장음표시 사용
91쪽
vel utilitate propria vel aliena Ratio est, quia te nemur ex Charitate impedite peccata prorimi, si facile pollimus Larm.c. I 3 ex commum. Vnde re
Absque causa non licet petere mutuum ab su- rario , vel ab infideli iuramentum per falsos Deos, a coneubinario administrationem Saetainenti , velut celebretri cum enim absque peccato id nore se facturus, cooperareris eius peccato. Suar Sanch:
Resp. a.Ex causa necessitatis; vel utilitati9,potest Permitti Patet in dicto casu, qui simplieiterino peccato fieri potest ideoque limi rati etere ex rationabili causa,etsi alter ex stra malui sit Peccaturus. Requiritur autem malo nec uas , ut permittatur scandalum pusillorum, quam Pharisaicum Item maior,si plures sint scandali andi, si timeatur peccatum graue , denique, si certo praeuideatur
Rei p. 3. Debet permitti, salioqui propria sal uspericlitaretur,vel aliis, praesertim comunitati graue damnum immineret. Vnde bona spiritualia necessaria ad salutem , nee debet V nee potest quisqvam dimittere ob cuiusquam scandesum. F RIDI 8.e,. Resp 4. Bona spiritualia sesu uin Loreisma pud Diari. P. s. t. 7.R. 24. etiam temporalia non necessaria ad salutem, non tenem quis omistere, vel differre, ob scandalum haristici pluuia hid Matrh. s. Siniteisios, c. nisi tamen ex dilatione fructus speraretur. Facilius vero ac tam statis bona differenda , vel etiam omittenda sunt; ob scandalum pusillorum v. g. ingressus religionis debet differri ob scandalum parentis, si con1ensus illius breui speretur. Lar.Le 'u' is Resp. . Ad vitandum grauescandalum pusillorum, quaedam praecepta impleri mon in debent nisi tamen omissio esset magis damnosa omlitenti , . La m. t. a. t. .c. I 3. Ratio huius estu quia tune'con currente duplici praecepto , scilicet naturali de ea-uendo scandalo possitiuo , maius, fortius est
naturale. Ex dictis resoluuntur assus
a Praelati Ecclesiastici non tenentur, im, nec possunt
92쪽
possunt ei, quae ad bona Ecclesiae conseruanda, sunt necessaria, .g. lites, c. omittere ad vitanda scandala Pharisaica,imo etiam pusillorum: etsi his prius reddi debeat ratio rectitudinis Diani. . t.7. a. Si fixinina utatur veste virili,vel contra, tantiim ex levitate , sine praua intentiones, periculo scandali,& libidinis, eniale tantum erit,aliacmortale inullum vero,si ecnecessitate Diani. s. 7. Ra
3 Peccatum,ex quo Consessarium in consessione ex infirmitate tamen grauiter scandalizandum
q. Uxor semel vel iterum debet omittere ieiunium,ex quo maritus grauiter offendetur, orietur discordia. Ibid. I. si ituro te ad sacrum die festo , excitanda siegr uis rixa,vel caedes, non teneris ire. Ibid. . Superior peccata subditi saepe potest dissimuine, ad vitandas turbas, maiora mala,quas alioqui teneretur punire. 7. Mulier , quae scit in se, vel in sui aspectu aliquom in particulari scandalitandum emortaliter pςccat, si data opera ei se conspiciendam osterat γηdeoque potest iubet, non tantiim publico, sed etiam sacro abstinere die festo semel aut iterum, Rd peccatum illud euitando m. Dixi aliquem in par ii Mari,quia ob timorem scandali alicuius eX Ommunitate in genere, vel etiam plurium , abstinereiumas esset dissicile,&plenum scrupulis. DiXPa. β aut terum quia saepe nimis esset graue, du-
a. ubi in contrarium citat aliquot Authores ηςg ntes obligationem praetermittendi rem praece-px-m ad euitandum aliorum scandalum. 8. Mulier quae exornatii,etiam conueniente suo
'Rxu , probabiliter praeuidet aliquem in particum Rr lapsurum mortaliter, tenetur ad breue tempus ς Vm dimittere, aut talis conspectum fugere.DiXJ, ιμN- Fiat ad longum,nimis illi graue foret.
