[Omnia quae extant juxta Benedictinorum versionem]

111쪽

xolris Itim mensam lipponamus vilem itidem ipsam ac tenuem, et suae Ullam penuriam proe Se erat , sed quod oluimo lamon cilii condimento alacri late auditorum instructa sit. Mensam enim ossi ei iucundissimam non cibo riam tam litito,itas soliim , sed eorum etiam qui invitatistiorint appetitus. Sic et lauta et magnis ea mensa vilis ac lenuis apparebit, nisi sumo pressi, qui adsunt, ad illam accedantra sic etiam vilis sumptuosa censebitur, si famelico sito Conviva acceperit. Idque cum pro he nosset aliusqHi Spiam , non ex plura ciborum, sed ex spectu ac dispositione convivarum de mensarum in Ognificentia judicium orei his verbis utitur Anima , quae in sariri ilato hest, stivis illud ita animo autem egenti oliam amara dulcia, videntur non quod Porum . ride appOSila Sunt, natura muto lur, SP disti od eorum astoc io , qui convivis sunt exeus lita sensum decipiat. Quod si propter convivarum cupiditatem mora dialcia videntiae, multo magi ea Noe vilia sunt, sumptuosa videbuntur. Atque idcirco no quomque summa licet inopia pressi, magnificos convivalore imito mur, dum singulis collectis ad nostram vos men Samitivitamus. Id vero facimus non nostris opibus reii, Sed quod de vestra auditione considamus'.

III. Totum igitur debitum inscriptiovis vobis persolvimus, inscriptionis, inquum, Actorum apostolicorum. In igitur initium libri ait ingerentia , ordo exigebat a doc remus qDid hoc sibi velita uirinii uia quidem sermonem iecimus de omnibus, o Theophibi, quae bioepit Iesu sa cere a doc e rin verumtamen non sinit Pauliis , ut hanc seriem ordinis sequar, sed ad se suaque recte acta linguam nosirlim invitat Cupio namque vidcro illum inlrο-

112쪽

dii citim tanto Sciam, non ferrea catena , sed dominica voce vinelum metapi Videre piscatu Captum piscem luinem agmina , elia lotiam exae Stia an Silare conuit bat, qui flucius innumeros advorsus Ecclesiam excitat tacti pio videro

ipsum piscatu captum non homo, sed verbis Domini. Nam qnem ad modi in in sublimi rupe considen piscator, et oriandi item attollens hamum tib alto in muro domittit: sic

nitati rum et Dominus noster spiritualen exhibens piscatu iram lanciri in in tablimi coelorum Ope confidens , velut hamo iro dum de Super hac Voce missa cum dixisset :. Sunio, nute, quid me persoqueris pisco in hunc ingentem pisculus Si Ct quod in pisce conligit, quem jnssi Domini piscatus est Petrus, hoc et in isto venit; si quidem hic quoque piscis in oro tale rem habens inveniris est; lal Prem quidem , sed adultorinum: quippo quietoliana phoret, sed non Sociandum Scientiam. Proptereaciam scientium illi la igitus S SC Deus, probi ina illlam nummia in reddidi et quod piscatu captis accidit piscibus , lioc in isto accidit. Nam ut illi cum primum extructi Inari suerint , conses limbieci sitant et sic et isto consestim

Japnatim cepit, et cxl Pacius Cons Stilia est cxcce catus VPrram XC. mentio haec Osfecit, Ut loriis orbis terrarum visum

reciperet. II. eo igitur iam in cultio corno rora nam si orto bellum nos 3 nil oricum circumsideret, et in acie in dispositi liostes innumera nobis negotia facesserent deinde bura, arorum exercitus ductor, qui machinis nos oppugnaret

ae perturbatione compleret, urbem ipsam standitus eversiarum S minueretiar, Pt igne Succensurum, qui servit talem in leniat et cons Slim ab inseratore nostro Vinctu et cap ityn in urbem introduceretur, nonne omne Cuin tali Urihus et pilurulis ad spectaculiam illud exiliremus PQuando

