장음표시 사용
71쪽
supra dictum est. Optimum ordinem barem repilarum inter se posse-mum de facili ostendere,cuius rei cognitio cu non sit admodu necessaria, breuitatis gratia omitti . Dicere tu non recu amus hasce quaestio nes esse admodum generaser quod nec dari geniti aliquod quaestionis N ota. aut inueniri potest, quin sub bu contineatur rimo ob tit imam illas rum naturam una alijs omnibus communis e st, quemadmodum de rindicisci supra diximus; quod Ludi artificiu generale hoc expostulati
Per hanc quaestionem re rei esse quaeritur, sicundum omnes tem poris dii rentias; π rePlatur per posticitatem. Eius species tres siunt, teste Lucto, in principio quartae partis principalis Haee quaei Artis μά generalis, uidisicet Dubitatio, Affirmatio ex Nelitio; nio tres lia quarum prior respectu eorum est,que ad utrumlibit dicuntur,uel quabςxspςςiς contingentia sunt. Secunda uero de his quaerit, quae necessaria cogo scuntur. Tertia autem est de imposibilibus: ad quas respondendunest per Uirmationem vel nemionem, aut per posibilitatem, contina gentiam, impo gibilitatem uel nec itatem, fleuti magis expediens eo Nota. rit: id tamen obseruando. ne perruponsionem principia destruuntur. id eligendo quod ratio non dictat. Si enim fiat quaestio, Num Anti ebristia sit creandvi s statim per principia vel radices tam ab olutuquam respectiuas discurrere necessarium est, Cr id concedere quod magis Bonitati, Nagnitudini, Difrentiae, concordantiae Cr alijs radicibus consionat. Poteris quos arbores vel subium contemplari, quibus si non repugnabit, sub se id continere de quo mota est quemn tunc eligendum erit. Quia ere non inconuenit Bonitati de alijs radi cibus ad hominem constituendum, ut uniantur simul, ideo Antichris' stus homo, creandus est. Diuinae quos Bonitati. Nagnitudini Cr P testati non aduersatur Antichristum creare, ut satis patere potest. Nes Arbori humanali repugnat hunc fructum producere, cum natu
rubra bonus sit, licet praua uoluntate scelesti mus: ob d aliquanda erit. Si
72쪽
Mrit. Si uero de chimaera querarer Numsit erranda s intellectu sta. timastimabit nequaquam hoc postse feri, quia nec aliqvi reperitur arbor, cui similem fructum producere coli veniat; nec rudices uni conis uenire posse, ut ex illis id cnnstituatur,pugnantes later se partes ba. bens uartas in specie: nec minus per regulas uel quaestiones discurarendo, aliqua possunt iuueniri, per quae chimaerae definitio ostenda. tur. Per hanc regulum definitio indauri non potest, cum de rei esse Quare per
quaerat, quod is definitione pia ηsse possis istis ἡ ἡ
aestio b c qitie per Q nuditatem, Essentium, Naturam ac Realitatem regulatur, quatuor babet1pecies principales, sub quibus plures alis ovotineri ρcssunt. Prima species est de δε f. Prima sp ditione er definito, quomodocunq; sumatur definitio, esit quia is
ratiua Cr per inuisseca, siue quietatiua Cr per extrinseca Druenta, dummodo eum suo definito conuertitur : er huiusmodi definitiones poteris multiplicare, recurrendo ad Topicam Aristo: Secundum basprimam speciem Iumuntur definitiones radicum, dum dicimus. Boniatas est ratio qua Magnitudo, Duratio ac ceterae radices bonae sunt, vel Bonitas est. eui competit bonificare: suo modo de quibuscuns eu tibia dicendum est. Nec definitiones iste ineptae fiunt, ut inepti quis dum opinantur, quia multa sunt,quae gynere Cr disserentia carent, exquibis definitia conflatur; ueluti sunt transcendentia omnia ac grnes rasis a Tnera, quae si desinire volueris, buc meliorem nunquam invenies, quam Lullus docet. Secunda species est, quando de re aliqua Seeuda spe queritur, quid habeat in se naturaliter de essentialiter: cr rubon. ciς .dendum est per ea, sine quibus res esse non potest, ut puri per IVUM, ARE, Cr BlLE. σφ Bonitas π aliae radices balent plura inessena tialia uel connaturalia. Et modus iste definiendi est valde tutus, cum per intima rei asignetur, vastis ad construendus demonstrationes ac
