장음표시 사용
631쪽
realitate: quia tamen conueniunt quidditatiue in conceptuentis, possunt vocari distincta. Secunda dissicultas est circa tertium corollarium, in quo dicit Auth. quod personae diuinae distinguuturis totis subiective; contra personae diuinae conueniunt in realitate diuinae essentiae , quae determinatur per relationes ut patet a Scoto in quolibet q. . ergo sunt idem se totis subiective. ad hoc respondeo ex fundamentis Scoti in primo d. s. q. I. quod essentia diuina non est potentia, nec quasi potentia, nec subiectu, nec quasi subiectum, nec etiam fundamentum, & relationes diuinae non sunt actus perficientes materiam, seu essentiam, sed sunt actus tantum determinantes,seu constituentes per sonas, & ita personae diuinae secundum istum primum modum non sunt idem se totis subiective. a
ET Secundum ictum modum dicendi identitassubie-Ltiua est inferius ad identitatem obietitiuam, sty diastinctio obiectiva ect inferius ad di tinfitionem subieZtiauam quaecumque enim sunt idem se totis subieLfiue,sunt
idem se toti, obiediive, m non e conuerso, m qiraecumquedi linguuntur se totis obiective , distinguuntur se totis subieZtiue, o non e conuerso secundum irium modum dicendi , quare o c. C o M M E N T. III.
H Aec litera patet: quoniam quaecumque conueniunt quidditatiue in aliqua realitate potentiali contrahibi- hinitas sileii, in aliquo communi quidditatiue conueniunt, pςnes quod inuaesti dicuntur esse idem obiectiuE, sicut patet de equo, & Leone, risi ad idem qui conueniunt in realitate generis, scilicet in animalitate, titutem obis P nes quam dicuntur idem subiective,& etiam in conceptu diluam iuxta animalis, psnes quem dicuntur esse idem obiective; Sed no primum m sequitur e cotra , quia aliqua conueniunt in aliquo commu- dum diceri.
632쪽
ni quiddilative. in quo nulla est realitas communis potemtialis te contrahibilis per realitatem, sicuti est ens, & omnia trascendentia Deo, & creaturis communia, ut dictum est, per idem patet,quod distinctio se totis obi ective, quae est eo, rum, quae in nullo communi reali quidditatiue conueniunt, Di linetis se est in serior ad distinctionem subiectivam & illam insert: natotis obiectμ quae in nullo reali communi quidditatiue conueniunt ut dus en inferia ultimae differentiae,nec in realitate communi potentiali conor ad distin- ti alii bili conuenire potant, & per consequens, quae distim e sibi guuntur se totis obiective, distinguuntur l e totis subiective rimam. secundum istum primum modum dicendi . . iiii ι i. r Dib
ius modus dicendi est . quod illa dicuntur se totis idem subseditae, quorum realitates possunt simul
epe in ea de re, vel per realem identitatem, mes per η dum informantis, vel informabilis: m per oppositum illa dissinguuntur se totis subieciti duorum realitates no I unt simul esse in eodem numero, alio praedictorum modorum , scilicet vel per modum informantis, via per modum informabilis, vel per identitatem realem.
diminiost DRO intelligentia huius literae obseruandum est, quod distiti, si bis est stinctio se u subiective secundum istum modum di-kὸ petio Is ςςndi est illa,quae est inter aliqua duo extrema quorum rea- euhdummo luale S ltim distinctae, SI ab inuicem separatae non tollim indum quid sit. actuali existentia, verum loco, & situ, adeo quod non conueniunt in aliqua realitate lubiectiva, seu in acta existendi, ut sunt duo indiuidua eiusdem speciei,& ideo secundum illum modum dicendi, nunquam aliqua distinguuntur se totis, subiective, nisi sint actualiter leparata, in actuali existentia loco,&situ: nec tamen sinquit iste modus dicendi coincidit haec distinctio cum distinctione reali: quia in dit tinctio
633쪽
ne reali non requiritur necessiario separatio actualis, sed ad distinctionem se totis subiective, requiritur quod cxtrema sint actuali ter separata. Vnde corpus, & anima unita distinguuntur realiter: quia licet non sint separata actu, tanae pose sunt separari, dc unum potest corrumpi alio permanente, dia tamen non distinguutur se totis subleuiue, coueniunt enim in unitate subiectiva cum se habeant per modum insormantis, sc insormabilis,dc ex eis constituatur unum ens per se scilicet homo, similiter accidens, dc subiectum distinguuntur realiter cum possint ab inuicem separati, sicut patet m venerio rabili sacramento altaris; &vntana corrumpi alio remanen te,sicut patet in motu alterationis,& tamen non distinguuntur se totis subiective, cum non sint separata loco,de situ : dc unum sit in alio per modum informantis, dcc.
