장음표시 사용
51쪽
continget dabiturque licentia siumpta pudenter.
Libi. d. 7 a Uusnaodi liuit illa a Cicerone nouata, Beatitas Sc beatitudo: quae dura quidem tu deor. sent teste,veruntamen usu putat posse molliri. Fauorein de urbanum noua credi Db.8. cap. 3. ait Fabius: nam in epistola ad Brutum, Eum, inquit, amorem,& ut hoc verbo Gla fauorem in concilium aduocabo. Et ad Appium Pulchrum, Te homine non solum sapientela verum etiam,vet nunc loquuntur, urbanum. De secundia mota idem Horatius,
Et noua laque nuper habebuiit verbamen
Graeco culte odaut parce detorta.quid autem
Caecilio. Plautoiue dabit Romanus,ademptum Virgilio. Varioques ego cur acquirere pauca Siposum inuideors suum lingua Catonins Enni
Sermonem patrium ditauerit,er noua rerum
omina protulerites licuit , sempe licebit
Signatum praesente nota producere uomen. Quintilianus quum verba in Latina & peregrina diuidit, furima in omnibus
Zib.I. cap. io pene gentibus in linguam Latinam vetuste testis est,Taceo,alt,de Tulcis S Sabianis, S Praenestinis quoque: nam ut eorum sermone utentem Uectium Lucilius insectaturi quemadmodum Pollio deprehedit in Livio Patavinitatem licet Om-- ma Italica pro Romanis habeam, plurima Gallica valuerun et Rheda & Petori tum,quorum altero cicero tamen itero Horatius utatur:& mappam quoque usitatuni circo nomen Poeni sibi vendicant: & gurdos,quos pro stolidis accipit vulgus, ex Hispania duxisse originem audiui: sed haec diuisionaea ad Graecum se monem praecipue pertinet: nam & maxima ex parte Romanus inde conueritis in. 3 Vt igitur ad institutum reuertatur oratio, quas etτοιό ας Graeci vocant, liceat qualitates Latinis appellare,& res naturales:his enim promiscue uti possumus: quae sic ab antiquis distinguntur, ut aliae principes fiat, aliae de principibus Ortae. Principes a Latinis dicuntur element sue principi siue initia, siue limplices naturae, ignis, aer, aqua, terra: ex quibus duae primae, si cum reliquis duabus comparentur,ciscientes videri possunti propterea quod calor, luein ignis, S humor, quem aer proprie & naturaliter sibi vendicant, efficientiam quandam in se continent naturalem : reliquae vero duae, aquam dico & terram, quasi patientes sunt, audii siccitas & gus,quae terrae & aquae attribuuntur, tardam, aut nullam propemodum vim habent, nec nisi vel a calore ad suos motus excitari, vel ab humore cohiberi, & quasi informari posse videntur. de quibus si aperioribus sic inuidius ait,
si uippe ubi temperiemsumpsere humors calors,
concipiunt. . ab his oriuntur cuncta duobus Cumas sit ignis aquae pugnax, vapor btimidus omnes Res creat. ω' Hiscors concordia artibus apta est.