73쪽
quate .liquod parmulare res ictait, quia boe est per accidens rIed ut baee tria incis enter se habent ad omnia, Cr hoc essentiale est. PluribM alijs m ἐς aliquid in se aliud tabere diistur, quos recitare non expedit, acyIllatim illorum unumquem; describere; boe tam tum tibi satisfit oeg Ieere, entia in sie aliquid habere, aliquo istorum modorum uel pluribtos, videlicet eminenter, virtualiter in se reali, Plures mo uirtualitre in se cognito, potentialiter, a maliter, identree, uniti di b bodi , immensiue, per dominium. per influxum. per mixtionem,pcr
dum laci tam communis quam proprij, uel per modum perscientis, siue bubstantialiter ue accidentaliter, uel Hysmodis de quibus ubis Aristo disserit, quosq: de facili inuenire poteris,discurrendo per Ra/Tertia spe dices. Aliores, partess illarum. Per tertium Deciem quaerit , Quid ' res in alis s Et uarys modis ad hanc quaestionem rupondet dum est, quia ex diuersimode una Creadem res potest esse in aliquo' uel in pluribuη. Bonitas enim uel Magnitudo dicuntur in aliquo esse, quatenvi illud est habituatum, ut siecundum Bonitatem vel magnitun' einem aut uel patiatur. Huncspeciem poteris multiplicare eo modo, quo secunda θecies multiplicam est, di currendo etiam per subiecta Omnia, radices, ac rePlas. Qualiter uero definitiones sumenti sint, o, , , , s Musto exemplo man abitur, cum de regulis omnibuη tractatum e. η rit. Quarta species est qua quaeritur, Quid res inutio hebraircuire. 1pondendum est per ea. quae actionem uel pallionem significant; ut intellectos in obiecto est. ιllud intelligendo dis insperie intelligibili, quia eam recipiendo patitur. Deus in creatis omnibus per sapientiam, potentiam Cr essentiam Icream vero is eo reperiuntur, quiat conseruanture diront .
Aec quaestio,per materialem rationem in rebus implicatam re gulatur, quoniam de his quaerit, que ad rem aliquam consti
74쪽
erbes,et Bessiecies. Prima petit unde ueliquo ret orenem suam Prima spem ducat. cui ruponderi debet, secundum conuenientium quae penes ciet subiectum attenditur, uel id de quo dubitatur. Si de Deo quaeratur, Vnde sit, uel aquosi nullo esse, sedistino, re1pondendum est; quo. ni Deius est ille, ex se, per se, π in se. Si uero de erratis quaestio perit. non a seipsis, sed a Deo, tanquam ab uniuersalsimo agente, esse, fateri necessarium est: licet quibusdam, nempe corporalibus, non repugnet a pluribam agentibus particularibis, suam quos habe re estitiam. Per secundum, de constituentibus rem inquiritur ; pue a. species. constituentia illa fiuminaesintust usitatis, uel unum habeat rationem actis, alterum potentia, uel materiae ex formae, aut virum positiuum
sit, alterum uero privativum. Tertia species est de dominis μοι pos 3. speetes.segione, secundum quam dicimus, intelle Am esse Hominis, id est, ab homine posideri, er regnum Regis. Huius Decisi quaestiones posis Haec qilio HAec quaestio, interrovit de rei essentia, quatenus ad existere uel operari orsinatur: itio huius quae ui duae sunt species. Per existere non intelliImus esse extra causam siuam, aliter Per exilis
hoe i propria plenitudine habet, nempe ab intellemuo, intelligereo intelliIbili, tum quia pcr Boniritem, Magnitudinem de eaeteras rurices, suum esse conssequutus est. Per operationem vero est, ut tua a. species, terivi cognostat suum finem, aliorumque entium naturam, erper eam,homines varios cientiarum habitus acquirant.
