[Omnia quae extant juxta Benedictinorum versionem]

61쪽

sic nec honi hominem. Sed neque ipse alium laedere poterit donoc botriis erit oti id ergo litii par esse possit, Itiem niduis laedero, qui nulliina laedere valeat Nam hoc non minus illo est, quod nullum laedere velit. Ergo Angelus quidam est et Deo similis. Talis enim et Deus est et sed illo natura , hic propositο. Neque org h(di, neque laedero potest. Illud vero non pol CSt, o putes imbecillitatis esse bontrarium enim imbecillitas est; sed non esse capacem dico Illa quippe natura ne damnum accipit, o infert nam hoc aliud

damnum esset E Cnim non ali nos ipsos modo laedimus, quam alios laedendo, et maxima peccata OStra, ex

damno nobis importato fiunt. Ideo ergo Christianus Ioedi nequit, quod laedere non possit. Quomodo alios laedentes

no ipsos laedamus ago res singulas pervadentes dictum exploremus Liaedat quis, contumelia asticiat, rapiat quom

torsit Nonne prius se ipsum Nulli certe non manifestum est. Laeso enim in pecuniis damnum est, huic in anima. Nam hujus anima in perniciem et supplicium datur. Rursus invideat alter, quem is laesit nonne, quaeso, se ipsum p ratis est enim injustitiae natura, quae se gignentem millies laedat, alium vero parum imo huic etiam prosit. At nihil sul dignum dixori in Est igitur: in his enim maximo

totum consistit pauper tantillum habens pecuniae, O DC- cessario instructus cibo alius Pro dives , et opulentus, potestate valcias, qui ea quae sunt pauperis rapiat, nudum

illum reddat et famelicum. Ille ver ex iis quod injuste ipsi rapuit, in deliciis vivat. Ilic non modo pauperem non luesti, sed etiam ipsi prosuit: sibi vero non modo non profuit, sodeliam damnum intulit. Quomodo Primo quidem a mala

conscientia verberatus, et quotidie cruciatus, ab omnibus

damnatus: deinde tuo in suturo judicio. Sed quod hic haedatur, hinc palam est. Qitomodo autem illo utilitatem accipit pQuia male assici et sortitor serre, magnum habet lucrum.

62쪽

Est enim peccatorum solutio, graxiter assigi res philosophi ae gymnasium, virtutis doctrina . Videamus ergo uter in malis sit, hic an ille. Ille quidem si philosophus sit, sortitor seret hic vero quotidie in tremore et suspicione erit. I ter ergo peditur, hic an ille Fabulas narras, inquies otiando quis quod edat non habet, et lamentarimendicareque Cogitur, nec accipit, nonne Simul et corpore et anima perit Fabulas narro S. Ego res ipsas commonstro. Dic enim mihi, nullus-ne dirituita Drt cruciatum p

An id ex pauperio te provenit Sed non esurit Et quid hoc est M ijor erit rillic, quando iam divitiis hoc fecerit. Ne-

quo enim divitia sortem reddunt, neque paupertas imbecillum. Alioqui nulliis opulentorum miserum ageret vitam, nulliisque pauperum ibi malediceret. Quod vero Sermones vostri subtilia sint hinc palam hic iam Paulus ne in divitiis orat, an in paupertate sana laborabat, an non Ipsum an diro sicci dicentem, In sum et siti . 5 Prophetae esuri boni an non Illi quoque in malis erant. Diu Sus Paulum mihi profers, rursus Prophetas, decem aut viginti homines. Sed unde vis Ex multitudine, inquies, ostende mihi quosdam qui sortiter serant. Sed rapiam semper hoc est, Palici boni sunt. Si vis autem rem in se ipsa examinemus. Videamus cujus sollicitudo major sit et gravior, cujus

levior . Nonne hic pro necessario alit mento sollicitus est,

ille pro innumeri rebus ipsum cibum relinquit Non a mom limo divos, sed alit formidat saepe pro salirte limet. Non vacat sibi Sollicitudine pauper, sed aliis vacat sollicitudinibus, sociaritatem habet, quietona, tranquillitatem. V. Alioquin vero, si injuste agere malim non St, Sed bonum , cu consula limiae cur erubescimus cur probris assecli indignamur, aegre serimus Si non bonum est i juste ostiligi, cur ea de re gaudemus et gloriamur, et nos

a et Cor. XI.

