C. Iulii Caesaris Commentarii de bello Gallico et civili. Accedunt libri De bello Alexandrino, Africano et Hispaniensi e nuperrima recensione Ier. Iac. Oberlini. Tomus primus secundus 1

발행: 1818년

분량: 622페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

491쪽

, 22. Massilienses , omnibus defessi malis, rei Dui melitariae ad summam inopiam adducti, bis p lio navali superati, crebris eruptionibus fusi, gravit etiam pestilentia conflictati ex diutina conclusione et mutatione victus, panico enim vetere atque hordeo conrupto Omnes alebantur, quod, ad huiusmodi casus antiquitus paratum, in publicum contulerant, deiecta turri, labefacta magna parte thuri, auxiliisi provinciarum et exercituum desperatis, quos in Ca

Suriis potestatem venisse cognoverant, sese dedere sine

Duude constituunt. Sed paucis ante diebus L. D mitius, cognita Massiliensium voluntate, navibus triatius comparatis, ex quibus duas L miliaribus suis a

tribuerat, unam ipse conscenderat, nactus turbidam tempestatem , est prosectus. Hunc conspicatae naves, quae iussu Bruti consuetudine quotidiana ad portum excubabant, sublatis ancoris, sequi coeperunt. Ex iis unum ipsius navigium contendit et sugere perseveravit auxilioque tempestatis ex conspecta abiit; duo , perterrita concursu nostrarum navium, sese in portum receperunt. Massilienses arma tomi mentaque ex oppido, ut est imperatum, proserunt; i navis ex portu ita valibusque educunt; pecuniam ex Publico transdunt. Quibus rebus consectis, CaPsar' magis eos pro nomine et vetustate , quam pro meriatis in se civitatis , conservans , duas ibi legiones Pra

antiquum gloriam et sumam. Dio 'Cas . ΑΦ , narrat, Caesarem M siliensit vis. Omlathusi aliis . rilem iis . uvam libertatem reliqi isse.

qma Pompeius Pliocaeam, e qua civitate Massiliam eolonia de eis erat . lihotote donaverat. Ibi F hri. itia i te. Philipp. 8. ε eoti tulit. II. Hid. veru pro numine νεμεμ

492쪽

DE BELLO CIVILI

sidio relinquit, caeteras in Italiam mittit: ipse ad

urbem proficiscitur.

a3. Iisdem temporibus C. Curio, in Africam profectus ex Sicilia, et iam ab initio copias P. Attii Vari despiciens , duas legiones ex quatuor , quas a

Caesare acceperat, et quingentos equites transportabat; bidaoque et noctibus tribus navigatione comsumtis, adpulit ad eum locum, qui adpellatur Aquilaria. Hic locus abest a Clupeis passuum XXII mi

lia , habetque non incommodam aestate stationem ehduobus eminentibus promontoriis continetur. Huius adventum L. Caesar filius cum decem longis naribus ad Clupeam praestolans, quas naves Uticae, ex praedonum bello subductas , P. Attius reficiendas Imius helli caussa curaverat, veritusque navium mutilitudinem ex alto refugerat, adpulsaque ad proximum littus trireme constrata et in littore relicta , pedibus Adrumetum profugerat: id oppidum C. Considi us Longus unius legionis praesidio tuebatur: reliquae

Caesaris naves eius suga Adrumetum se recei'erunt.

Hanc secutus M. Rusus Quaestor navibus duodecim,

ad urbem proficiscitur. Ibi Di

tiaturam stinernit , nn Per ei de cretam. e. al. Quae autem eo te-

vre egit, ea iuisa 3, 2 tradeuhur. Curio. De hoe et Varo es. as legiones. CL dicta ad i , 3o. biduo et noctibus eratis. Sic et Plia. 14. 21 ne qui cum Clamonio argutetur. Aquitaria. Huitta nulla alibi mentio. Cellar. Alias Angaeimaria. λ- an rectius sic, et videtur a luiserosa anguillarum captura sie dicta. CL Sebol. ad Lucan. 4. 585. et ibi Bura unum. a Clupeis. sitis ad Mereurii Pro. montorium, a Carthagine tu ortum aestivum. Liv. 27, 29. 23, bet. Cellari Ciace. volehat a cluea. ut est apud Liv. ged v. Gronov. ad Liv. s. t 9. Graecis dicitur Ασκες. aestasse. hoe omittamIrim Polat Malig. cum aliis , invιtis codd. Incommoda statio pol Si csxe hieme. duo a Womoturias . Appollinis et Memirii , quorum lioc nunc

et audit. Hrnius ad Virg. AeM. . Excura. s. p. t 13 M. L. Caesas stiria. De hoc . et eius patre vid. t , 8. M. yrsum at. Alii yersitigerat. eius Iuga. Intelligitur vulgo de Caesaris fuga. Nevat Iurinitis et delet eius, ut de ruga navium inistelligatur. Tum pro Hane legit Hunc scit. Caesarem. Ne et Davis. aliique.

