장음표시 사용
521쪽
praeterea. Scol. expresse docet hanc veritatem primo Reportat opum . di itinct. 33. quaest. 3. Vbi quaerit utrum pro
pii et a sit persona&respondens ad quaestionem ponit hanc, iiij concita sisei em,proprietas, & persona sunt idem simpliciter; -tamen distinguuntur ex natura rei, quia non iunt λrmali'ter eadem, S postquam probauit, quod proprietas,dc per sona sunt idem, simpliciter probat, quost proprietas, de per sona distinguantur . & habet haec verba formalia, secundum quod identitas fundatur in persona , determinatur ad pro Prietatem, secundum hoc persona& proprietas sunt forma Ij ter idem, quia persona, ut quoddam totum, includit in sua ratione ipsam proprietatem, ut aliquid siti, ut homo incla
dit animale, vel rationale formaliter, non tamen e mediso, ut idelitas standatur in proprietate, dc terminatur ad per sonam; sic enim non est propcietas cum persona idem mr maliter, sicut nec pars est formaliter idem cum toto, nisi se quatenus totum includit partem, cui secundum partem es idem: persona enim ut quoddam totum includit essentiam quae non est de sormali ratione proprietatis,& ideo licet paeter sit sormaliter idem suae proprietati, ut alicui sui, non tamen econuerso. Haec Scot. & idem replicat. q. . quaquae rit utrum persona sit idem cum essentia, & respondens ad quaestionem inquit, quod periona, A essentia non sunt sor maliter idem, prout identitas fundatur in essentia terminatur ad personam, sed prout identitas intelligitui fundari in persona, & terminari ad essentiam, sic sunt idem formaliter : quia persona in sua ratione includit essentiam, ut albquid sui, ut homo rationale; Haec Scotus ibi. et f. Pro solutione huius dissicultatis, & ut conciliem tot pr . It batissimos,&ciaristinios viros, obseruandum est; primo P cde ess e i dem formaliter est vacie aequivocum,& habet tres acce ' ptiones, primo modo accipitur, ut idem est, quod includere aliquid in sua ratione formati s Secundo modo ut est ide, - quod csse de ratione formali alicuius; Tertio ut idem est, P dicere eamdem formalitatem; Primo modo inserius est ide , sormaliter superiori,&non E contra, de est identitas λrma- . lis iasi mutua. Secundo modo superius est idem Qtmaliter inferiori, directe posito sub eo, & non econtra ,& sic etiam cst identitas formalis non mutua. Tertio modo superius,
α inserius distinguutur mutuo sormali;er: quia dicunt alii,
522쪽
& aliam formalitatem: nam sicuti n composito physico, totum dicit per se aliam rem a partibus realiter distinctam ita in composito Met physico, totum dicit aliam formalitatem a formalitatibus partium; alias non essici unu per se; sed prae- partes, atque adeo cum dicat aliam formalitate, distinguitur sormaliter a partibus, de in isto sensu homo, & animal distinguuntur formaliter. Secundo obseruandum est, quod esse idem formaliter ad- n. ut ese huc stat dupliciter: mo modo prout idem est, quod esse deessentia. ic superius est idem formaliter infelioris ab . mo pitur duri do prout idem est, quod dicere eandem conceptibilitatem, citre. 'de hoc mod0 in serius est ide sormaliter superiori: quia non poteli concipi sine superiori. Tertio obseruandum est,quod franciusum in aliquo esun tialiter,idem esset sormaliter includenti,tue animal, S rati innale,cum includantur essentialiter in homine,essem ide sociviali ter homini, & per consequens idem formaliter inter se,
quod tamen negat Doct. Subt. ex Arist. 3.Meta. rex. e. IO. Vbi
docet, quod genus non praedicatur per sede differentia, nec econtra , Nideo notanda est desinitio identitatis sor malis, quam ponit Doct. Subt. bi supra. Quarto obseruandum est, quod identitas formalis indu
plex d. mutua,& non mutua; primo modo est inter illa,quorum via unodentiscatur alteri e conuerso, ut inter homi
nem, & animal rationale: quia sicut animal rationale est ide formaliter homini, ita hon, o est idem formaliter animali rationali uecundo modo est inter illa,quorum unum est ide sormalit ei alteri: quia alterii est sibi idem λrmaliter eo modo, quo loquutus est Arist. cap. de ad aliquid, op scibile resertulad scientiam; quia scietia resertur ad icibile,& eo modo quo inquit Doct. sabi. in primo d. 3 o. q. i. op Deus refertur ad creaturam: quia terminat relationem creaturae, quae refertur ad
Deum. Ex his sequitur,* aliquid potest dici esse idem formaliter alicui tantum termina liue, ex eo quod terminat identitatem λrmalem in existente Qrmaliter subiective in altero extremo . aliquod autem potest dici esse idem formaliter ab teri, denominatione intrinseca, hoc est,identitate formali in ipso formes iter,& subiective in ea istente. Primo modo sup tius est idem formaliter inseriori, atque ita denominatur esese idu sormaliter extrinseca denominatione.Secundo modo inferius
523쪽
Comm. R. P. F. Franc. Arret. o Q. Min. de si .
