[Omnia quae extant juxta Benedictinorum versionem]

401쪽

tum adoptionis habeamus. Quodnam illud p In quo cla-

III. IIoc autem quantum sit Sciunt initiali, quod in mystica precatione haec primo dicere jubeantur. Quid ergo, inquies, an non et illi Deum vocabant patrem bonandis Moysen dicentem me Deum qui te genuit dereli, qui si lypta Non audis Malachiam exprobrantem ac dicen

lem milicus ianus creavit nos, et unu Pater est omnium vnostrum priorum licet haec et multo ptina dicta suerint, nusquam invenimus eos hoc nomine Deum vocantes, neque sic precantes : Nos autem omnes, et Sacerdote et

idiotae, et principes et subditi, Sic precari jussi Sumus, et hanc primam emittimus vocum , post mirabiles illos natales, post novam et stupendam incunabulorum logem. Alioquin vero etsi illi in Scripturis sic vocati sint; sed ex propria mento : qui autem in gratia vivunt, ex spirituali operatione moti. Quemadmodum enim Spiritus sapientiae QSt, per quem insipientes, absentes essecti sunt, id quod a doctrina indicatur: et Spiritus virtutis St, per quom iu- firmi mortuos suscitarunt, et daemonas eiecerunt; et Spiritus est gratiae curationum , et Spiritus prophetiae , et Spiritus linguarum a sic et Spiritus adoptionis. Ac sicut novimus Spiritum prophetiar, quatenus qui habet illima, sutura praedicit, non ex propria mente loquoias, sed a gratia motus sic et Spiritus adoptionis, quatenus is qui accepit cum patrem vocat Deum, a Spiritu motus Nic vero ut genuinum ESSe ostenderet, hebraica usus est lingua non enim tantum dixit, Pator; sed, u Abba pater, v quod verbum a genuinis siliis dicitur, Patrem vocantibus. Cum dixisset ergo disserentiam studio ex instituto vitae, ex data gratia, ex libertato est: aliam inducit demonstrationem

Excellentiae adoptionis hujus. Qualem illam Vuldum Spi-

402쪽

, ritus, inqiuit, testimonium perhibet Spiritui nostro quod, simus filii Dei Non enim a Voce SolUm confirmor, inquit, sed et a causa, a qua haec vox nascitur Spiritu

enim dictante haec dicimus 'quod alibi clarius dicebat: Misit Deus Spiritum Filii sui in corda nostra clamantoma, Abba pater . , Quid sibi vult illud, Spiritus una cum

Spiritu testatur Paracletus, inquit, cum dono nobis dlilo. Non enim doni tantum vox est; sed etiam Paracleti, qui donum dedit. Ipse enim per gentiam nos ita loqui docuit, Cum autem Spiritus testificatur, quae tandem ambiguitas Nam si homo, aut Angelus, aut Archangeliis, aut alia similis Potestas hoc promitteret, posset fortasse dubitari; Sed cum suprema potestas, quae hoc largitur, per preca tionem, quam seri jubet, testificetur nobis, quis demum de dignitato dubitaverit Rege namque aliquem eligente, et apud omnes honorem praedicante, an quis ex subditis contradicere auderet e Quod si illi, inquit et lae-yredeS'. n Vides- ne quomodo paulatim donum augeat

Quia enim fieri potest ut qui filii sunt, haeredes non sint: neque enim omnes filii sunt haeredes, illud adjicit, quod

sint haeredes Iudaei vero praeterquam quod talem adoptionem non habuerunt, ab haereditate ejecti sunt u Malos enim male perdet, et vineam suam tradet aliis agricolis'. sAntea vero dixerat : Multi ab Oriente et ab Occidentepvenient, et recumbent cum Abraham illi autem regni ejicientur oras'. h Verum non hic consistit, sed majus Quidpiam pοnit . Quid hoc est ' Dei haeredes 3 ideo adjicit, IIaeredes quidem Dei. 3 Et quod adhuc majus est se non simpliciter haeredes: sed itiam e cohaeredes, Christ ri Vides-ne quomodo contendit nos prope Dominum adducere Quia enim nοn omnes sit haeredes sunt.