113쪽

iuitii et nunc bellum est indictuna, dum nania confundunt tiri liani quo Iudi mi, et multi uia cliinis Ecclesii quic- leni ac securita lena oppugnantes caput autem et princeps hostium cum esset Paulus, qui majοra quam caeteri sueto-bal, ac dicebat, qui cuncta miscebat et conturbabat, jam a Domino nostro Jesu in isto imperatore nostro inclusest, et captivus abductus qui Uncta usquede lite Vortebat, non ad spectaculum istud egrediemur omnes, O cap tivum ilisum diici viccamus Nam et Angeli cum e coelis ipsum duci captivum cerno poni , exultabant, non quod vinclum cernerent lanti Sed qui , quam multos homines a vinculis expediturus Osset, cogitabantes non quod manu duci spectarent, sed quod inente Oi Sarent, quam mulios homines in coelum o terris injecta manu es set introducturus. Propterea gaudebant, Donrit: od excog-eatum videront, sed quod intelligerent quantos esset olonebris educturus : Proficiscor namque, inquit, ad gentes , et a tenebris liberatos in regnum cos dilectionis Christi transferos. Propterea misso exordio, ad modium propero transilire tanam Paulus et in Pauliam amor hunc dare solium nos coegit Pauliis ot in Paulum amor. Ignoscite milii must politis, nolito ignoscero, sed et amore uaistum einniana ini. Nam is qui lurpi amore corrPplus St,

merito veniam postulata: qui vero ejusmodi amore flagrat, hac cupidino glorietur, multos suo suci ut desider i istius participes et innumeros comparet sibi rivales. Si enim scri posset ut recta via pergentes, et ordine progredientes priora diceromus, et ad a quo in medio sunt pervcnirem S. nequaquam omisso principi confestim ad modium veni SSemla VSed quonia in post Potitecostonio poni libruui lex patrum jubet, et una cum sine solemnitatis huj iis lec so libri torminat uera veritus sum , no dum in exponendis

prorum iis occupamur ot immoramur, historiae Series nod

114쪽

pricis effugeret, quam illam posSemus attingere. Idcirma principio narrationis ad alia properans, et procemiuin hi loria tanqualia a posteriori capiti patrae prehensili Petrum Dens, manere Vos jussi, et in principio via subsas re Postquam enim narra tionis caput attigero , coulidenter deinceps quae mutantur, quam is 1:stum praeterimit, Cuncta inmurram limite Cro nos ac Sare quisquam Poterit, quod intempesti iam narrationem afforamias, eum ordinis visius necessitas omni nos intempestivi argumenti M-cusatione libCret: qtiam ob ausam a prooemi ad medimnusqua decurri. Non enim fieri potuisse, Si recta via pro gressi essemus, ut d Paulum perv iremus, sed linguaui nostram prius evasurum suisse librum, nobisque soro . clusuriant , C ipsitas prooemii cxpositione demonitrata,

tamelis jam illud reipsa patefactum est. IV. Nam si dum solo in vobis in Scriptioncm legimus ut Enarramus, dimidium solemnitati consumpsi urus, si ab exordio initio facto in ipsum libri pelagus rationem immittere coepissemus, quantum, Uaeso, temporis impondissemus, ut ad illas de Paulo narrationes per Venirenui pImo Vero ex ipso prooemio vobis io ipsum conabor osten, dere u Primum quidem sermonem suci si omnibuis,

o Theophile . Quot existimatis hic esse quaestiones Trimum quidem, quana ob causam prior, librum in meum-riam illi rumcet Secundo, quam ob causani trino uom vocet, et non Evangelium : tametsi Paulus Evangelium illum vocat, dum sic ait: u Cuju laus est in Evangulio pera omne Ecclesias ta de Luca verba faciens Tertio qua de causa dicat Do milibu quae securaesus h Si enim

Joannes christi dilectus, qui tanta fiducia gratiaque apud illaim .hebat, cui pium suprat, ui supra ocrum illud pectu i umhurni, qui piri tu sopbes indu hauserat, hic

115쪽

illud dicero nain imo ausus est, Sed tantam cautionem adhibuit, ut diceret Si scribantur per Singilla omnia, quae, secit Christus, nec ipsum arbitror mura dum Caper posse, eos, qui scribendi sunt, libros V quonio do dicor hic ausus est . Trinitam qui dona Sermonom seci de omnibus ,