9 Si verbidem timeretur in particullari e Orna
93쪽
tu superfluo, vano, in conuenienti quem assum re vanitatis de placendi causa, ut videantur pul-ehrae , Se procum facili iis inueniant, seclusis aliis, non si veniale est teneretur eum omnino dimittere, etiam sub mortali quia nullum habet ius ad illum ornatum:& ex alaera parte tenetur vitare peccatum adierint, quando commode potes . id.
docere, eam tantum teneri sub veniali, sed minus probabiliter, quando in particulari lapsus praeuidetur,&breui tempore abstinendum est qui etiam eum D Lus. Bon excusant a mortali eas,quae e consuetudine loci, media ubera detegunt, fit eo pigmentis , alienis crinibus utuntur: dummodo non aliorum lasciuiam , sed tantum maiorem pulchritudinis ornatum intendant, absque alio fine mortali, aut lege partieulari id sub mortali prohibente. Addunt tamen ore graue mortale peccatum, huiuscemodi morem detegendi pectus, vel tenuiter tantum tegendi, ubi non est, introdu-
I o. Si mulier non in particulari, sed in genere tantum aliquos in se scandalietandos putet, modo eorum Lisciuiam non intendat, nec ei placeat, licet ei placeat, quod lauderiir ut somnos, non videtur teneri abstinere ab illo ornatu, etiam superfluo, sub mortali v. g. fucando faciem , imo etiam denudando ex communi consuetudine pectus nisi tamen denudatio,vel ornatus esset valde turpis perses, ac directe ad libidinem prouocans Ratio est, tum quia est scandalum potius acceptum quam datu;&ornatus ille ac pulchritudo remo te tantii mad peccatum prouocat,Vt docet La)m ct Bon tum quia nimis graue esset isti sexui, praesertim si raritum quaerant,perpetuo sic abstinere;cum illa occasio sit uniuersalis, perpetuam ec formosiores,n- quam licite irent foras, cum pulchritudo naturalis plus noceat, quam artificialis Plura de hac re vid.
Diaη.t. I .misc. Res 3O. Bandes.l. 3. d. s.n. I. Interim foeminam nudum pectus gerentem non mala intentisne , etsi quidam excusent a mortali, ego tamen
94쪽
men, inquit dissicile absoluerem. Et certum est, infessario incumbat, huiusmodi ornatum Mu deterrere ab eo.υ. .Ho latin,ctc.st. c. i. Peccant etiam grauiter,qui componunt,describuni repraesentant, vel ping nne turpia, ad libidinem prouocantia. BG. nch ct Fili. Resp.4 Potest aliquando permitti proximi ruina Mando is paratus est ad malum , alter non intendie ut peccet, sed tantum non auferendo occasionem permittit hum peccatum , ne fiant plura, si Vt permissio sit impeditiua maioris mali. Vnde reserues. 'L. mero licet non auferre occasionem furandi filiis Laut famulis, cum eos nihilominus ad furandum propensos, paratos nouit, &sic deprehensi puniantur, resipiscat:tunc enim rationaliter permissi Rrtu,nu,ut euitentHr plura.danch. La . Bon. i. Piobabile est, non licere alia ultro ponere, aut id obiicere di quia positive concurreret ad peccatum;&non tam auferret occasionem, quam poneret M. V. peceatum, Sanch, qui ex eaclem causa docet non licere marito dare uxori ansam adulteranda, vel adultero, ut tentet Xorem. Interim probabiliter contrarium docet La)m tib. a. tr. 3. c.
I. Eiod confirmari potest exemplo Iudith, quae vix aliter videtur fecisse .9.Cum enim sciret permissionem libidinis in Holoferne sere impeditinam malorum, posuit ei occasionem,nempe ornax in suum, alioqui licitum, tamen comni uniter censetur in hoc non peccasse. v. Bon. d. a. q.q. p. a. Paluum hic.
An liceat alterim peccat materialiter cooperari pResp. Cooperari tantum materialiter, subministrando tantii in materiam Miscultatem peccandi, vel exhibendo obiectum , licet; si sequentes conditiones adsint. I. Si tu uni opus, vel cooperatio sit secundum se bona,vel saltem indifferens.II. Si bo- intentione, rationabili ex causa fiat,&non, utique alterum peccare Di I. SI alterius peccatum mpedire nequeas . aut saltem non tenearis, prop-ς viam rationabilem circa quam notatuaneh.