4 His quatuor simplicibus naturis quintam adiungendam esse Aristoteles ex
adiunctis motionibus disputat. nam quum sic flattiat, simplices motus naturis simplicibus congruere, eos autem qui in zyrum & in orbem fiunt, aquatuor illis superioribus elementis al: enos cite, quae rectis ii neis vel sua leuitate su sum, vel suopte nutu & pondere dcorium mouentur, censitit esse quintam simplicem Tuscul. t. naturam,ad quam proprie motus ille simplex licrtineret: unde Hait Cicero es sent astra, mentesque tingulares: cogitare em in & prouidere,& diicere, & docere, Ninuenire aliquid, S tam multa meminisse, amare, odisse, timere. letari, angi: haec & similia eorum, in horum quatuor generum nullo inesse putat. Quintum genus adhibet, vacans nomine,&sic ipsum animum appellat nouo
52쪽
nomine, quasi quandam continuatam motionem & perennem. Idem alio Ioco, Si ab Aristotele inducta est quinta natura, primum haec& deorum est, & animorum : animorum enim in terris origo nulla inueniri potest. nihil est in animis mixtum atque concretum, aut quod ex terra natum atque fictum esse videatur. Nihil ne aut humidum quidem,aut stabile,aut igneum. His enim in naturis nihil inest, quod vim memoriae, mentis, coeitationis habeat, suod & Praeterita traneat,& sutura prouideat,& complecti possit praesentia, quae sola diuina sun nec
inuenietur unquam unde ad hominem venire possint,nisi a Deo. Singulam i*tur est quare ani natura atque vis animi, seiuncta ab his usitatis notisque naturis. Hactenus de elementis : ualitates ex his ortas. deinceps videamus, quae variae multiformesque sunt: sed earum duo prima genera: nam aut inanimae sunt, ut nubes,l3lauia, grando, caeteraeque res eiusmodi,quae in aere pignuntur: aut anta malae:quae tripariato distingui solent: aut enim vivunt tantum, ut stirpes, arbo-rci, Plantae: aut vita sensuque praeditae sunt, ut aues in aere, pisces in aquis, rariae
species bestiarunt in terris: aut vitae, sensus, rationisque simul compotes sunt: ut homines,ad quorum usus & commoditates caetera quae prius diximus, genita ac procreata sunt. s Ac de pram a materia sic Academici disputant, ut eam l ubi clam rebus omnibus esse putent, sine ulla specie, atque carentem omni qualitate: id est,per se non formarunt modo, sed etiam caloris, & coloris, aliarumque qualitatum, quae sensus afficiunt, expertem. Qua de re Plato ut subtaliter, sic clare α In Tima perspicue Philosephatus est: Tri u genera constituere liceti unum quod gignitur,alterum in quo gignitur, tertium a quo similitudinem trahit, quod nascituri idcirco scapte comparabuntur: quod recipi matri:vnde recipi dipatri: natura ho rum media,scetui. Sectanimaduertendum est, cam debeat esse rerum effigies, omnium imarum varietate distincta, nunquam illud generationis gremium bene praeparatum iri, nisi sit informe,&suapte naturaeiarim omnibus,quas p rest capere,careat. Nanusi eritati cuius eorum, quae in se recipit simile, cum in trariam eiu , cuius est simile, naturam, auratiam prorsus suscipie* nequaquam eius similitudinem & effigiem exprime cum prae se tulerit suam. Qilo fit ut nullam sibi propriam habeat speciem, qudd omnia rerum genera capere debeat: ut qui unguentae suavi odore confecturi sunt, humidam materiam, quam. certo odore condire volant, ita Praeparant,ut nullum proprium odorem retineat: & qui in re moIli figuras aliquas imprimere volunr, nullam omnino priorem figuram in
ea videri patiuntur, sed accurata Ieuigatione poliunt: sic illud quod passim in
omnibus aeternorum omnium simulachris recte figurandum est, his omnibus formis suapte natura carere necesse est. Quamobrem huius uniuersi quod genitum , &sensibus subiectum est, matrem de receptaculum neque terram, neque aerem, neque ignem,neque aquam esse dicamus, neque rursus aliquid ex his factum , sed speciem potius quandam sensus sugientem, &informem sinum omnium rerum capacem, qui ambigua quadam ratione,& quae vix dici queat, diuinae,& solo animo comprehendendae naturae sit particeps. Haec Plato. unde constat materiam posse omnia acciper omnibusque modis mutari. Est enim, ut ait