De Quaestione, cuius regula est
QVANTITAS.Eeundum Lurum, huius quae lionis evitae sunt Perier generales, i 4 Missicet,
75쪽
uidelicet, simplixereοmpsti : quom prior respondet issentia uel existentiaret, in quantum illud esse res adipiscitur per influxum simplicium radicum; posterior uero rei iam constitutae quasi udaean. n. mt,ob pluralitatem concretorum essentialium, uidelicet IuvNI, ARReie, pos, ut σῖδLE. Pl retrimen huωquxstionis possent θecies Uignari, Ibani gnari. cr plures βμnt quantitates: videlicet quantites persimonis, uir. tuist, CTmolis, quae triplex est . . longitudo, latitudo, Cr profundi ias; quo u es quos possunt adii . s. quanistas continua succesera, e discreta; sive Jmutuis continuum σῶμretum propriae, siue transumptive: quemadmodum ertransumptiue eonsiderautavi in capite de Quantitate. Simili quos modo longitudinem, latitudinem .ae pro O, fundιtatem etiam descripsimus, dum deformis erat sermo. Atia pluma possunt colligi ad hanc quaestionem pertinentia, quae in capite de Magnitudine, Fine ae Qtiantitate dim βunt, de explicata.
De Quaestione, cuius Regula est
AUT AS. Duas eon se continet peneralis species haec quaestio, eum stera tinet spes. quaesitiuum est ALE, quae c*ilibet enti upplicari possunt ;una quarum de proprijs qualitatibus quaerit, . altera uero de . appropriatis. satis in capite de Q alitate explicatum est quid sint, tamen breuibus uerbκ earum quos essentiam man stabimus, ut illa rum cognitio menti must inhaereat, cum ubiq; de ijs m ntis fat.
in v alita, propria est, qμα rci comenit per se ; appropriata uer) quae niti et ar per aliud. in igne calistas, propria qualitas nuncupatur, cum per se, o priataqd.kcundam propriam naturam iram sibivedicet sed qu siccitatera, tisae terrae positit, hinc est quod appropriata dicitur. Per hane quidem regulam Artista inquirit ea, quae inter subiectum cr praeficatum ΙΠ pnxo dς sunt superiora Cr instriora, quia propriae qualitates semper sunt se inferiores. Plures sunt qualitatis erietita. eao, de Aro Wgit, kς 'i m q*as quaesita multiplicari poterunt, Quali ubi de creatis erit insitirensam. De arealaa
76쪽
DO, non est tam arcte Gnsideranda vi verba sonare uidentur, aliter de Deo cr spirituatibus substanti's,fecundum hanc quae ransformulam nequaquam quaerere et Abitare possemM:conside murim, retur ergo bis temporalitas,pro duratiosse q*acunq; ,μel eo modo,quoMo teporati nobis tu catevrijs declaratum est; er tot habet species, quot sie litas hi coeunda, tertia. non Er decima quaestiones habent. Sub ijs uero lyecis sideretur. ebus diuisiones sumere poteris, ludendo durationes per signa uel ins stantia, si aliam diuisionem nequiuerint admittere, quemadmodum Aeternitas Cr Aeuum. Facile satis est,per aliarum quaestionum speci. es, buisu quaestionis species quo in avre : exemplum tamen dubi mus quomodo sint petendae a secundo quaesito, ut promptior sit studi n. - , , osius ad reliqua inquirenda. Si quaeratur per primam Jeciem illius quaesiti. Quanto est homo ' tunc esse debemus isteri, quando lilius es, sentia subsistit. Per secundam speciem a tunc est homo, quando suis partes essentiales babet. Per tertiam. f. quid sit in alio e Est in muli re ut bonificans, magnificans, potens e Per quartam uero Cr Hii. mam, homo habet in alio. habitu, scientiam; situ, figuram; in tem portimuritionem;atq; in loco,iocatum esse.
De Quaestione UBI, cuius Regu Ia
est LOC A LlTAS. Subbae quaestione quindecim species continent inquit Lurus quae ex secunda, tertia, noua ex decima quaestionibus desumuntur. sub h685 Et baee quaestio,de exilientia in aliquo loco MIsitu quaerit, qua se sito conu-psime utuntur homines, dum scire eupiunt, Vbi Franciscussit, vel diu nentur. si temporefuerus Nee accipiendus est locus vel Nipbsce, quia non Quomo- tot ei essentiperies, quot ignavimus, sed indis en ιν er omni, do loc' sit sitas modis, qssibus res una in alia potest esse, siue secundum detis ς Osdς -d' minatum quoidam genvi gel speciem, cui secundum transicen ens ali,
77쪽
tias species In q. par: principali. Innumerae huiunisses spe
quos. RisImundus dat exemptis, qualiter persteries aliquot, intego chis sit in loco, ut loci essentia mugvis cranoscat , quae describere uo.
