장음표시 사용
181쪽
sicut membrum licet abscindere pro salute corporis ita ciuem pro Repub quia homo est tantum pars moralis Reipub a qua non accipite me, de via
uere , sicut membrum corporis a corpore Molin. rom. q. t. 3.d. Io. Leg. Fili. erc.
a. Potest tamen Respub.eo casu talem cogere,Vt Tyrannum adeat,4 si nolit, tradere; cum ex charitatein iustitia legali teneatur visam exponere pro Repub. Vndem id renuat, lit nocens. Neque hoc erit cooperari eius morti, sed tantum permittere;cum traditio de se sit indifferens,& mors tantum sequatur indirecte,& praeter intentionem Reipub Mol. t.c. Lusi. .c.Md.7. Su.t. 29,n. 1-Lυ--θc. imitat . Lm d. Io da iust si innocens sic subditus,vel peregrinus teneatur mori pro Repub. aliena. 3. Si fugere non possis mortem , persequente
hoste, nisi per viam angustam, qua quispiam istic
sedens esset obterendus, licetnihilominus dummodo tanten, i infans est,sit. baptizatus, ut monet C. Lugo,d γοι Ex .ev.8 fugere cum eius periculo, intcritu, praeter tuam intentionem. 6s-
4 Similiter ad expugnandam urbem , victoriam reportandam, si necessarium sit licet tor-menta in eum lotum dirigere, ubi multi sunt innocentes e quia horum mors praeter intentione mi sequentur essim c citato. Non licet occidere obside, etsi qui eos miserunt, non struent fidem quia sunt innocentes.
mares. An aliquando liceat procurare abortum λResp.Quicunque -malitios in se vel altero cum abortum,peccat grauiter,siue tus sit animatus , quia est veru homicidium , siue non, quia
tendit ad occisionem hominis in est contra natu- ram generationis Lus Lao n. 6 I. Si tamen ad vi-'tam matris Conseruandam,omnino sit necessarium bsequentes Regulae tenentur. i. si foetus mortem
182쪽
animi rationali, ammarrautem commmiter aiunt, mares die quadragesimo, femellas vero Octogesimo quae res valde incerta est quidam permittunt,etiam directa intentione expelli, ut Sanch.
La. eap. .d. 6. alioS, quorum sententia in praxi Radenda : quorsum enim directe expelles, climin directe liceat, sussiciatis a. Si verb scelus sit
animatus, materque dicetur moritura cum pro-Ie,nisi medicinam stimat, . licet eam sumere, se- eundum quosdam tenetur , intendendo directὰ sitam tantum sanitatem , etsi indirecto, ac consequenrer destruatur foetus quia in pari necessitate mater potest magis prospicere fibi, quam proli. g. Si vero cum morte matris, spes vitae iaptismi. prolis affulgeat, tenetur mater, secundum pleroiaque sub mortali, abstinere ab omniremedio destructivo prolis invia tenetur vitam corporalemeXponere, pro extrema necessitate stirituali in-Κntri. Contrarium tamen docet Lud Loperi quod V charita dixit esse probabile vid. Lusue .citi.
plurium certamen , quod e condicti, uno indi-- centera altero acceptante, suscipitur; ita t4d, noni sit vitam defendere, sed exponere periculo. Quod ἰotsi communiter sit mortale peccatum , licitum tamen est ex iusta causa quae semper est attenden
r. Duellum non est licitum ad indagandam veritatem , vel iustitiam .veL purgationem obiectis ori minis aut litem terminanda. quia est taliaG, imo superstiti vini medium ad eum finem, cum eximi
183쪽
etiam innocens homicidium Tacere, lati pos- a. Nec ob inimicitias, aut ad iniuriam vindicandam,neque ob solam ostentationem virium aut delectacionem. 3. Nec item ad euitandam ignominiam : quia apud bonos cirudentes honorem non perditpimo nec apud alios, si prouocanti dicat, se eum non aestimare dignum,cum quo congrediatur,contra leges diuinas, humanas Interim iturum se in dies liber suas vias, paratii inque semper fore nunc esse, contra quemvis inuasorem se tueri.