, o Theophilo, qua socii Jesus , pia vero parva nobis haec quaesti videtur Atque illic quidem, optimo Theophilo,nomon cum iu do positum est nequi enim hoc sine causa dictum est sanctis. Et orto illii rex parte demonstra in iis, ne stio unum iola, neque Alii Cem Unum temere positum esse in Scripturis. Si ergo tot ac laniae sunt in Pro Pinio quaestiones quuntum nobi tomporis impendendum fuisset, si omnia quo sequebantur, ObliSSPIDUS percurrere mas ob causas, prie termissis quae interjecta erant, coactus sum ad Paliliam venire. Cur igitur propositi quadStionibus earum solii tionem non adjecimus ut scilicet vos 2SSNOsue Cerontii non semper mansum excipere cibum, Sed Saeponum Cro solutionem sententiis per Vos ipso adjungere, quod sacore solent coliniab:P. Siquidem illa pullos quandiu quidem in id manent, oro proprio nutrita ut

Postquam autem ejicere illos e nido possunt, isque CC nuut ana natas alas, Don una amplius id Pr CStant, M. Si a uiam quidem ore gesitant et ostentanta ubi ver pulli Crante propius accossi ritit, dimissam in pavimeo tuna PSCam anai res Per se ipsos ictos it colligerem sic et nos se- Cinatas, dum accepto tu respiritu uti cibo vos invit aximi tanquam Sobitionen more consuet exl ositu ita Postquama atem adti'nistis, et vos excepturos sperastis, vos dimisimus, ut ipsi per vos sententias colligulis Propterea Prooemio derelicto ad Pauli undestiuanaus Picturi porro Uulti non ea Solii in quibus Ecelosio profuit, sed etiam a quihus Lono uit; nam et haec e re nostra st Oxatio. Dic ub luse

116쪽

pacto Verbum praeclicationis oppia gnaret, quo pacto Cliris lobcllum inferret, quo pacto ApοStolo perSeque rotur, quo pacto hostili in eos nisa esset quo pacto Ecclesiae plus

Dogotii, quam, Plori omnes saceSSorol. Verta Datamen ne Duinem pudeat tuae audire de Paulo : non enim hie sunt Ciu accusationes, sed laudum potius occasiones. Non enim crimen est illi, cum prius improbus suisset, bonum deinceps CVasisse a sed si cum prius virtute praeditus suisset, postea mulatus ad improbitatem desciviSSet Semper enim res exsino judicantur : nam, gubernatores, licet innumera sint passi naufragia, cum ad portum navom appulsuri Sunt, si resertam mercibus onerarium do uxorint, nequaquam illos Diale tinctos esse munere suo dicimus, cum rei exilia omnia Hae praeclaSSerant occultarit et rursus athlotas, licet multoties fuerint ante superati, modo in ea pugna vincunt, in qua de corona agitur DPquaquam propter Caqi id praece SSprunt, Victoriae praeconiis dos Pandamus. Sic Ct CP Patabrin nos geramus jam et ipso naufragia passuSost inii inerata sed cum ad portum appulsurus navem fuit, rosei tam mercibus onerariam dodrixit et quemadmodum

Iuda D: hil prosuit, discipulinii prius suisse, cum de indus ictus sit prodito' ita nec isti quid inani nocuit antea persectito rencs isse , cum Evangelista dein cops evaserit. IIaec Pauli sunt praeconia, non quod Ecclesiam subverterit, Sed cpiod ilisani rursus aedificarita non quod verbum Dei oppugnarit, Od quod postquam Verbum oldiugnarat, ipSoillii rursus amplificaverita non quod Apostolis bonum in-lularit, non quod regem dissiparit, sed quod ubi dissi passet, illiina ipse deinde congregarit. V. Quid hoc admirabilius seri ,οssic Inpias pastor est

factuset qui sanguinom oxium absorbebat, sanguinem Suum Pro Sahilo ovium undere non cessavit. Vis tu intelligere quo pacto Sanguinem ovium absorberct quo pacto Sangui-