Aristoteles, appetentissima formarum : neque tamen in nihilum redigi, sed in i P csuas partes , quae dimensionibus praeditae infinite diuidi possunt: nec id mirum cuiquam videri debeti quamuis enim in omni magnitudine sit aliquid actu minimum, quo nihil sit minus, potest tamen ipsum in alias minores partes diuidi. Quae autem moueantur, omnia interuallis moueri, id est , spanis vel locorum, vel temporum: Iocus autem δέ tempus ratione magnitudinis infinitam diuisi nem capi unt,ut docet Aristoteles in Physos. Quae autem natura constant,quo- Lib. r.P sniam satiui quadam necessitate mutabilia sunt, propter inconstantiam so rum variis modis afficiuntur: Sc pro sua quaeque vi δέ facitatate materiam commutantiunde existunt tam variae rerum vicissitudines,ut non modo que genita sunt, necessano intereant, sed pro variis motumus vltro citroque versentur, nec diu-
53쪽
tius in eodem statu permanere possint. 6 Quae dicuntur de compositione tranima mundi, a Platone principe Academicorum accepta sunt. De labrica enim
S constructione mundi sic ait, Cum soliditas mundo quaereretur, solida autem omnia uno medio nunquam, duobus semper copulentur, ita contigit, ut inter ignem & terram, aquam Deu s aeremque poneret: eaque inter se compararet, &proportione quadam coniungeret: vi quemadmodum ignis aeri, sic aer aquae, quodque aer aquae d aqua terrae propora one redderet: qua ex coniunctione coelum ita aptum est, ut sub aspectum&tactum cadat: itaque &ob eam causam,&ab iis re us numeroquatuor, mundi est corpus effectum, ea constructum Pr portione, quam dixi, ex quo ipse se concordi quadam am: citia & charitate complectitur,atq; ita apte cohaeret,ut dissolui nullo modo queat, nisi ab eodem a quo est colligatus. earum autem quatuor rerum,quas supra dixi, sic in omni mundo omnes partes collocatae sunt ut nulla pars huiusce generis e cederet extra, atque in hoc uniuerso inessent genera illa um uersa. id ob eas caussas primum, Si mundus an i mans possit ex persectis partibus esse perfectus: deinde ut udus ellet,nulla Parte inde altera gigneretur relicta: postremo ne quis morbus eum possit aut senectus affigere. Omnis enim coagmentatio corpor s vel calore,uel frigor vel Mliqua impulsione vehementi labefactatur & frangitur,& ad morbos senectutemque compellitur. Hanc igitur habuit rationem eHector mundi,molitorq; Deus, ut unu n opus totum atque persectum ex omnibus totis atque perfectis adibiu ret, quod omni morbo senioque careret.His verbis Plato docet ex omnibus ii turis mirabili proportione inter se cohaerentibus conflatum, suaque magnitud ne omnia complexum esse mundum: quem etiam eodem loco desinit animal rationis S intelligentiae particeps e vera diuina prudentia colast: tutum: verunt men animum mundi non Deum,ri nunc Varro,nomina sed a Deo creatum ense vult. 7 Multis autem nominibus rationem in mundo persectam scin pite namque veteres philos phi significabanti ab iis enim animus mundi dicebatur, per quem mundus ipse spirat, sentit, intelligit, ratiocinatur: dc mens , lapientitaque persecta, quod omnia conflio & ratione gubernem & θεος, id est, Deus, id est, a perpetua motione, ut Socrates in Crat. llo docet: & ου eu, id est, natura, qudd omnia sisnat . quorum nominum rationem iersibus in Vir is Ilus inclus
principio crium ρο ternu, campos, liquenteis Lucentems globum Lunae. Titanias astra Spiritus lut tu alit, totams ins a per artus
Mens agitat molem, re magno' corpore miscet: Inde bominum .pecudum, genita,vitaeri vollantum: Et quae marmoreofert manu rasub aeqκοreponitis:
demini L-Tandena mundi mentem id est, prouidentiam appellant, quod omnibus rebus prouideat: & .h et μυ- id est atalem necessitatem, quod diuina decreta mutari non possint. inde ulud,
rem sata dram flectisterare precandor
& πχ ,id est,fortunam, ex hominum errore, qui existimant, quod occultis &ignoratis carissis factum sit, a Deo factum esse: quae opinio occultam rerum so
initarum vim apud veteres in diuorum numero coetuque collocauit: toto quidipe mundo it Plinius,& locis omnibus, omnibusque horis,omnium vocibus,sortuna sola inuocatur: dc una nominat .vna accusatur: una agitur rea: una cogit
siti sint a laudatur: sola arguatur:& cum comtiuis colitur: volubilisa plerisque ve-
54쪽
νδ& exea etiam existimata, vaga, inconstans neerta, varia, indignorumque a trix:huic omnia expensa, huic omnia seruntur accepta, dc in tota ratione mort liuni sola utranui; paginam facit: adeoque obnoxiae sumus sortis, ut sors ipsa pro Deo siliquiaDeus probatur incertus.Haee suit ab Academicis & Peripateticis tradita,& a Uarrone breuiter,ut decui exposita naturae descriptio.
