutem. v. Trident sess. q.
Suar. c. Dixi, nis quatenus, e quia homines ruindiores ignorantes praecipua mysteria fidoi, ea praesertim, quae sub graui obligarione eos scire teneri dictum est supra l. 2.tit. 1.cap. r. tenentur lege cha ritatis isti alias ea commode addistere non possint sub graui peccato concioni, vel potius cate
chesi interesse. Eon. d. s. in praecep a. n. 28. addenseo casu concionem etiam ista praeferendam esse. Trul. l. c. cap. I d. . I a. Fagund. c. a. Praecipitur
speciali praecepto , obligante sub mortali, audire Missain,hoc est mortali, humana assistentia, siue
praesentia ei interesse. Est communi ex cap. Omnes Meles, ε ex eap. Musas de consec.ius L. Contra Angeinlumis ἰοβsiam, qui semel Vel iterum negligere, dicunt esse veniale obligat hoc praeceptum omnibus festis, omnes baptiχatos sum rationis habentes non autem infantes, amentes, vel catechu inenos.Ratio primae partis,quia est uniuersale Ratio secundae, quia assisientiam humanam habere non possunt Ratio tertiae,quia non sunt Ecclesiae. subiecti Card. LusM. i. zas c. , exΝanar banch. O
155쪽
i. Non est obligatio audiendi concionem iri Parochia propria tum quia D D. militi nullum hac de re praeceptum agnoscunt cum Trιd, fa . c. q. cap. de ref dicat , teneri bi id commode fieri potest:
tum quia si qua obligatio fuit, ei derogatum est per priuilegia Regularium et generalem consuetudinem contrariam Suar de rel. r. I. l. 2. cap. 16. ior Nauar. Cened Zeroll. I. V. prassic Trull. l. 2. cap. c. d. q. Uid Barbos in Trid. stis. 24. e. q. Imo Fratres Praedicatores , minores , Qqui cum ipsis. an priuilegiis communicanes, concionantes in suis Ecclesiis, quovis anni tempore possunt auditoribus suis concedere 1 8. annos,in 32O dieS Indulg-- nomine Papae Diana p. 4. om. q. R. 22 exEOdrιq-
et Non est obligatio ad audiendam Missam seria quinta, sexta. Sabbato Maioris Hebdomadae:neque diebus Rogationum. APOr. Henr q. Suar a GJ.s 1. V 3. In die Natiuitatis Christi tantum teneri audire unam Missam. Nauar. Suar. Ril. 4. Satisfacit, qui recitat sub Missa ex obligatione Horas Canonicas, vel poenitentiam iniunctam in confessione, vi contra Caiet. γω MN Ormit docent Suar. Sa , Rodriq. Fili θα Ratio, quia dii obus praeceptis potest simu L satisfieri. v τψvra l. i. t. z.c. 3. dub. . Idem de eo,qui confitetur tempore Missa , .assit mali in L I9. num. 44 dummodo intentionem habuerit audiendi Micsam. Vegat autem μ. d. 88.sess. 6. ἐοr. 7. . HGor onus, Card Lugo Oe.cit, si quidem possit disterre confessionem,nec adsit necessitas praecepti confessionis. Idem dicit Bonae . disp. . quas . - t. p. ubi contrarium praxim quorumdam excusat, ver ob necessitatem communicandi; vel intentionem audiendi Μissam aliam; vel denique ob bonan isdem s Satisfaciunt etiam inseruientes Missae, si recem dant allatum necessaria , v. g. vinum , hosti an t hus , Scis quia cum haec ordinentur ad ossicium: non censentur abesse dummodo non recedant ab
Ecclesia,vel sinem non long v. Em.
