장음표시 사용
211쪽
possunt esse eiusdem speciei, sed non in coceptu quidditatis. Lychetus in a. distin. 12. quaest. a. ponit duos modos dicendi. Zycheri. Vnus, qui iam dictus est, quod sunt primo diuersa subiecti- vh, sed non obiectiuE. Alius, qui est Anto. Trom betae hic, Ant. -- quem etiam sequitur Ioannes de Vallonis, quod sunt primo MM, diuersa in realitate, sed non in conceptu. Omnibus autem istis modis omissis dicamus nos cum Lycheto in I. sent. distin. 3.quaest. 3.quod sunt primo diuersa physice, sic, quod nihil actitalitatis formalis includitur in materia,& etiam nihil Iotentialitatis essentialis includitur in forma ; dc dixi, essentialis: quia forma potest esse in potentia respectu formarum accidentalium; sed non sunt primo diuersa metaphysice. Vnde obseruadum est, quod viti mus actus physicus, non est xltimus actus metaphysicus . quoniam ultima sorma essenti alis ultimate adueniens, seu constituens est ultimus actus physicus: sed non metaphysicus: cum in multos conceptus iit adhuc resolubilis. Vltimus actus metaphysicus est ultima
differentia, & sic patet ad dubium : Sed quid dicendum adiblud, quod prima materia, & vltima sorma sunt simpliciter simplicia 3 Dico, quod physice verum est, ita quod non sunt composita ex re, & ex re, sed non sunt simplj citer simplicia
metaphy sice,ita quod non sint composita ex realitate,& realitate. Ad tertium dubium dicitur secundum Scotum in a. sent dist. 3.quin. 3. quod absolutum, quod est commune sub' ne sies,dstantiae , quantitati, & qualitati, non potest esse genus: quia tertium duest indifferens ad finitum, S infinitum: similiter 5 respecti- bium Mai. tium, quod est finito, Sc infinito, vel sormaliter, vel identice commune. Illud enim, quod est indifferens ad finitum,& infinitum,non potest esse genus,ut expresse docet Scotus in I. dist. 8.quaest. 3. Ad confirmationem respondet Mauritius hic in margine, &in castigationibus metaphysicae lib. 7.quaest. I.
quod Doctor subtilis ibi loquitur ad hominem,S non secundum propriam mentem ; sed de hoc infra latius.
Otandum es miserim,quod ens diuiditur in ens - plex, d se compositum, simplex autem ducitur multis modo:Frimo modo dicitur simplex, quod non est composi-
212쪽
t Comm. R. p. F. Franc. Arret. γῆ. Min. de Ob twm,nec compons bile ','isto modo solus Deus dicitur sim
e citur, quod non est compositum, nec componiwle modo omne abud a Deo sceletur compositum, me composi
tio opponitur simplicitati inlo modo sumptae
iro et ista litera habetur, quod tria requiriitur ad hoc, quos Summ) sim C, aliquid sit sumnie simplex.primum quod non sit compo
ex tres re stibuli, bc sie omne id, quod componitur vel ex materia, seq irit udia λrma, vel ex genere, M disserentia, vel ex substantia &acci irami. dente non est uinime simplex. Secundum quod non siit comiponi bile alteri, desectu citius licet viti tria disserentia non sit composita: quia tamen alteri est componi bilis, & cum altero facit compositummo est summe simplex. Tertium, quod non sit aliquod sibi componi bile defectu cuius licet matu ria sit sint plex, tamen quia forma est sibi componibilis, non dicitur summe simplex : dc ex liis pater', quod solis Deus est summe simplex: quia nec cst compositus, nec alteri compinnibilis, nec alterutri sibi :S quod Deus fit summe simplexnit. confirmatur per Aristotelem Fr. Meth tex. 37.Vbi vult quod
Deus sit simplex. Et siniplicitatem in summo ponit Corim
nes intelligetiae sunt composita: praeter primam, & haec sint eius verba. Nulla forma liberata est a potentia,inisi prima,ω forte summa simplicitas Dei habetur ab Aristotelem Met1- physices tex.com. r .ubi dicit, Est autem.nihil potentia sensepiternum; vel, sic, Aeterna enim priora corruptibilibus te, .stantia sunt,nihil vero potentia aetepouin est,quod exponens Commentator dicit. Et inrendit illud, quod declaratum est in physicis, scilicet, quod omnia mota reducuntur ad primum motorem, qui usta tus , ira quo, non est potentia omnino. Sed circa hanc literam sunt duae difficultates, una ex Doctore subtili ,altera vero ex Caietano Doctor lubtilis S. distria. udicit, quod De est si pliciter simplex,quo stante,sequitur statim, quod ens iit praedicatur de Deo quidditatiud, de per eouidquens ,.quod non erit univocum vniuoce Deb, dc cre