493쪽

LIB. II. CAP. 22-25. 455 quas praesidio onerariis navibus Curio ex Sicilia eduxerat, postquam in littore relictam navem conspexit , hanc remulco abstraxit: ipse ad Curionem cum classe redit.

24. Curio Marcum Uticam navibus praemittit': ipse eodem cum exercitu prosiciscitur, bidui que iter progressus , ad numen Bagradam pervenit: ibi C. Caninium Rebilum Legatum cum legionibus relinquit; ipse cum equitatu antecedit ad castra exploranda Corneliana, quod is locus peridoneus castris habebatur. Id autem est iugum directum, eminens in

mare, utraque ex parte praeruptum atque asperum,

sed tamen paullo leniore fastigio ab ea parte , quae ad Uticam vergit. Abest directo itinere ab Utica Paullo amplius passuum mile. Sed hoc itinere est fons, quo mare succedit longius , lateque is locus restagnat: quem si qui vitare voluerit, sex milium circuitu in oppidum perveniet. 25. Hoc explorato loco, Curio castra Vari conspicit , muro Oppidoque coniuncta, ad portam, quae

remuleo. v. Ind. CL Isidor.', 4. originem Graeci servant in μαυῖ-ιν. Cf. Polyh. I , 27. Hine et arP. Ammian. Marc. I 8. 5. mihi.

Utierim. mee tum eaput resonis, deleta Carthagine. Mibias. Sie et 3 i. et mox e. α3. Geidia di eum post Uticram putat Iurinius, itemque Ionin. G.

stra Cometiana. Non sunt ea-fito. quae aliquis Cornelius illo e inimis iis in locis posuit; sed est Iocus. qui in memoriam Castrorum,

is Seipione in bellis Ponteis ibi

Post torum , nomen eas trori in Cor

me Iiu noro in habuit. Vid. Cellarii moti t. orbis 4 . 4. 14. Cons. intracta P. et b7 , Appiano Civ. a. p. 45s est . . vietiss.c. M. Alius Cornelia . ut apud Plinium 5 , 4. Nelam 1 , 7. Ptolem. 4 , 3.

vocat. Orosius 4 , 22. Arta fricani castra. O . Hunc Asri veneno insece runt , Curionisque exercitui haud leve damnum actulerunt. Appianus a. l. m. Rubentis, tu Eleetis i , 35. vult mna , quoia m. a. PerPeram. araecedit. exutierans expanditur vid. Ind. M. Additur longius lato que. Sis codd. et edd. vett. Natula l. longe lataque. T. lata legitur te etiam C. 3, xxi. late meri. N atro loco non nemo reponit alae.

frustra.

494쪽

adpellatur Bellica , admodum munita natura lori :υ ira ex parte ipso oppido Utica , altera a theatro , quod est ante oppidum, substructionibus eius operis maximis aditu ad castra dissicili et angusto. Simul animadvertit, multa undique portari atque agi plenissimis viis, quae repentini tumultus timore ex agris in urbem conserantur. Huc equitatum mittit, ut diriperet atque haberet loco praedae. EDdemque tempore his rebus subsidio sexcenti equites Numidae ex oppido peditesque quadringenti mittuntur a Varo , quos auxilii caussa Rex Iuba paucis diehus ante Uti. cam miserat. Huic et paternum hospitium cum Pompeio et simultas cum Curione intercedebat; quod Tribunus plebis legem promulgaverat, qua lege Regnum Iubae publieaverat. Concurrunt equites inter

se, neque vero primum: inpetum nostrorum Numidae ferre potuerunt; sed , intersectis rirciter CXX, reliqui se in castra ad oppidum receperunt. Interim, adventu longarum navium , Curio pronunciare onerariis navibus iubet, quae stabant ad Uticam mero circiter ducentae , se in hostium habiturum Ioco, qui non ex vestigio ad castra Cornelia a Mela direxisset. Qua pronunciatione lacta, temporis puncto, sublatis ancoris, omnes Uticam relinquunt et , quo imperatum est . transeunt: quae res Omnium rerum copia complevit exercitum. 26. His rebus gρstis , Curio se in castra ad Bagradam recepit atque universi exercitus Conclama

tione Imperator adpellatur : posteroque die Uticam

theatro. In ΜM. meis omni hna est a theatro. Recte . ut sit aditus a theatro. mee Oud. M. Recepi.