117쪽

nem ejus lingua stillaret De Saultis autem adhuc spiransi, minas et caedem in Discipulos Domini ., Attamen isto qui

minas et caedem Spirabat, Et Sanctorum Sanguinem sundebat, audi quo paci Sanguinem Uum pro Sanctis undo

ret. . Si secundum hοminem, inquit, ad bestias pia gnavi, Ephesi et rursus, usuοtidi morior, v Et rursus, essistimati sumus sicut ovos occisionis'. h Atque hoc di ecbat is qui adorat, cum tophani sanguis funderetur, et erat consentiens neci eius. Vides ut hipus pastor evasori tu Numquid non erubescitis, cum audivEriti antea persecutorona illum, et blasphemum et contumeliosum fuisse vidistis ut prior accusati laude eju nova accessione cu nautarit Nonne in priori vobis collecta dicebam ea mi racula, Noe crucem sociata Sunt, ii majora quae ipsam praecesserant extitisse Nonne id ostendi vobis et ex mira culis et ex Discipulοrum benevolentiae; et quo pacto antea quidem Christus imperans mortuo Suscitabat, postea vero servorum ejus umbra id ipsum praestabat quo pacto lumquidoni illo suo jussu miracula patrabat: οSto Ver servi ejus nomen ipsius usurpantes majora faciebant Nonne doliostibus dicebam, quo pacto conscientiam illor una porterresaceret quo pacto universo terrarum orbi iniperaret quo pacto majora suerint post crucem miracula, quam quae crucem praeceSSerant illiu germana quae se nunc in-gorii est oratio. Quod enim majus hoc cerni possit miraculum, quod in Paul contigit Nam vivontoni quidem

illum Petrus negavit, at mortuum Paulia Consessus est. Porro mentem Pauli pellexisse atque expugnasse majus signum fuit, quam umbrarum opera mortuos rasei lasse. liam illic quidem Sc luchatur natura, neque imperanti coniradiccbat hic vero in potestato liberi arbitrii filum erat,

ut persuaderetur vel non persuadoretur; unde magna virtus

118쪽

eius, qui persuasit, Stelidit tir. Multo quippe majus suit

voluntatem ConVerti SSE, Ham naturam correxisse majus

igitur coeleris omnibus Sigm insuit Paulum post crucom et sepulturam ad Christum accOSSisSe Propterea namque permisit eum Christus omne odium pro se erre, ac liqui illiam vocavit, ut resurrectioni probationem ac doctrinae sermonem omni suspicione liberaret. Nam Petrus quidem si de eo locialia esset, Suspectus smisset: potuisset enim impudens

aliquis quippiam dicere. Porro impudentem dixi, quoniam et illic manifesta sui demonstratio. Si quidem ille quoque

prius ipsum negavit, et cum juramento PgaVit Verumtamen hunc ipsum deinde dum confitetur, vol ipsam animam suam pro illo tradidit. Quod si non resurrexisset, nunquam is, qui viventem nega erat, mi ille mortem tolerasset, ne j lim mortuum abnegaret quo sit, ut etiam in Petro resurrectionis demonstratio manis Sta fuisse videatur. Verum lamen de illo quidem impudentes dicere potuiSSent eum, propterea quod Discipulus crat illius; propterea 'quod particeps ejus mensae fuerat, ac tribus annis cum illo versatus fuerat; propterea quod ejus doctrina potitia erat propterea quod in fraudem illeclus blanditiis ejus fuerat, idcirco resurrectionem illius praedicare tacui vero Pauliam videas, qui ipsum non viderat, qui ipSum non audivorat, qui doctrinae particeps minimosuerat, qui etiam post crucem illi bellum indixerat, et eos, qui in ipsum credebant, intersciebat, qui omnia misccbat ac turbabat, hunc suhito mutatum in serendis pro praedicatione verbi laboribus omnes Christi amicos superare, quod tibi deinceps, quaeso, impudentiae occasio relinquetur, Si reSurrectioni verbo non credas Si enim Christus non resurrexisset, qui hominem adeo crudelem et inhumanum, quis adeo insensum et efforatum sibi conciliasset et ad se attraxisset Dic enim quaeso, Iudaee, quis Paulo

