장음표시 사용
511쪽
L F 2 Comm. R. P. F. Franc. Arret. 1 d. Min.de Obss ruatur cum is canis in ratione relativi, ut patris. Ita igitur in ista,flius esi essentiae, eti detur j essentiae accipi, eti correlatiuum illius relativi cum quo construitur et g
tunc ad August. qui mi detur hanc concedere dicendo lius es essentiae; ilico, quod debet intelligi, quod sit constructio intransitiva, et i iis est essentiae, id si filius est Usentia ;non autem debet intelligi, quod sit con Irractio transitiua: quia alias esset falsa, mi dictum est: Et si dicatur, quod ad issam, filius est desubstantia patris, videtvrsequi ista, filius est essentiae patris; nego sequelam: quia consequens
notat relatronem, interuilirum m essentiam, sicut Iuvino correlatiuum, quod notat antecedens; sed tantum notat consid urialitatem iussentia, cum originatione notata Di isto,quod construitur cum essentia; sic ergo patet,quod ad veritat praedicationis essentialis, it hic capitur, relui
ritur, quod sit cons fiantialinis, Ny origo.
C O M M E N T. XXVII. .HAec litera est adeo clara quod nulla indiget explicatim
ne, tamen circa illa aliqua breuiter obseruabo: Primo, quod haec propositio,filius essentie patris est impropria:quia quando aliquid construitur cu relativo ex vi relationis, tunc ipsum capitur pro correlativo, sed genitivus cost ructus cum relativo construitur ex vi relationis, maxime si relatiora nam istisibes, suum casuale, a quo regitur, Sc per consequens. ly essenes rei relatia innuitur e correlatiuum fili , id est esse generas filium,. Lia quod est falsum, M propter hoc non dicimas, canis est filius hominis, eo quod denotaretur, quod homo esset generans Argumen canem, quia ly canis costruitur ex vi relationis cum ly filius. tum I dissi, Si si dicatur, iste canis est filius, & est hominis, ergo est filius ad Giuam hominis, dico, quod non sequitur: quia a diuisis ad c tu, tenet tribus cta raro tenet argumentum, nisi limitetur his praescriptionis Dditionibu, bus: prima, quod diuisa se habeant sicut determinatio Si de- obseruatis. terminabile, Ideo non sequitur, Socrates est ambulanu & est
illi musicus, Casus cim nructus curelatius ex
512쪽
musicus, ergo est ambulans ira usicus,csi consequens sit pro Positio plures, quae neque est vera, neque falsa: i otii Secunda quod determinatio non capiatur aequivoch, seu
non fiat variatio appellationis, ideo non sequitur, iste canis est filius, & est hominis, ergo est filius hominis; quia in a tecedente , ly hominis appellat hominem, ut possessorem,& in consequente appellat hominem, ut generante canem: Tertia quod non fiat nugatio, ideo non sequitur Socrates est homo, & est animal, ergo est homo animal, vel si sequatur, est tamen nugatio in consequente.
Secundo observo,quod illa consequentia non valet, filius est de substantia patris, ergo est filius essentiae : quia antec dens construitur ex ui transitionis ad ly patris, &innuit patrem generantem, & essentiam communicatam filio a parre, de quo amplius dictum est supra; in consequente vero, ex ui constructionis denotatur', quod essentia lugenerans, quod est omnino falsum, nam notat relationem realem imter filium, & essentiam, sicut suum correlativum.
IT Lurius notandum est,quod possumus inueniremul'
' res gradus in unitate , in primo gradu est unitas aggregationis ,-est minima , ut in acemo lapidum.