luimus. Perprimam Decim secutula quaestion s,intellectus est in ubi e loco, quia est in sua essenturi Per secundum est is scino, Muti
partes la suo toto. Per tertium estis alio, quia in anima siue homisne. Per quartam est in illa uirtute, secundum quam babet habitum scisendi. Per primum speciem tertia quaestionis ; sicuti inteae his est prismitivus, non habens aliquid praelucens, ex quo It derivatus materialiter, sic Iocus primitivus est, quatenus existit pars uniuis atq; genearalis ;G quoad hanc speciem, non est lacus sensibilis ms imagina bilis. sed per intellectan regno cibilis solum. Per secundum, sua fir ru uipbilis er imaginabilis est, non vo ad essensiam. Pcr tertiam Iseus est collocati postidcntis Iocum, IIcut eal si clam posidit caliciti ton, ip obabituato caliditate Etsubi It Lullus, quodper has tres. Decies attinItur essentia loci per intelligere tantum; ita quod locus. particularis in subiem sustentato est diffusus, er derivatur a locauruuersali in subiem uniuersali fustentato. Qui locus uniuersalis la
cat omnia Iocata, sicut omnia easiductunt calida, per uniuersalem caseliditatem. Per primum i eciem none quaestionis, laci natura cognascitur; nam per hoc quod pars est in parte, sicut ign8m acre, ni pa tet in elimentato, frma in materia ex omnes partes in suo toto, CT e conuerso, Munus lacus est in alio per accidens, σomnia loca particularia in loco uniuersali Locus ulterius cognoscitur per sicundam
1peciem, quia est Distrumentum substantis, quo locat partem in par te. Et baeo siunt, quae de Vbi tradit Ludus, in Arte sua Tnerali
regula est MODALITARA sigrani rgratuor species huic quaestioni, innumerae famem
possunt esse, quia radices omnes, ac praedicamenta omnia a cidentalia cum suis uneribus, speciebus, de proprietatibus considerata, unamquams rem saltem creatam possunt modificare. Et
78쪽
rte erarietate mihi ficationis, lectes bulus quaesiti consumat. Sed
quaesint illaequatuor1pecies quas Ra : tradu, rellat uisere. Prima ι. specio, est, quando de re aliqua quaeritur, omoso sit inses quae si appli. eetur intellech i; tune rupondendum est. Intellectum in tali esse constitutum dici, quando remotus est de segrevim ab omni alia essentia, uel saltem, quando taliter consideratur. Secunda est, quando de latet. lectu queritur, Qv omodo sit in alio, Crillud idem in ipsos eui boemodo satisfaciendum est .s intellectum in uoluntate habere suum esse, ipsas in eo existere quatefius eum memoria animam rationalem comitituunt. Tertiapetit, Quomodo intellectus est in partibus suis, pira 3. tess in illo s ad quam responsere poteris, hoc ideo esse, quia per eandemmet naturam qua ipse constat ex proprio intellectuo, intelli Ibili, cr intellit re, sic Cr haec tria eius partes dicuntur. QSarta au- tem inquirit. Quomodo inteilectus siuam similitudinem ad extra transimittere positi s Et huic dubitationi breuibus satisfacere quA po terit, si eandem intellectum aliquo habitu informatam considerauerit extranea late .re.
De Quaestione CUM QUO, cuius Re
gina est INSTRUMENTALITAS.HAec quaestio quaerit de instrumentis er medijs, quibus res in Nota opila
suis operationibus utuntur, siue illa essentialia sint. quemad. modum unima rationalis instrumentum est, quo homo intelli. sit, vult cir memoratur;siue pastones vel proprietates, sicuti infr. 6 est grauitas, cet in igne lauitas; ais sint accidentia communia, βιcundum quaesiubstantia operantur, veluti junt nouem accidentis praea. dicamenta ; π denis quaestio haec petit de omnibus accidentibus mo ratibus, sub quibus uirtutes omnes ac vitia contine itur, ac etiam de . illis corporibus quibus M ecanici in diuersis eorum artibus utuntur.