4. Duellum licet acceptare veIofierre ad conseruandam aestimationem exercitus apud hostem, eosque debilitandos vel ad terminandum bellum
cum minore damno.υ. Sanch. l. c.
s. Acceptare item licet, si quis alias te occis
Tu. , concedat tamen arma , t ac fortunam experiatis in uia est tu nilim defensio , positoque quod aliter non possis euadere. Similiter, si Iudex duos ad mortem damnatos vellet duello congredici quia alter alterius esset constitutus minister iustitit. Trultare.cit. 6. Ioenique si vir nobilis in au Ia regia, vel militaris in castris,prouocatus sistere se, merae defensionis gratia, cum spe praeualendi prinandus alio-
zi,ob suspicionem ignauiae, dignitate, ossicio veI
An ,, quousque liceat bellum pResp. Bellum defensivum, quo scilicet vis iniusta repellitur, licet etiam priuata authoritates offensivum vero quo Is infertur,ut liceat, treS Co ditiones requirit I vi geratut authoritate Princiapis, vel Magistratus, nullum agnoscentis Superio rem,qualis est Papa Imperator, Reges, quaedam, Respub. g,Venetorum,.Genuensium,&C. 2.Vt adsit. Iuli. causa,eaquo grauis,V. g. necessitas boni conv-
184쪽
Cat . . De Vomicidis 3 sonis nis, quietis conseruandae, recuperatio iniuste
ablatorum, coerctio rebellium, defensio innocentum, dcc . arm. hic Θ Molr-ta.d. IOA. Dian p. 6. t. R. y ut fiat e recta intentione, hoc est. non exodio, sed ex amore boni communis quamquam si haec ultima sola desit , non sit obligatio restitutio
r. Si quis iustum bellum gerat, non potest alter licite se de senilereri quia circa eamdem rem non possunt duo habete contraria iura Fieri tamen Potest, Vt neutra pars peccet, ob ignorantiam in . uincibilem. Fili. n. I 8 . a. Tenetur Rex, antequam bellum incipiat,omni diligentia curare, ut certus sit de eius iustitia,Sc igraui causa. Ad quod sequentia conducent. I. v curet habere non tantii peritos , sed etiam bonos Consiliarios. a. Vt attendat, an etiam a suis: impediantur , vel interuertantur iterae aut instructiones ad ipsum, 3. Si non tantii a suis Consiliariis, sed etiam a diuersis Τheologis curet iustitiam belli secundum leges Euangelicas examinari, eu libere edici. . Si auditis omnibus , ipse quoque coram Deo illam examinet, statuatque iaquod in puncto mortis se fecisse vellet. Denique. seet sussiciat opinio probabilis de iustitia belli; si tamen iustitia maneat aequaliter dubia, Maliens in possessione , non licet ei bellum indicere... cum melior sit condulo possidentis Fili. t. a 9. cap
docet licere etiam Principi concedere repressalia, seruatis tamen condicionibus certis, quas vide apud Palaum t .a a. 6. d. s. p. q. hic infra Artia 3 Perspecta iustitia belli debet ea proponi parti aduersae:quae si offerat competentem satisfactionem,non debet bellum inchoari. Imbit probabilius est, si coeptum se debet, si non ex rigore iustitis saltem plerumque eicharitate mox finiri.