E X hoc inferuntur aliqua corrosiaria; primum, quod omnia, quaesunt in diu ni untiae ubiective jecundum, quod omnia, quaesunt in uno inlutiluo, Desint superiora, siue accidentia absoluta, siue restes tiua, sunt idemsubiectiveo tertium corro arium, quod duo indjuidua eiusde speciei maxime depraed camento se antiae,m etiam alterim speciei completae eiusdem praedicamenti distinguuntur se totis subiective e quartum corro arium, quod duo contraria, . duo relative opposita, maxime de fecundo modo relativorum, similiter disserentiae essenti Via ter d uidentes genus, dissinguuntur se totis subiedtiues ndum istum dicendi modum C O M M E N T. V.
D Ro explicatione primi corrollarii obseruadam est,quod dis dicuntur
I aliqua conuenire in aliquo uno numero potest esse duin aliqua indimbus modis ; uno modo indiuidualiter, alio modo supposita numero eo liter. Indiuidualiter simi in uno numero, quaeciaque conueri uenire .
634쪽
niunt in uno indiuiduo,vel singulari, aliquo duorum modo rum, scilicet,vel per identitatem realem, vel per informati nem : secundo modo quaecumque conueniunt in aliquo uno
supposito, dicuntur esse idem subiective suppositalltcr, Mut sic secundum infert primum, quia sicut omne suppositum est individuum, & non e contra, ita quicquid est idem subie cliue supposita liter, est idem indiuidualiter, & non e contra; ex quo sequitur, quod cum omnia in diuinis conueniant, in uno indiuiduo singulari,quod est hic Deus,& ei realiter identificatur,omnia sunt eadem sibi subiective, & indiuidualiter. sed loquendo de identitate subiectiva suppositati, non est ve 'rum, quod omnia in diuinis sint i de subiective: quia aliquid est in uno supposito, quod non est in alio, sicut paternitas est in patre,& non in filio. Sed hic posset esse difficultas de personis diuinis: quia cum persona sit incommunicabilis subsistentia naturae intellectualis, ut docet Scot. in 3. dist. I.qu st.i. si illa sunt idem subiecti vh secudum istum modum, quorum realitates sunt in eadem re,per realem identitatem,& perso nae, non sunt ide realiter, imo distinguuntur realiter, nec sint idem per modum informantis,& informabilis,cum personς
sint subsistentiae incommunicabiles, & ut quo, & ut quod . qAd hoc licet satis dictum sit, quod personae non sunt ide suppositaliter, sed tantum indiuidualiter large sumendo indius duum pro singulari. Tamen potest adhuc aliter responderi, scilicet quod personae diuinae sunt idem subiectiuE: quia sunt
in eadem realitate per identitatem essentialem,licet non peridentitatem personalem. Et si dicatur, quod non sunt idem subiective, quia non ibi sunt per modum informantis, & im formabilis. Dico quod Auctor locutus est disiunctive, dicens illa sunt idem se totis subiective, quorum realitates sunt in eadem re, vel per identitatem realem, vel per modum inso mantis, & insorinabilis: modo personae diuinae sunt ide subiective, primo modo, id est per identitatem realem essenti lem , sed non secundo modo. Secundo obseruandum est pro intelligentia secundi codi
di 1 Q. o rollari j, quod omnia superiora, omnes differentiae, omnes i' modi intrinseci,omnes passiones, omnia accidetia, siue pro M. Pria, siue communia, dc omnes relationes, quae sunt in uno
ri inin indiuiduo, ut in Socrate, sunt idem subiective; quia vel sunti in eo per identitatem realem, ut omnia superiora, differem
635쪽
tiae, modi intrinseci, dc propriae passiones, vel per modii informantis,& informabilis, ut omnia accidentia, absoluta, vel respectiva.