403쪽

ostendit nos et silios et haeredes. Quia vero non omnes haerede magnarum rerum liaeredes sunt, ostendit id etiam asseculos, qui haeredes simu Dei. Rursum quia contingit quempiam haeredem quidem Oi CSSE, De Iiae tamon om nino esse unigeniti cohaeredom, no hoc etiam habere ostendit. Et vide sapientiam nam quae tristia erant supprimens cum diceret, quid passuri sint ii, qui secundum carnem vivunt , nempe quod morituri sint, ubi ea quo laetiora erant attigit, latiorem in Statum sermonem edticit, mercedis retributionem commemorans, et Varia magnaque dona ostendens. Nam si ilium esse inessabilis sit gratia, cogita quantum sit esse etiam haeredem. Si vero hoc magnum est, multo majus est esse et cohaeredem Deinde postquam ostendit non gratiae solium esse donum, simul dictis suis fidem concilians, subditata Si quidem compatimur, ut et, congloris centur Si enim in doloribus ut ille fuimus, multo magis in bonis id erit. Qui eos qui nihil boni soco

rant tot bonis donavit: cum viderit et labores subiisse et tanta paSSOS ESSE, quomodo non majora retribuet IV. Cum ostendisset ergo rem esse mercedem, ut fides dictis haberetur, et nemo dubitaret, ostendit rursus illam et gratiae vim habere; tun ut ab ambigentibus dicta crederentur, et eo qui acciperent non puderet, quasi gratis Semper servarentur talum ut diseere Deum semper labores retributione supertire. Certe illii quidem significavit dicens : Si tamen compatimur, ut et conglorificemur Dahoc vero haec addens, e Non sunt condigna passiones hujus temporis ad suturam gloriam quae revelabitur in nobis .i, In praecedentibus enim morum emendationem requirit aspirituali, iam dicit: Non debetis secundum carnem Vi- Vere nempe ut qui laus est, et concupiscentiam, et iram, et pecuniam, et vanam gloriam et invidiam superet uic

404쪽

ver postquam illi totum donum commemoravit, tum iam Solutum, tum suturiam , atque illia in spe extulit et exaltavit, prope , Christum constituit, atque Unigeniti cο- haeredem declaravit, bono animo jubens esse, ad pericuIa

demum Vocat. Neque enim par res est, assectUS DOStrOSSUperare , et lentationes illas sustinere, agollata amem,

EXilia, Vincula, catenas, abductio nos Egent quippe illa

generosior ac vividiore anima. Et vide quomodo conceriantium sensum simul reprimat et attollat. Cum enim ostendit mojora esse praemia laboribus, magis horta Iur, nec sinit altum sapere, utpote qui vincantur coronarum retributione. Et alibi quidem ait: Momentaneum enim et leVev tribulationis, supra modum in sublimitate aeternum glo-yri se pondus operatur . Eos enim qui in philo ophia praecellunt hic alloquitur. Ilic non levia illa patitur esse consolationem autem asserta per suturam retributionem, dicens uixistimo enim quod non sunt condignae paSSione, y hujus temporis h Nec dixit : Ad suturam quietona, Sed quod longe majus erat, Ad suturam gloriam. Vbi enim quie CSt, non omnino gloria ubi gloria, ibi certo quies. Dein do quia suturam illam dixit ostendit illam jam esse non enim dixit, ad eam , quo sutura est. Sed ad suturam Uae re-VClara da St, utpote quae nunc si iidem sit, Sed occulta; quod

et alibi clarius dicebat' u Vita nostra abscondita Si Cum, Christo in Ddo Do illa igitur conside Iam enim parata est, tuos expectans labores. Quod si de mora dolet tibi hoc ipsum te dolectet. Nam quod magna sit et in Ossabilis, et quοd praesentcna statum longe superet, illic E- Condita servatur. Neque enim sine causa posuit, PasSioneSyhujus temporis; sed ut ostendat illam non quali lato Sο-lum. Sed etiam quantitato superare Passiones enim illae, qualescumque sint, vita praesenti terminantur; sutura a