495쪽

LIB. II. CAP. 25-27. 457 mercitum ducit et prope oppidum castra ponit.

Nolui uin opere castrorum periecto, equites ex si

tione uuiiciuiit, magna auxilia equitum peditumque, ab Rege missa , Uticam venire: eodemque tempore vis magna pulveris cernebatur, et vestigio temporis Primum agmen erat in conspectu. Novitate rei

Curio permotus , praemittit equites, qui primum

inpetum sustineant ac morentur: ipKe, celeriter ab

opere deductis legionibus , acti m mstruit: equites committunt siroelii im: et prius, quam plane legiones explicari et consistere possent , tota auxilia Regis, inpedita ac perturbata, quod nullo ordine et sitie limore iter secerant, in fugam se coniiciunt: equitatuque omni sero incolumi, quod se per littora celeriter in oppidum recepit, magnum peditum n merum interficiunt. 27. Proxima nocte Conturiones Marsi duo ex castris Curionis cum manipularibus suis duobus et vigiliti ad Attium Varum perfugiunt. Hi seu vere, quam habuerant , opinionem ad eum perserunt . sive etiam auribus Vari serviunt , nam quae v Iumus , et credimus libenter; et, quae sentimus ipsi, reliquos sentire speramus, confirmant quidem

Parta, in exeretis Imperator sa hirari , hoe mi, nomen Imρ rator additur nune nomini Diseis , estque titulus . quem vulgo dieimus , laonoriseus, neque tali tempore signiscat simplieiter sum, qui exer estui eum imperio praeest. Appianus Cim a , 44 p. 4Ss . hae ipsa re haee scripsit: Esea

mus ergo fuit Curio , qui , paucia in ursecti . tanto honoro se omari Paxsun est. CL 3, 3 r. m.

tulit Dud. V. huius notata ad G. 4 . b. Cicero etiam in Pisoti m e.

s. eollem et loci et te e ris. ad eum m erunt. Sie codd. et

edd. vetti plene. Vulgo deest M

496쪽

DE BELLO CIVILI certe, totius exercitus animos alienos esse a Curione et maxime opus esse, in conspectum exercitum

venire et conloquendi dari facultatem. Qua opinione adductus Varus, postero die mane legiones ex C stris educit: facit idem Curio atque, una valle non magna interiecta, suas uterque copias instruit.

ak Erat in exorcitu Vari Sex. Quinctilius Varus,

quem fuisse Corfinii, supra demonstratum est. Hic, dimissus a Caesars, in Africam vene t ; legione qite eas transduxerat Curio , quas superioribus temporibus Corfinio receperat Caesar; adeo ut, paucis mutatis Centurionibus, iidem ordines manipulique constarent. Hanc nactus adpellationis caussam Quinctilius , circumire aciem Curionis atque Obsecrare milites coepit, ne primi sacramenti, quod πω D

milium arque vis se quaestorem dixissent, memoriam de onerent; neu contra eos armci ferrem, qui eradem essent usi frtuna eademque in obsidione Pem

pessi; neu pro iis pugnarent , a quibus o tume Aerfugae ad Earentur. His yaraca aci vem Iurgitionis addidit, quae ab sua liberalitate, si se atque AMEum seculi essent, exveviare delerem. . Hac habita oratione, nullam in partem ab exercitu Curionis sit significatio, atque ita suas uterque copias reducit.

ater. dedat in conspectu , quod ita eodd. multis et eda. vett. Iogitur. mihi persuasum est . in istis negligentia ithrarioriam lineolam Iiterve inponendam desiderari. CLet G. 4 , ra. et C. 3 . ros. Solae eianius is mire plaeet Barmann ad Phaedrum siti. , . a , Ibo iii, tamen admittendus. ut et apud Manil. b, 33Ο.

ιrio. Nomen Me mala in eodd. quibusdam deest. in aliis male I gitur quas Curio. 'inationis omissa. Paullo ante. eonDi - . I MI απυδ se Q. dix. scit. in verba Pompeii. Respiee ad c. I 8.

eontumelia. Alii in contumeliam .

addidit. Ita eodd. M. aduit.