inserius est idem sormaliter superiori, intrinseca nempe donominatione, identitate scilicet sormali existente formaliterini b. Ex his respondeo ad argumenta. M primam Ad primum, quod est auctoritas Scoti, dico,quod intelligi ration pri costitutivum esse idem sol mali ter constitiato primo modo ;opinio ut esse idem formaliter,idem est,quod esse de essentia,& per mi . hoc patet etiam ad secundum. se Ad tertium dico verum esse, φ inserius accidit superiori: ' Quia no est de essentia superioris, atq; adeo non est sibi idem -- ς formaliter primo modo. Sed bene est idem ei formaliter si cundo modo: quia inferius includit estentialiter superius,Mωntra sine superiori haud concipi potest. nec valet expositio Troia bellum. ad Sco. auctoritatem, si inserius est idem formaliter temu- native:quia oppositum expresse docet Scot. in reportatis ubi contra Ta- supra. S multo minus valet expositio tareti in primo, ubitaret. supra dicentis, quod in hac definitione identitatis formalis, debet accipi activum pro passivo,vel e cotra, ita ut si l ensus; includit, id est includitur: quia hoc est nimis expresse extor quere textum,& derogare dignitati Doct.qui in loquutionibus usus est semper propria significatione verborum. Ad quarta . Ad quartum dico pro nunc, τ partes,'totum duplicitersumutur,aut secundu esse metaphysicum,& sic totum est ideformaliter, &realiter partibus, aut secundu esse reale Physidicum,atque ita totum distinguitur realiter a partibus,ita huic argumcto aliqui respondent, sed in rei veritate haec resposio non tollit argumentum: nam etiam totu Physicum includit essentialiter partes, ergo est ide formaliter partibus . cocedo ergo quod insertur,& cum dicitur quod hoc est contra Din. Subt. dico,quod non, ut diffusius videbimus artic sequenti.
Mamilio, Ad quin tu duplex responsio assignatur in margine a Mauri Dis M. filio: Prima est, q) ly formaliter est dictio distrahens,vel salte impediens; dc ratio est: quia si inserius, est idem superiori,& e conti a, non sunt idem adaequath: quia bene inserius est ideformaliter superiori,sed non E contra, ideo non habent identitatem formalem adaequata, sed inadaequatam,non mutuam
perfectam, sed imperfectam,&non mutuam,& hinc est, Ply sormaliter distrahit; potest igitur responderi ad argumentum , q) etsi homo sit idem animali, de animal homini, non sunt tamen ide ad inuicem mutuo formaliter, quia ly sormaliter distrahit,& non ponit identitate mutuam, ita quod sicut
524쪽
ru Formalis. g. Aut sirem Dost Paris a s
homo est idem formaliter animali, ita animal sit idem so maliter homini, dc per hoc patet ad confirmationem. Secunda responsio est talis, cp aliter in antecedente, aliter in consequente accipitur identitas formalis: quia in antecedente, i. in homine,& in inferiori,est identitas formalis subiective,& in existenter, in consequente vero, hocinan superi*rt,est tantum terminatiue,& extrinsece nam quando dicitur, homo est ide sormaliter animali, identitas formalis est subiective in homine: quando vero di titur,animal est id e formaliter homini, identitas formalis eli tantii terminative, dc extrinsece in animali, & ideo non tenet conscquentia. Posset Dames.ctia huic argumento responderi ut respondet Ioannes, quod qua do arguitur, Omnis relatio primi modi denominat utruque extremum eode modo, verum est si in illis extremis est eade ratio fundandi: sicut dicimus, φ similitudo denominat utruque extremum quia in utroq; extremo est albedo,quae est fundamentu similitudinis; Verum non est ita in proposito; quia in uno extremo est essentialis incluso: nam in serius includit essentialiter superius;& propter hoc dicitur esse idem formaliter superiori; in superiori autem non est talis incluso: quia inferius est extra rationem formalem superioris, atque adeo superius non est idem formaliter inferiori ; cum ergo non sit eadem ratio sundamenti, in inferiori, de superiori respectia identitatis formalis, sequitur quod eis ins rius sit idem formaliter superiori, superius tamen non est idem formaliter inseriori.