Tertio obseruandum est pro intellectu tertii corrollarii, quod ideo dicit, quod indiuidua eiusdem praedicamenti , Malterius speciei completae distinguuntur se totis subicctive, ut notet speciem specialissimam, quae est completa, dc persecta species, de distinguat eam a specie subalterna, nam duo
indiuidua disparatarum speciei una subalternarum non distinguuntur subiective. cum individuum inferioris speciei includat essentialiter individuum superioris, S hoc animal includit hoc vivens, S hoc animatum. Sed duo indiuidua diuersarum lyecierum special:ssimarum,quc sunt species completae, se totis subiective distinguuntur, 3 t Socrates, SI Plato, liscde illa albedo, S: Franciscus, de Biunellus, haec albedo, & illa nigredo. Et si dicatur, duae paternitates possunt esse in eodem , subiecto, ergo duo indiuidua eiusdem speciei specialissimae erunt idem se totis subiective. Dico, quod bene cum Socrate sunt idem lubiective. sed non Inter se : quia una paternitas nec est idem realiter alteri, nec insormat alteram, quod requiritur ad hoc, quod aliqua sint idem subiective, nisi vellemus dicere, quod sunt idem subiecti vh, quia siqnt in eodem
subiecto, hoc est, eodem subiecto lubiectantur, sed hoc nihil ad rem. Quarto obseruandum est, quod Auctor in quarto corrollario inquit, quod duo contraria in esse intenso distinguutur se totis subiective: quia distinguuntur subiecto; nam idem subiectum non potest esse summe calidum, de summe frigidum, licet possit esse tepidum s & per consequens calidum, dc frigidum in gradibus remissis non distinguuntur se totis
subiective: dicit etiam, quod dico relative opposita, Praeser tim de secundo modo I elativorum, distinguuntur se totis subiective; quia relationes de secundo modo relativorum non sunt compossibiles in eodem subiecto, ut causa, id effectus producens,dc productum, pater,& filius, ut patet. ex quo videtur velle inferre , quod duo contrariam esse remisso, δίduo relativa Opposita, de primo modo relat tuorum, non distinguantur se totis subiective,quod non videtur verum; quia
licet sinat idem subiective pro quanto sunt in eode subiecto,uci cum subiecto; non iunt idem tamen subiectiuzinter se
636쪽
ut dictuni est supra in Sed contra hoc corrollariti arguitur sic: .
mouens & motum sunt opposita relative de secundo modin relativorum,S tamen non distinguuntur se totis subiecti uernam secundum Doct. Subi in primo dist.2.q. 7. & in a.dist. 2.& dist. et s. intellectus potest mouere seipsum similiter & v Iunias, S per colequens intellectus est mouens,& motus, ita& voluntas,& per consequens mouens,& motum sunt idem subiective,cuius oppositum dicit hic Auctor.dico quod m uens, & motum non distinguuntur subiective; quando sunt in eodem subiecto eodem modo accepto, sed quando subiectum diuersimode accipitur, tunc distinguuntur subiecti uri in proposito autem intellectus,ut est mouens, est in actu virtuali, & prout est motus,est in potentia formali, dc ideo non accipitur eodem modo.
T E X T V S. EI qu ras,quis istorum modorum est probabilior, dia
co,quod uterque est probabilis, nec es isserentia inter eos, nisi in modo ettendi vocabulo, , ideo qui volueris etri altero istorum, dicat consequenter, f, haec de sexto art. minu principali. C o M M E N T. VI.se X hoc dicto Auci. quia dicit, nter istos duos modo di, cendi de identitate de distinctione subiectiva, non est disserentia,nisi in modo utendi .vocabulo) aliqui voluersit dic re, φ Auct. velit hos duos modos esse penitus idem, quod tamen esse non potest, ut patet de Socrate, & sua albedine,quae licet possint dici esse idem secundo modo subiective , numquam tame potest dici, quod sint ide primo modo, quia sunt diuersorum praedicamentorum,& non conueniunt in aliqua realitate subiectiva contrahi bili ad illa per differentias. Sed Pro Auctore dicendum est, ' ipse no voluit dicere, quod isti duo modi sint idem; quia clarum est quod sunt distincti, sed voluit dicere,quod non est d, fetentia inter eos nisi in modo tendi vocabulo, i .uterq; est verus,& probabilis in suo sensu. Et ideo
637쪽
Et ideo qui vult tenere alterum sitorum dicat consequenter, Et si qiiςratur quis istorum modorum est melior Maur.dicit Mauri secundus modus est communior, sed primus est subtilior, uterque tamen substentabilis,& nunc unus,nunc alius neces sarius ad disticultates euitatas. Nicolaus de Orbellis I .Phys. 7 9. de Oria inquit,quod primus modus est magis ad mente Scoti, quam bessi secundus. Et haec de sexto artic.minus principali.,
O nium adsieptimum Articudum ciacet de identia
tate obiectiva, et ei tu distinctione, ico breuiter, quod ilia sint idem obiective, de quibus potestZraedicari aliquodpraedica in m quidditatiue ue istudpsit Emit ratum, ne transcendens, siue d cat realitate potentialem, siue non: oe ista distinguuntui se totis obiective, de qui non poteri praecucari tale praeicatum quid litative. COMMENT. I.
