De estherae libro et ad eum quae pertinent vaticiniis et psalmis libri tres quos scripsit Ioannes Anselmus Nickes De libro estherae cum excursu de chananaeorum scytharumque deis

271쪽

agere coeperunt 7 Quid autem de ludorum principio

loquar' Causam enim et sortium dierum et sacaeorum cladem illam esse Sacarum, nonne ex Strabonis verbis salis superque patet pDeinde vero eodem tempore Babylonii Sacaeos secerunt , quo sortium dies Iudaei. Mardochaeus enim. ut dies illi quotannis celebrarentur, imperavit. Ludos autem etiam annuos fuisse, Strabo dicit et Berosus. Sed eodem etiam die utrique fieri solebant. Apud Iudaeos enim dies duo. qui dies erant decimus quartus et quinius mensis Adar. sesii instituti sunt, quorum unum ieiuniis, alterum epulis laetitiaeque dare consu verant. Quintodecimo igitur die sub vesperum incipiebant coenare in multamque noctem Vel etiam usque ad lucem hibere saltare laeta agere solebant. Babylonii igitur . quum epularum potius quam ieiuniorum socii esse vellent. ludos a vespero quini idecimi diei inceperunt. Quo factum est, ut mensis dies decimus sextus Iudorum apud eos esset primus. Quid igitur nostram gententiam magis potest confirmare, quam quod apud Athenaeum sumptum ex Beroso est, decimo sexto die mensis Lot ludos Sacaeos Babylone esse factos i)2 De mense autem quaesito Perdifficilis est. Neque enim eodem illo mensis nomine Berosus, an alio usus sit, Satis constat; neque quem populum Athenaeus aut Berosus Secutus sit in nominandis mensibus. Plerique igitur Mum in Iunium Iuliumque incidere putant. Sed apud veteres alios ab alio principio solitos esse menses numerare. quosdam etiam mensibus aliis nomina eadem indidisse. quis ignorat p Mus autem quum mensis esset quintus, apud eos, qui ab auctumno annum incipiebant, ad extremum Februarium primumque Martium devenit. Illud

i Athenaeus I 4, 44. P. 639.

272쪽

- 253 autem lempus ipsum est . in quod incidit Adar, quem Iudaei inter novam lunam Februarii Martiique interesse

docent. Itaque sestorum ludorumque tempus ita congruit. ut eodem mense eisdemque diebus lacti esse videantur. Iudaei autem unam non amplius diem et noctem conviviis gaudiisque concesserunt. Iddemque temporis spalium Zelanos relinuisse. apud Strabonem invenimus. At

vero Babylonii. quum luxuriosi, quum delicati in voluptatesque effusi essent, et naturam festi converterunt in Bacchanalia, et tempus ad diem quintum Protulerunt. Namque per dies quinque eos immoderatis se gaudiis dedisse. ex Beroso memoriae prodidit Athenaeus i). Sed quo modo Iudaei dies sortium solebant. eodem Medi et Persae dies Sacaeorum transigebant. Mard chaeus enim, ut perpetua esset divini beneficii memoria. his diebus gratum animum erga deum henescentia in pauperes donis epulisque significari iussit. Hoc in libro

Estherae Iudaeorum animis saepius inculcatum est. V luli: Otiem diem XIV. constituerunt esse solemnem, ulta eo omni tempore deinceps pacarent epulis gaudio atque conpisiis. Item: Et idcirco eumdem diem XV. constituerunt solemnem epularum atque meritiae. Eleni pero Iudaei qui in oppidis non muratis ac pillis

morabantur XIV. diem mensis Adar conpistorum et gaudii decreverunt ita ut exultent in eo et mittant sibi mutuo partes estularum et ciborum. Itidem: Essentque dies isti epularum atque Delitine et mitterent sibi inoiacem ciborum partes et pauperibus munuscula largirentur *ὶ. Paulo post Mardochaei regnum dies illi sancta certe animi laetitia celebrati sunt. At vero quum Vitae gravitas levitati, animi pietas voluptati cederet, Iudaei in