HAec ynitas habetur ab Aristol. 6. Metaph.tex. . I s. ubi
scribit, quod totum non est unum, sicut aceruus, sed aceruus est unus aggregatione, ergo datur unitas aggregationis . Sed dubitatur, an ens, quod est unum per aggrega tionem,contineatur ibb ente per accidens, de videtur, quod Vtrum unusic; quia aliis diuisio Arist. s. Metaph. tex. c. 7. & II. qua di per aggregauidit ens in ens per se, & in ens per accidens, non esset sum- ti e Iit ensciens,quia non evacuaret totum diuisum: daretur enim ali- per accides. quod ens, quod non esset neque Perse, neque per accidenta Cns, scilicet per aggregationem, si non contineretur sub emie per accidens: nam certum est, quod sub ente per se non Hli a conti-
513쪽
continetur. Sed contra , ens per accidens sic communiter definitur, quod est ens, quod aggregat in te diuersas natu ias, Arist. exemplificando de ente per accidens, dixit co riuiis albus, albus corusus, & similia, atque adeo secundum eius exempla non potestens per aggregationem contineri sub ente per accidens. Respondeo quod ens per accides capitur dupliciter, uno modo proprie pro duabus naturis sic se habentibus, quod una inirmat aliam, atque ita ens per aggregationem non continetur sub eo; ait o modo capitur pro omni eo, quod non est ens per se, dc ita continetur iubente Per accidens . Arist.autem exemplificauit solum de ente per accidens Pti mo modo; ex quo tequitur, quod unitas entis per aggrega ' tionem, Sc totius compositi per accidens differunt .quia uni tas per aggregationem non ponit ordinem essentialem in ter Partes ipsius , ordo enim inter partes cumuli, vel acerui, est ordo siluationis, vel secundum situm; qui ordo est simpliciter accidentalis, & non est ordo consurgens de necessitate ex natura partium: nam illa pars, quae est prior fecundum si tum, potuit esse posterior: praeterea quaelibet pars est simpliciter in actu,& una non est potentia respectu alterius; at unu per accidens importat duo; ordinem,scilicet essentialem in ter partes, qui ordo est ex natura suarum partium; substatia enim ex sui natura est prior accidente; importat informationem unius partis ab alia, adeo quod una te habet ut actus insormans, & altera, ut potentia, quod non contingit, ut di ximus,in ente uno per aggregationem.
IN Secundo est et nitas ordinis, quae aliqti id ad ir D-
Hoc est dicha. unitas ordinis, velut est vitas mundi, Nunitas exercitus,addit ad unum per aggregationem or dinem partium, est enim huiusmodi unitas , quando aliqua aggregata dicunt inrer se ordinem, de ad unum primum.
514쪽
Exercitus enim est aggregatio militum ; qui inter se ordindhabent, & ad unum Ducem s. quia totus exercitus uni Ducideseruit, ic paret; dc ab. eo gubernatur.& regitur, & de istamitate loquutui .est Arist. Ia. Metaph. rex.e. 3 3. ubi scribit, quodUniuersum habet unitatem ordinis. . .
COMMENT. XXX. HAec unitas est unitas subiecti, S accidentis informantis subiectum, ut homo albus , homo enim M albedo aggregantur, & albedo habet ordinem posterioris essentialiter respectu hominis, nec no hominem accidentaliter informat, adeo quod ista tertia unitas, ad secundam addit informationem, dc de hac unitate loquutus est Aristot. s. Metaphys. text. c. 7. um dicitur secundum accidens ut Coriscus musicus, ubi per exempla docet unitatem per accidens, α modos eius. Aila t V, i ii ii ii. r :m
O Varta unitas est per se militas ex principiis essen naiam expers actu, m ex persee potentia. COMMENT XXXI.
T Nitas haec essentialis, siue per se, est quando duo essent V tialiter distincta & realiter, Sc formaliter, M ad ideiri praedicamentum pertinentia,sic ad inuicem se habent, quod utrumque ad alterum ordinatur ex sua natura, & essenti a assaciendum unum per se compositum: ita quod unum essentialiter est persectibile, de alterum est essentialiter perse-Hli 3 clivum,
515쪽
ctivum, velut sinat materia,& forma substDialis, corpus, Manima, genus: differentia,&de ista vi irate loquutus est Unitas per Arist. s. Metaph. tex. c. II. differt autem haec unitas ab unisse dissera ab late per accidens ; quia totum essentiale physicum dicit tep- uitate per tiam entitatem alia in partibus, sed ens per accidens est pro accidem ,σ cise suae partes; est in super alia differentia: quia unum per se quomodo . vltra ordinem essentialem partium, de ultra hoc quod una pars est actus, Jc altera potentia, addit perseitatem actus, Myotentiae sic quod potentia, seu pars, quae est in potentia, incomposito per se essen tiali ter, & per se respieit suum per se actum, qui est actus substantialis 1 paxtea vero entisor accidens, una non est per se potentia, Δ altera retae astu .
Sec do est per se va tas simplicitatu, quaes;
idrintitas, puervidonim est ibi,s realiter idem cuia
libet, non tantum est uxoran isti mutate et nionis, sicut in alis modis.