63쪽

jusliscamus ea de causa ' Vis discere quomodo hoc illo sit molitisi vide otii bos , trian et illiina Cur leges sunt curiri ljuniit a pretae supplicia Nonne propter illos ut aegrotaniosi Sod multa voluptas St, in luto S. Futura praeterea nius, praesentia Oxploremus. Quid Dii serius homine lalem a bento suspicionem p in id di ruendum proclivius ciuidpuliditas Annon semper in naufragio est si quid justo soco-rit, non creditur, ob facultates ab omnibus damnatus. Ouinos ni in contubernatos CCUSalores habet. Non amicitia ui potest. Nemo quippe socii verit tanto glorio hominis amicus esse, ne ju mala Sit sanam consors millum Ut seram omnes aversantur, ut aerniciosum, in inii cum , homicidam, naturae hostem injustum hominem. Si ad tribuno incidat, non op s erit pecus aloen sum a ipsiam magis, Nam ceu Salo PQ Hopiam, condemnanto At non ita si hubotis qui injuste Illigitur Sed omnes habet patronos, Condolontes manum porrigentes, in securitate stat. Si ο- Ialam est et tutum injusto agere suteatur ii is se injustiana Osse. Sed si non audet, cur oret hoc ut bonum a retro dilue Iidea natas porro quomodo in nobis haec fiant, quot in domo lo. Dic quaeso, si quid in nobis superato modo Srio, iterum invadut, si splenta relicto loco suo, alienum velit cum Suo arripere, an non hoc morbus eriti IIuini dum item quod in nobis est si omnia mi, leat, nonne hydrollisis erit Postea si bilis latitudinem liuaerat, et ubi sit dist unda tui sanguis. Quid antem in anima ira, concit piscentia et reliqua omnia, si transgrediantur mei Suram, nonne se inurit 3Pr-dunt Ita, cibusu si plus quam concoqui poSSit Sumatur, morbis corpus infestat. Unde namque podagrie unde l)aralysis et agitatio cori, oris p Annon ex immoderato cibo Rursus in corpore si liliis velit oculus accipere, Pt litus videre quam dos nilum sit, vel si majorum accipia lucem: quod supra mensuram est magis nocet, quam prosit. Si vero

64쪽

cum lux hona sit, oculus, qui plus quana par sit vult videre, perit quando quid splendidius cspicit, cogita quantum

sit imalum. Auditus si magnam excipiat vocem, men pe cellitur Mens si ea quae se superant cogitet, attonita est, et id quod modum exuperat perdit Ilo est enim avarIlia nito tet oi plus habere, quam constitutum sit. Si et in pecuniis, cum volumus majorem sarcinam imponere, licet non sentiamus, gravem in nobis alimus oram, multa Mhentes, multis egentes, innumeri nos curis implicantes,

innitas diabolo ansas praebentes. Ideo in divitibus diabolustion opus habet labore: nam captu facitos illi sunt a diviliis. At non sic in pauperibus, im contrarium. Ita res ipSeper Se perdunt. Quare rogo ab harum concupiscentia abstineamus ut possimus maligni laqueos effugere, et apprehensa Virtute aeterna consequi bona, gratia et benignitate Domini nostri Jesu Christi, cum qu Patri et Spiritui sanct gloria, imperium, honor, nunc et semper, et in

Saecula Saeculorum Amon.

ΗOMILIA LII. CAPUT XXV.

