[Omnia quae extant juxta Benedictinorum versionem]

241쪽

Quid ergo homini causa fecit Non ultra Prophetas , non An , elos, non Patriarchas, Sed ipSum Filium misit Voniciis

Filius occisus est: equo tamen ille amorem extinxit, sed mari is accendit, et pοSt occisum Filium horicindo perso verat, lirecatur, nihilqiae non agit, Ut ad illimi converta mur. Clamat vero Pauliis dicens Pro Christo legatione fugimur tanquam o per no Oxhortantem reconcilia, naini De l. III. At nihil horum nos reconciliavit. Ille vero neque sic nos dereliquit, sed pergit semper et gehennam comminari, et regnum pollicori, Ut nos vel sic attrahat. Nos autem quasi stupidi adhuc manemus. Quid hac seritate de ierius Si enim houi talia secisset, an non in serVitutem ejus saepe versi essemus Deum autem id facientem aversamur. O ignaviam o ingratum animum i qui semper in peccatis et sceleribus vivimus; si vero quandoquelantidum boni faciamus, instar ingratorum servorum, accurato illud

examinamias et computamus pro mercede accipienda, Si tamen id mercedem mereatur. Atqui uiator est merces, Eum non mercedis causa hoc facis. Nam illa dicere et ac Curate computare, mercenarii potius est, Uam grati sa-muli. Oportet enim omnia propter Christum sacereri non propter mercedem ride enim Chennam comminatu CSt, et regnum promisit, ut a nobis amaretur Amemus itaque illum ut amare oportet Noe magna merce e St, hoc Ognum et voluptas, hoc delicia et gloria, ct honor hoc hix, hoc immensa beatitudo, quam nec oratio do clarare, nocmen Capere poSSit Verum nescio quo pacto in hujusmodi Sermonem deductus Sim, qui juboam homines, nec principatum nec gloriam praesentem despicientos, regnum proe-Sens Propter Christum despiceron etiamsi illi magni et generosi viri, ad hanc amoris mensura micrligerint. Audi

a i Cor. v. llo.

242쪽

igitur quomodo Petrus pro illo ardeat, illumque et niuiae et vitae suae, et omnibus praeserat. Et cum illum abnegiis-Set, non propter Supplicium lugebat a sed quia dilectum negaverat, quod omni supplicio acerbius ipsi erat. IIaecque omnia ante Spiritus gratiam exhibuit saepeque instabuldicens Quo vadis et antea , u Ad quem ibimus an ac rurSus u Sequar te quocumque ieris Omnia enim

ipse illis erat, ac neque coelum neque regniam Coelorum

dilecto praeserebant. Tu enim mihi illa omnia es, inquit. Et quid miraris si Petrus ita assectus erat nam audi quid Propheta dicat Quid enim mihi est in coelo, et a te quidsvolin super terram Id est, non eorum Uae SVPSiam, nec quae deorsum sunt aliud Volo praeter te Ilo amor est,

hoc dilectio. Si ita amemus, nec praesentia , nec sutura quidquam esse prae amore illo putabimus, Pt hinc regnum ConSequemur, in ejus amore laetantes. Et quomodo, in quies, hoc erit prii cogitemus quomodo illum contumelia assecerimus, post innum ora collata bona : ipse vero hortando perseveraveritra quoties illum praetereamus a ipso Ver no non negligat, sed occurrat et alliciat, atque ad se trahat. Si enim haec et similia cogitaverimus , hunc ue-cendere amorem poterimus. Nam si qui ita amat esset homo visis, qui vero ita amatur rex esset nonne hic amo ris uagnitudinem reveretur Certe maxime Cum vero contra inessabilis illa pulchritudo, et gloria, et divitiae ejus qui ne amat talos sint, nos vero admodum ViteS, Nomodo

non mille suppliciis digni fuerimus ita viles et abjecti, quia tanto et tam admirando supra modum amamur, et illius amorem sic repudiamus Ille nullo nostrorum eget nee tamen nos amare desinit nos ejus bonis admodum egemus, C Deque sic ejus amorem retinemus a sed divitias illis praeserimus et hominum amicitias, corpori requiem po