213쪽
&creaturae, quod est contra ea, quae supra determinata sunt. Et confirmatur. Si enim Deus non esset simpliciter simplex,
aliquid aliud a Deo esset ipso Deo simplicius,ut modi intrin- suci,& differentiς ultimae,quod est falsum. Ad hanc dissicul- Simplicitertatem dico, quod duplex est simpliciter simplex, ut dictum simplex est est etiam supra, nimirum physicum,& metaphysicum ; phy- dupla
sicum est illud, quod in multas res haud resolui potest ; metaphysicum vero quod non potest resolui, nec in multas res, nec in multos conceptus, & tale proprie dicitur simpliciter simplex: primo modo Deus dicitur simpliciter simplex, sed non secundo modo: quia Deus in plures conceptus est res lubilis, ut in conceptum substantiae, spiritus, entis, &c. Doctor ergo subtilis intelligit Deum tale simpliciter simplico
primo, non secundo modo. Vel dicatur aliter,quod simpliciter simplex potest dupliciter accipi: uno modo ut opponi tur compositioni, & componibilitati ; alio modo, ut Oppo nitur multiplicitati rationii formalium . primo modo Deus est simpliciter simplex: quia non est compositus, nec com poni bilis, neque aliud est secum componibile secundo mindo solum ens, & caeteri conceptus simpliciter simplices sunt simpliciter simplices, Deus autem minime: quia multas includit rationes formales, quarum una no est sormaliter alia. Ad confirmationem, nego consequentiam: nam licet Deus includat ens , & in sinitatem, & conceptus omnium attribu torum, propter hoc tamen haud simplicitatem amittit: quia unum non se habet per modum actus, & aliud per modum potentiae, sed omnia sunt ibi unus actus: nam formalitates illae in Deo sunt actualissimae summa actualitate, sic, quod nulla respectu alterius est potentialis. Et si dicatur,quod sal- rem multitudo ista formalitatu faciet unum unitate cumuli, Macerui. Dico quod non: quia unum unitate cumuli, vel acervi habet in se componentia, seu partes, quae essentialis ter distinguuntur, & una non est eadem realiter alteri, caeterum istς sormalitates sic se habent,quod una identitate reali,& essentiali est perfecte eadem alteri, & ita no faciunt talem unitatem: & cum dicitur, quod modi intrinseci, & differentiae ultimae essent simpliciores Deo. Dico quqd est falsum: - quia differentiae ultimae sunt compositae saltem compositi ne cum his, id est, sunt cum alio componabiles: nam cum speciebus faciunt compositionem, ut Socrates componitur
214쪽
ex humanitate,& sua ultima differentia. Unde illa vitima disserentia sui patet in est cum altero componibilis, & ideo non sunt ultimae differentiae simpliciores Deo, licet Deus non sit simpliciter simplex. Sed probatur adhuc, quod Deus non sit et summe simplex, & praesupponitur id, quod habet Doctor
subtilis in I. rema.dist. 33. videlicet, quod ex quibuscunque.& qualitercunque distinctis ex natura rei fit aliquid unum, alterum illorum est actus, alterum potentia ; sub hac subsumo minorem; sed relatio, & essentia in Deo sper Scotum distinguuntur qualitercunque ex natura rei, S ex his est persona in diuinis, ergo alterum illorum cst actus ,&alterum potentia, dc sic compositio, ergo Deus erit compositus, per consequens non summe simplex. Ad hoc dico,quod ibi Scotus arguit ad hominem, id est contra Propositinum, qui dicebat,quod relatio est distincta realitas a realitate essentie;& quod hoc sit verum, patet ex litera Doctoris subtilis: dicit enim Doctor subtilis ibi. Alia est opinio,quae ponit,quod ei- sentia, & relatio distinguuntur realiter, non simpliciter, sed re absoluta,& re relativa, dc infra ibi: quarto potest argui per rationem factam in priori: quia non video, quomodo posset solui seciundum istas opiniones: quia si relatio sit distincta