Postera autem die, cum venisset Agrippa et Bernice cum ni ulta ambitione, et introissent in auditorium cum tribunis et viris principalibus civitatis, jubente Festo, a ductus est Paulus '. I. Vide qualis frequentia a Paulo congregetur, e Cum, viris, inquit principalibus civitatis V, omnibus eni in Convocatis satellitibus praesectus et rex accedunt. Cum ipsis

65쪽

etiam tribtinus et primo eos civitatis assuerunt hos enim priticipales vocat. Et vide itomod ipse ducitis praedicatile a Festo. c modo enim illuna crimino liberum dicit,

sed etiam dolandit. Quid dicit Agrippa rex et om nos, , qui simul adestis nobiscum viri. Nidolis hunc de quos omnis multitudo Iudaeorum interpellavit me Ierosolymis 5 et hic acclamantes nοn portere eum amplius vivore., Ego ver comperi nihil dignum morte euin admisisse. 3 Illo autem appellant ad Augustum judicavi illum mit-hlere. De quo quid eptum scribam Domino non habeo.hPropter quod produxi cum ad vos, et maxime ad te, rex Agrippa, ii in torrοgatione acta, habeam quod scribam., Sino ratione enim mihi videtur mittere vinctum, et cau-ysas ejus non significare Vide quomodo illos quidem accusat hunc vero absolvit injustitiae copiosa argumenta plurima acta perquisitione non invenit pecese, quomodo condemnet. Illi vero morio digrium dicebant. Ideo dicebat ille Ego vero comperi nihil dignum morte eum admi-ysisso amo inde adjicit Dum qu quid certum seribam ad Dominum meum non habeο Et hoc ex Pauli innocentia prodit quod judex nihil habeat de illo dicendum. Ideo v produxi eum, inquit, ad vos. Sin ratione en in mihi vide-

tiae QSSo, mittere vinctum, et Causa ejus non significaro.

Vide in quantas angustias Judaei principes suοs conjecerint Nit id ver Agrippa prae his volens lupi id dicere Paulo dixit Permittitur tibi loqui pro temetipso . v Ex multo an dicta di desideri illi rex dicere permittit Pauliis

vero clim ducia dc inceps loquitur, non aduland ; sed ideo se beatum esse dicit, ito te loquatur qui omnia Sciret: et quod ideo, audi quae ipse profert Tunc Paulusa extenta manu coepit rationem reddere. De omnibus qui-3bus accuso a Judaeis, rex Agrippa , aestimo me beatum ,

66쪽

, apud te cum sim de sensurus me hodie, maxime te scientes omnes quae apud Judaeos Sunt Con Suetudines et quaestio nes Prοpter quod obSecro patienter me audias Prosecto si malo sibi conscius suisset, turbari oportebat dum apud eum qui omnia sciret causam dicerot. Sed ludistpuro conscientiae, non recusare judicem res gesta accurate scion temet sed sit gaudere. Unde illo se beatum putat et dicit: Obsecro patiento emo audias. 3 Quia sermonem erat producturus et aliquid de Se ipso dicturus, ideo praeoccupans rogabat dicenset Et quidem vitam meam a iuven-ntute, quae ab initio sitit in gente mea in Jerosolymis, noverunt Onane audiaei, qui prius noverant me ab initiο, , si velint testimonium perhibe eo quod sectandrim accu rotis, linam sociam noStrio religionis vixerim Pharisaeus .sId est noni odo seditiosus fuerim, in m juvenis et testimonium habens omnium p x uindo id probat a secta, addit eniim Secundum accuratissimam Poligionis nostrae 3 se clana vixi v Et quia verisimile erat quosdam dicturos esse : Quid ergo si secta quidem mirabilis sit, ii vero malus dido nomodo huic occurrat objectioni Testes enim

advocat Onanes Itidostos, qui ejus vitam et conversationem norant uricii mi, inquit, omnes Iudaei, qui me priuS DO- verunt, si velint testimoni um ferre. Et nunc in spe reprο-nmissionis, Noe ad Patres nostros nota est a Deo, sto, judicio subjectus in tiam duodecim tribus nostrae,n nocte ac die deservientes, Sperant do enire. De qua spe,

x rex Aggrippa, accusor a Jud iis oti id incredibile judica.ntur apud vos, Si Deus mortuos suscitat Duas de resia Prectione rationsis ponit; alteram a Prophetis, et nullum

ad diicit Prophetam et sed illam Judaeorum esse. opinionem dicit alteram et sortiorem ex rebus ipsis Quam illam pQuod Christus a mortuis suscitatus se allocutus sit et illud