Tertia deinde Philorhiapars, quae erat in ratione, in disserendo se tractabatur ab utri que Aquany amoriretur asin Jur,tamen non esse iudicium veritatis in si sibus. ' tamentem volebant esse rerum iudicemselam ce sebant idoneam cui crederetur, quia sela cerneret id quod semper esset simplex, σνnius modi, tale quale esset: Hanc illi ueam appellabant , iam a Platone it nomina tam: nos recte Speciem possumus dicere. ' Sensim autem Omnes hebetes targos esse arbitrabantur, nec percipere τsto mori res eas, quae ubi laesensibus viderentur, quae essent aut ita paruae,ut seu Uum cadere nonpossint: aut ita mobiles oe concitat ut nihil,nquam unum essit consum, ne idem quum, quia continenter laberentur, γ luerent
omnia. ' Itaque hanc omnem partem rerum opinabilem appellabant. Scientiam autem nusquam esse censeban nisirn animi motionibus atque rationibus. Qua de causa de nitiones rerumprobulant, has ad omnivide quibus disceptabatur,tabilebant. Derborum etiam explicatisprobri
batur, qua de cassiua quaea essent ita nominata: quam G
ymolobam appessabant. Post argumentis, quasirerum notu ducibus utebantur adprobandum O concludendum id,quod explanari volebant, in qua tradebatur omnis Aa lectica triplina, i est, Orationis ratione conclusi. J missuasi ex altera parte oratoria, τὰ dicendi adhibebatur ex plicatrix orationis Ierpetuae, adpersuadendum accommodatae. Haec erat Anurima a Platone tradita, cuius quo a
ceperim di utationessi vultu,exponam.
55쪽
i Expositis duabus inis philosophiae partibus, dialectica tertia sequitur, in cuius praeceptis multa quae tamen aliena videri,&ad m,sicos potius resem pos gignunt. Varro totam scientiae & opinionis distinctione ex Platone pene transtulit: apud quem Socrates ita disputat,ut veritatis iudicium sensibus conuenire ne get , mentem statuat rerum iudicem, 'uae veram & simplicem cuiusque rei sp ciem , tormamque percipiat. Cuius distinctionis argumentum cum Theaeteto communicans,accurate persequitur, multisque verbis ultro citroque habitis, d natim ad eam conclusionem peruenit. Socrates. An veritatem eo percipere poc sumus, suo essentiam non percipimus ext. Non. Socrat. Cuius autem quis veritate caret, huius sicientiam ullam habet Theaet. At quomodo id fieri posset 'Socrat. In motionibus igitur sensuum scientia non est,in ratiocinati ne tam en, quae circa illas versatur, inesse videtur: hac enim naturam rerum & vGritatem attintere possumus, illis non possumus. Iheaet. Constat. Socrat. An illud & hoc,idem vocas, in tantum inter sedilisepentλ Theaet. Non equidem decet. Soc rat. Quod illi nomen tribuis, quod est exempli gratia videre,audire, odorariCul π,ealerc, si igerrinum sentireλ Theaet. Hoc ipsim : quid enim a studρ Socrat. Hoc igitur totum sensum vocas Theaet. Necesse. Socrat. Huic veritatis perceptionem conuenire negauimus, cum essentiam non percipiat. Thaeet. Ita est. Socrat. Neq; igitur sensus scietiae particeps erit. Theaet. Non. Socrat. Hinc eiscitur, o Theaetere, scientiam S sensum nunquam in idem recidere. Theaet. Prorsus nunquam. 2 Plato in Timaeo eam vim mentis elle putat, ut sola simplices rerum species & ideas cernat, nde omnis vera scientia Si pientia defluxit. Siquidem it,naes & vera opinio duo senera liant,oannis o id & species qtiaedam per se sitiat, quae non percipiuntur sensibus,animo autem tantum S intelligentia continentur. sin autem, ut quibusdam placet, vera opinio ab intelligentia mentis nihil differt, omnia quae corpore ipso sentiruntur, anima statuere oportebit.verlim haec duo dicenda sunt,qudd separatim fiunt,& dissimili ratione se habent: alterum enim horum doctrina,alterum peribasioni comparatur:& illud quidem sem ver cum ratione vera hoc autem sine ratione: illudque nulla ratiore di uelli potest,hoc aliter potest persuadem: cuius qui tam quem uis particitem cise dicamus,scientiae autem deos esse compotes, homines perpaucos. Quae cum ita si rit, cogimur fateri esse aliquam speciem S ideam, quae tenaper eadem sit, sine ortu & interitu, quae nihil aliunde in se accipere cc ad aliud procedere, nec oculis, aut alio tensu percipi possit. Haec autem idea ad solam vim mentis pertinet: sed secundu in homonymum est,&uli similesensibile genitum, semper inhaerens, factum aso in loco, ruriusque inde recedens, atque interiturum: quod per sensus opinione comprehendi debet. 3 sensus autem omnes hebetes & tardos,& plerunque fallaces Academici arbitrantur,tum mentis comparatione,quae celerrime in rebus perspici edis agitetur, tum sta apte naturaesubdexiguam vim ad percipiendum habeant: tum duplici culpa earum rerum quae sub ipsos sensus cadunt: aut enim ita paruae sunt: ut sensus effugiant, ut Atomi Epicureorum,& multae res minutae & exiles: aut ita mobiles &concitatae,ut nihil fit constans quod certo comprehendi possit. quale si quod etiam ex augusto Platonis oraculo, sicut reliqua fere omnia, depromptum est. Dicam, ait Socrates, rem non contemnendam,quod nihil in seipso unum certum est, neq; recte ipsum
per se aliquid, aut quale sit, dicere potes. Etenim si quid magnum dicis, statim
paruum etiam videtur :&siquid graue, protinus etiam leue. Caetera itie ei undem genta is sunt:ri nihil si unum quod aut hosiaut tale siti sed omnia quae dici mus esse salsa appellationesen motu & alterna commutatione & vicissitudine versantur. nihil enim unquam est, semper autem fit: quod quidem omnes ex ordiane s
56쪽
ne sapientes uno conscia su preter Parmenidem confirmarunt Protagoras , Her clitus, Empedocles, poetae in utroque Doemate excellentes: in omoedia Epicliarmus: in Tragoedia Homerus. Nam cum Oceanum diceret deorum parentem,&matrem Their omnia ex fluxu motuque genita praedicauit. 4 Itaque veteres
philosophi opinionem a scietia subiecti ratione separarunt, ut illa si in sensibus, haec in notionibus animi,quas uras; vocanti quemadmodum ex Theaeteto Platonis perspici potest, & ad hos duos fines totam disserendi rationem, quae cemia
nam vim inueniendi S disponendi habe stulte & inepte accommodarunti nam causiar,effect subiecta. diundi dissentanea, notationes,coniugat comparati nes, definitiones, partitiones, inuentionis dialectitae partes sunt, quibus omnia quae possunt in hominuin cogitationem cadere, comprehenduntur & distinguntum S syllogismus, methodusque disponendi prudentiam tradunt, S regulam quandam vere auream: tua non sol sim vera in omnibus rebus & falsi diiudicaret, sed etiam iacilius doceri percipique possunt, quam dialecticae artis partitionem tanquam in nebula viderunt, sed tamen secuti &Praeceptis interpretati no suntix Dialecticae autem eloquentiam, quasi ex altera parte respondere monet Aristo Lib. t etiteles, ut hoc videlicet differant inter se, qubd haec dicendisatio latior sit, illa Io- east iquendi contractiori qua de caui, Zeno Rhetoricam Palmae, Dialecticam pugno similem esse dicebat: quod latius loquerentur Rhetores, Dialectici comprehensus. quae distinetio ex natura artium facta non est: vis enim dialectita est tam in copiosa & dilatata, quam in tenui ct angusta oratione, sed ex hominum institutis,e quibus qui tenuiter & succincte in scholis disputaban*Dialecti qui in s ro copiosius & uberius causas tractaban Oratores appellati fiant.Haec dit prima philosophin ratio a Platone tradita, Sin tres partes distributa, unam de moribus, alteram de natura &rebus occultis, tertiam de diiser do: quarum partium d scriptionem Varro seneraliter & summatim complexus est.