497쪽

LIB. II. CAP. 27 29. . 45'I9. Atque in castris Curionis magnus omnium incessit timori nam is variis hominum sermonibus celeriter augetur unusquisque enim opiniones fin

gebat et ad id, quod ab alio audierat, sui aliquid

timoris addebat. Ηοo ubi uno auctore ad plurea Permanaverat, atque alius alii transdiderat, plures auctores eius rei videbantur. Cirile bellam ; gmus hominum, quod liceria libere jacere , et radpelget; legiones eae, gurae Paracto ante apud aduersarios fuerans; nam etiam Caesaris benescium μία nut consuetudo, quia osserrentur munies a vi n d . persis Partibus coniuncta : neque enim ex Marsis Pe . lignisque veniebant, ut qui superiore nocte in contuberniis, commilitonesque nonnulli graviores Sermones militum vulgo durius accipiebant; nonnulla etiam

ab iis, qui diligentiores videri volebant, fingebantur.

Atque in eastris. Hine capitis initium, non ah Hac his. Drat.

ostro atque noua tauqualo est al.

ut G. 4, ita lite eodd. et edd. vel . Pro at e d. etiam dant atque G. b , M. Cons. et Erilesti iti Iud. Cic. et Misc. Obs. Vol. 4. p. Male ergo li. l. M. Brutus posuit

et alibi. V. C. 3, 4 Hir . Al. 7. alius alii transdiderat. Alii illia alii tradiderant. forsan alitis alii tradiderant . ut Mihi. alis alii ser

rent auxilium.

rite beιlum - mee usque ad finem eapitis multis modis conrupta fiunt. nec videntur restitui poAM. Couiecturas heue multas, de hoc loco Propositas, enumerare nolui: nam vix Possunt o mues prohari. M. Roddit rationes Caesar eonfusionis. quae erat tu eastris Cisrionis. Clinti

hellum, dein quod ait se a hominum , mi si e leg. ortum ex quoi, non uti liceret libere f. ere ete. Demum quod sint tuae tegιυnes ete. Sic, etsi sit abrupta oratio . hae tenus sat clara erit , iudiea Oud. Reliqua non ita facile sanari

poterunt.

Caesaris benescium , quo captos Corfinii servarat. CL 1 . 23. Certum Ergo consuetudo mutat hemeseitina sigiliMahit, faeit, ut vilescati Ci-- eouius maluit minuerat. M.

namque enim ex M. P. Meniebant ii.

qui ete. De sequeutilius et omni hoe loco v. Ovcl. qui coui tura Varioria in refert. ixtis adiuugere lu-het inseniosam satis Iuri uiι. quaesie liabet: Golia belliam: ingenium homι--, quum liceret δει-e Iacemeet se i quod Melient; legiones etae.

498쪽

DE BELLO CIVILI

3o. Quibus de caussis consilio convocato, de summa rerum deliberare incipit. Erant sententiae, quae

mandum ο/nnibus modis, castraque rara Ovugnanda celiserbiit; quod huiusmodi consiliis mιIDiam otium mraxime mulcaraum esse arbitrarentur: po, tremo Pra flare dicebant, mr οι riuum in Augua helli fora iune eriri, quam, desertras et circ-υentos ab suis. grinsissimum subsicium Pali. Porro erant qui Cenberent, de tertia riplis in castra corneliana recedendi , ut, maiore viatio ter oris inuriecto. militum mentes sanarentur; simia, si quia graseius accidisseι, mratnam Uumdime naDium ei fustua et iamlitia in Sicιhum rec Ius daretur.3 i. Curio, utriamque inprobans consilium, quantum aheri sententiae deesset arumi, tantum estem suis peresse dicebat; Ms turmssamiae fugae rationem h

here , illos etiam iniquo loco dimιcundiam putare. Quia

lebantur. Ab initio manet itim

'elli genua, quo tisaeret etc. eona. . Vuis eo illo. Sed v.

c. 32. auod Miuam. militum eo inis. at vitrarentur. Otium Non est contrarium istilismi di s. ditiosis et timidi, eousiliis; imo vero favetenquu alit. Ergo legerim: quod quam Ohpumautionem eastrorum hui. mi Leoncilias conciliabulis, otiosis mai. con r. aQιtr. Poterit etiam eransiliis servari. Et ut concilia otio a Auxit otiowraim eoue ilia, sic labor et M. eupatio sunt iis contraria, h. e. eorum remedium. Aliis aliter visum

est de Leo; sed lieeat mihi hie

Clar Lii eo ni evira, qui locum P dein inodo, quo o. hatullerat, et unum illud verhum otium in omismum mutari mine Puta , ut re leo

