장음표시 사용
451쪽
virtute sint, silios vocati eos qui silii ejus sunt. Si enivi ex modo generationi tantum oporteret Esau eadem praerogativa frui, qua Iacob stultur. Nam et ipse ex mortua vulva fuit, et sterilis mater ejus erat. Verum non hoc quaerebatur solum, sed et mores : quod quidem non vulgaro est et ad doctrinam vitae nobis consori. Nec dicit, quia
hic bonus, ille vero malus, ideo illi antepositus in honore suit, ut ne statim hoc illi objieeretur. Quid ergo Boni-nosuerunt, qui ex gentibus erant, prae illi qui ex circumcisione Nam etsi rei veritas ita se haberet ut nondum iblud apponit Vonerosius quippe visum suisset. Sed in Dei
cognitionem totum ejecit, quacum pugnare nemo auSit, etiamsi valde insaniat. Cum nondum nati essent, inquit , neque boni quidpiam fecissent, dictum est matricie Majors serviet minoriri ostenditque uobilitatem carnalem nihil prodesse, Sed virtutem animae quaerendam rase, quam anto opera Deus novit. Cum enim nondum nati eSSent, inquit, nec secissent quidpiam boni vel mali, ut propositum Dei secundum electionem maneret, dictum est ei, Majors Serviet minori. Iloc enim praescientiae est, quod ex ipsa parturitione eligeretur ut appareret, inquit, electio Dei, quae secundum propoSi tum , inquit, et praescientiam acta est. Ex primo namque die et bonum et uo talem, et novit, praedicavit. Ne mihi ergo dicas legem te legisse et Prophetas, et tantum temporis ServivisS qui novit assimam probare, Scit quis salute sit dignus Cedo igitur incomprehensibili electionem. Ipe namque solus scit exacto coronare. Quot enim Matthaeo meliores videbantur esse, SCcundum operum eam, quae apparebat, rationem 3 Sed is qui certa novit, et animi conditionem explorare valet, etiam in lut jacentem margaritam novit, et praetermiSSis aliiS, ejusque sorvini miratus, ipSulu lagri, ae propositi
ejus nobilitati suam addens gratiam, probatum illam de-
452쪽
claravit. Si enim in his fluxis artibus, et in aliis rebus omitibus, qui judicare valent, non ab iis quae privati homines existimant, quae proposita sunt eligunt; sed ab iis quae ipsi perspicue norunt, id quod a vulgo in existimatione suit plerumque reprobant, quodque ipsi rejiciebant eligunt:
equorum item domitores saepe circa equos idipsum aciunt; itemque gemmarum periti, aliarumque artium opifices; multo magis benignus Deus, immensa sapientia, qui solus omnia clare nοVit, non cedet hominum opinioni, sed ex propria sapientia accurata, et quae labi nequit, circa omnia calculum seret. Ideo et publicanum elegit, latronem
et meretricem; sacerdotes Utem, Senes, et magiStratus
improbavit et ejecit. VII. Id in Martyribus quoque contingere videas Multi enim ex iis qui valde abjecti erant, in certaminum tempore coronati sunt; et e contrario, qui magni a multis putabantur esse, supplantati sunt et cecidere. Ne itaque rationes repetus a Creatore, nec dicas : Cur ille coronatus est, ille punitus ph Scit enim omnia accurate sacere. Q Uam
ob rem dicebat re Iaco dilexi , Esai autem odio habui. Quod enim id juste fecerit , tu quidem a sine nosti; ipse
vero ante nem clare noverat. Non enim perum ostensionem tantum quaerit Deus, sed etiam propositi nobilitatem et proham mentem Nam qui talis est, etsi casu aliquando peccet, cito resipiscit etiamsi in nequitia versatus sit, non despicietur, sed brevi illum revocabit qui omnia scit Deus et sicut et is qui in se corruptus est, etsi quid boni sacere videatur, peribit, quod cum mala mente hoc fecerit. Etenim David cum occidisset et moechatus eSSet, quia casu quodam abreptus, non maligne meditatus , haec fecit, cito illa abluit Pharisaeus certe, nihil horum facere ausus, sed ex aliis sese bonis venditans, ex malo propoSito
periit. Quid ergo dicemus in injustitia est apud Deum p
453쪽
Absit . Ergo ne lite in nobis, neque in Iudaeis Addit aliud illo obscurius quidnam a Moysi enim dicita Mise
rum rebor cujus misereor, sit commiSCrabor quem commise-
Portiri Rursus auget objoctionem mediam praecidens ita iam , et aliam rursus dissicultatem adjiciens L autem dictum clarius evadat, necessario explicandum est. Dixit Deus, inquit: major serviet minori Cante partum. Quid ergo num injustus est Deus Minime. Ergo audirioquentia. Ibi enim tum virtus, tum malitia rei discrimen laciunt.