243쪽

tentiam , gloriametratim illo nihil nobis anteponit pruniam quippe Filitum liabuit unigenitum et genuinum, neque illi pepercit in nostri gratianara nos autem multa illi praeseri mus Annon orgo gehonnam et tapplicium Cremur, cisi illud duplo triplo imo sexcenties majus esset Quid o nim licero OSSimus quando allino praecepta Christi legibus praeserimus, et Saluti nostrae non parcamus, dum nequition opera ei qui omnia tiro nobis passus est praeserimus. Et qua venia lue digna luerint qua desensiones ulla Stemus igitur deinceps, non per praecipitia acti Sed resipiscamus,

et haec omnia nobiscum reputantes, gloriam reseramus ei per operata orbis enim tantum non Susticita ut et gloria ab illo manante fruamur, quam utinam DO COI SEquamur

gratia et benignitate Domini nostri Jesu Christi, cum quo Patri et Spiritui sancto gloria, imperium , honor, nunc ChSemper, et in Saecula Sicculorum. Amen.

noMILIA VI. CAPUT II.

Ecce in Judaeus cognominaris, et requiesci in lego, et gloriaris in Deo, et nosti volim latona, et probas utilia, institutus ex lege . I. Postquam ' dixerat nihil doesso Graeco seu gentili ad Salutem, dummodo logem servet, et admirandam illam comparationem socerat , quo honorabilia apud Judaeos erant ponit, ex quibus adversus Graecos est oret,antur. Et primo ipsum nomen admodum honorabile erat, ii est nunc

244쪽

christianismus : ab oppellatione enim multa disserentia tunc erata quare et hinc orditur. Et vide quomodo illiid decutiat. Non enim dixit u Tu Judaeus es, rum Sed, a Cog- nominaris, et gloriari in De V id est, quasi dilectus ab illo, et pro aliis hominibus honoratus Ilic autem mihi videtur illorum arrogantiam et vanam gloriam perstringere; quod dono illo non ad salutem suam, sed ut in alio insurgant, alque illos despiciant, abusi sint v Et nosti volunta hiem et probas utilia. 3 Atqui hoc in opere est vitium; attamen praerogativa Vidobatur esse ideoque accurato illud apponit. Non enim dixit, e Facis; rum Sed, Nosti et probaS, non

aggrederis nec agis. Considi te QSSe ducem caecorum .

Rursum hic non dicit illum ducem esse caecorum PSed confidis, inquit, te venditas Multa enim erat Indaeorum arrogantia. Ide eadem sere verba usurpat, quae illi sese jactitantes vide namque quid in Evangelio dicant V In peccatis natus es totus, et tu doces nos et altum sapiebant adversus omnes : id quod Paulli arguendo perSeveravit hos attollens, illos dejiciens, ut magis illos per Stringeret, et traxiorem proserret accusationem. Ideo

prοgreditur hoc augens et amplificans diverse narrando. Considis enim te esse ducem caecorum, lumen Eorum, qui in tenebris sunt, eruditοrem insipientium, magistrum, insantium , habentem dormam scientiae et critatis inhlogo Non dixit iterum In conscientia, et in peri-ybus, in recte factis tarum sed, e In lege. Et his dictis, quod

circa gentilos fecit hic facit. Sicut enim illic ait: In quo bonim judicas alium , te ipsum condemnas rum Sic et hoc loco dicit u Qui ergo doces alium , te ipsum non doces phVerum illic rigidius, hic mitius sermonem temperat. Non

enim dicit u Atqui ideo majori os supplici dignus , quia

cum tot tibi sint concredita, nullo eorum ut par est ute

245쪽

ris ira sed per interrogationem agit, pudorem incutiens sic et dicens Qui erg doces alium, te ipsum non doces. 3Perpendo autem mihi etiam aliunde Pauli prudontiam :eas enim Judaeorum praerogati a ponit, quae non ex eorum studio, sed ex superno don crant, Stonditqtio non modo superfluas esse, ipsis negligentibus, sed etiam supplicii additamentum asterre. Non enim bonum pus eorum est quod Iudaei vocentur, sique quod logom accepserint, nequo alia quae numera Vit, Sed Qx Superna gratia erant. Ac