95쪽
Lib. II. Trass. DIV. Cav. LI. de La)m etsi eius grauitas certa regula definiri ne queat, sed prudentis iudicio metienda sic tanto tamen grauiorem requiri t. quando grauius est peccatum , cuius occasi datur. 2 quanto probabilius est, te non cooperant , alterum non peccaturum;
aut quanto certiqr est affectus peccati quanto propinquius tua cooperatio peccatum attingit. . quanto minus iuris habes ad tale opus. s. denique quanto magis peccatum cum iustitia pugnat, idque propter damnum tercij. s.l. 2.t. 3.c. 3. Vnde resolues hos Casus. c. Hoc modo licite materialiter cooperatur sponsa contrahens cum sponso , quem scit Sacramentum accipere in peccato mortali. Sciens vero eum habere votum castitatis, peccat contrahendo cum ipso;quia ad contractum illicitum concurrit Lum.
a Licitesquoque post matrimonium contractum materialiter cooperatur coniux,si coniugi obstricto voto castitatis reddat debitum d mo ad id tenetur ex iustitia,si eum exigentem non possit a proposito auocare, Ibid. 3. Similiter Parochus Eucharistiam licite potest debet ministrare peccatori ,--χcommunicato, haeretico occulto,si petat publices imo confessa rius praebere debet petenti, etiam priuatim,si ex sola confessione eius peccatum nouit. Ibid. q. Excusantur a peccato famulijsi ratione sui sa-mulatus praestent quaedam obsequia, quae sine graui
suo incommodo negare non pomni Vt, .g.Vestiant dominum, sternant equum, comitentur ad lupanar,
meretrici deferant munera,eidem venienti aperiant ostium t quia haec tantum remote , se ad peccatum habent,& sine iis peccatum fieret. Vnde tamen non sequitur, alteri cuiuis licere ea praestare Bon p.ra .n.
s. d ea opera,quae propinquilis se ad Peccatum
habent aut iuuant,v.g.subiicere humer , admoue-Ve scalas hero per fenestram ascendenti ad concubinam , deferre litteras amatorias ad meretricem,
comitari ad duellum,&c non lassicit communis ratio
96쪽
tio famulatus, sed exigunt maiorem necessitatem causam,ut licite fiant; v. g. periculum grauis,aut fatim notabilis damni,si detrectent. Ibid. 6. Ob simile pexiculum Acusantur ut plurimum caumnes, prohulae in locis, ubi Catholici auunt mixti hari elicis, qti ministrant, aut vendunt carnes die ieiuni comesturi item vinum ebriosis , dum postulant, etsi sciant eos a peccato non excusari quia plerumque peccatum aeque fieret,subministrantibus aliis, ipsi damnum notabile paterentur, dum paulatim nemo ad eos veniret. SanchLI .cap.7. Bonac.ctc. Quod si tamen hae rationes non adessent, non excusarentur. Unde non licet ea patrifamilias uti nec coenam die ieiunij ministrare sua familimneque cauponi illi praeter quem non iunt alij a nisi tamen alia grauior causa
V. Ea quae ad peccatum proxime concurrunt,uel inducunt , vel cum iustitia pugnant, etsi ex genere suo sint indifferentia , . g. hero alterum occisuro gladium dare ostendere illum quia necem quaeratur compulsare campanam sine scandalo tamen ad concionem haereticam, meritricem etsi conductam ac paratam e domo euocare, ad Heiarum deducere iuri calam applicare, gerenti iniustum bellum dare mutua pecunias, pagum haeretico domino Vendere , grauissimam cauiam , requirunt,hoc est, metum tanti mali,qubd secundum leges charitatis nemo teneatur subire ad euitaniadum malum alterius, .g. si alias occidendus esset
8. In ciuitatibus in quibus id vitandi maioris
mati causa permissiim est, licet domum locare surario, excipit tamen ius alienigenarum , meretricibus Maxime si alij conductores desint: nisi tamen meretrices grauiter nocerent vicinis honestis vel ob situm ansam maiorem darent peccatis. ueh
s. Excusantur a mortali imo etiam veniali si causa adsit, artifices , qui faciunt, aut vendunt res indisterentes , quibus quis bene potest uti, licet plurima abutantur,V.g.HeM,fucos, gladios Ratio,
97쪽
quia remot tantum ordinantur ad peccatum , simpliciter impediri non possunt. Quod si tamen abusus esset contra iustitiam, non liceret V. g. si ociscisuro dares gladium ob magnum retrum, quod offert.Item,si quis sciat hunc innocentem non peruertendum, nisi per has suas merces: quia modi eum Iucrum certae saluti alterius est postponendum.