Ilic vero peccatum unum erat omnium Judaeorum, contactus vitulus, et tamen alii puniti sunt, alii minime idcodicebat V Miserebor cujus misereor, et commiSoraborn quem commiSeror. Non tutam nim St, o Moyses, scire
qui digni sint misericordia sed mihi hoc concede. Si autem Moysis non erat hoc Scire , multo minus nostrum fuerit. Ideo dictum illii non simpliciter posuit Sed cuinam dixerit, memoravit Moysi enim dixit, inquit, ut personae dignitate contradicentem pudefaciat. Data igitur disticultatum solutione , per medium Secat, rurSUS aliauiobjectionem inducens ac dicens: Itaque non volentis,3 neque curroniis; sed miserentis Dei. Dixit enim Scrip- , tura Pharaoni : In hoc ipsum te incitavi, ut ostendorem
x in te potentiam meam, et ut annuntietur nomon meum
hin universa terra'. Ut enim illic ait: u Alii salvi facti sunt, alii puniti sunt; hit et hoc locο, hie ad hoc ipsum crvabatur. Deinde objectioncm rursum asseritae Ergo cui vult ymiSEretur, et quem vult indurat. Dices ergo mihi: Quid adhuc conqueritur. Nam voluntati ejus quis resistic puxides- ne quomodo hoc dubium sacer omni modo studeat Nec statim solutionem apponit: hoc etiam utiliter lactens; sed primum quaerenti Sic os obturat, dicens : Atqui, o homο, tu qui es, qui contra respondocis Deo I a
454쪽
Iloc autem facit, intempestivam nimiamque ejus curiosi latem reprimens, et frenum adjiciens, docensque quid sit Deus, quid homo , et quomodo Dei providentia incomprehensibilis sit, nostrumque ratiocini iam Xuperet, ac quomodo in omnibus ipsi obtemperandum sit ut post quam hoc probaverit auditori, ejusque mentem OprOSSE-rit ac sedaverit, tunc sacile solutionem asserens acceptum illi sermonem suum reddat. Nec dicit non posse illa solvi; sed quid Iniquum esse alias movere quaestione S, Sed oportor Dei dictis obtemperare, nec illa curiose scrutari, etiamsi illorum sensum ignoramus. Ideo dicit: e Tu quis ne que respondeas Deo , ides-ne ut illum deprimat, ut
ejus actum dejiciat ' Tu quis, ' An particeps es imperii pa cum Deo judex sedes DNam cum illo comparatus nihil esse potes; nο hoc, non illud, sed nihil uult enim abjectius est dicere suis es quam dicere, Nihil es. Alioquin
Vero, majorem indignationem per interrogationem significat. Nec dixit: e Tu quis es, qui respondea Deo 3 sed, e qui contra respondeas, qui contradicas, qui resistas taliam dicere : Sic oportebat vel Non sic oportebat, ex adverso respondentis est. VideS-ne quomodo terruerit, quomodo percusserit imo quomodo effecerit ut tremeret potius quam quaestiones moveret, Vel curiose scrutaretur Boc optimi praereptoris est, discipulorum studium non ubique sequi, sed illos ad volim tutem tuam deducere, spinas evellere, et tunc Semina jacere, nec statim ubique ad interrogata respondere. Num dicet figmentum ei quis finxit Cur me sic fecisti Annon habet potestatem gu-hlus Iuli, ut ex eadem massa aciat, aliud quidem vas in honorem: aliud in ignominiam . . XIII. ic non liberum arbitrium tollens hoc dicit, sed ostendens quousque Deo obtemperandum sit. Nam ad exi
455쪽
gendas a in rationcs, non magi quam lutum paratum esse oportet. Non modo enim contradicere non oportet: nec quoestione moVero Sed Cliam ne loquendum quidem omnino est, nec cogitandum; Sed Similom esse oportet luto
in animato, si guli manibus obtemporanti, et quo ille velit circumacto Ad hoc enim solum hoc exempl usus est non ad instituti vitae declarationem, sed ad subditam obsequentiam et silentium. Et hoc ubique observandum, exempla