67쪽

ratiociniis probat, priscam insalita in suam accurato Darran deinde etiani cum laudo dii di eorum e Nocle et die colentes, inquit, sperant devenire. Ilia lite nisi ineulpatae

vita essem, Super hi non oporteret iii dicari, rex Agrippa., Subditur ulla ratio. Quid iii credibile judicatur a vobis,

, si Deus mortuos suscitat L Nam si hae o non esset opiniο, si in his dogmatibus educati non essent, et nim ea sterrentur, orsan Ut Sermonem non recepisset Do indo dicit quomodo persequPbatur et quod ad probandum idoneum est. Et principes sacerdotum adducit testes et externas civitates, et quod audierit dicentem sibi' u Durum est libili contra lina utimi calci rare . h Deinde ostendit Do elo- mentiam metiani cum persequeretur ipsum Sutabis, ipsi

apparuit et nec mihi solum, inquit, bono secit, sed et aliis

doctorem misit.

II. Ostendit item prophetiam nam an divit e In ioc apparuit tibi, eripiens te de populo et gentibus, ad quas misi te II:ec omnia ostendens dicebat uit ego quidem

existimaveram in adversias nomen Iesu Nagareni debereae multa contrariis sacere, quotl et feci derosolymis et mullos 'sanctorum ego in carceribus inchisi, a principibus sacer-ndo ima potestato acceptum et cum occidoron tu detuli 3 Sententiam. Et per omnes synagogia frequenter planiensveoS, Compellebam blasphemure taetraniplius insanicin in ystos, orSequebar Sque in xl ornas civitates. Ini P haec adum irem Damascum, cum potestato et permissu princi- apum sacerdotum, di mediata in via vidi rex, do ccolorum supra splendorem Solis circumfulsisse me hunentaret eos qui mecum simul orant. Omnosque nos Cirin decidisse mus in terram , audivi vocom loquenlom nulli inebraica

lingua Saule, Saule, quid me perseqxieris p urtim est alibi contra stimulos calcitrare. Ego autem dixi: Quis es,

68쪽

Domines Ille autem dixit Eg Sum Jesus, quem tu pedi sequeris. Sed exurge et sta Super pedes tuos. Ad hoc cnim apparui tibi, ut constituam te in inistrum et testem eorum, quae vidisti, et eorum quibus appareb tibi, eripiens tes de populo et gentibus, in qua nunc ego mitto te, ape-3rire oculos eorum, tit con Vertantur a lenebris ad lucem, et de potes late Satanae ad Deuin, ut accipiant remissionem 3 peccatorum , et Sortem inter sanctos per si dona, quae est 3 in me'. 3 Perpende quam mansuete loquatur u Deus ,

, inquit, dixit ad moetu Apparui tibi ut constituo in te mi nistrum et lestem eοrum quae vidisti, o eorum quibus ap- , pareb tibi, eripiens te depopul et gentibus, in quos nunc, ego mittorio, ut aperias oculos eorum, ut convertantur an tenebris ad lucem, et a potoslato Salano ad Deum, ut haccipiant remissionem Ieccatorum. hoc si diceret :viis credidi, hac visione me adduxit, et sic persuasit, th non disserrem Undo, rex Agrippa, non sui incredulus coelesti visioni, sed iis qui sunt Damasci primum , et Je-3rosolymis, et in omnem regionem Iudaeae, et gentibus 3 annuntiabam ut poenitentiam agerent, et conVerterentUr ad Deum , digna poenitentia opera facientes Qui igitur alios erudiebam circa vitam optimam, quomod Seditionis et conlentionis auctor suissem Veia ex causa mea Iudaei, cum essem in templo, comprehensum tentabant, interficere. Auxili antem adjutus Dei, usque in hodie 5 num diem sto, testificans minori atque majori, nihil extrarum dicens, quam a quo Prophetae locuti sunt sutura esse, het Moyses, si passurus Christus, si primus ex rosurrec- lione mortuοrum lumen annuntiaturus est popul et gens tibias Vide ut sermo ejus adulatione cureat, et totum ascribat Deo Vido et dicendi libertatem, Sed neque nunch desisto; hsemitatem APiophetis consenior et an paSSurus