vero volumus,inquam,*tpro uico etiam resenileam. Et recte, inquit, re*ondes. Praeclare enim explicatur Peripateticorum, cademiae veteris authoritas.' ristoteles primus ecies,quavoso ante dis labef uit, quas mirifice Plato erat amplexatus, τt in his quiddam
diuisum esse diceret. ' Theophrasus autem vir ω oratio nouauis, edi ita moderatus, *tperseeprobitatem quandam O ingenuitatem ferat, vehementius etiam fregit quodammodo authoritatem Ἐeteris Isi linae. Spoliauit enim vir
tute ὀιο decore, imbecillami reddidit, quota auit in ea
stipositum esse beate vivere . Nam Strato eius auditor,
quanquam fuit acri ingenio, tamen ab ea disiciplina omnis no semouendus est: qui quum maxime necessariam paratem phil ophiae , auaeposita est in virtute γ moribus, re Piset, totum, se ad inuestationem naturae contulisset:
57쪽
in ea ipsas urimum Ii cedit asse. f Speusippus autem
Xenocrates, quiprimi Platonis rationem, authoritatem ,
si ceperant, oeson hos Polemo irates, unai Grantor, in ta cademia congregati, diligenter ea quae a stuperioribus
acceperant, tuebantur. Lam Polemonem audiuerunt a i-
i Transit 1 vetere Platonis & Academicorum philosophia ad contrarias disputiones, primit In Peripateticorum, deinde Stoicorum. Ex Peripateticis Aristot les in dialecticis, Theophrastus in Ethicis, Strato in Physscis aliquid corrigere dc emendare conatus est. 1 Platoni visum est Ideas in Deo,&in hominibus ineta se:&in Deo quidem aeterea rerum exemplaria, quibus propositis non sol immundum,partesque mundi construxit, sed omnia quae sunt, suerunt, suturave sunt, perspicit: id est, Dei Patris sapientiam, quam Zenophilosophus antiquus λυμ appellabat. in homine vero species rerum mente S animo comprehensi nim similiter Ideas nominat: eas te nobis diuini uis insormatas & ingeneratas esse arbitratur, quod ani mi nostri antequam delabantur in corpora, vireant in omnium rerum cognitione: quam sententiam Aristoteles Platonis discipulus in Metaph scis& Ethicis labefactare conatus est. 3 Theophrastus cleganti simu ς oinritum philosophorum, Seruditissmus, a diuinitate sermonis nomen inuenit, cum antea Tirramus dicercetur. dissensi autem ab antiquis in eo l. bro, quem de beata vita scripsit: it i namque beatam vitam censebant ex maiori pa te nominari: id est, ex virtute, quae per se beatum hominem efficeret, quamuis tamen non beatissimum, nisi bona fortunae& corporis adiungerentur. Hic v K, solam virtutem ne ad beatam quidem vitam seipsa contentam esse voluit, nedum adbeatissimam : nec omnes bonos esse beatos, praesertim si in aduersi sortuna suerint. Itaque Theophrasti sententia Ciceroni videtur esse delicatior&mollio quam virtutis vis grauitasque patiatur. Strato Lampsacenus vir eloquentissimus, Theophrasto succellit olympiade n . it Apollodorus ait. Phytacus ideo dictus est, quod perpauca, eaque magna ex parte noua de moribus scri ps Radinvestigationem contemplationemque rerum naturalium sese conuerti n quibus ita degenerauit a suis, et ex se natus videretur. ς Qui autem in Academia commorati sunt, ut Speusippus Platonis nepos, Xenocrates Calced nius, Polemo Atheniensis Xenocratis auditor, Crato Atheniensis, Crantor Smiens, Polemonis discipulus & socius. diligenter authoritatem veteris Academiae tuebantur,& ne sibi quidem sas esse ducebant, . ci transuer um,ut aiunt,unbuem
ab antiquis Platonis institutis discedere.' Sed eno quum rositam anteiret aetate, valde que subtiliter dissereret, O peracute moueretur: corriger conatus est Aisciplinam. Eam quoque si videtur,correstio nem explicabo Put Jolebat tantiochus. mihi υero, in
quam, videtur: quod viris id significare. Pomponium taeno igitur nudo modo is erat, qui, τt Theophrasim ne
58쪽
IN CIC.'ACAD. F RAG. 4 uos virtutis inciderit sed contra, qui omnia,quae ad beatam
vitampertinerent, in una virtute poneret. Nec quis
quam aliud numeraret tu bonis, Us appellaret honesium, quo essetfimplex quoddam,s flumi*num bonum. cae ..tera autem etsi nec bona,nec mala essentitamen ali ecun iam naturam dicebat, alia naturae esse contraria. A ipsis alia interiecta oe media numerabat. Quae autem secunilum naturam essent,easumenda, oe quadam aestimatione ilignanda docebat,contras contraria. ut is autem in
messis relinquebat: in quibus ponebat nihil omnino esse momenti sed quae essent sumenda, ex js atapluris esse aestis manil alia minorv. si pluris, ea praepψlia appellabat:
Reiecta autem, quae minoris. insut hac non tam rebus, quam vocabulis commutauerat sic inter retae actum ais
peccatum,oficium oecontra officium,media locabat quaedam,retae factastia in bonis actionibusponens praucissest peccata, in malis. Officia autem, eruata,praetermissas messisutabat, ut AH. Quum Veriores non omnem virtutem in ratione esse dicerent sed quassam virtutes na
tura, aut moresese M hic omnes in ratione ponebat.