non in universinu assumenda Sse, Sed quod usuvenit oligendum ad quam rem pSSumptum St, a reliquum totum missum faciendum Sse. Ut ergo cum dicit, Recumbens, dormivit ut leo , quod inexpugnabile et terribile est excerpimus, non quod serinum, neque aliud quidpiam quod leoni competat. Ac rursus cum dicit: a Occurram illis tanquam ursa dubitans' id ad ultionem pertinoi et cum dicit: e Deus noster igni consumens hyid quod con sumit a supplici intelligendum. Sic et hoc loco lutum, figulus et vasa accipienda sunt. At cum adjicit et dicit:. Annon habet potestatem figulus luti, ut ex eadem massa ,singat aliud quidem vas in honorem aliud in contume xliam is cave putes haec ad opificii rationem a Paulo dici,
vel ad propositi necessitatem . Sed ad oeconomiarum potestatem ac disserentiam. Nam si non ita accipiamus, multa sequentur absurda. Si cnimio proposit hic quaestio esset, et bonorum et non bonorum ipse opifex esset. Videbitur quo homo cxtra culpam esse : ipse suo Paulus videbitur secum pugnare, qui ubique propoSitum Voluntatis coronat. ihil ergo aliud hic agere vult, nam ut auditori persuadeat, ut omnino cedat Deο, nec ullius unquam rei rationes ab illo repetat. Ut gulus, inquit, Ox Cadem IasSa quod vult facit, et nemo contradicit; sic cum Deus ex eo temhominum genero alio punit, alio honorat ne curioso
456쪽
inquiras, nec perveStigeS; Sed adorato tantum ac lutum imitare atque ut illud sigiali manus equitur, Sic et tu sententiam ejus, qui res ita dispensat. Neque enim temere Vel sine causa operatur, etiamsi tu ignore sapientiae arcanum. Tu porro figulo permittis, ut ex eadem massa diversas aciat, neque id illi vitio vertis A Deo autem rationem repetis et Suppliciorum et honorum; neque concedis ipsi ut sciat, quis dignus, quis indignus sit sed quia eadem massa ejusdem sub Stantiae St, eadem voluntatis proposita vis enera et quanta haec sunt insania, Atqui ne in sigulo quidem ex ipsa massa ignominia et honor sequuntur Sed ex eorum usu qui illa tractant id quod hic etiam ex proposito voluntatis est. Caeterum id quod supra dixi, ad hoc
unum exemphim accipiendum St, non oportere contradicere Deo, sed cedendum esse ejus incomprehensibili sapientiae. Nam exempla majora portet ESSe robu propositis, quae in medium adductae Sunt ita ut auditorem magis assiciant. Nam si majora non essent nec majorem haberent hyperbolem, non ut par est contradictorem pungere et pudefacere. Intempestivam ergo illorum contentionem sic ille repressit cum hyperbole congruenti. Deinde vero solutionem adducit. Quod illa soli ilio e Si autem volens h Deus ostendere iram, et notam sacere potentiam Suam, xtulit in multa longanimitate vasa iri se apparata in interitum. h Et ut notas saceret divitias gloriae suae erga a Sa miseri ycordiae, quae preparavit ad gloriam quo et vocavit, nos 3 scilicet non solum ex Iudaeis, sed etiam ex gentibus . Ηο est Vas irae erat Pharao id est, homo qui per duritiem suam, iram Dei incendit. Longam enim ejus patientiam expertus, non melior essectus est, sed incorrigibilis mansit. Ide non modo vas ira ipsum Vocavit, Sed praeparatum ad perditionem id est, apparatum per Se nempe et
457쪽
IN EPISTOLAM AD AEO IANos nou. vI. sopora sua. Neque enim Deus quidpiam praetermisit eorum quae ad ejus emendationem sacerent, neque ille quidpianipr aetermisit eorum quae ipSum perderent, et omni venia privarent Attamen haec iam Sciret Deus, cum multa parumtientia tulit eum, cupiens illum ad poenitentiam deducoro bis enim lio voluisset, non tam diuturna patientia usus