realitas a realitate essentiae , aut ut sic est essentia creata, aut
increatam. sic habetur in I. repore. impresso Augustς I 7S. qui est emendatissimus quoquo modo se habeant reportata nuper impressa Venetijs Is 97. quae sunt mendosa, incorrecta, corrupta; & pluribus in locis apertissime falsa. Ideo di- 'co, quod Scotus eo Ioci accipit rem prout distinguitur contra modum rei, oc sic conceditur,quod ex quibuscunque,sci' licet rebus, seu realitatibus, qualitercunque distinctis ex natura rei, prout realitas, vel res distinguitur contra modii rei, fit aliquod unum, quod alterum est actus, & alterum poten, tia; sed in hoc sensu nego minorem : quia relatio,& essentia
non sunt duae res, nec duae realitates, sed una vera res, dc una sola realitas: & ideo licet ex essentia, dc relatione constituaris, sium tur periona diuina,nulla tamen fit compositio: quia essentia. 6 stlisia Arelatio non sunt diuersae res, neque diuersae realitates. r.usit perse SQcundo principaliter probatur, quod Deus non sit sum-ctis simplia me simplex ex Caietano in lib. de ente, & essentia. Si Deustiteri esset summe siimplex, simplicitas esset persectio simpliciter,caietam a cosequens est salsum, ergo de antecedens: consequentia prinbatur :
215쪽
In Formalit. Mag. t. Sirecti Doct. Paris sa
batur: quia nihil est in Deo ponendum, quod non sit persoctio simpliciter; talsitatem consequentis probat tripliciter. Primo sic. Nulla negatio est perfectio simpliciter, sed sim' Primum amplicitas est formaliter negatio,ergo non est persectio simpli- DUentum. citer. Maior est manifesta,& minor probatur: quia simplicitas nil aliud est, nisi negatio compositionis. Secundo. Nub Secundum Ia persectio simpliciter saluatur in relatione, ut relatio est, a Wm. sed simplicitas iuuatur in relatione ut relatio est, ergo non est periectio simpliciter. Maior est inanilesta: quia alias saluaretur in relatione diuina, ut puta in paterni late,& ut sic poternitas diceret perfectionem simpliciter, quod etia Scotus ipse negat. Minor probatur: quia relatio diuina est simpliscissima, ergo S c. Tertio. Quod diuiditur per quantum, & Terti a non quantum, non est persectio simpliciter: patet: quia ens P m. non quantum nullam perfectionem dicit, ut dicit Scotus in Scauri quolib. quaest. s. ergo multo minus diuisum; sed simplicitas qdiuiditur in simplicitatem absolutam, de relativam, quae discitur non quanta, ergo simplicitas non est persectio simpliciter , & per consequens non ponitur in Deo. Ad ista respondetur per ordinem, primo nego falsita- Ad tam tem consequentis, ad primam probationem dico, quod ' minor est falsa: nam sicut actualitas dicit modum intrinsecum illius cuius est, ita de simplicitas ue & sicut unitas, licet ex Simplicitas consequenti dicat indiuisionem a se, de diuisionem 1 quoli- dicit aliquiabet alio, tamen cum hoc dicit aliquod positiuum, respectu positiuum .entitatis cuius est unitas, alias non esset realis passio entis ita simplicitas licet ex consequenti dicat negationem compositionis, lainen ultra negationem dicit positiuum respectu e
litatis, cuius est; ratione cuius positivi sibi competit negatio compositionis, de sibi repugnat compositionis affirmatio. Ad secundum nego adhuc minorem:simplicitas enim cO' Ad sicui petit tantum enti quanto; & quando probatur de relatione dum. diuina, dico primo, quod ipsa n*n est ens quantum, S per Simplicituscosequens non est simplex simplicitate includente ens quan non saluaturtum. Dico secundo, quod licet paternitas diuina, ut ad es in relatione, sentiam diuinam comparatur, nullo modo sit cum illa com- ut relatio est. pombilis propter infinitatem, S simplicitatem essentiae diuinae, cum qua in persectissimam transit realem identitatem; tame paternitati ex sua ratione formali, &quid itatiua non repugnat con ositio ex realitate,& realitate, ut patet de pM
216쪽