405쪽

tem bona ad immortalia saecula extenduntur qua quia sigillatim dicere non potuit, neqiae Sermone explicare , ab eo quod apud nos desiderabilius Videtur, nempe a gloria, ipsa indicavit Culmen namque et caput bonorum hoc videtur esse. Alio item modo auditorem erigens, ab ipsa creatione Ormonem attollit, duo apparan per ea quae dicenda Sunt, et contemplum praeSentium , et Osiderium luturorum Vac Cum his tertium , quod potius primum fuerit ut ostendat quantam curam Deus gerat generis humani, et in quant honore naturam nostram habeat. Post haec, dogmata philosophorum omnia de hoc mundo edila, lanquam aranea telam et pUCrorum ludos , hoc uno do

malo dejicit. Sed ut clariora illa sint, ipsa apostolica dicta

audiamus. Nam Xpeciali creaturae, inqUit, revelatio, ne filiorum Dei expectat Vanitati enim creatura sub-3jecta St, non volens, sed propter eum qui subjecit eam, in spe V id est,iae creatura admodum dolet, haec expectans bona , quae non diximus nox& di Oxta PSt Phemon Sexpectatiο. Itaque hic cum emphasi loquitur, et mundum totum in personam convertit, ut et Prophetae faciunt, uvios manibus plaudentes inducunt, et colles salientes, montesque exultantos non Ut illa animata ESSE PUtemias, neque ut cogitationem quamdam ipsis indamus, sed ut honorum exuperantiam ediScamus, quasi ad ea quae sensu carent pertingant.

V. oc ipsum etiam in tris libus saepe faciunt, vincam induconte plorantona, et vinum, et montes, et templi laquearia eiulantia, ut hinc malorum magnitudinem intelligamus. Ηο Apostolus imitatus, creaturam in personam vertit, aitque illam ingemiscere et parturiro. Non quod gemitum quempiam audierit, a terra et coelo missiam, Sed ut futurorum bonorum immonsitatum declaret, et din

406쪽

siderium excedendi a malis se detinentibus a Vanitatis creatura Subjecta St, non Volens, Sed propter cum qui, subjecit illam , Quid est illud, a Vanitati creatura subjectati est , Codruptibilis acta est. Quare Propter te hominem. Quia enim corpus accepisti mortale et passibile, et

terra maledictum accepit, ac spinas tribulosque emisit. Quodque etiam caelum cum terra Voterascens, in meliorem sortem demum reducendum sit, audi Prophotam dicentem e Initi tu, Domine, Urram undasti, et opera Danuum tuarum Uni coeli. Ipsi peribunt, tu utem pers manes, et omnes Sicut, timentum Veterascent, et velut, amictum conVolves eos et mutabuntur . Esaias quoque eadem dicebat: Inspicite in coelum sursum, et in terram, deorsum quia coelum tanquam stimus firmatum est, sterra autem qua Si Vestimentum veterascet, qui autem, habitant illam ut haec peribunt 3 Vidisti-ne quomodo

vanitali creatura servivit, et quomodo liberatri a Corruptione Ille quidem ait, Quasi amictum convolves eo et mutabuntur. Esaias vero et Qui autem habitant eam, sicut haec peribunt,3 non omnimodam dicens perniciem. Non enim qui habitant eam homines, latem interitum patientur, sed temporaneum, ac per illum ad immortalitatem transserentur, ut et creaturara quae omnia significavit cum

dixit e ut haec hid quod etiam Paulus postea dicit. Interim vero de illa servitute loquitur, et ostendit quare talis acta sit, et nos in causa esse ponit. Quid ergos An illi damnum illatum est, cum pro alio id patiatur Minime. Num propter me facta est. Quae igitur propter me acta est. Quid injuria accipiat, si ad emendationem meam haec patiatur pali quin vero justi et infusti rationem ne movere quidem oportet cum de inanimatis et insensibilibus agitur Verum Paulus Postquam illam ut personam induxit, nulla rationum, quas