esset. Quia vero ille noluit patientia illa ad poenitentiamuli sed praeparavit se ad iram, usus est illo Dens ad aliorum emendationem, per illius Supplicium alios studiosiores reddens, et sic potentiam Suam ostendens. Quod enim nolit Deus sic polentiam suam notam sacere sed alio modo et per bonoscia, et liberalitatem, id jam ille supra modis omnibus declaravit. Nam si Paulus non ita potens vult vi deri: Non enim ut nos probati videamur, inquit, sed ut vos, bonum socialis a multo magis Deus. Sed quia diuturna impolientiam lial,uit ut ad poenitentiam deduceret, illo vero poenitentiam non egit, illum muli tempore tulit, iniuIbenignitatem suam ostendens, et tina potentiam, Si quidem illo vellet ex tanta patientia aliquid lucri res erro at suo pariter illum incorrigibilem puniens, suam ostendit potentiam : sic illos qui multum peccaverant, et poenitentiam egerunt miseratus, benignitatem Suam monstravit.
IX. At non dixit ille, benignitatem, Sed gloriam, Siondens illud maxime gloriam Dei esse, ipsumque plus quana
caetera omnia illud curare. Cum antea dicit: Quod ii Pod-3 paravit ad gloriam, non totum ci esse dicit. Nam si hoc esset, nihil impediret quominus omnes salvi essent; sed rursiim ejus pCescientiam ostendit, et Judaeos inter et gentes disserentiam tollit Nec parvam inde dictis suis dessen Sionem parat. Non modo enim apud Iudaeos alii periere, alii salvi facti sunt sed etiam apud gentiles ideo non dicit
gentes omnes sed ex gentibus ut neque Iudaeos omnes,
458쪽
sed ex Judaeis. Sicut ergo Pliarao ex propria iniquitate vas irae factus est, Sic et hi vasa miSericordia ex probitate sua. Nam etsi quod plus est, Dei Sit, at nos quoque parum quid
intulimus. Ideo non dixit vasa recte actoriam DEque, VaSafiduci e Sed VnSa mi Sericordiae, ostendens totum esse Dei. Nam illud, e Non est VoIentis, neque currentis, netsi admodum objectionis pοsitum sit, attamen a Paulo dictum, nullam asser dubitationem. Cum enim dicit: u Non est hvolentis, neque Currentis 3 non potentiam tollit sed ostendit non totum illius SSO, Sed egore illum Superna gratia. Oportet enim et Velle et currere consulere autem non
propriis Iaboribus. Sed Dei benignitati, quod et alibi dicebat: u Non ego autem, Sed gentia Dei mecum At benedixit: Quae praeparavit ud gloriam. Quandoquidem enim hoc exprobralbant, quod gratia Salvi iacti esse iit, et pudore illos allicere putabant ex abundantia multa anc tollit
opinionem. Num Si res e gloriam attulit, misito magis illis per quos Deus glorificatus est. Considor autem ejuSprobitatem et potentiam insinitam. Ciui posset enim in sermone de ii qui puniuntur, non Pharaonem adducere, scd ex Judaeis illos qui peccavissent, et sic clariorem red dere Sermonem, Stendoreque, quod ubi iidem patres, ubi eadem peccata, alii perierunt alii misericordiam consecuti sunt, et persuadere illis, ut ne ultra dubitarent, etiamsi quidam ex gentibus Salvi facti essent, pereuntibus Judaeis; ut ne SermDnem onerOSum redderet, supplicii exemplum ex urbae illo proserta ut ne coguretur illos Vasa irae appelli re EXItidbico autem populo eos qui misericordio mconsectati sunt adducit: uuia qua in Deum sufficiente defendat, quod cum probe illum nosset, Sciri tque illum ova iraeir CparaSSO, tum PD uaris Itidit, tolerantiam, diuturnam patientium, nec modo diuturnam, Sed inguinem a
459쪽
tamen noluit in Iudaeis illud tractare sndo igitur hi vasa irae, illi misericordiae' ex proprio voluntatis proposito.