. Potest Princeps pro satisfactione petere re stitutioncm ablatorum in exaensarum, item albis quid
185쪽
quid in poenam illatae in tae Duual. Hi ne potest victos prhiare bonis, ethur innocentes , tributa eis
imperare, extruere ave es , c. quae M securitatem sunt necessaria. Con. pian.p. 6. d. Laa.
s. Principes tensntur stipendia soluere militi bus; alioqui tenentur compensare damna, tum ipsis militibus, tum aliis, qui ab iis damnum accepe
6. Tenentur etiam aliquando Prineipes Catholici a bello, alioqui per se iusto,abstinere , si inde oriturum sit scandalum spiritualis ruina multo
. Etsi per se loquendo,in bello iusto liceat,duocare infideles in auxilium , per acciden tamen subinde imo plerumque non licet, ratione scandali,vel periculi in fide, v. g. ne subditi peruertan-
8. Similiter licet alteri Principi, etiam alterius fidei, in bello iusto auxilium ferrea nisi tamen sit periculum scandali, incrementi haereseos, damni Verae fidei.υ .con. tract. de Charitate A.de Bello.
s. Duces , Tribuni, Centuriones, aliique oss-eiales peccant, tenenturque ad restitutionem. I.Si pauciores habeant milites, ouam in solutione stipendi Leκhibent. I. Quando debent ex ossicio commeatum curare, dant militibus cibum .vel po-vum corruptum , ex quo morbi oriantur. 3. Si inier situ per regiones, accipiant pecunias avariis pagis, ne isthic pernoctentia ut morentur. 41 si Vni militi dent plura syngrapha ad domos diuersin. Mol. Hee. Diani. 6. e. I .a'. 48 Si stipendium' militibus subtrafientes, permittant extorquere ab innocentibus necessaria. io Miles, qui in bello, iusto, Diniusto paratus est meieri stipendia, est in malo statu, de incapax absolutionis, nisi mentem corrigat: quidem ii in iliter in bello iniusto, tenetur ad restitutionemidisinorum s nisi in culpabilis ignorantia excuset: tum enim lassicit restitutio eorum , quae in specie habe ver rum,inquiruis fictus est dicior . . r.
186쪽
Cap. I. De Nom Ieidis ruiar. Si vocatus ad bellum sit subditus Principis
qui bellum gerit, aut ab eo ante conductus, non tenetur inquirere de iustitia belli, quamdiu nulla vehemens suspicio occurrit in contrarium, quae positive reddat dubium in uia potest praesumere pro suo Principe eui in dubio dedet obedire, eius 4lii auctoritas plerumque illi sufficiet, ad formandum etiam positive iudicium probabile, de iustitia causae, ne eum dubia fide operetur. ida CLugod 38. de iust . r. n. a I si vero non sit subditus tenetur prius inquirere, postea saltem pro babile formare iudicium bellum esse iustam. --
ra Miles intelligens bellum esse iniustum .im' quo est , non potest absolui, nisi velit, quamprimum potest,curare dimissionem, interea abstinere ab actibus hostilitatis V. g. caede, praeda, c.
v. Lv. l. a. t. 3. e. a. An autem talis ponit occidere militem hostilem se inuadentem vid. ob.E. 7. pire. 8.
diuid in belu iusto liceat. Resp. Etsi circa hostes in beIlo iusto liceat ea omnia faceres, quae ad finem belli sunt necessaria, v.g. occidere, spoliare dcc innocentes tamen quo nomine intelliguntur pueri, qui arma gestare non possunt, mulieres,senes,Religiosi, Clerici, peregri ni, mercatores,in rustici directe vita spoliari non possunt bonis tamen externis possunt, si sint pars Rei p. hostilis, aliterque finis belli obtineri non
ε, c. Ratio est,quia cum sint pars Reip .pomini propter huius delicta puniri, in iis bonis, quae Reip. dominio subsunt. Me resolues. r. Per accidens licet aliquando comburere etiam Ecclesias, hostes ex iis extrahere , in iis spoliare occideres, si v. g. EGIefia velut castro
187쪽
a. Contra hostem Iicet uti insidiis, 'rata gematis, dummodo absint mendaciaci etsi etiam haec V. g. quando exploratores se singunt amicos monsint mortalia Ea vere, ad quae cauenda nulla prudentia datur . v. g. veneno inficere puteo , qua glandes , sunt contra iura belli, nec licent Moli. 3. Fides hosti data seruanda est, nisi vel coactus dederis , vel in graue detrimentum cederet Rei p. aut Religionis; aut si hostes eam non seruent aut denique conditiones ac circumstantiae plane sint
mutatae Duuat Palaus, Dian. l. c. R O vide etiam Larm. l. a. 3. c. I 2.