156쪽
-- p. I. De Obseruatione est rar
c. Peccat, qui non audit integram Missam is quidem venialiter, si omittatur parua pars mortaliter,si notabilis,v.g. media, Vel tertia pars Lar. tamen, ct ali durum putant , mortalis damnareeuna, qui ab offertorio usque ad finem adsit. Additque communiter excusari a mortali, qui audiunt a principio Epistolae , vel secundum alios, Euangelixusque ad finem , vel ab initio usque ad
. Non peccat saltem mortaIiter, qui a duobus Sacerdotibus successive duas dimidias Missas au
tra Suar. Gn. Fagund quia audit integram issam ob quam causam est probabile 'etsi simul audiator et Vt habet Bon. l. e. Huri ct Dian contra Ruin οἱ 1π mn. CLugo, ct quorum sententia videtur proba bilior 8. Non satisfacit, qui sub sacro dormit, pingit, docet vel qui est post murum, aut aliam rem tali loco,unde nihil audiri videri,vel notari possit quid, Rit: quia non censetur moraliter praesens Satistacit tamen surdus,caecus, quicunque licet sit post ostium, aut coluinnam , vel in senestra vel procula templo ita est praesens, ut ex signis externis colligere possit, Quid a celebrante agatur, spectatat loci natura , etiamsi ipse per accidens nihil audiat, videat, aut intelligat , fitque pars per moram Iem coniunctionem eius multitudinis, quae dicitunpraesens, est in conspectu altaris Bon. . 9 Audiens debet esse attentus, saltem virtualiter Sc in confuso, ut aliquo modo aduertat quid fiat. Hinc si quis nunc attendat,nunc fabuletur, ut tamen semper aduertere possit quid fiat, licet pec .cet irreuerentia , non tamen damnandus est mortalis. imo Con. 3l.q. 3. cum riu. Rosel. 9Mec.do-set,eum satisfacere, qui voluntarie toto sacro est distractus , modo sibi si praesens, cum reuerentia externa assistat. Quod probabile esse doce
cra num. 6. . Plura de tota hac mater in
157쪽
Pr eptum audiendae Missae impletur quo cumque niloco, siue in Parochiali, aut Cathedrati sue in Regularium Ecclesia, siue in oratoriis priuatis,sive extra Ecclesiam audiatur.Ratio,quia Ec Hesia latum auditionem Misi praecipit,non autem; Iocui ergo quouis loco impletur Tol.l. 9. cap. 7.
u. I 2.n. plures. Quae doctrina licet certa satis sit;nihilominus quia post omnes supra citatos Authores a quodam moderno, viro alias docto, inadubium vocatur, peculiari dubio examinanda est, ne cui quia liber obuius est strupulus, aut conscientia nascatur erronea. DUBIUM. V.. si cala obligatio 'arudiendι Missam in Parachia. Dominieu,er festis maioribus Re p. Etsi id quidem decens sit, non tamen est obligatio. Est communis Authorum quos et e superine M. vlt h& Vt ait Caia Lugo di. a. sti. num. a. certari etsi Marchantius in candelabro m ιeοιs, .c.7. in Reselutiombus moralibus , in forma m si lis editis e. 8 in dubium vocet , scrupulum qu mouere conetur. Ratio est, 1. Quia nullum extat ea de re praeceptum. Quia cap. int .dominicu, iubetur. Parochus ante Missam eiicere eos, qui proprio iFaxocho contempto, isthic Missam audire vel lent ergo sine contemptu formali licet'. Quia cap. Si quu, e conste iubentur a L, qui habent oratorium domi, in maioribus festiuitatibus audire crum in Parochia, vel in ciuitatibus Quia universalis fidelium , ipsorummet etia Parochorum doctorum,&consessarium qui poenitentes hac de re non interrogam consuetudo , id non tantum, set loquitur Marchantim .e. insinuat , sed manifeste docet. s. Quia Trid. sessa a. e. 8 tantii dicit, . populit debere moneri,ino autem teneritve frequenher adeant Parochias, saltem Dominicis, desistis maioribus id a gund Lugo, Earbos enedo, .
Neque obstant quae Marcian. obiicit, v d M. Odiora antiqua decernant contrarium eo
158쪽
quod Sixtus IHde reus O paee, praecipiat, ne Mendicantes praedicent, non teneri audire Missam in Parochia, Dominicis, festis. Nam imprimis eκ illo Sixti decreto nihil sequitur, cum is non dicat teneri, sed tantum prohibeat, ne publice predicetur non teneri. Cum enim honestissimum sit, populum audire Missam in Parochia, idque suadere deceanminime deceret, id publice praesertim, dissuadere: nam inde scandala, proprij. Parochi contemptus , sequi possent. Et hoc est , quod Sixtus fauere voluit. Deinde esto antiqua forsan aliqua: iura id habeant, eis posterioribus temporibus, per Varia priuilegia, receptamque consuetudinem uni uersalem, et derogatum Caietan Lugo ct caterv
Nec obstat, multos Canoni stas eam opinionem secutos asserit. Esto enim olim quidam sic senserint hoc tamen tempore, post tot&ciam' ampla priuilegia, post tam elaram, diuturnaim consuetudinem,post Eminent. Cardinalium decla rationes, ipsorum etiam Pontificum nota decreta contraria, ut vide sequenti Ress.9 an aliqui id idoceant, nescio.
Nec 3. Locus ridentini paulo ante in resp. citatus,quem obiicit ut patet ex verbis,&declaraxi ne Emin. Cardin. Authorumque communi eR-psitatione.
R sp. a. Episcopus non potest censuris, mulctis, iii Me poenas , cogere ad audiendam Missam in
Parochia.Est contra Marehan. l.e. Vbi ait Regulares io com niter responter , ut 3 alegrorum suorum fimbriasma liment, dilatent phliadferia is contra, ut horem Parachiani obedientis.Ratio autem est.