Rar: autem quatuor steries illis baus absimilis. enumerat quae insemetiate priori quaesito sunt applicatae. Per primam quaerituri cum t. species suo intellectus est nim ars s Et restρnderi debet, quod cum PoruK a late,
79쪽
tare, Diotremis, concordantia de omnibus rasilus, contrarietase excepta. Per iecundam. cum qεο intellectus alia a se intectipis Di. eatur, quod intelli mone. Per tertiam. cum quo intellectus est uniuniuer alis uti particularis s Respondeatur, quod ratione Jecurum, quaesi uniuerulium sunt, uniuenalis fit, A particularium, partico Iuris. Per quartam, cum quo intellectus extra se sum mittit simili. tudinem e Potest ruponderi. quod cum proprio intellessivo. intellia gibili, ae intellime, cum quibus facit Decies esse intellectas, er pirmemoriam recolibiles ac etiam peruoluntatem amabiles. Et eae quaeastiones omnes, inter si non sunt tum diuersae ac dili dratae, quod una ijs,quae ad omnes alias responsum est, quaerere uel dubitare non positi; imo ob earum maximam vneralitatem sunt tam connexae, quod de una quas data restonsione, sicundum omnes, homo potest utritatem iuvestiure.
Quaestionibus. Romisimus exemplis ostendere, qualiter rei unius iuras defianitiones quampluriniae, valeant fabricari ex quaestionibus,quos statim obseruare curabimur, de A Mela id munis undo. Dixi.: Definitios mus,primum qu aestionem non esse ad propositu in huius nePiij, quoν definitionibus supponitur; pirium dita. ' reliquas igitur intcntum nostrum explicabimus: Per primam speci. Exsecuda. em sexcunce quaestionis Angelus definiri potest. Angelas est illa crea. tura, quae magis est Deo similis. Per secundum, Angelus est, qui habet partes suas essentiales, tanquam constisuentes eius esse. Per tertisum, quo adactonem, Angelus est, qui id agit, quod sera voluntas vult, intellectus intelligit, ac memoria memoratur, Cr hoc sine sive. cessione σfantasmate adiuuante. Quo adpusionem Angelas bonas est, qui i Deo recipit immediate influentiis. Angelus vero malas ille est, quiab extra recipit pusiones, quando nequis homines ad peccan
inducere, uel quia Deo per gratiam abest, suo me frubratu.
80쪽
per quarix Bonus babet in Deo gloriam, oe in laserioribus pote- Ex s. Ilutem, Malus uero patiam. Per primum speciem tertia quaest. An-πlus est a Dio creatus, non de materia aliqua. Per secundum est de omnibus radicibus uel principijs, in essespiritualiac completo constiis tuim. Per tertiam, est Dei creatura cum benedictone er gloria. βboum est ; si malus est,utis Dei creatura dicitur, cum contra dissio ne, dolore ac poena. Per primam speciem quartae quaestions, eodem
modo debet definiri, sicuti definitiu est in secunda specie tertiae quae
stionis. Persecundam ucro idco est, ut Deum intellit ac disivit, praebendo obseequia hominibus. Per quintam quaestionem. Anmustan, Extus est, quantae uni euri partes essentiales siue discretae sint, uel conatinuae. Persienum quaestionem. quo ad qualitates proprias. Anulus Ex Gest, cuius intelloere CT velle est esticaci mum, uel qui in tempore imperceptibili maximum transit 1pacium, nil qui non est natra uniri eorpori. secundum uero appropriatas qualitates, AnPlus est Iecundum diuersios habitus in intellectu uel uoluntate subiectatos, logicus, grammaticus, vel philosophus; aut sapiens, prudens, bonus, humilis i tu, mitis, patiens, Cruerax si bonus est, si uero malus, quoad ea quae aduolantatem spectat, oppositum considera. Per septimam Ex quaestionem,quae est de tempore, Angelus est, cuius esse in aeuiternituate existit. Per huius quaestionis 1pecies discurrere poteris. Per om- EX s. num quaestionem, Angelus est natura completa, in loco existens, non tamen locum occupans. Per primum speciem nonae quaestionst. An Ex s.
gelus est Aubstantia gurdam spirituuM. cuius esse est per se, o non
eum aliqua re coniunctim. Persecundam, Angelus est in coelaint mo tori coelum in eo ra tione potestatis. Per tertiam, Angelas est in sivis
partous esentialibra per propriam naturam vel essentiam, partesj
in eo reperiuntur, eadem de causa. Per quartum, Angelus est, qui uoluntate sua ac potensia exeqllativa, varijs modis operatur. Per
primam speciem quaestionis decimae, Angelus est, qui cim Bonitate ac Ex a Galijs radicibiu existit contra tute exclusa. Persecundam, Angelus
est, cum bust primipiys innatis Cr ndinalibus. Aliae sunt huius quea