principi quidem dixit nihil juvare si lex audiatur . nisi opus addatur: a Non enim auditores legis, inquit, justi, sunt apud Deum. v Nunc autem milli magis os londit, non modo auditionem; sed etiam quod illa majus est, doc trinam, non posse docenti patrocinari, si non faciat illa quae docet nec modo non patrocinabitur, sed etiam majorem attrahet ultionem. Recto autem illis dictionibus usus est: non enim dixit, accepisti legem a sed e Requiescis hin lege , Neque enim laboravit Iudaeus circumeundο, Ut quaereret ea quae agenda erant; sed facile habuit legem, quae viam ostenderet ad virtutem. Etiamsi enim gentes naturae ratiocinium habeant, unde illos superant, utpote qui sine auditione omnia faciant altamen illic major facilitas erat. Quod si dicas, non solum audio, scd etiam doceo: illud quoque additamentum supplicii est. Quia ergo hac in re altum sapiebant, hinc maxime illοs ridiculos ostendit. Cum vero dicit u Ducem caecorum, eruditorem insi-3pientium, magistrum insantium, illorum astum exprimit magnopere enim prosolytis abutebantur, et hoc ill nomine vocabant. II. Ideo Paulus varie illas quae videbantur esse laudes eorum resert sciens illas majoris accusationis esSe causam. Tabentem sormam scientiae, et critatis in lege. Quem

admodum si quis regiam imaginem habens, nihil in illa

246쪽

depingit ii vero, quibus illa cοncredita non est, sine prototypo accurato illam imitantur; po Stquam enarraVit pro rogativas, quas a De habebant, illorum vitia recensos, eadem ipsa in medium asserens, de quibus Propheta accusabant: usui ergo doces alium, to ipsum non doces a qui 3 praedicas non furandum, suraris; qui dicis non moechan-ndum, moechari ; qui abominaris idola, sacrilegium a hcis Etenim valde prohibitum erat, ne quis res idolorum contingeret ob execrationem, Ut amatae pecuniae tyrannis, inquit, hanc cone Ulcare legem vobis orsuasit. Deinde quod gravius erat demum intulit dicens me Quirini, lege gloriaris, per Praevaricationem legis Deum inhono-hra Duo crimina posuit, imo potius tria, quod de honestent, quod per ea quibus honorali sunt: quod se honorantem inhonorent: quod erat animi summo ingrati Deinde

ne videretur ex Se accusare, prophetam accusatorem inducit nunc quidem paucis et summatim, deinde vero per Partes nunc Esaiam, postea Davi dem, quando phare retulit confutationes. Quod enim non ego vobis exprobrans

haec proseram, inquit, audi quid dicat Esaias me Nomen Dei et propter vos blasphematur in gentibus Ecce aliam duplicem accusationem. Non Solum enim ipsi, inquit, continm cassiciunt, scd et alio ad id apparant. Quo igitur doctrinae utilitas, quando vos ipsos non docetis plerum hoc tantum superius dixit Phic vero in contrarium vertit non

solum non vos ipsοs, sed nec alios docetis ea quae agendamus et quod lοnge gravius est, non soIum ea quae legis

sunt non docetis a sed contraria docetis , blasphemare Deum, quod legi contrarium est. At circumcisio, inquies, magna res est, id saleor; sed tunc cum circumcisio intus habetur. Et vide prudentiamu quam opportune ejus memtionem intulerit Non enim statim ab illa orsus est, qu