499쪽

enim, inquit, Mucia et o re et natina loci munitissima castra ex gnuri posse confrimus Z aut oero id princimus, si, μονω magno detrimento , ab ob gnatione castrorum discedimus ' quiasi non es

jelicitas rerum gestarum exercitus beneootentiam Iberatoribus , et res cusuersae ossia , concilient.. strorum autem nullatio quia habet, nisi turpem jugam et deverationem Ommiram et alienationem exemcisus Nam neque Pudentes suspicuri oportet, sibi ρ rum credi; neque inmobos scire , sera timeri: quod tuis luemiam timor augeas noster; his fiuina dem nuM. Quod si iam , inquit, haec e lorata habemus, quaE de exercitus Hienatione ἀωntur, gurae quia ego aut Omnino fassa, α ι certe minora Ῥinione esse modo: qu lo, haec dissimula re et Occultare, quiam Per nos confrmuri, praestar 8 non , uti cor orispulnera, ilia exercι tis incommoda sunt Iegenda , nevem adoresarias augeamvis y At etiam . ut m in noclay sciscamur, addunt: quo maiorem, credo, imm- ,rι- haleurit, qui peccare conentur e namque huι modi res a vi pudore, aut metu tenentur, quibus rebus Nox ma ne iaciuersaraia est. Quiare neque tanti suma mmi, Mit Sine ve castra o Mnanda censeam; neque

Ianu timoris, tis ψse dociam: atque omnis Prius

illis. improbis: his, pudentibus.

nostra, his. Sie restituere e codd. V sius et Daris. Solig. eum aliis

dederat nrastris. dissimulare et Oocratiare. M. dis. almuliari et Occtillari.

500쪽

DE BELLO CIVILI

e erienda inburor, magnoque ex Parie iam me u Mobiscum de re iudicivim facturum modo. 3a. Dimisso consilio, concionem advocat militum: commemorat, quo su eorum usus studio ad Corf-nium Caesar: in magnam Partem Brigae, beneficio atque auctoritare eorum, Suiam feceris. Vos enim psestrumque iactum, inquit, Omnia deincem munici actum secuta, nequae sine caussa et Caesar amicissime

de oobis, et irai grarissime, luci aureunt. Pompeius enim, millo proelio Putius . oestri facti praeiudicio demotus Lalia excessur Caesar me, quem sibi cari simum habuit, prorinciamque Siciliam a ua Amricam, sine quibus urbem vigua Baliam tueri non potest, oestrae fiat commisit. Adrans, qui Mos hortemur , ut a nobis desciscatis. Quid enim est illis optassius,

quam uno te ore es nos circum nise et pos nefario

scelere obstringere ρ Aus quid irati grauius de oobis

Sentire Possum, quam vi eos Prodatis , qui se oobis omnia delere iudicinur in eorum potastatem peritatis , qui se per octa periisse existimans y An vero in Him nia res gestas Caesaris non α istis r duos pulsos exercituast duos sum Ios duces' duas receptas Propincias P haec actu dielus quadragima, quissius in Comvemum aduersariorum Menenia Caesar P An , qui in-

eo Aio. Vulg. eoncitio. mala. Nam obponitiar eo Am militi m. - rarit ta , exemplo , quod magnam vim habet. αgras in ima , honorificenti sime nempe oa non parvi iaciendos M. M. Vulgo explicant Per tres.sime . ho,tiliter , male. saeti praai- - . i. e. sacrum , quod est praeiudicium. Praeiudiei in vero est. Didquid rem antecedit ita , ut ex noe et propter hoe in Meetur. quid postea in hae simi- Iihusque rebus agendum sit, aut Mentiatum videatur. ΕΠ . eum Corfinieasea desocissent, potera hoe et propter hoe iudicari, ceteros quoque .leficere Po&- ntque etiam iis etritos Eme. Quom GPompeius post Corfiniensium deinditionem timore sibi et effugere eperit, . 1 . 24 27. M. Aortentur. Nil hortantur. Maseius vestrue famae turpius ,

sentire. M.

SEARCH

MENU NAVIGATION