407쪽

dixi, ii sus est: sedilici auditorem admodum consolari studet. Quanam PQuid dicis, inquit, Imale assecta propter te, Otreo ruptibilis sa cla est In nullo certe heS QSt: nam propter te incorruptibilis rursum sutura est docenim sibi vult illud, In spe. Cum vero dicit: Non libens subjecta est, is non hoc dicit ut illiid penes voluntatem ejuS QSSe ostendat, sed ut discas totum ex Christi cura iactum suisse, non illius opera IIoc dicito, qua spe qQuia et ipsa creatura libera , bitur , Quid est illud, Et ipsa I Non tu solum, sed et quod te inserius est, et quod nec cogitation(m nec sensum habet : hoc etiam honorum tecum consortium habebit. e Liberabitur enim, inquit, a Servitute corruptionis; id est, non ultra corruptibili erit, Sed corporis tui pulchri tudinem sequetur Sicut enim te corruptibili est octo, ipsa quoque corruptibilis facta est; sic cum incorruptibilis eris, ipsa quoque sequetur quod ut stundat subjungit: Inhlibertalem gloriae filiorum ci , id est, propter libertatem. t enim nutrix insantem alens regium, cum ille ad Paternum imperium pervenerit, ipsa quoque Simul bonis fructur ita et creatura, inquit. Vides-no hominem ubi suo praecedere, et propter eum omnia fieri Vidisti-no quo

modo decertantem consoletur, stolidatque inessabilem

Do erga homines amorem Quid enim dolos, inquit, intentationibus Tu propter te pateris, creatura item propter te. Nec lo modo consolaturo sed et dicta fide digna ostendit. Si enim creatura propter te mi in sacta Sperat, multo apgi tu, propter quem natura bonis illis omnibus

se uotur. Sic et homines, quando filius cum dignitate aliqua proditurus est, servos splendidiore induunt vost in silii

sui gloriam, quemadmodum et Deu Creaturam incorrul

tion circumdat, in lihortatim gloria siliorum a Scimus

408쪽

, enim quod omnis creatura Simul ingemiscit et simu pars turit usque nunc . VI. Vides-ne quomodo auditorem in pudorem conjiciat, ac si diceret : Ne sis ipsa creatura deterior, nec praeSentibus to dedas , Non modo enim illis haerere non oportet, sed etiam ingemiscendum est, quod hinc lardius sit emigrandum. Nam si hoc creatura sacit, multo magis te ratione ornatum id oportet sacere. Sed haec nondum tantum inserunt pudorem, quare addit V Non solum autem, sed

et ipsi primitias spiritus habentes, et nos ipsi in nobis, ipsis gemimus'. 3Ηoc est, sutura jam gustavimus. Etsi cnim quis omnino lapideus fuerit, ea quae data sunt, satis sunt ad illum excitandum, ut a praesentibias abSistat, et ad sutura advolet duplici de causa, et quod magna sint dona et quod pec lo et tanta primitiae sint. Nam si primitiae tantae sunt, Di per illas a peccatis liberemur, atque justitiam et sanctificationem consequamur illi vero qui tunc

erant etiam daemonas pellerent, mortuos Suscitarent crumhram ac Vestimenta Totum illud cogita quantum sit. Et si creatura mente et sermone carens, si haec ignorans gemit, multo magis nos. Deinde ne de haereticis ansam,ilou videatur praesentia calumniari, ingemiscimus, inquit, non praesentia incusanies, sed majora desiderantes Isochnim significat his verbis , u Adoptionem expectantos. Quid, quaeso, dicis pio perpetu versas et clamas , anasilii tacti sumus et nunc hoc honum in spe tantum ponis, scribens ipsam excipi oportere pio igitur corrigens adjicit: Redemptionem corporis nostri, id est, persectam gloriam. Nunc enim in occulto nostra sunt usque ad extremum has tum Multi enim qui silii erant, acti sunt canes et captivi. Quod si hona cum spe decesserimias, tunc immotum erit donum, et clarius et majus, non ultra mor