4. Capti in belles, etiam ex parte capientium iusto, nisi obstet scandalum, aut specialis promisesio, possunt fugere. Capti ver in bello e parte capientium iniusto, fugere. bona hostium secum auferre possunt Larma. D. c. I 2. c. I 6. n obsides liceat occidere,vide supra ub. q. c. s. s. Potest quidem aliquando iraro tamen , nonnisi ob causas grauissimas dari 'rbs in praedam, milites tamen priuata authoritate praedas agere aut hostibus damna inferre non possunt, quia sunt executores tantum ministri v. a T. bellum Lar hi tr. 3. c. 12. Fili. n. I98. Dian. p. 6sι- tot dum autem urbs spoliatur iniuste, gregarios milites tantum teneri ad damnum , quod ipsi intulerunt, probabile esses, docet Dian. l.c. R. 3 e Sylv. Nauar .cte. Item p. 3. t. s. 86. vide infra o Milites peccant cum onere restituendi, si a Rusticis, aliisve apud quos hospitantur, Vel per quorum loca transeunt, auferant, aut inuitis ex-iserqueant,vel etiam donata accipiant m si constet omnino libere fieri siquidem donationes ista plorumque non spontaneae, sed coactae sunt praeter ea , quae e constitutione Principis iis debent submini lirareri nisi tamen sint in es trema, vel saltem graua necessitate Molia con Pal. Bec. c. Dian. p. 6. . Repressalia licita sunt his conditionibus,r vem mieste constet ciues a sterius Reip. fecisse intueriam
188쪽
riam. 2. vi Superiores illorum rogati recusent ad 'ministrare iustitiam . . vi constet eos culpabiliter id recusares . o Princeps supremus causa cognita id concedat. s. ut non inferatur plus damni, quam iusta satisfactio requirit. 6. Vt non concedantur in personas Ecclesiasticas Molι. ιan. p. o. R. a. κ
Suaeres Ad quem pertineant bona hostibus erepta Resp. i. Immobilia cedunt Principi, aut Reipu-'hlicat mobilia fiunt capicntis, nisi consuetudo habeat, ut pars cedat Principi, Communitati a. Iure Caesareo, nisi consuetudo sit contraria , bona ablata iusto bello,qui ea iniuste possidebant, fiune capientium, postquam ea in sua praesidia deportarunt, Valent.rom. . d. .q. 8l. 3.-linia. I 8. Hur-tad.rom. Σ. d. 69s I a. o I9. Vbi requirit , ut una saliem nocte possederint vide etiam ria. Bonac. l.c de peccatis in bello committi solitis. Trusi lib. 2.HIO. 9 sq. Diaul. 6.t. 4. 3 3.Vbi contra Durand.d cet hanc sententiam esse in praxi tutain.
De IV. Praecepto I x Non Moechaberis . c. Non cincupisces , e.