69쪽

merit Christus, an primus ocresurrectione mortuοrum tu utensit annuntiaturus; ac SidicerCt: Christus primus resur gens jam non moritur. 3 Manis CSlum est ex eo quod omnibus hoc denuntiet, et in SemetipSi Expectent. De indo Fosius, ut loquondi libertatem vidit, qua regi loquebatur, non averten Se ab aspectu eius, ac si aliquid pateretur dicit: ulla sanis, Paulo. Quod autem aliquid passus hoc di cat audi sequentia uice autem ill disserente, Festus, magna voce dixit Insanis, Paule, multo litterae ad insa , niam convertunt Quid igitur Paulus p Cum mansuetu-x lino respondens ait: e Non insanio, optime Festen sed, virtutis et sobrietatis verba loquor . 3 POStea etiam causam docet propter quam ad resona Sermonem ConVertoret. Se it enim de his rex ad quom et constanter loquor Ia- utero enim eum nihil horum arbitror Non est enim in

vangui hoc gestum. Credis, rex Agrippa, Prophetis p Scio, quod credis oc ita dixit, quasi traducens illos et

dicens muricio quod omnia accuro te sciat, et oportebat vos, haec scire primos id enim sequentia declarant. Non est x hoc in angulo gestum Sed noluistis a Credis, rex, Agrippa, Prophetis cicio quod credis Agrippa autem drum Paulum dixit In modico suades in Christianum fieri. Eth Pauliis Opto apud Deum et in modico et in magno, non tantum te, sed etiam omnes qui audiunt me, odio selix tales qualis C eg Sum, Oxceptis vinculis his idciquomodo precatur dicens ' Oplo apud Deum, et in modico, hoc est, ut ne parum quidCm absit. 3 Et non solii morat, Sed serventer Tales, inquit, sieri omnes, non modore, sed omneS, a Qualis Sum ego et deinde ait u Excolit sis vinculis in V non moleSte Creta vincula, neque erubescens quod ligatus esset Iloc enim ipsi, liniri: aliud, gloriosum orat; Sed ad illorum opinionem respiciens, ita dixit.

70쪽

Ideo addidit, e Exceptis vincialis his , Sed superitis lecta

repetamus u PοStPra ergo die, ut in auditorium ingressi sunt, jubente Festo adductus est Paulus. 5 Destiterant jam

Judaei, eo quod ille appellasset, et tunc ipsi splendidum

adest theatrum. Cum mullo enim apparatu rex et omnis multitudo Iudaeoruni assuerunt: non alii aderant, alii aberant; sed omnes praesentes erant. multitudo Iudaeorum,

, inquit, interimilavit meracrosolymis et hic clamantes

3 non oportere hunc Ultra vivere.

III. id insaniam Clamabant, oportere illum mori dicentes Ilinc ostendit se jure Caesarem appellasse. Si enim

nihil grave dicendum habebunt, illique surebant, jure ad

illum venit a Ut interrogatione a vobis factata habeam, quod scribam, inquit Vides quomodo SaepE CANS Exae minatur Et defensionis hiijus auctores sunt dudaei, quam cognituri erant etiam qui erant Romae a Super omnibus 3 de quibus accusor, rex Agrippa, existimo, inquit, moh boatum, qui coram te rationem redditurus sum. , Vide quomodo vel inviti et nequitiae suae et virtutis Pauli testes fiunt etiam apud regem. Itaque magnificentius adducebatur Paulus quam si absque vinculis abiisset. Non enim ultra ut deceptor et praestigiator a tot iudicibus dimissus abducebatur. Omnibus ergo relictis apud Nos tintus iam catuSque suerat, non Dictamque sed omni suspicione liber

Romam migrat. Neque dixit u Quid hoc est 'Semel ampellavi Caesarem, millies indicatus sum. Usquequo P, Sed quid praterum paratus ei ut reddere rationem apud Um , qui res judaicas maxime nosset. Quare cum magna libea tale sese defendit, quin i qui se condemnabant, nullam iam habebant auctoritatem Licet autem nihil Possent, et sententia illa qua dictum suerat: Ad Caesarem ubis, Ble et diu, attamen dat ille rationem multiplicem de omnibus, nec de quibusdam solum. Et responsione sua haec sero dicit ac