Deus autem valde bonia cum Sil, in ambobus eamdem os tendit benignitatem. Etenim non eos lanium qui salvi facti sunt miserat Us est, Sed tiam Pharaonem, quantum in se erat: nam eamdem diuturnam patientiam tam hi quam illi experti sunt. Quod si is non servatus sit, Ox ejus volim tatis proposit tolum est. Nona quantum ad Doum pertinet,
nihil minus habuit, quam ii qui salvi lacti sunt. Cum ergo
soliitionem quaestioni per re ipsos reddidisset, ut et aliundo sermonem de dignum faciat, Prophetas adducit eadem ipsa praenuntiantes. Nam Osee, inquit, jam olim hi ocscripsit dicenset e Iocabo non populiam meum, populum v meum et dilectam, eam qu si non dilecta erat ri No diceroni: Nos decipis dum haec dicis, Osee testem vocavit
clamantem ac dicentem DC ab non iopillum meum,
populinia meum. 3 Qui enim est ille non populit. Gentos utique et qua illa non dilecta gentes item Et tamen dixit eos populium ac dilectam , et silio Dei suturos esse, Illic enim vocabuntur, inquit, filii Dei vivontis'. Quod si di xerint hoc do Jud eis ii credideriint intelligendi tui esse: sic etiam stabit sermο. Nam si iis qui post multa bonoficia ingrati suriunt, et ab alienati Sunt, Ct id quod positi bis
ossent amiserunt, tanta super Cnit mulatio: quid impedivit quominus ii, qui non postquam ii oprii fuerunt allio nati sunt, trilii Sein per alieni suerunt, Vocari: iuui', et obedienios iisdem digitarentur bonis reuin ergo oseam produxisset, hoc non contentus Esaiam quo liae asse et iis consona dicentem Isaias enim chrinat, ii uiuit, super Israel: u id est, cum fiducia voci se poliar, nec reprina itur. Quid i , iturnos inens alis, eum illi curii ii quam luba liae l)P.Plautitia
rint Quid ergo chamat Esaias : S suerit numeriis silioru :31
460쪽
s Israel Sicut arena I.uaris, reliquiae salvo erunt et Vides- ne eum etiam non dico re, omnes e SS Salvos, Sed eo qtii Salute digni sunt Non enitia multitudiIte in vereor, nequCTODIS
ita disrusum sed illos servabo solum, qui se salute dignos
praebuerint. Neque modo arenam mari memoravit, sed revocata ipsis Veleri promissione , qua se indignos reddiderunt. Quid ergo turbamini, quasi promissio exciderit, cum Prophetae omnes declarent non omnes salvos soro Ioindos ultitis moduna dicit. Vides-ne accurationem propheticam,
et prudentiam apostolicam, quod testimonium induxerit, quana opportunum Non enim dixit sotiim quosdam esse qui salvi suturi S Sent, neque omne declarat, sed eliam addit quomodo solvi suturi sint. Quomodo igitur salvi erunt, et quomodo Deus illos hoc honesicio dignabitur u Sermo-hnem perscions, inquit, et abbrevians injustitia, quia x verbum abbreviatum faciet Dominus in terra'. Id est et Non circuition opus est et labore, et a lictione illa logalium operum, sed magna cum brevitate erit aliis. Talis quippe est si des, in paucis verbis habet salutem. Silaninis consessus fueris, inquit, in re tuo Dominum Jesum, et ii credideris in corde tuo quod Deus ipsum suscitavit ex
X. Vides-no quid sit c Verbum abbreviatum faciet Domia, nus in terra Et quod mirum est, hic brevis sermo, non saltitem modo, sed etiam justitiam attulit: Et sicut praedixit. Isaias: Nisi Dominus sabaoth reliquisso nobis semen, , quasi Sodoma acti suissemus, et quasi Gomorrhae Si miles acti essemus'. 3 Rursus hic aliud quidpiam declarat, quod illi pauci non ex se salvi facti sint. Nam ii quoquo periissent et eadem quae Sodoma passi essent id est, internecionem. Nam hi radicitus omnes perierunt, nec vet