PRO explicatione huius artiobscruandum est, dupliciter possumus loqui de identitate obiectiva, ut tangit Maia. in margine. Vno modo, quod ad identitate obiective requira- Duplexm tur prςdicatu unita edictum,& non solum uni uocunuadeo dus dicendFς illud praedicatum, in quo conueniunt includatur quiddita- de identitate titie in eis, que modum dicedi expresse ponit Aucti in litera: obiectura. quia dicit,* illa sunt ide obiective de quibus potest prςdicari aliquod praedicatu quiddilative. Secundo modo potest dici, vad hoc quod aliqua sint ide obiective, no requiritur,quod Praedicatum, in quo conueniunt, praedicetur de eis quidditatiue,sed satis est,quod habeant praedicatum,quod dicatur de eis,vel denominatiue,vel quod tantum habeant praedicatum vni vocum. & per istum secundum modum dicendi tollerentur instantiae de potentiis animae, differenti js earii, de quibus ens non dicitur quidditatiue, & viai uoce, sed tantum de nominative, dc est tantu praedicatum univocum. Et ita susti-- ' a nendo
638쪽
nendo hunc modum dicendi , ubique valet consequentia in his identitatibus,& distinctionibus: quia secundum istu in dum semper maior d istinctio, & identitas inseri minorem:
nam certum est,quod potentiae animae sunt idem realiterie go essentialiter; ergo se totis subiective, iuxta secundum modum accipiendi identitatem subiectivam, ergo se totis obtinctive, iuxta i ilum modum dicendi, quia licetens non dicatur de eis uni uoce, est tamen ad eas praedicatum uni vocum. Secundo obseruandum est,quod de ista identitate obiectiva locutus est Arist. s. Me t. tex.c. I a. ubi scribit,quod illa, quae
sunt idem genere, sunt idem proportione, id est illa, quae sunt idem subiectiud, sunt idem obiective, sed illa, quae sunt idem proportione, ii O sunt omnia idem genere, id est illa,quς sunt idem obiective, non sunt idem subiective,& genere nam esse idem genere, est esse idem subiective : quia genus est realitas potentialis contrahi bilis per disserentiam; & recte identitas proportionis apud nos appellatur idelitas obiectiva: qui a s cundu Arist. identitas proportionis est identitas, que ab om nibus insertur,de nullam insert; sic identitas obiectiva ab omnibus insertur, S: nullam infert. De distinctione obiectiva locutus est Aristol. 7. Met.tex. c. . S tex. c. 17. Vbi docet, quod
subiectum non praedicatur per se primo modo de passione, nec e contra; quia subiectam cadi i in definitione passionis,ut additum; igitur subiectum,ic passio non coueniunt in aliquo quidditatiue; ergo sunt distincta obiective. Et clarius loquitur de ea Arist. s. Mel. tex .c. I s. bi docet, quod omne diuersum ipsum eidem; opposito modo dicitur, de omnino diuersa sunt. quae in nullo quidditatiue conueniunt, de ista sunt ddistincta se totis obiective.
EX hoc inferuntur aliqua corrosiaria; primum, quod Deus, s T creatura, sunt idem se totis obiective,
etiam decemprae Vcamenta . Secundum, quod passionesentis a se inuicem, ab ente iustinguuntur se totis obi dilue. Tertium corro arium, quod disserentne ethimae, 'breuiter omnia illa, quae sunt primo diuersa distinguuntur se totis obiecitive.