247쪽

niam magna erat de illa opini : sed postquam ostendit illos a majori offendisse, et blasphemiud in Deum causam osse clunc domun auditorem habens jam illos damnantem, et illis a primatu excbasis , de circumcisione agit, consi dotis nominem soro qui illi Suffragetur, et ait u Circum , etsi quidem prodest, Si legem observes . Atqui poterat altior illam ejicero , dicereque u Quid enim est circum

cisio plum opus bonum est ejus qui illam habucri num boni propositi argumentum p Atqui in aetate sit immaturauci qui in deserto erant, mullo Empore manserunt incircumcisi es atque aliunde multisque ex locis videre est illam non suisse valde necessariam. Attamen non ideo illam rojicit, sed unde maximo oportebat, ab Abrahamo: nam hinc victoria celebrior est, si inde despicabilis videa tur, unde ipsis venerabili oratra quanquam dicere pote rat, Prophetas Judaeos Vocare incircumciSOS; Verum non est hoc circumcisionis vitium , sed eorum qui illa male olebantur. Id quod quaeritur est ut ostendatur illam in

optima vita nihil roboris habere hoc autem ille deinceps probat. Et hic quidem Patriarcham non adducit, sed alia

ex parte prius illam dejiciens, postea illum obServat, cum do sido verba sucit sic dicens : Quomodo igitur imputata hos fides Abrahae 3 cum esset in circumcisiones an cum hesso in praeputio , Donec enini haec adversus gentilem et praeputiatum docertat, nihil horum vult dicere, ne valdo

onerosus sit et cum autem circumcisi adversus fidem

pugnat, tunc contra illam accingitur. Interim adversus praeputium pugna est. Quapropter mitius loquitur, et ait: e Circumcisio quidem prodest, si legem observosa sis autem praevaricator legis suoris, circumcisio tua in prae- 'putium versa est. 5 Dua cnim hic ait circumcisio nos et

duo praeputia, ut et duas leges Est enim lux naturalis,

248쪽

et lex scripta; sed PS etiam media into duas, lex per opera. Et vid quomod has tres leges ostendat, et in medium adducat u Cum sint in cnte quae legem non, habent, inquit. Juam , quaeso , legem p Scriptam ; Naturalitor ea, quae legis sunt aciunt. 3 cujus p ejus qtio per pera. Ili Ogem nοn habentes, Quam scriptam: Sibi ipsis sunt lex. Quomodos naturali lege usi. Qui ostendunt opus legis. 3 Cujus p ejus quae per opera

est Lex litteris Scripta, exterior est haec autem interior, quae per natiaram Si alia Ver in actibus. Et illam qui dem littora dictant, aliam naturara tertiam , actus. ac autem ortia Si pus, prοptsi quam aliae duae, naturalis

et littoralis. Quod si haec non adsit, illarum nullus usus est; sed nocumentum maximum. Et hoc ostendit donaturali quidem dicens : In quo enim judicas alium , te ipsum condemnas; de Scriptura ver Qui praedicas, non meandum, suraris p 3 Sic et praeputia duo Vnaturale

unum altorum ex pere. Et circumcisio Una in carne. altera a Voluntate ; exempli causa, circumcisus quis est octavo diem haec est carnalis circumcisio executus est

quis legalia omnias haec est spiritualis circumcisio , quam maxime quaerit Paulus, imo et ipsa lex. III. Vide igitur ut verbo illam concedens, re illam sustulerit. Non enim dixit: e Superflua circumcisio, inutilis, ims ructuosa. Sed quid a Circumcisio enim utilis est, si h legem serves h Admisit interim illam dicens: Confiteor,

et non contradico, bonam esse circumcisionem. Sed

quandos cum legis observationem habet. Si vero praeva, ricator legis sueris , circumcisi tua praeputium acta est. Non dixit u Non ultra prodest,h ne videatur illam

contumelia assicere. Sed ubi in illa Judaeum denudavit. tunc demum illam impetit; quod non jam est circumcisionis contumelia, sed ejus, qui ob ignaviam illam amisit.