273쪽

- 254 diversis Asiae partibus ex laetitia in gaudium. ex hoc in intemperantiam ebrietatemque praecipites abierunt. Hinc apud posteriores flagitiosa illa lex, qua non modo Iicentiam sed consilium dederunt. ut nisi ebrii in sesia illa nocte a vino non abstinerent. Hinc etiam incontinentia, iracundia, rixae atque homicidia t). Eamdem autem ludi Sacaei immoderationis prae se speciem tulerunt. Strabo enim eos describit hoc modo: Cyrtis

autem disinistis hanc fortunam victoriam dicit de Sacis

reportatam in datam esse ratus diem illum patriae deae consecraoit dato ei nomine Sacaeis. Vbi autem eius deae fanum est, ibi etiam die noctuque Scythice o stili Sacaeorum Bacchanalia agunt. potant. ludos i cosque et inter se faciunt et cum eis quae mulis intersunt mulieribus δὶ . Haec altero loco Strabo de Sacaeis notavit. Quodsi illud exceperis quod inter se Cyrus et Mardochaeus, deus verus et Anailis commutati sunt. reliqua historica veritati mirum ad modum convenire non negabis. 0ui enim de Sacis victor exstitit. is et accepit a deo victoriam . et accepisse se consessus est eo, quod diem illum solem nem deo consecravit. Quare autem Mardochaei meritum institulumque Cyro daretur. duae praeterea hoc loco causae asserri possunt; una, quod eiusmodi victoriam, velut a Strabone descripta est. de Massagetis Cyrus tulisse traditur δὶ. 0uum autem Sacae et Massagetae pariter appellarentur Scythae . sacillime commulatio illa facta est. Altera haec est, quod Sacaei

274쪽

- 255 in vasto Persarum imperio ubique inde a primis temporibus constituti praeter Cyrum haud sere alium auctorem habere visi sunt. Ludos autem ipsos Medi Armeniique ita instituerunt. ut viri mulieresque, assumptis vestimentis Scythicis. epulas pararent. Scythice se gererent. hiberent. Bacchanalia agerent. Quae quidem eadem posteriores Iudaei sacere soliti sunt. Sed quum vestibus illi moribusque Scythas imitarentur, Amanis Sacarum regis Persona omnino deesse non potuit. Hanc servum quemdam suscepisse ex Berosi Dionisque verbis apparet. Superior enim haec sere dicit: Ludos Sacaeos in

Babylonia die XVI. mensis Lot per dies quinque fleri.

Solere autem in eis semos imperare heris. Praeesse enim familiae unum ex eis indutum peste quae similis esset regali. quem etiam vocarent Zomnem i). Haec ex fragmento Berost. Quoniam ut in Graecia Τhraces sic in Babylonia Sacae servi erant, heri partim ipsi Sacarum Vestimenta sumpserunt. Partim servos dominari et, ut eorum natura tulit. Scythice se gerere passi sunt. Zoganem autem illum Amanis suscepisse paries dico. Quare eam veniam Pelo, ut paulo accuratius do illo liceat disserere.

Σωγάν, Zogan. itidem esse quod FP et significare

praefectum dixit sessius ain. Huic sententiae assentiendum Plane esse puto. Neque tamen Zoganem praesectum omnino dixerim, sed talem, quales Danielis aetate apud Medos erant. Zogan enim lum eam vim habuit, ut Pra sectorum apud Medos quasi proprium nomen esset δ). Eum igitur haec vox significavit, qui Medis regnantibus

i) Athen. l. e. 2ὶ G. l. voss. de Idolol. 2, 22. P. 154. 1.3ὶ Dan. 3, 2. 27. 5, 8.

275쪽

- 256 in eo ipso munere magistratuque esset, quo lanctus est Aman. Sed Vossianam illam explicationem pluribus rationibus oppugnare studuit noversius 3 . Primum enim Graecos dicit listem Z non D, sed reddere esse solisos. Quid vero si ipsi Hebraei litteras et D inter se commutare solent ob eamque causam et Iaz et lar Scribere potuerunt. nonne multo magis Graeci Zωγαν recte scripserunt 2 Deinde pero praefecti nomen ad significandum huius festi

regem aptum non esse. At Vero Berosus eum Praeesse. ἀγγέλμαι, dicit, regnare non item. Id ipsum autem Praeesse Praefecti. Zoganis est. Denique verba illa Berosi : ἀφηγεισθαι τε τῆς οἰκίας ενα α - ενδώ-οταστολην Φοίαν τη βα λικῆ ον κω - γανο satis declarare, nomen a regis Messe sumptum esse. At