persuasit, ut Christo se adjungeret num Petrus pium IM

119쪽

Obiis inam Ioannes atqui omnes isti eum ti inobant chhorri liant, neque tonitriri ante lio templas, sed iam Pliani cum in amicorti in rimerum relatus erat, quando manu

prehensum illum Barnabas Ierosolynuam introduxit, adhue illi pros, ius se adjungere timebant a Sedatum nido inerat bollum, molus lamen adhuc in Apostolis permo nobat. An igitur illi qui reconciliatum adhuc lim obant, cum iiii micus et hostis esset, oratione flectere fas essent an vero ad illinii aecedere omnino, vel coram illo subsistero, vel os aperire, aut omnino apparere, pelvissent Non itas res habet, non in Ost, nec humanae diligentiis facinus illud suit sed gratio divine. Si ergο mortuu Serat Christus, ut dicitis, et cum venissent Discipuli ejus, surati sunt eum , Nomodo majora post elicem acta sunt miracula quomodo amplior virtutis secula Si demonstrati, Non enim tantum hostem sibi reconciliavit et princi poni dii cemque pugnae veStriae; iam CtSi licet hoc solum secisset, maximo sui hoc potentio inimicum et hostem abduxisse captivum jam ver non hoc solum praestitit 'sedit aliud multo majus. Non enim lantum sibi reconciliavit, sed ita sibi similiarem reddidit; sic eum ad amorom suum pellexit, ut

ejus fidei Eccl:esiae Dogotia cuncta commiserit La Vos enim, , inquit, electionis est mihi isto, ut portet nomen meum co-hram gentibus, et regibus , eique persuaserit, Ut plus quam Apostoli pro Ecclesia laboraret, quam antea Pptignabat.

VI. Vis tu intelligere quo pacto illii in sibi reconcilia ric quo pacto semiliarem reddiderit quo pacto sibi asciverit quo pacto in numCrum praecipuorum amicorum resulerit 'milli hominum tam multa detegere arcana quam multa Paulo est ausus. Undo vero id constat . Audivi ar-3 cana verba, inquit, qui non licet homini loqui'. . Vides

quantam inimicus et hostis lenevolontiam' exhibuerit

120쪽

Quam ob causam pero)-pretium fuerit priorem ejus vi-lam proferre : si quidem ita siet, ut nobis Dei henignitas et potentia innotescat Benignitas quidem, quod eum quilam multa mala perpetraVErat, Servare voliterit, et sibi conciliare dolentiam Ver , quod id, quod Volebat, exequi potuerit Et vero animum Pauli hoc lites ecit, quod

nihil contontionis studio saceret, neque gloriae humanae cupiditate praeoccupatus, quemadmodum Iudaei et sedχelo Succensus non recto illo quidem, sed Zelo tamen, quod et ipse clamans dicebat Ideo misericordiam consecutusa, sum quia ignorans seci in incredulii alo et benigni lutem Dei obstupescens dicebat uit in me prinio ostendi, dero Christus omnem patientiam ad informationem x eorum qui credituri sunt illi in vitam aetornam. Et alibi rursus dicobsit me operationem virtutis suae maximex ostendit in nos qui cressimus'. 3 Vides ut et benignitalem Dei et virtutem prior vita Pauli ostenderit, et quam in- Corriapta inccraque mente praeditus ipse fuerit Sane quid om ad Galatas scribon hoc protulit, ut se hominum causa minime fuisse mutatum, sed divina virtute suisse conversum prοbaret u Si enim hominibus, inquit, place-3rem, Christi servus non essem'. rendo vero id constat lo non, ut hominibus placeres, ad praedicationem suisse conversumpta Audistis, inquit, conversationem meam ali. 5 quando in judaismo, quoniam Supra Diodum perSeque 5ba Ecclesiam Dei, et expugnabam eam'. h Quod si hominibus placere voluisset, Qquaquam ad sidem conversus

suisset. Quid ita colebatur a Iudaeis, et multa securitates ruebatur, ac prae caeteris honore assiciebaturet non igitur ad Apostolorum vitam tot obiectam periculis se transtulisset, quae multa laborabat ius amia, quae tot calamitatibus redundabat. Itaque quod illum honorem, quo apud J