Quia,ut ait mi Episcopus non potest tot Iere, Oec restringeretius commune re generalem O
hac sententia, declarationem Cardinalium in Tri dx,,qua expresse liabee: Non posse ordinarium: mulosui
159쪽
xt Gab III. Trail. II. De II. Prisc. Dec. mulitis aer poenis cogere ad audiendam Missam,
vel cincionem in propria Paronia , etiam in casu negligentia contumariae. Et si his duobus, tanquam Regularibus miniis fidat, legere potest eandena declarationem apud arbosam in rident sess. 22. cap. 8. de sacri Musa insess. et . de reforma cap num. I 2. Item Tractatu de Oscio, poterat Parochi, ubi eandem sententiam arbosa ipse sequitur in pro ea suprn viginti authores celebres, paristi Theologos , partim Canoni stas , qua Regulare , qua non regulares, citat. Vide eiusdem Remissones in Tridentinum imprus. Antuerpiae An no I 64 . uerolam in prax Episcopali p. z. GParochia , cp. I. V. Musas. 6. Idem disertis ver- ibis confirmat Clemens VIII. Anno II 92.22. De- .cemb Aecreto suo, circa hanesipsam contreuersia Duaci excitatam,quo eam dirimit,his verbis. Pra senti nostro decreto sancimus, licere secularibus , Christique Adalibus uniuerss, Musas , diebus domnicis, fflis aliis maioribus audire in Ecclesias, tam Fratrum Praed. quam aliorum Mendicantium , nec non etiam Collegi, societatis IESU, iuxta eorum priuιlegra, . antiquas consuetudines , dummodo id in contemptum parochialium eclesiarum non faciant: ct tam dictιs Fratribus Praedicatorιbus, ac Praedicatoribus , ac Pres teris L cta Societatis, quam aliis prιuilegiatι , quibus id a Sede Apostolica indultum est , idoneis tamen, ictis Ordinari approbatis, peccata sua , etiam Iadragesimali, di inhali, O quouis alio tempore , consiter lieite posse , c. Quod si vero dicta priuilegia. alia similia clarius cognoscere lubet, inspicia-zur, ut alia taceam, Compendium priuilegiorum
Societatis Ius Q, ubi praeter Leonis X. clara sunt verba Paul, ΙΙΙ. in extrau data Anno 13 9.. Kalend. Nouemb. quaeincipit, Licet debitum AEux omnibus Christi delibus , cuiuscunque conditionis, qui. merbi Dei praedicat Ombus, in templis riusdem Societatis interfuerint, concedit, ut ibidem Missa -- iure , ex Sacramenta recipere, liber. 9 licite va-leant , neque ad id ad Parochiales Ecclesias accedere teneantur Porto ne quis mireriir in ampla sartui:
160쪽
priuilegia Regularibus concessa a variis Pontificibus, placebat inspicere eorum ullas , in 'uibus, reperiet motitia grauissima , aut si nec inspicere Iu Dei, recogitet saltem , Deum ipsum Innocentio ΙΙΙ. dum vidit Ecclesiam Lateranensem iam iam ruituram ostendisse eam sustentari a S. Dominico, S. Francisco Consideret quod sicut olim in varias orbis plagas, Min ipsam Germaniam, doctrina Christi transata est opera Regularium, ita sine eorum subsidio conseruata diu non fuisset, vel saltem minus floruisset Et denique ne Regularibus succenseat quisquam 'ubd priuilegia sua tueantur sciendum. est, quod sine consensu Sedis Apostolicae iis renunciare, aut cedere non possint νυν
ritum re in peccaturos quia iniuriam inferent ordini, Ecclesiae toti. Nunc ad argumenta Marchantii breuiter e
r. Afferdauctoritatem cuiusdam P. Capucini,qui Parochianam obedientem scripsit. Et huic qουidem mepaiub ante sat multas grauesque authoritate opposuisse, existimo. a. Ait quorundam Episcoporum praxin esse contrariam , eamque fundari in iure antiquo in nouo id. l. e. sess. 22. Os . . ubi dicit oeneri unumquemque Parochiae suae interesse, ad audiendum verbum Dei, & rudimenra fidei haec autem
in plerisque locis ruralibus docentur in Missa ergo etiam ad Missam possunt compelli. Resp. r. Praxin istam siqubi est paucorum esse, &contrariam praxi communi Episcoporum , in omnibus regnisis prouinciis in insuper Praesulis
Praxin istam nec fundari in iure antiquo, cum
illi, si quod fuitὰ per priuilegia sit derogatim,
abrogauerit consuetudori nec in duo. Tummii a Trid. l. c. loquendo de concionibus, catecnesi, nullam facit mentionem Massae Min poenalibus non valet illatio. Tum quia Tridehtinum expresse addit, quod Marestantius in sua citatione omitia sum tamen ad rem plurimum aciat, si com-