Berosus non de regis veste sed de veste huius simili loquitur. Neque enim regalibus vestimentis ZOganem omnari solitum ait. sed eis, quae illis essent similia. His autem ipsis se induere suamque indicare dignitalem s Iebant praefecti. qui secundum a rege locum obtin hani. Non modo igitur nomen sed etiam Ornatus praesectum Zoganem fuisse ostendit. Sed consideremus Berosi verba. illud quem et vel quem eam ob causam ZOM-nem pocant certissimo indicio est. Zoganis vim prioribus verbis esse expressam. Declarata autem ea eis verbis ipsis est . quae in principio comprehensionis et in exitu scriptor collocavit . quibusque summum momentum tribuit . verbis dico ἀφηγε lora et ὁμοίαν τη βασιλικη. Praeesse enim ot vestem gerere regali similem. non regis. sed Zoganis, praesecti est. Si autem a veste quadam V r, ut Moversius suspicatus est. ductum nomen esset, Berosus, si quidem Graecarum litterarum non ignarus

erat, vocem σπολην non in media verborum compre-

276쪽

- 257 hensione debuisset abdere, sed aut in initio aut in sino eius exponere. Sed longiores sumus in re non dubia. ganem enim non modo praesecli sed Amanis Med rum praesecli personam gessisse. continuo ex Dionis Chrysostomi verbis elucebit. illo enim ita: Nonne tibi penerunt in mentem Saccarum ludi. quos faciunt Persae. Adducunι de cvtia pis quemdam de eis. qui capitis damnari sunt; hunc in solio ponunt regis paremque ei tribuunt Ornatim. eisque diebus luxuriose atque in Omni cum regiis Pellicibus laseisia oloendi facultatem dant. neque eum quisquam prohibet quin omnino quodcumque petis, faciat. At eum postea exuerunt. flagellaverunt. susPenderunt ij. 0uae Berosus verecundius et minus Vere significa it, ne Babylonii. quorum res laudibus offerre voluit. Graecis barbari esse viderentur: ea Dio probe libere atque aperte declaravit. Quare huius apud me plus quam iIlius valet auctoritas. Quid vero 7Zogant illi

cuius sit in Sacaeorum ludis persona imposita. nonne ex Dionis verbis Iuce clarius est 2 Etenim res fictae, quae Bah loniis adspicientibus agebantur, num significatio tantummodo factarum rerum erant 3 an quasi horribilis quaedam repolitio et renovatio 7 Postea enim quum Sacae in Babyloniorum domibus servirent, quis inveniri PO-lerat qui ad Amanis Sacarum regis personam suspiciendam servo esset aptior 2 Quum autem ille in Media non modo ad praefecturam sed ad proximum Secundum regem locum ascendisset: nonne eodem modo homo iste ex servilio vol ex captivorum saece primum ZOgan creatuS dein ipsum regnum assequebatur 7 Amanis autem solium Super Omnes Medorum principes positum osse traditur λὶ.

277쪽

- 258 Quare quis est quin videat, cum primum quidem pra secturam postea regis dignitatem obtinuisse 2 Si autem Zogan ille in Sacaeis eius partes suscepit. nonne regalem amplitudinem concedi illi oportuit ' Quid vero quod eius libidini vina, cibi. Omnis denique regis luxus tradebatur . nonne id gravissimis de causis fieri sole ipΝam Babyloniis quum vitam Amanis vicissitudinesque non adumbratione quadam significata sed re ipsa Ox-

Pressa esse vellent. nonne cum regio ornatu necesse erat

et iura regis concederent et privilegia omnia Θ Εt pr secto Aman. qui lascivia libidinoque accensus vim iniuriasque omnibus inferret, num a laedenda maiestate regia se abstinuisse putabitur 2 Hoc enim crimino si orat insons, qui fieri laoluit, ut in graviorem etiam apud regem suspicionem incideret, ut laedere vel ipsius reginae Sanctitatem voluisse crederetur i)p Quid igitur huius petulantiam aut verius potuit aut turpius declarare.

quam illud quod dicit Diop Sed Aman et Zogan quum

omnia consecuti essent, quum abundarent divitiis. quum voluptatibus fruerentur omnibus, quum et dignitate regia et auctoritate delectarentur; quam repente . quam improviso uterque ad crucem dotali ac suspensi sunt, ut ex altissimo felicitatis gradu non cecidisse sed summum ad supplicium transiisse viderentur 'His ita expositis, omnino soro non credo. ut quis ZOganem partes misso Amanis, aut congruere sortium dies cum Iudis Sacaeorum negaro conetur ' Sed posi- quam summam inter eos similitudinem omniumque Partium convenientiam ostendimus, iam leviora quaedam notanda putamus.