249쪽

Sicut igitur viros in dignitatibus constitutos, dei si de in

magnis sceleribus deprehensos, judices, prius ablato dignitatuni honore, tunc Supplici tradunt; sic et Pauliis secit. Cum enim dixisset: Si autem praevaricator legis sueris, is addidit, Circumcisi tua praeputium facta est; cet cum incircumcisum ostendisset, illum Sino metu damnat . e Cum igitur praeputium justificaliones legis Seriat, nonne prae , putium ejus in circumci Sionem convertetur . 3Vide quid saciat non dicit quod praeputium circumcisionem vincat: hoc enim, valde molestum auditoribus esset; sed quod praeputium circumcisi sactum sit. Ac deinde quaerit quid sit circumcisio, quid praeputium, et dicit circumcisionem

esse opus bonum, et praeputium rem malam. Et cum prius in circumcisionem mutasset praepultatum boni oporibus instructum, et circumcisum corrupte iVEntem, in

praeputium impulisset; sic victoriam dat praeputiato. Nec dicit lamen praeputiato sed ad ipsam reni transit sic dicens De Nonne pri epulium tuum in circumcisionem con- , vortetur Non dicit: Impulabitur, 3 sed, u Converte tur, quod majorem emphasim habet. Sicut nec superius dixit: Circumcisio tua praeputium reputatur, Sed facta QSt. Et judicabit quod est ex natura praeputium L VideS-ne illum duo nosse praeputia, aliud ex natura, aliud ex VO luntate Ilic vero illii quod ex natura est dicit, neque hic gradum sistit, sed addit: Logem consummanS, te, quin per litteram et circumcisionem transgressor es logis puVidet subtilissimam ejus milentiam. Non dicit praeputium

luοa ex natura est, circumcisionem judicaturum Sse; vorum ubi victoria erat, eo praeputium introducit ubi ver vincitur, non ultra circumcisionem victam esse dicit, sed circumcisum Iudaeum, cavens ne auditorem percellat.

Fec dixit: Te, qui legem habes et circumcisionem 3 Sed

250쪽

adhoc mitius, sui te per libaeram et circumcisionem, transgress or es legi Sta hoc St, et ei mirmcisionem viciscitur late praeputium: nam illa laesa est, et auxiliatur logi: incommodum enim paSSa Si Splendidi aque erigit l, limum Victoria enim lunc splendida est, Cum non a Didam Indoeias, sed a praepiatiat Vincitur; ut cum ait a Viri M-hnivitae surgent, et condemnabunt generationem hane . hIia is non legem inhonorat illam enim magnopere vera ratur 'sed eum, qui logem contumelia assicit. Dein

postquam haec clare probavit fidenter desinit quid sit dii

daeus mostenditque non Se Judaeum, nec cit'Cumcisionem, sed non Iudaeum et in circumcisum ejicere. Ac videtur quidem illam defendere, ejusque exist malionem sοlvit, a rei eventu calentum serens . Ostendit en in non modo nullum esse discrimen inter Judaeum et preteputiatum; sed eliam superiorem eSse praepiatiatum si sibi attendat eumdemquo vero esse Iudaeum Ideo ait: Non enim qui in manifesto,

Iudaeus est, nec Nit in manis Sin in Carne, Si circum

cisio .n die illos perstringit, Ulpol qui ad ostentationem omnia sacerent e Sed qui in abscondito, Iudaeus est; et, circmcisio cordis in spiritu, o litteram IV mi excitidit corparolia omnia Nam ii cum cisio inmanisest erat, necnon sabbata, Sacrificia, purgationes; quae omnia uno verbo subindicavit: a Non enim qui in ma-hnifesto Judaeus est y Veriam quia Circumcisionis magi in ratio erat, quandoquidem ipsi sabbatum cedebat, iure pluribus circa illam extenditur. Cum dicit autem, in spiritu, viam praeparat deinceps ad Ecclesia institutum, et fidem inducit Etenim illa in corde et spiritu laudem a Deo habet. Et cur non ostendit bene gentem gentilem bene agente audae non esse inferiorem; sed bene agentem gentilem transgressore Iudae esse meli em rei indubitatam re