V X quo inferuntur duo corrostaria . Primum est, quod
omnia praedicata quid stativa, superiora, in omnes disserentiae essentiales,m modi intra rei, non uni ides maliter his constitutis,sive inferioribus, sed ἴene econtra. Aliqui tamen ampliant identitatem formalem, oe dicunt, quod omnia ista dicuntur e se idem formaliter; quibus con Mensi tantum etna ratio formalis, stes quidditativa, sicut
sunt omnia indiuidua eiusdem speciei ,se hoc ess improprie, . abusive uti identitate formali.
525쪽
COMMENT. XXXVI. et ΕX hoc textu habemus, quod identitas formalis capitur
duobus modis, uno modo propriE, alio modo improprie, identitas formalis propriis est inter illa, quorum unum includit aliud quidditatiue, & per se primo modo; identitas formalis large, & improprie, est inter illa, quae conueniunt in aliqua quidditate, & formalitate: quae potius nominatur identitas in formalitate, & quidditate quam appelletur idelitas formalis, primo modo funaendo identitatem formale, Socrates, & Plato non sunt idem formaliter: quia unus non includit alterum quidditatiue, verum secundo modo pos sunt bene dici esse idem formaliter: quia sunt idem in me malitate, di quidditate specifica.
SEcundum Corrosiarium , quod nultam subiectant
e i idem formaliter suo accidenti, nec e contra: quia licet accidens includat subisitum in definitione addita mentali , non tamen in ratione flua formali, m Ierprimo modo, essentia enim praedicamentomm sunt imper
mixtae , secundum Themistium: quod debet intellitis
PRO intelligentia, quomodo substantia non includatur quid litatiud in accidente, quia ponitur in definitione eius, ut additum, Obseruandum est, quod pro tanto. aliquid dicitur additum alteri, pro quanto extraneatur a ratione Vatia di sua formali; & ita cum substantia sit extra rationem forma-citur duplici lem accidentis, ponitur in eius definitione, ut additum: exter additum quo sequitur, quod dupliciter dicitur substantia accideti ad accidenti. ditum, tum quia non est de ratione eius sormali, tum quia non facit unum per se cum illo, sed tantum per accides: substantia enim non est per se potentia respectu accidentis, nec
526쪽
accidens est per se actus respectu substantiae; δc si dicatur, φaccidentia non sunt entia: nisi quia entis, ex. 7. Metaphysic. text. c. a. ex quo inserunt aliqui,quod substantia est causa sormalis, 3c quidditativa accidentis 3 dico quod ly, quia, non est nota causae formalis,sed efficidiatis, ut explicauimus su pia. Secundo obseruandum est, squia dicit Auchor,quod essentiae praedicamentorum si int impermixtae secundum Themistrum, quod debet intelligi formali terin quod praedicamenta. non solum sunt impermixta formaliter, id est, quiddi latiue, sed etiam realiter, ut docet apertissime Doct. Sub t. s. Met,'phys. quaest. 6. quod ita persuaderi potest, quaec linque ita se habent, quod quodlibet est sormaliter positiuum ,&vmi ab alio ultimate abstractiam, &de alis no potest formaliter, nec identice praedicari, illa realiter distinguuntur, sed omnia pr dicamenta sic se habent,ergo dcc. maior patet,& etiaminor, quo ad aliquam sui partem , scilicet quod quodlibet praedicamentum sit formaliter positiuum: quia negationes, priuationes non sunt per se in aliquo praedicamento, sed per accidens 3' & quo ad alias partes probatur minor, & primo de praedicatione identica; nullum praedicamentum est formaliter, seu permissiue infinitum,ergo unu de alteru non potest praedicari identice, consequentia patet ex dictis de prσdicatione identica, antecedens etiam patet, non enim sui dinfinita sormaliter; quia non sunt idem, quod Deus nec sunt in Deo formaliter: Tum quia ipsa praedicamenta continen tur, sub ente finito,quia in ipsa diuiditur immediate, nec etiasunt infinita permissiue: tum quia non sunt trant cendentia; tum quia non possunt contrahi ad ens formaliter infinitum. Secundo probatur illa minor , de praedicatione formati ;Praedicamenta non sunt formaliter idem, ergo unum de alio: non potest formaliter praedicari, consequentia est euidens, α loquor de prςdicatione formali quidditatiua quia adhoc, quod aliqua de te inuicem formaliter praedicentur, oportet necessario,quod sint ide formaliter: Prςterea incundo, quaecunque distinguuntur sicut res, &res, distinguuntur realim ter, sed praedicamenta sic se habent, ergo, I c. maior pater. dia minor probatur,quςcunque distinguutur sicut ens x ens, distinguuntur sicut res, dc res, sed omnia praedicamenta di stinguuntur sicut ens, de elas,ergo distinguuntur sicut res, Mos: maior patet: quia ens, de res conuertuntur secundum Ii Auic. 2.