Io EXcusantur etiam , qui ob iustam causam vendunt agnum Iudaeo , vel infideli suro ad sacrificium. Item qui Iudaeorum Synagogas , haeretic xum templa,legitimo Magistratu permittente; aedificant, vel restaurant; praesertim si fieret aeque sine
ipsiIS. Nauar.l. .censa de Iudaeu La1m.l. 3. t. 3. cap. 1 m. . Venena autem vendere, nisi iis qui bene usuri Putantur, V. g. ad confectionem calorum vel medi- Cinam,non licet, v Sanch.la .morie P. Vnde Venditio
veneni, quod non seruit nasi ad hominis occisionem; simpliciter est mala. ii Christiani captivi, e graui metu, in triremi .husaurcarum . vel haereticorum , licite remigant
contra Catholicos; sarcinas, machinas,arma a beta Ium necessaria,convehunt,propugnacula aedificant, dic.Ita probabiliter Leg. nch.Suar. La .l. 2.t. 3.C. 13. contra Tol. ct alios, qui docent peccare mortaliter.
Quod si tamen eo loco res esset, ut haec negantes magno periculo classem Christianam eriperent,vel
victoriam conferrent, tenerentur tantum bonum vitae suae anteferre Suar. Less. SanchI.c.
I et Incolae urbis vel prouinciae, quam Τyrannus occupauit, licite manent inter iniquos possessbres eosque cogente imperio iuuant excubiis, fossione, contributione; idque ex legitimi Principis praestim Pio consensu se quo etiam talia obsequia lieitὰ Promittunt cum iuramento, ad maiora mala sua deIegitimi Principis declinanda. Lv. l. c. n. s. 13. Nautaeis aurigae Catholici inmollandia, etiam sine graui me tu , si absit praua intentio lici-ce vehunt annonam ad castra haereticorum , si adfini alij, qui illis cessantibus facerent quia nisi id faciant,excludentur omni lucro, tanqua osores boni Publici,wL .l. 2.c. I=.5-
98쪽
De Praeceptis Decalogi , Eccletiae. ΤR AC TATVS I.
a, s praecepti, prora est assirmativum ris materia propria sunt actus virtutis Reu ligionis. Est autem haec Virtus moralis, qua interi in exterior cultus Deo debitus exhibetur.Actus eius internus est animi submissio, qua
infinitam Dei excellentiam veneramur. Externus est,quo internum testamur, ut oratio, sacrificium,Sc.de quibus vid. AMLa. a. se .parte ProVt Verciest negativum , prohibet vitia Religioni oppositat
quae quia apponuntur Virtuti inter morales praecipuae, sunt peccata , post ea quae contra virtutes Theologicas committuntur, grauissima, Me genere suo mortalia. Sunt autem duplicia : alia quae opponuntur per excessum, ut Superstitio eum sitis speciebus Lalia per desectum, ut Irreligiositas.
De superstitione,& speciebus eius.
Esp. r. superstitio,est falsa religio, seu ultus vitiosus veri vel falsi Numinis, Lo. Et conuenit cum definitione communi ex . Thoma , qua dicit,esse vitium,quod Religioni opponitur secun dii in excessum. Dictile excessι- non quod Deus nimium coli possit, aut maiore honore quam dignus sit; sed id intelligitur secundum circumstantias;eo quod exhibeet cultum , vel quem non debet vel eo modo quo no deber,vel illi cui no debet. Respond. a. Superstitio est duplex alia cultus indebiti .siue incongrui, quo verus Deus,sed modo indebito colitur, tribuendo ei cultum falsum, perniciosum,vel superfluum,qui nimirum sit contra, vel praeter Ecclesiae consuetudinem ac prae- siriptum. Alia est ratione rei cultae, cum scilicet cultus
99쪽
' Lib. III. Tracta. Dea Praeci Deo. -
culin Deo debitus falso De vel creatura defertur Et haec subdiuiditur in Idololatria, Divinationem, Vanam obseruantiam; ad quam Magia vel reuocatur , Vel potius quartam speciem constituit.