409쪽

iis ei peccati imitationem timens. Tunc firma erit gratia, cuin corpus nostrum liberabitur a morte, et ab innumeris malis Boc est enim redemptio, nec simpliciter solutio: sed ita ut non ultra in priorem revertamur Captivitatem. am ut ne haesitos dum frequenter gloriam audis, et nihil clare nosti, ex parte sutura aperit, corpus tibi immutans, et cum ipso creaturam totam, quod et alibi clarius dixit: uoui rosormabit corpus humilitatis nostrae, ut it con- sorme corpori gloriae suae . Et alibi rursum ita scribita: a Cum autem mortale hoc induerit immortalitatem , tunc x siet Seem qui scriptus Stra Absorpta est mors in victo

briam'. h Ut ostendit autem cum corruptione corporis, saecularium rerum Statum abSCeSSurum PSSe, Scripsit

etiam alibi, Praeterit enim figura hujus mundi spe enim, salvi facti sumus' inquit. Muia cni in in futurorum pro missione diu moratus est, hocque videbatur imbocilliori auditori molestum esse , si in spe lanium bona PSSent , cum prius probasset illa praesentibus et visibilibus longo esse clariora, et mulla de ani praemissis donis disseruisset, ostendissetque jam nos primitias ipsorum accepisse ut ne

omnia hic quaeramus, neu nobilitatem Do Stram, Uam x Dido accepimus, prodamus , ait: Spe enim solvi facti su-hmus'. Id St, non oportet omnia hic Daerere, sed sperare. IIo Cnim duntaxat donum Deo obtulimus, quod credamus ipsi sutura promittenti, et hac soliun via salvis acti sumus. Si ergo illam perdamus , totam obhitionem nostram amisimus. Interrogo enim te, inquit, Nonne innumeris obnoxius oras malis p nonne deploralias non nosententiae Subjectus an non omnes simul salutem iii, irestituere frustra tentabanti Quid ergo lo salvum socii Spes in Deu in sola, et quod idem habeas ipsi pro iis quae promisit et dodit, et nihil aliud florendum liabuisti. Si

410쪽

haec igitur sides le salvum fecit, hanc et nunc retine. Quae enim tot tibi contulit hona, tibi procul dubio circa sutura

non mentietur. Ea enim quae mortulam , perditUm, captivum et inimicum, amicum essecit, silium, liberum, justum et cohaeredem ipsique tanta praebuit, quanta nunquam quis expectaviSSet, quomodo post tantam liberalitatem et benevolentiam, tibi in posterum non aderit No igitur

mihi dicas, rursus Spes, rurSm expectationes, UrSia fides.

Ita enim a principio salvus factus es, et hanc dolem sponso solam attulisti. Retine illam et conserva Si enim hic omnia requiras, recte factum tuum amisisti, a quo splendidus essectus es. Ide haec subjungit De Spes autem quae vides tur, non est Spe S. Nam quod Videt quis, cur et speret , Si autem quod non videmus, speramus, id per patiemstiam expectamus in Id est, si omnia hic quaeras, quid

spe opus Quid igitur est spes prae suturis considere. Quid

enim magni abs te postulat Deus, qui ex se tibi omnia adigitus est dona 'num abs te postulat solum, Spem, Ut etiam quidpiam habeas, quod ad salutem tuam conseras; quod illo ob indicans intulit tauri autem quod non vide-hmus Speramus, id per patientiam expectamias'. h Nam ut laborantem in miseria et mille mali VerSantem, Sic sperantem Deus coronat Etenim patientiae nomen, sudorum nomen est et tolerantiae multae Attamen hoc largitus est speranti, ut satiscentem animam consolaretur pVII. Deinde ostendens nos etiam ad hunc levem lab rem multo seni auxiliο, pergit a Similiter autem et Spiri , tus auxiliatur infirmitatibus nostris'. oliud tuum est, nempe patientia aliud ex Spiritus dono, qui te ad spem acuit, et per eam labores tuos allevat. Deinde ut discas, non in laboribus tantum et periculis tibi gratiam aetasse sed eam etiam in iis quae faciliora videntur tecum coope-