ternitate creata , vel si non sit composita, saltem relations ut relatio est) non repugnat, quod sit cum altero componi bilis, ab ea realiter distincto, ut patet in creaturis: negartur itaq; quod simplicitas salvetur in relaticine,ut relatio est. Ad tertia. Ad tertium nego adhuc minorem: quia falsum est, quod simplieito simplicitas de qua hic loquitur Auctor quae scilicet est per nn est indPF sectio simpliciter, sit indifferens ad ens quantu,& non quam ferens adfi- tum: nam est determinate e . qaantum: nec sequitur, sim-nitum zim plicitas est perfectio simpliciter, ergo omnis simplicitas enfestum . persectio simpliciter: quia nec etiam sequitur,entitas est petiectio simpliciter,ergo omnis enturamam solum illa entitas est perfectio simpliciter, cui non repugnat infinitas: Sc quia aliquod luppositum entis est formaliter infinitum, ideo entitas est perfectio simpliciter ita in proposito, simplicitas est persectio simpliciter: quia in aliquo est formaliter infinita, ut simplicitas, quae est modus intrinsecus essentiae diuinae
SEcundo modo dicitur simplex, quod non huet conceptum quidditatiuum, oe qualitatiuum ; isto modo dicitur plex, quod habet conceptum simpliciter simplicem, sicutsunt ens, es passiones entis, modi intrinseci,sor omnes disserentiae ultimae: quia habent conceptum simpliciter simplicem. Conceptus autem simpliciter simplex est iste, qui non eri resolubilis in adios conceptus simplices,
quorum quilibet po sit astu simplici dictincte cognosci ,
qui secundum Scotum vel totaliter scitur, mel totaliter
ignoratur: quia non habet aliquid, fecundum quod possit concipi , m aliquid secundum quod post ignorari. Et
si simplicitati opponitur confiitutio rei ex conceptu dete minabili, s determinatiuo, m loquor smper de concoptu obtestiuo, stes non qualitativo, quorum disserenti alias patebit COMM.
217쪽
CIrca hanc literam notandum est primo, quod conceptum simpliciter simplicem posuit Aristoteles 9. Meta- physices tex. comm . vltimo, ubi habet, quod simplicia aut totaliter sciuntur, aut totaliter ignorantur, & haec sunt eius verba: quaecunque itaque sunt vere ipsum esse quid, &achir, circa haec non est decipi, sed aut intelligere, aut non, & Ω-cundum aliam translationem, omnia igitur quae sunt in suis essentus aliquid, & sunt in actu, etiam non est in eis deceptio, nisi per intelligere; & Commentator ibi dicit, ignora tia , quae accidit unum intelligere simplicia est, ut intellectus nihil intelligat de eis: est igitur secundum ignorantiam,qus est priuatio scientia: : & parum infra; substantiae vero simplices si intelligantur,tunc intelligere earum erit secundum iblud, quod sunt; & si non intelligantur, tunc nihil ex eis intelligitur. Secundo obseruandum est, quod huic simplicitati opponitur constitutio rei ex conceptu determinabili, Mileterminativo, & inquit Auctor , dc loquor semper de coim ceptu obiectivo, de non qualitatiuo: hoc dicit propter differentias lpecificas, & sub alternas, Quae non sunt simpliciter simplices , sed resolubiles in plures concepius; sed ultimae differentiae, de passiones cratis dicunt coceptum obiectivum tantum,& non qualitatiuum simul, cum sint simpliciter simplices, ideo solum possunt intellectui obi jci; ut haecce itas non potest in duos conceptus resolvi,quorum unus sit quid-ditativus , dc alter qualitativus: quia cum altera differentia . vltima conueniret in quid litatiuo conceptu,& qualitatiuo differret; &sic duae ultimae differentiae non essent primo dia . . uersae :& licet resoluatur in conceptum entis: nam haeccei-
tas est ens, tamen non est conceptus quidditatiuus dictus in quid de ea, ut satis ostensum est supra, sed est ens realiter, quemadmodum S ipsae passiones entis sunt ens realiter. Et quod aliqui conceptus sint resolubiles in quidditatiuum, Scqualitatiuum conceptum, aliqui vero minime; habetur ab Aristotele IO. Metapnys.lex.comm. I a. ubi dicit,quod distinguuntur diuersum, de differens, & haec sunt eius verba. Dis' Diure ea ferentia vero,& diuersitas aliud est, diuersum namque est il' differens dialud, a quo diuersum non est necesse aliquo esse diuersum: stinguuntur.