ISta unitas, ut docet Doct. Subt. in primod . q. r. proue nil ex infinitate essentiae diuinae, &hanc Doct. appellat periectissimam identitatem . Et si dicat ut unitas formalis, ut patet per Authorena hic infra statim, de per Doct. Subt. in - . primo d. a. q. est naajor V Ditate siniplicitatis, ergo ista non videtur persectissima: dico, quod haec persectissima appellatur, nou quod tollat distinctionem sermalem : sed quia viait omnia, quae sunt in Deo sine aliqua compositione: obserua- Unitas per dum est tamen , quod est differentia inter unum per se, &ρ γ π ε virum unitate simplicitatis, quoniam unum unitate simplissem uitati= cuatis, includit secundum personam identitatem, Sc r a Fuit c μης tatem, quicquid est sibi compossibile, & in tali unitate nihil γVmo rationem potentiae respectu a terrus, sed omnia tranqseunt in perse 'am identi ratem cuni qua tamen unitate sina ieitatis stat formalis distinctio, adeo φ Sc si illa, quae sunt mutnundate auiplicitatis,fintvnu realiter, non si mi tamen
516쪽
unum forrnaliter,& ratio est: quia identitas realis in tali uno vnitate simplicitatis non includit repugnantiam , ex terminis, & contradictionem, ut unum sine altero intelligi quear, quod non contingit in his, quae sunt unum unitate formali;
' d declaratur sic relatio in diuinis transit in persectissma a Mentitatem landa menti idem potest esse realiter ad se,
dc ad alterum, x ita ad se, Λ non ad se, ad alterum, de non ad merum: neque ista sunt formaliter contradictoria, quia nosunt secundum idem, S secundum cam dem tormalitatem, sed quantum ad formalitatem sundamenti est ad se, & secu- diram formalitatem relationis est ad alterum, atque adeo caelaritate reali, saluatur ratio formalis utriusque, & dh-stinctio inuas ab altera; quidditas enim relationis, non est quid ditas fundamenti; at quod idem formaliter, & quiddi ratine sit ad se. 55 ad alterum implicat contradictione: quoniam secundum eandem rationem formalem, idem esset ad se. α non ad se & hoc est, quod dicebat Alisto t. q. Metaphy- cap. -6. quod illi, qtudicebant Omnia apparentiacile vera , faciebant Omnia ad altorum non solum' identice,&realiter, seu denominatiue, sed etiam formaliter, Sc secundum iam quidditatem mam unum quodque ens secundum si iam quidditatem ,& naturam habuisset relationem adsen- sum, & opinionem; quia esset tale sormaliter in te, quale appaiebat sensui, NI opinioni, & de hac unitate simplicitatis loquutus est Aristor. I a. Metaphys. text. cOm. 30. quare
idem est intellectus, & intelligibile, SI Commentator ibideicribit,quod omnia,que sunt in Deo,sunt unum unitate simplicitatis . Sed contra hanc unitatem arguitur sic, si verum est quod propter unitatem simplicitatis indium i , quicquid est ibi est idem realiter cuilibet,sequitur quod pateriaitas erit iden realiter filiationi, & per consequens,quod pater non distinguitur realiter a filio, quod est haereticum. Dico quod simiidem realiter essentialiter: quia sunt simpliciter eiusdem esssentiae, S naturae, non autem sunt idem realiter suppositaliter, siue personaliter. Et si dicatur quod tunc erit maior adentitas inter attributa, quam inter personas, dc ex conse--pem quenti non erunt vitum simplicissima identitate reali; Dico eti ai primo,quod ad persectissimam identitatem simplicitatis no litate quid icquiritur Omnimoda identitas quia tunc no diceretur pru- regustatur.
517쪽
prie idelitas aliquorum, nisi inter illa esset aliqua distinctio sidentitas enim aliquorum praesupponit illa ad inuicem aliquo modo di fferre.
Ad persectissimam igitur identitatem simplicitatis susi
Cit idelitas realis illorum, sic quod quodlibet cuilibet sit peristaeidem realiter, accipiendo identilatem realem modo praeexposito, scilicet realiter essentialiter, atque ita pater, Millius, sunt persectissime idem realiter essentialiter, licet dis
itinguantur realiter peribit aliter.