Coniungo haec duo Praecepta , quia troque idem explicite,vel implicite prohibetur; scilicet peccata Impudicitiae, MLuxuriae. Est autem luxuria in ordinatus appetitus , vel usus delectationis, seu sensus venerei, qui fit cum commotione spirituum generationi seruientium , circa partes corporis venereas;ita ut appetitus vel delectiones aliae etsi etiam sensitiva aut sensitivorum , si tamen non sint venere . aut Venereorum, nec ad ea
ordinentur, non spectent ad luxuriam. Porro actus,seu peccata luxuriae, distinguuntur in imperfectos, in quibus non interuenit ultimus terminus 'mereorum quae est decisio seminis;vi sunt actus interni desideriorum 8e oblectationum morosarit, qui speciem sumunt ab obiectis & persectos, ac consummatos , qui terminum iam dictum habent, ad
189쪽
γε Lib. I G. Tract. I . O . adiunctum. Qui rursus sunt duplices. Alii enim
sunt naturales, qui naturae non repugnant, nec specie differunt in ratione luxuriae , etsi per deformitatem superadditam aliquando pecie differant IV. g.adulterium, incestus,&c Alij innaturales sunt, seu contra naturam , in quibus conditiones ais tura institutae, .g. identitas speciei, vas debitum,&c.non seruantur. Et hi etiam in ratione luxuriae different specie, quae in illis variatur secundum modos , quibus committuntur naturae repugnan
an is quantapeecata sint, suta , amplexu , tactus, verba obseaena similia,extra matrimoniumΘ
Res Ad id dignoscendum,distinguenda est im
primis intentio, Velectatio Venerea, ,enereorum, ab intentione, delectatione senstiua , sensitivorum aliorum, quae consistit in quadam proportionet, conformitate rei tactae cum organo tactus Deinde sciendum . intentionem sensum venereorum esse mortalem, excludere a regno coesorum, secundum Apostolum ad Gal. s. Vnde resolues. I. Oscula,amplexus,aspectus,tactus,& similia,si extra matrimonium fiant, e intentione actus luxuriosi , vel ob delectationem Veneream , etiam Τnon illam persectam , quae est in seminatione sunt tamen semper peccata mortalia et quia eo animo, extra matrimonium , sunt impudica,&natura sua talis delectatio tendit ad perfectam Fili. rom. O. cap. 9 num. I74 Less. lib. cvit 3 d.8. Sanch. s. d. o. ea .uales actus sunt eiusdem naturae cum perrectis, siue consummatis , ideoque in confessione explicandum , virum sint habiti eum simili sexu an diuerso;cum libera, an coniugata cognata,perso
similia non obscoena , si fiant tantii offici , aut moris patrij, aut amoris honesti, vel beneuolentiarauetendae causa etiamsit delectatio venere subois natur
190쪽
riatur, modo in eam non consentiatur' non sunt
. Si vero ista fiant ex aliqua veniali vanitate, Ioco, curiositates, leuitate , petulantia, imo etiam sensualitate,siue affectu sensuali,ac naturali, dum modo non cum delectatione venerea, nec eius causa; de si praeter intentionem suboriatur, ea repulsa, ac tunc abstinendose venialem culpam non excedunt, i M. Ful hie Less. Sanch. l. tiant. t. q. R. 36. Contrarium tamen est tutius, ut .HuL.
s. Idem dicendum de laetii in aspectu inhone instarum partium corporis proprii, aut commixtionis animalium, non cum animo venereo sed ex curiositate tantum, aut leuitate, secluso tameis scandalo, periculo consensus veneret Imb si tactus talis, aut aspectus proprii corporis naturali aliquo ac non malo sine fiat, ne veniale quidem erit, vi v. g. si Dictione extinguere velis pruritum non venereum dummod tamen absit periculum pollutionis,aut cons sus in eam, si improuis, praeter intentionem sortὸ obueniret, Lus n. 63. Fili.
6. actus nudi Maspectus partium inhonestarum alterius corporis maxim diuersi sexus, aut concubitus humani ex curiositate, nam de necensitate aliud est etiam secluso affectu venereo, via dentur non posse excusari a mortali, propter grauem indecentiam in periculum proximum actus venerei nisi tamen aspectus fiat ex loco tam remoto, cita obiter,ut haec absint. nch.n a 3 as.
7. Aspectus vero, subinde etiam rarius tamen propter periculum adiunctum tactus,e petulantia vel curiositate partium inhonestarum alterius corporis, eiusdem tamen sexui citra affectumae Periculum consensus venere , excusari posse a mortali, ut v. g. quando simul aliqui natant, vel
8. Verba turpia , lectio obscoenorum , spectati. comoediarum turpium , cantiones inhonestae , ge- auo uterae, dona amatoria, sici;mtum fiant eπ