218쪽
Omne enim quodcunque sit ens, aut idem, aut diuersum est: differens vero ab aliquo, aliquo differens est: quare necesse est, aliquid idem esse, quo disserunt, hoc vero idem, aut ge nus , aut species est, ex quo textu habetur, quod differentia sunt aliquid idem entia, id est, habent aliquid ,quo differunt, id est disserentias, de aliquid quo conueniunt, id est superiora, ut homo habet animal, in quo conuenit cuni bruto, dc rationale per quod ab eo differt, de exemplificat de ijs, quae habent conceptum obiectivum,&qualitatiuum simul, sicut sunt genera, Sc species; de nabente autem conceptum obiectivum tantum, loquitur, cum dicit, diuersum enim a quo est diuersum, non est necesse aliquo esse diuersum, hoc est dictu , se totis sunt diuersa: nam diuersa se totis distinguuntur, Jc dicit non necesse: quia etiam diuersa possunt aliquo differre, M aliquo conuenire, quando diuersum accipitur pro differenti, ted non est necesse: quia omne differens est, diuersum, sed non e conuerso: quia aliqua sunt diuersa se ipsis totis, de non aliquo distinguuntur, ut sunt ultimae differentiae, quae conceptu qualitatiuo carent, dc iolum conceptum obiectivum habent, de ut sic sunt simpliciter simplices: limius classis etiam sunt ens, passiones ciatis, & modi intrinseci: nam circa huiusmodi non cadit deceptio: quia aut totaliter sciuntur, aut totaliter ignorantur,& ideo solum conceptum obiectivum, de non qualitatiuum dicunt.. Sed circa hanc literam sunt duae disticultates. prima,circa
illud dictum Auctoris. Et isto modo dicitur simplex, quod
habet conceptum simpliciter simplicem; siicut ens, passi Vtrum ηο- nes entis, modi intrinseci dcc. Dubitatur an modus intrins di immissici cus dicat conceptum Z Aliqui dicunt, quod sic: quia modus dicant conce intrinsecus per se definitur, ergo per se concipitur. Praeterea, si modus intrinsecus non diceret per se concertum, sequeretur, quod esset minus ens secundis intentionibus , priuationibus, & negationibus, quibus non repugnat terminare actum intellectus. Verum haec opinio a Scotistis nod tenetur: quia si modus intrinsecus diceret per se conceptum non posset euadi, quin in Deo essei copositio ex actu, dc potentia, siue ex determinabili, de determinatiuo: tum quia entis univocatio deitiueretur: nam ipsi enti aliquid in re sibi corresponderet ; puta subiectiva realitas, quod est in conueniens maximii, dc ideo hoc modo nos non posuimus entis
219쪽
entis uni uocationem : tum etiam,quia ista opinio est exp: el se contra Doctorem subtilem in 8. dist. I. quaest. 3. ubi docet, quod modus intrinsecus non variat rationem illius, cui additur , id est, de se nullam formalitatem dicit: si autem diceret per se conceptum , diceret sormalitatem, dc per consoquens variaret rationem formalem eius, Cui additur. Dicamus ergo, quod modus intrinsecus est modus rei,dc non res,