Dico secundo, quod essentia diuina est simpliciter idem
cuilibet existenti in ipsa,& quod una persona diuina, est unavnitate inplicissima alia ab unitate alterius personae, dc sic una persona est realiter idem cuil: bet existenti in ipsa, hoc est dictu, quod omnia essentialia, dc notionalia reperta in . una persona sunt idem inter se persectissima identitate reali, nec est inconueniens ponere in diuinis plures unitates simplicissimas, scilicet unitatem patris, fili j,&spiritus sancti, Munam realiter ab alia distinctam : itaque omnia, quae sunt in patre, sunt unum unitate simplicissima, de omnia , quae sunt in Filio, Se Spiritu sancto, licet Pater, Filius, de Spiritus sanctus rc aliter distinguantur inter se, respectu tamen essentiae diuinae omnia sunt unum unitate simplicissimae quia omnia sunt unum, in essentia diuina. Dico tcrtio,quod per istam identitatem Auctor intelligit non compositionem, S ita concedo tres personas esse idem tali unitate, de si sint realiter distinctae. Dico quarto, quod dictum Auctoris debet intelligi, quod quicquid est ibi, est idem realiter cuilibet si dicat perfectionem simpliciter, Sc sit formaliter infinitum, δί ideo licet proprietates hypotiaticae , quae sunt in essentia diuina propter infinitatem essentiae sint idem realiter cum essentia diuina, non sunt tamen idem realiter inter se: quia non iurit persectiones simpliciter, cum non sint formaliter infinitς.
518쪽
COMMENT. XXXIV. HAqe unitas tormalis non est La rem cesti unitate per se: Visitur δε-
quia identi assormetis est, quando in serius ineludit suin malis diglarperius, sed per se Unitas in quarto gradu citi quando totum ab unitate incindit partes essentialiter, quae realiter diri inguuntur a to- permet 23.0to, saltem in esse physico: quia inferius est idem formaliter modo. iuperiori, sed compositum physicum cx partibuS, non est idem realiter cum partibus per se essentialibus. atq; adeo nosunt idem ista unitas, de illa; haec etiam unitas formalis facilius saluatur,quod siit relatio realis, quam identitas ex natura rei: quia relatio realis debet habere extrema distincta reali ter: modo minor distinctio realis est inter hominem, & animal rationale,quam inter hominem, de animal, dc ideo facilius saluat hic relatio Malis,quam ibi, licet minus hic, quam in sequentibus distinctionibus, ut patet speculantibus; Haec tamen identitas sormalis, licet sit maior identilate simplicitatis, idelitas tamen simplicitatis est perfectior sor mali: nam ponitur identitas illa in diuinis propter infinitatem,quς pedifectiori modo identificat sibi omnia, quam faciat inferius, quando includit si perius: quia adhuc in ista inclusione, non repugnat esse pota nitalitas, S compositio, quae diminuunt ., perfectionem identitatis. Et de hac identitate formali loquutus est Arist. 7. Meta. tex .com. 2 o. ubi scribit, singulum quod quid est, non est aliud a suimet lubstantia, ergo definitu non est aliud, a sua definitione,sed est idem;non potest autem intelligi, quod sit idem ex natura rei, ut supra probatum est, Minulto minus r/tione, nec solum est idem realiter: quia tunc secundus modus Per se non differret a primo , ergo est idem foetmaliter.
ΙStis notatis pono duas conclusiones quarum primam a
ripis in lassὸ prae alligato, quae est definitio identitatis
formalis data a Scotodist a. quast. .. primi. Uo o autem
inquit identitatem formalem, nubi illud quod dicitur sic idem, includit illud, cusc est idem in ratione sua formab
519쪽
per se 'rimo modo. Vide bene hanc definitionem, F videbis, quod de intentione Doct.fuit, quod istud, quodsices idem, silicemo aliter, includi istud, cui Hesidem
clarum est, quodsipemus non includit inferius in ration
sua formaci, mpers primo modo, s otius e contra, nisi duas, quod ponitur adtiuumpro I tuo, ua quod sit sin-jus, istud dicitur esse idem formaliterae cui, quod includ rur in sua definitione ineu raucue formali, pers Ir
mo modo edista expositio videtur extorquere t tum P
non erum videtur Derisimile, quod isse Doct. sui fuit'
subtilis, oer tui etiam primus ample loquutus es desima litaribu , posuisset suam definitionem scobscuram.
riori. M. Trob. Tataretus. caditis. Aug. Dret. Taul.Scrip. Vig. Barg. Mauritius. Trima r iis . Secunda ratio. Tertia ratio. Guarta ratio.