527쪽
Avicen. a. suae Metaph. minor probatur, quia ens includitur quidditatiue in rationibus formalibus isso ulraedicauaentorum sicut luperius in suo inferiori.
T E X T V S. SEcunda conclusio huius articuli est, quo disia disti,
guuntur formaliter quae habent aliam, oe aliam for
matitatem, quarum neutra alteram includst in ratione
sua formali,mper se primo modo ,sicut dicimus, quod fullectum , in propria I fio , distinguuntur summa
HAnc conclusionem eme de mente Arist. ostendimus in principio huius tractivus,ubi quinque rationibus fundatis, luper quinque authoritatibus Aristot. probauimus dari distinctionem 1 malem,quae conclusio potest etiam cofir
mari per Comment. 3. coeli , Comment. 23. ubi docet quod sorma elementi mouet. &mouetur,mouet inquantum sorma, mouetur inquantia materia; ex qua autoritate arguis tur sic,de eadem forma simplici,velificantur contradictoria sine opere intellectus,ergo eadem distinguitur a se ipsa,non varione tantum quia sine opere intellectus mouet,& mouetur; non realiter: quia est eadem forma realiter, ergo so maliter, scilicet ut mouet, & ut mouetur. Sed contra hanc conclusionem sic arguit Ioannes, S intendit probare,quod subiectum S propria passio non distinguantur formaliter. imo quod sint idem formaliter, est autem argumentum tale: quae conueniunt in inferiori,conu iniunt in superiori, nam homo ,-equus conueniunt in animali, ergo conueniunt in corpore, &substantia; sed subiectum,& propria passio coueniunt in inseriori, scilicet in reatitate: quia dicunt eandem naturam ergo conueniunt in sormalitate,scilicet in eadem ratione conceptibili; quod autem realitas sit inlatior, sormalitas superior,patet ex Auctore,art. Praecedenti, ubi docuit quod omnis realitas est forma-
528쪽
Ze inquit, quod aliud est conuenire in formalitate, M aliud est conuenire formaliter, conuenire in formalitate, est hahere eandem rationem conceptibilem, & unum includere aliud in priino modo dicendi per se, & sic homo, Ze risibila non conueniunt in formalitate; quia homo non includit risibile in primo modo, nec econtra, & isto modo non sunt idem formaliter ; sed conuenire formaliter, est, quando ali- qua duo habent conceptum, siue sunt extra nihil ex naturaret; & isto modo, homo,&risibile conueniunt formaliter, videst utrumque est extra nihil, ex natura rei; sed hoc non est esse idem formaliter: quia nihil aliud est, nisi sicut unu repexitur in re, de habet esse extra nihil, ita de reliquum, sed conηceptibilitas unius,non includit conceptibilitatem alterius in primo modo; propterea non sunt ide sormaliter. Hςc Ioannes. In qua responsione tangit optimam distinctionem, sed Coutra Dan male explicat membra, Sc perperam applicat ad propositu. -- Ideo dicimus nos, quod aliud est conuenire in formalitate, aliud est esse idem formaliter: Primo modo identitas sor- malis accipitur large, oc impropriE, &vt sic, illa dicuntur 'esse idem formaliter, quae conueniunt in aliqua quidditate vel sormal itate, & hoc pacto concedimus subiectum, de pas-Lonem esse idem sormaliter: quia conueniuntin formalitate; nam soria alitas dicitur de subiecto, & passione, utrumq; enim est formalitas: Secundo modo identitas formalis; sumtur strict M proprie, & est inter illa, quorum unum includit alterum quiddi ratiue, M per se primo modo, de hoc modo negamus subiectum & propriam passionem . esse idem1Ormaliter, quia neutrum alterum quidditatiue includit.