uumi illi ea genera virtutu,quae supra dixi eiungi possiaditraretur,hic nec id ullo moriferi posse disserebat, nec .
virtutu summoδε, t veriores ed inum habitumperbe esse praeclarum,nec tamen virtute cuiquam adesse, quin ea semper: teretur. uums perturbationem animi illi ex homine non tollerent naturai m condoleficere, oeconcupiscere, cor extimeficere, ρο efferri laetitia dicerent, sedea tan- traherent, in angustumi deducerent: hic omnibus bis qua si morbis voluit careresapientem. ' Quumque eavertum bationes antiqui naturales spe iceret, oe rationis expertes,
59쪽
arbas in parte animi cupiditatem, alia rationem collic rent,ne js quidem assentiebantur Nam G perturbationes voluntarias esse tabat, opinionisus iudiciosus on
nivmperturbationum arbitrabatur matrem e se, immoderatam quo lam intemperantiam. Haec fere de moribus.
I Vetus Academiaprimum a mbus Peripateticis oppugnata est, quemadmodum pauid antε diximus: deinde 1 Stoicis, quorum princeps Zeno Cittieus ex Cypro insula, Cratis auditor, vir, ut ait Laerti u ad inquirendum solere & subtilis N industrius,in omni parte plutosophiae plurima mutauit verborum nouitate& magnificentia delectatus. Ac primum in philosophia morali variam ac multiplicem correctionem adhibuit: quae quo secilius percipiatur, tres in partes distribuenda est nobis. Primum enim caput erit de beata vita & partitione bonorum: Secundum de virtutum diuisione& earum natura: Tertium de perturbationibus. a Zeno beatam vitam non in tribus generibus ut superiores illi sed in una virtute posuit: eandemque beatam & beatissimam sola virtute fieri indic uit, ,et qui eam haberet, omnes felicitatis & beatitudinis numeros esset adeptus: quam sententiam Atheneus hoc Epigranam te commendat,ia mi μ μυθων εἰδήμονες, ω πιναρο Δογματα πιμἰεrους συδεν, .
O Stoicae gnari sectae,quam insignia vestia
Oogmata,quaesacrisscribitu in tabulis. Esse bonum unam animi Virtutem, siti tuetur. studid validas urbes, quo , easti homines.
as abis Huaesivus es asturca voluptati a egit pulchrefilia Mnemobnes.
3 Cum igitur; Zenone constitutum esset, id solum esse bonum, quod honestum est,idque sistum malum quod turpe: tum reliqua quae neque in bonis sunt, neque in malis, nouis nominibus, & communiter quidem αδ-s,id est, indifferentia nominabat: quod eiusmodi sint,ut his bene de male ollicea quae iueindifferenter prodesse &obesse hominibus possint:&quainuis nullam vim n beant ad misere & beate vivendsi,sunt tamen eiusmodi,ut partim id est, commoda ab eodem Zenone dicantur: non expetenda quidem, ut ille ait, sed tamen eligenda,& sumenda, de aliqua aestimatione dignanda: cum sint secundum naturam: ut sanitas, pulchritudo bur, e gloria,nobilitas. partim-ρη--α:id est, incommoda & inaestimabilia, quae suntcontra naturam: ut morbus, paupertas, ignobilitas, deformitas corporis niamia: partim est, media comparatione boni Sc mali: sunt enim inter virtutem &vitium interiecta. Commoda autem quae sunt secundum naturam, gradibus aestimationis di-δnsunt . alia enim Plurissilia minoris aestimanda sunt. pluris:ri valere malis,
60쪽
quam diues esse: robustus, quam agilis. Minoris contra,vt Diumae minoris aestimentur, quam bona valetudo.Illa dicuntur a Graecis σροηγριάνe que I atine vel praeposita, vel promota, vel praecipua,vel producta Cicero Guertit.Haec cio προηγμένα, id est, reiecta, vel reiectanea, tani etsi hoc vocabulum proprie pertinet ad incommoda, quae sunt contra naturam: & Cato apud Ciceronem libro tertio de Finibus, in hac significat:one viii auit. De incommodis autem quae sunt contra naturam, similis diuisio ex comparatione fieri potest, ut eorum