Ex quibus resolue S. 1. Superstitionem cultus falsi committit, T. Qui Deo offert cultum per ceremonias Veteris legis, v. g. circumcisionem, immolationem agni &c quia siqnificant Christum adhuc venturum, nondum venisse, et Laicus, qui Deum colit tanquam publicus Minister Ecclesiae, V. g. sacrificando absolueniado. Quod semper esse mortale docet Suar de rel. l. a. desuperstit. e. z. 3. IS qui sua auctoritate proponit aliqua facienda, tanquam ordinata ab Ecclesia,ad Dei cultum, . Qui falsas reliquias proponit, vel miraculum factum esse per aliquam imaginem , vel se habuisse has vel illas reuelatio ne fingit. siue ad faciendum lucrum,siue ad deuotionem augendam. s. Qui, populum moueat,sngit miraculum aliquod Vel nistoriam reperiri in Scriptura Sacra, c. Et haae superstitio etsi sit ex genere suo mortalis, quia primae veritati iniuriam irrogat religionem fundat in mendaciis Tarpetamen excusatur ignorantia, Vel simplicitate Less
a. Superstitio cultus superflui, est .g. I. Ceremonia audiendi Missam ante ortum solis cum cereo numero, stiti, ordine cereorum;Vel Sacerdotis,
aut dicatur Ioannes;vel qui habeat staturam Chrii, dcc quia hic cultus est ex seipso inanis, isdspiritum exercitandum inutilis, a. Ieiunare die Dominico , cum non ieiunas aliis diebus. Item in Missa contra rubricam plures formare cruces,pluries dicere AlleIuia dicere Gloria , vel Credo contra rubricas, aliasque ceremonias demeres, vel addere etsi fiant ex deuotiones, haec enim corrigenda est quia sunt praeter Eccles ae consuetudinem. Haec tamenin similia bona tutentione facta, venialia tantum sunt ordinaries, ut docet TOLOFLcta. I. Nauar. ctiam quia est materia leuis:
100쪽
De Divinatiane. ει actio ex se non mala, multa excusat sitriplicitas. Quod si tamen ex se mala esset,ut si rem furti iam onerari turpia verba in templo canas,ore via organo , notabiliter lasciuam vel ad impuruatena Prouocantem vocem edas est superstitio fere mot-
Res r. Divinatio est, cum quis opem Daemoriis tacite vel expresse inuocat, Vt noscat res contingentes libere futuras . aliteζrve occultas, renaturaliter incognoscibiles. Quae si sint tales, quas solus Deus scire potest , inuoluitur tacita Idololatria quod Daemoni tribuatur cultus Diuinusci si vero sint tales , quas Daemon naturaliter scire po-
eqst. nam ex signis, aliisque modis, occultissima quaeque cognoscere potest , etiam plurimas hominum cogitationes,ac res futuraS,v.Debis .i. q. cap. 2. .a. Sanch. 2.mor. p. 380 nihilominus illicita est eo quod commercium habeatur cum Dei iurato hoste quod importat quandam proditionem, apo-ctasiam a Deo,ac forte etiam,vi vult Suareeto continnient superstitionem, vid. I.α3. Boni. 3 Thoan.
Res a Diuinatio est duplex,una,in qua est inuocatio vel pactum expressum cum Daemone ricgenerali nomine dicitur Necromantia put, cum Daemon occulta docet per pythones, arreptilios, Praestigias , per personas mortuorum Vel vitiorum apparentium aliave signa in aere, aqua, gne, speculis. Alia est, in qua tantum est inuocatio vel pactum tacitum , seu interpretatiuum cum ex lineamentis corporis, vocibus, garritu autum, iam libus , quibus se Daemon immiscere solet, quaeritur cognitio, ad quam ea sunt improportionata. D. Om. q. ys. Cum ero Vtriusque specie varieterursus sint species,eas hic omittes quod secundit rusententiam communiorem , in genere moris non differant nec specialem habeant malitiam ideoque 3 confessione non sit opus explicare, an V. g. lacta