F X conclusione ingeruntur duo corrostaria, prima eri quod essentia diuina, a relationibus distinguitur
formaliter; quia concestus asse uti non incluit quid iratrue conceptum relatim, nec econtra fecundum Corrularium, quod omnia attributa in diuinis, et unt intelli
529쪽
comm.R. p. F. Franc. Arret. H. Miu. de OIspientia, bonitas, iustitia, abessentia diuina, myase inuicem, oe etiam a relationibus formaliter distinguun
ΡRo ampliori intelligentia primi CorrolIarii, probo tribus rationibus in tribus figuris , quod relatio distinguitur ab et Setia, prima ratio est in prima figura in Ferio. NihiI quod est ad te est proprietas relativa, diuina essentia est ad se, ergo diuina essentia non est proprietas re at tua: Secunda ratio est in secunda figura in Batocco omnis proprietas relativa distinguit personam a persona in diurnis, sed essentia diuinanon distinguit personam a persona, ergo diuina essen tia non est proprietas relativa: Tertia ratio est ni tertia figura in Brocardo: quaedam proprietas relativa, non est filiatio sed omnis proprietas relativa est essentia, ergo essemila non
. est filiatio. Et si dicatur sicut, quidam dicunt, quod syllogismus est actus rationis, ex actibus autem rationax non V :tificatur distinctio ex natura res: contra, quia tunc nulla rea lis distinctio posset demonstrari, nec aliqua rea Iis unitas, caomnis denaonstratio sit Syllogismus, S per conseque is ensrationis; nec soluit,quod dictit alii, quod Iicet premissi incvera: ex natura rei, sum cit tamen quod conclus coneredatur. scilicet distinctio,non tarmen ex natura rei,sed sollimi itionis. Contra, si veritas concitisionis esset per actum intellectus, tunc eo circumscripto esset falsa,& tunc praemi ste es natura rei, habentes causas veritatis in re, essent verae,& c Unciusio falsa, atque ita ex veris sequeretur falsum. Sccundo obteruandum cst pro intelligentia secundi Cor rollarii, quod bonitas ita distinguitur ab essentia, sicut a sapientia, alius est enim conceptus essentiae, alius sapientis, si cui alius est conceptus sapientiae, de bonitatis; & ideo di iti guuntur formaliter: de intellectu autem S voluntate, an stat attributa 3 semper Auctor dubitatiue loquitur ue S nos supra declarauimus,quomodo possint dici attributa, & quomodo non; si enim accipiantur pro actu primo non sunt attributa nam sicut rationalitas, di intellectitalitas , sutit de ratione quidditatiua hominis, vel saltem non sunt extra rationem eius laimalem, & quidcitatiuam, ita intellectualitas non est
530쪽
extra rationem formalem diuinae essentiat,adeo si essentia diuina definiretur, in eius drenitionemderet intellectus, seu vita intellectiva,vidocet Doct.Sublam L.d. 26.&in quot q. r. & φ dicitur de intellectu,intelligatur de voluntate atq; ita intellectus, & voluntas,ut sumuntur pro actia primo hon
sunt in diuinis proprie attributa; si aut sumamur pro quadam propensione, ad intelligendum M vosendum, possuat attributa appellati: C erum proprie attribula appellamur, praedicata, qualitviva, quae per modum actus secundi,vel ut quasi passiones predicantur Intellectus vero,& Voluntas no unt in Deo quasi actus secundi, neq; de eo veluti passiones Pr dicantur,atque adeo attributa haud proprie appellantur.
Eddices videtur, quodin diuinis non sint plures f malitates, quias alitas dicitur a firmassedin di- 'inis non suntplures formae, ergo non seu lures formalitates. Restondeo quod argumentum nihil valet, supponit enim quod superius negatum est, quod scilicet fr- malitas, dicatur a firma, sicut capimus formam in licet.
admittatur, quod formalitas dicatur a forma, ad c tamen argumentum non et alet: quia similiter arguerem
essentiale dicitur ab essentia, sed in diuinis sunt multa essentiaba secundum Dionysium i ergo sunt multae essen
tiae ; si istud argumentum non malet,nec tuum i quod istud non valet patet: quia concludit conclusionem haeretacam. Et ideo pro me pro te dico ad consequentiam,quῖ inun quam bene arguitur a plurificatione conf1uentis ad plurificatione antecedentis,maxime in diuinis,imo nec etiam in
creaturis, unde licet istaeon eluentia sit bona,iste homo est sciens, vel qualis, ergo habet cientiam, vel qualitatem, tamen nonsequitur, iste homo habet plures scientias, vel qualitates, ergo edi pluresscientes, plures quales. Ii 3 COM-