quaedam sint Crauiora, 't morbus,paupertas: quaedam leuiora,ri ignobilitas, Sc leuis aliquat clura. s In neutris officium medium, quod Graeci Gθῆ κου vocant ,& contra ossicium ponitur : diciturque ossicium, quod ira factum est, ut eius facti prob bilis ratio reddi Polisit: quod Cato libro temo de Finibus hac conclusione rati nis declarat: moniam videmus ei se quiddam, quod recte factum appellemuri , id autem est periectum ossicium, erit etiam inchoatum: ut si iuste depositum redderepta retae iactis sit, in officiis ponatur depositum reddere: illo enim addito i ne, iacit recte factuin: per se autem hoc ipsuiri reddere, in o lscio ponitur. Zeno
igitur hic inter , me id est, recte factum: de inter ἁμαρτημα , id est, prauefactum sue peccatum medium quoddam posuit, quod per se nec bonum, nec
malum es e sed adiectis certis circunstantiis,nune in bonis,nunc in malis numereturi ut patri obtemperare, medium ossicium est: & patrem necare, contra officium: quae si nuda ponantiir, nec in bonis sunt, nec in malis: adiectis autem ci cunstantus in alterutrius rei naturam transeunt. 6 Atque haec de beata vitaec generibus bonorum. Secunda Zenonis emendatio ad diuisonem virtutum adhibetur: Cum enim Aristoteles virtutes ita partiatur,ut aliae sint morales &vo cap. . m. t. Iuniariae, quarum munus si naturales impetus εἰ inotus animi iudiciore volui tale moderari: unde sortitudo, liberalitas, magnificenti magnitudo animi, in 6. destia,mansuetudo,veritas, comitas, affabilitas, iustitia existunt: aliae sint in ratione rerum positae, ut intelligentia, scientia, sapientia, ars, Prudentia, Zeno omnem virtutem in ratione & cognitione posuit : virumque bonum appellauit sapientem, quod haec esset una sapientia non tantum virtutem nolle, sed etiam
vita lactisque pr. xstare. Virtutes vero si quando seiungi posse veteres Philosophi dixerunt id enim ipsum nec in Platonis Dialogis, nec in Aristotelicis Ethicis Lb.L. inuen iO non ex suo,sed ex populari sensit eos locutos e se arbitror. Atque ita Cicero in Oriciis loquitur: Ne quis sit admiratus, cur cum inter omnes philos phos constet, a meque ipsb sepe disputatum sit, qui unam haberent, omnes h bere vultates: nunc ita seiungam, quasi possi quisquam qui non idem prudens st, iustus esse: Aia est illa,cum veritas ipsa limatur in disputatione sit btilitas, alia
ad opinionem communem omnis accommodatur oratio. Quamobrem, et vulsus, ita nos hoc loco loquimur, ut alios sortes, alios viros bonos, alios prudentes esse dicamus: popularibus enim verbis est agendum,&vstatis,cum loquimur de opinione populari. Zenoni aut, sicut reliquis omnibus reiah philosophis, ita sunt copulatae,coli nexae lue virtutes, 't omnes omnium participes sint,nee alia ab alia possit se irari. Scisait Cicero, Zenonis aemulus, si quid de Corinthiis tuis amise Tuscia. r. ris,polle te habere reliquam suppellectilem s luant,virtutem autem unam si amiseris. 6 si no potest amitti virtus) sed si cori sellus fueris te non habere,nullam te habiturum. Quod autem ad vim , inutis amnet, Aristoteles libro primo de Moribus, beatam vitam ill vutute esse negat, quod seri possit, ut qui virtute sit praeditus,dormiat,dc nihil agat in vita. Idcesque libro decimo,Beatam vitam,in-'quih habitum esse negauimus: quod dormienti per omne tempus aetatis adesse possit,etiamsi plantarum vitam degata quo loco Aristoteles ἱ Stoicis vehementer vexatur, ab iisque dormire & semniare dicitur: virtus enim otiosa esse non potest: sed quemadmodum igni san subiecta sibi materia, quamdiu eam nactus est, , flammas excitat: scrinus ipsa, virum bonum,in quo inest,ad honestas & Iaud