CIrca hanc litera Auctoris est quaestio valde celebris inter Scotistas , an scilicet inferius sit idem formaliter si1-
periori, vel ecorura. Antonius Trom bella in praesenti loco. TMaretus in pruno dist. a. quaest. . .' licet in quaestionibus super Por playrium quaestione ultima oppositu doceat & Gadius in rinna q. quot. dicunt, quodsupcrius est idem sorma- uter inferiori,dc non e contra. Antonius autem Syretus, qui de Auctor Fornaalitatum, Paulus Scriptor, Leuchetus, Vige rius,Bargius,& Mauritius Hybernas affirmant,quod inserius est idem tormaliter saperiori,&non e contra. Affirmantes, quod si perius est idem 1 ormaliter inscii V is mouentur rationibu S. Scol. I . q. quot. art. I . parte a. ratione 2. habet,quod
constitutivum est de ratione sormali constituti, sed superius est constitutivum inseriotis, & non e contra, ergo superius est idem formaliter inferiori. Praeterea Scoti in . d. I 2.q. I. Oc 7. Me t. qaxit. I. Inquit, quod illud est idenaformali ter alicui,quod est de ratione formali illius: quia esse idem sormaliter est esse de essentiq; sedSperius est de ectutia thstrioris. dc non e contra, ergo dcc. Ρt uterea, in seri us accidis superi inti, sed illud, quod accidit alicui, exti ane ur a ratione suasoria mi , cccii cAtra illam, ergo Inserius no est idem formaliter superiori,
520쪽
superiori; Praeterea ,si inserius est idem so aliter superiori, ergo totum quod est inscrtus, erit idem so aliter, de rea Iiter partibus,quod est contra Auctorem infra art. 3. parte
contra Scot. in 3.d. 3.q. I.deinde relatio primi modi de non H- Dulatura nat utrumque extremum, ex Arist. s. Mel. tex. c. 2G. sed iden mittas tormalis est relatio primi modi: quia sun datur fApet virum, ergo sit inferius est idem formaliter superiori, & sup tius erit idem formaliter inferiori; δέ confirmatur critia On ne,quod 1 equitur ad aliud absolii id, sequit ut ad tre dem utrique addit quod non destruit, nec diminuit; sed ad istam homo est idem animali 1 equitur ad klute, ergo an se mal e stadem homini Argo similiter ad i stam, homo est idem formaliter ammati, sequitur: ista,animal est idem sormaliter homini, cum hoc adduo, Quic et ly sormaliter, viriq; scilicet homini, & animali, ly aditum formaliter, non desti uir, nec diminuit identitatem.: quia identitas λrmalis, est persocti suma identilaia Assirmantes autem, i inscrtus est idem Secundu oescirinaliter cleriori, δί non E contra, his mouentur rationi- nio. uus. Illa iam idem tormali ter,quando unum non potest con Prim i r cipi sine alio, sed inferius non potest concipi sine superiori l tio. ut docet S c tus in 3. dist. 3. ergo inserius est idem so alites Secunda ra- luperiori.oPi aeterea, illud dili inguitur formaliter ab aliquo, tis.
quod potest concipi sine illo, sed superius potest concipi Ibiae inferiori, ergo luperius disti guttur formaliter ab inferiori. Maior est mani sesta, & mrmor patet per Arist. primo Poster. tex.co. s. dicentem, quod contingit scire dualitatemelle parem, & ignorare hanc dualitatem esse parem. Item tiaratio. nomo est formaliter animal, ergo homo est idem formali-xer animali, at ista est taIsa animal est formaliter homo,ergo ista non est vera,animal est idem Urinaliter homi ni. Praeter suaria r ea Scot. definiens identitatem formalem inquit: Voco iden .
titatem formalem, ubi illud,quod dicitur sic idem, includit illud cui sic est idem, in sua ratione sormali, & per sd primo modo, in qua definitione expresse dicit, quod illud ,quod includit, est idem formaliter illi, quod includi tur, alciarum est, quod insertu includit sor maliter sit perius, S non econtra,
ergo&c. Deinde Scor. 8. dist. I. quaest. 3. dubitatione 3. Habet Ouinta x
exprei Se, quod includens est idem formaliter incluso, dc ibi- tio . dem in corpore quaestionis dicit, quod includere formalitereu includere aliquistin ratione sua essentiali.