dc concipitur, sed non per se concipitur: Vnde dicit Scotus δεαμμῖ .dist. I.quaest 3. quod si quis conciperet albedinem solum, tantia haberet conceptum albedinis per se, de emet tunc conceptus inadaequatus, scd quando cocipit albedinem, ut octo, habet utique albedinis coceptum adaequatum, sed nullo modo octo concipere potest. Ad motiua ergo alterius opinionis, dico ad prima, quod modus intrinsecus potest considerari dupliciter , uno modo, Modusi pro formati,ut est una secunda intentio; alio modo pro con- trinsecus notato; primo modo definitur modus intrinsecus, prout ta- pliciter ω men pro con notato supponit cui attribuitur, ut supponit vi- mox tu delicet pro infinitate, necessitate, dcc. nec est inconueniens aliquod attributum habere formalitatem , dc tamen tuu fuimdamentum nullam dicere sormalitatem : sicut ista secunda intentio disserentia est composita ex genere, de disterentia,& tamen rationale cui applicatur, est simpliciter simplex; supponendo modo, quod rationale sumatur ab ultima realitate, δί sic differentia pro formali definitur, dc tamen pro substrato definiri non potest : quia daretur processiis in infinitum in differentiis, de definitionibus, quod est contra Aristotelem i. Poster. Sc 2.Metaphys de statu principiorum; ita hic consormiter dicatur, δί si quis diceret, si modus intrinsecus definitur pro secunda intentione, ergo secundus articulus Auctoris formalitatum non erit realis, in quo docet, quid sit modus intrinsecus; dico quod non sequitur: quia, ut dictum est,definitur modus intrinsecus pro formati,ut tamesupponit pro substrato. Aliter possiet dici ad primum, Se so
te melius, quod modus intrinsecus definitur,dc terminat intellectionem, non per se, sed re concomitante,cuius est modus ue ita quod non definitur seorsum a re, sed cum ipsa, de ita ratione illius concomitantiae , dc desinitur, dc cognoscitur.
Ad aliud dico, quod secundae intentiones habent propriasserinalitates, dc etiam negationes suo modo,ut docet Ani nius
220쪽
nius Andreas . meta. quaest. a. & etiam priuationes habent suo modo formalitates: sunt enim maioris emitatis. quam sint negationes , ut docet Doctor subtilis in primo sententi dist. a L Sc 28. ubi habet, quod plus dicit priuatimquam pura negatio, 6c etiam quaest. io. praedicamentorum concedit si Ierioritatem & inferioritatem, quod non esset, nisi proprias aberent formalitates; & ideo secundae intentiones, nega tiones , dc priuationes possunt terminare actum intellectus, quod non contingit de modis intrinsecis cum formalitatem non dicant, sed de hoc magis in articulo de Identitate, & db
Secunda dissicultas est circa id, quod dicit Auctor,scilicet, quod conceptus simpliciter simplex aut totaliter scitur, aut totaliter ignoratur, hoc non videtur verum: quia quis potest concipere ens, oc dubitare,an sit finitum vel infinitum: item quis potest concipere Socreitatem, id dubitare, an sit mindus intrinsecus, vel differentia, ergo conceptus simplicitarsimplex nec totaliter scitur, nec totaliter ignoratur. Ad hoc dico, quod dictum Auctoris est intelligendum quoad conceptum proprium, & formalem ipsius, & non quo ad conceptus secundarum intentionum, vel etiam Priamarum , qui de illis praedicantur a posteriori, seu in secun do modo: unde licet possim dubitare an Socreitas sit mindus, vel differentia Socratis, dubitatio emet quo ad ista prae dicata, modus, & differentia, quae solum habent praedicari denominatiue, & per accidens de tali conceptu: ita dicatur de ente, & modis eius intrinsecis.
TErtio modo aliquid dicitur simplex: quia non est
compositum ex re re, cuiusmodi sunt omnia a
cidentia , materia prima, forma sobstantialis, Angelo
vel anima; licet tamen aliqui dicant, Angelum,' vi mam habere materiam, c formam, quod non credo