639쪽
P Rimum corrollarium pate quia Deo,& Creaturς, ac de cena praedicamentis cor rei pondet realis, & comunis conceptusentis, qui de illis qui ditatiue praedicatur. Sed hic est una dissicultas: quia Auct supra semper dixit,* Deus,& Crea rid otura distinginuatur ex natura rei, formaliter, realiter,essentialiter,& subiective,& modo dicit, sunt idem se totis. Si sunt idem se totis hoc est, si habent omnem identitatem, quom do distinguuntur ex natura rei formaliter, realiter, &c. nam ficut ea quae se totis distinguuntur, in nullo conueniunt. Ita quae ie totis sunt idem, in nullo distinguuntur: videtur ergo quod Auct. sibimet contradicat. Respondeo, quod per ly se Tollitur emtotis non intelligit Auct. quod Deus, S Creatura habeat om tradictis unem identitate: ted quod conueniunt in uno pr dicato quid' ctoris. ditatiue, S non quod sint idem omnino ; praeterea non dicit Auct. quod sint idem se totis absolute. Sed cum hoc addito Lobiecti uet M ideo non valet haec consequentla,Deus,& Creatu a sunt ide se totis obiective: ergo sunt idem se totis: quia identitas obiectiva dicit identitatem secundum quid: ide autem se toris per se positiam, id est sine addito; importat idem ritatem simpliciten, Δ ideo committitur fallacia secundum quid ad simpliciter. arguendo sunt idem se totis obiective, ergo sunt idem se totis. Secundani corrollarium etia patet: quia repugnat passio- De passisu nibus en ris at Maid praedicari quid ditatiue de illis; quia si ens bus emi, ni no praedicatur, nec aliquid aliud poterit prςdicari de eis quid hil quiddita ditatiue, de forte etiam passiones specificae sunt tales, quia de liue praesca ipsis nihil praedicatur qui, dualiud, S aequE bene conceptus tur.
earum sunt sinapi i citet simplices, sicut λnceptus passionum
transcendentium , Sc ita se totis obiective distinguuntur. Pro intelligentia terti j corrollari j duo obseruada sunt; pri- Diorentiaemo obseruandum est, quod differentiae ultimae sunt duplices ritimae sunt quaedam sunt ultimae ultimatae specificatiqnis, quaedam sunt duplices. vltimae ultimatiae determinationis, primae di eriae iunt viti-yiaae, quae Lint con stitutivae se itast lpeciali sitialiarum que ulutimate specificant, seu determinant natura generis; differentiae vero ultimatae determinationis, iiit differetiς induit duales , quae ultimo deremtinant naturam specificant, & de om-
640쪽
nibus istis differenti js nihil praedicatur quidditatiuE : maxime si specifice differentiae sumantur ab ultima realitate. Secundo obseruandum est quod in quibuscuque genus,M
differentia sumuntur ab alia M. alia re,illa differentia non est ultima: si autem sumantur ab alia. Sc alia realitate illa differrentia , quae sumitur ab ultima realitate formae , est vitam a. Exemplum si in homine essent tres animae realiter distinctae scilicet anima vegetativa, lensinua, de intellectiva, quemadmodum ponit Ocham. tunc conceptus genetis sumitur ab anima sensim ua. cum animal sit corpus animatum, sensibile, differentia aut e specifica, scilicet, rationalitas sumitur a io .ma ultima scilicet ab anima intellectiva, vel rationati, cum
homo sit animal rationale ut sic talis differentia, scilicet rationale, non est ultima: quia sicut ens dicitur quidditatiust de illa parte essentiali, a qua sumitur differentia talis specimca, sic etiam dicitur inquid de tali differentia in abstracto nam sicut illae est quidditativa anima intellectiva est ens, sic etiam ista est quid ditatiua rationalitas est ens: at nulla talis est differentia ultima, quia talis L intentia continet plures, realitates ex natura rei distinctas, Sc per consequens potesticoncipi secundum aliquam realitatem, id secundum aliqua ignorarivi ita non dicit conceptum simpliciter simplicem. Differentia autem quae sumitur ab ultima realitate, seu periectione realitatis naturae, est simpliciter ultima&ommia simpliciter simplex, S: non includit ens qui ditatiue, & iachiae ultimae differentiae, ut sic, distinguuntur se totis obiecti--, S sunt primo diuersae, dc hoc est quod dicit Auth. insinquenti notando ia
D Ro quo notandum est, quod aliud est dicere aliqua esse diuersa, dissereulia: nam disserentia sunt ali
cui idem entia, hoc est dictu in aliquo quiditatiue conueniunt, in aliquo quiduitatiue disserunt, iuersa sunt, suae in nulgo quid litatiue conueniunt,iuxta quod dicit Scotus, quod omnis disserentia disserentium reducitur ad ali-- qua