Zogan igitur crucis supplicio astici in Babylonia Pe si aque solebat. In aliis autem provinciis, in Asia et Ar

278쪽

- 259 menia statutum erat, ut postremo die laetis clamoribus sublatis, servus ille combureretur ). Quam quidem rem Moversius ad Babyloniorum Sacaeos felici coniectura transtulit γ). Quum multa alia Iudaei, tum vero hanc

consuetudinem a barbaris receperunt. Νamque in sacraescripturae Synopsi, quae et in Basilii et in Ioannis Chrvs tomi operibus exstat. S. V. Esther notatum est, Iudaeos in sesto die sortium solitos hominem concremare δὶ . In codice autem Iustiniano quaedam invenitur lex. qua illi id facere vetantur εὶ. Iam vero in eis ludis, qui magno quadraginta dierum ieiunio praecedere s lent . postremo die statuam comburi. MOversius animadvertit idque ex vetere quodam more ac superstitione fieri putavit. Quare in eam equidem sententiam adducor, ut ludos illos ex sortium Sacaeorumque festis et ortos et reliquos esse existimem. Sortium enim dies, quum pascha menso uno anteiret non potuit in quadraginta dierum ieiunium non incidere. Quare sancti Christianae doctrinae magistri quum semper duo illa vitia aeque vitarent . ut populi disciplinam neve remitterent indulgentia nimia. neve immoderata importunaque severitato contenderent . in hac re mediocritatem illam tenuerant, quae Pst inter nimium et parum, moderationisque virtutem assecuti sunt. Ouamobrem Christianam legem ita videntur observasse, ut Sacaeos apud gentes. dies somtium apud Iudaeos ex ieiuniorum temporibus removerent. Iudaeorum autem opinioni, qui recte quidem dies illos divinitus institutos sed minus probe eos retinendos

279쪽

- 260 putarunt, sic satisfecerunt, ut id tempus quod est i

iuniis proximum, sestis illis constituerent. Ludi igitur. de quibus dicimus. quantum fieri potuit. iddem anni

tempus. quod Sacaei et dies Mardochaici. Obtinuerunt. Praeterea etiam nostra aetate . qui ludos illos iaciunt. vestimenta mulare . convivia parare. gaudio totos sese

claro solent. Ad hoc Itali Germanique pro homine hominis statuam cremare consueverant. Sed de hac re salis dictum est.

Iam ad eum qui nobis erat propositus sinem pem

venimus. Itaque res postulare videtur, ut ad totam dispulationem, ad eius viam rationemque animum reveristamus. Primum igitur circumscripsimus Assueri aetatem in universum et ita quidem, ut eum Medorum regem. non Persarum suisse probaremus. Accuratius deinde et arctius aetatem eius sic definivimus, ut plurihus rati nibus allatis, Cyaxarem eum dicere possemuS. Mard chaeus tum in eorum numero inventus est, qui a Cyro

rege dimissi in patriam senes redierunt: quod indicium fuit, hunc aetate suisse Cyaxari aequalem. Post de Idumaeis Scythisque perdifficilis illa nobis proposita qua

stio est. Ad quam cum nobis aditum Paravimus. ut hostes Iudaeorum gentem suisse diceremus Origine o natu armis aliisque rebus insignem. Quo facto, statim de Gagaeorum gento disserendum erat. Atque ea quidem perantiqua visa est, Orta ex Gog et Agag, ab

ipso Edomo progenita. Hinc dispulatio illa de robus

Idumaicis, qua in primis expositum est . quae ratio indoab origine Idumaeos inter et Iudaeos intercesserit. Pr ximum suit, ut afferrentur argumenta. ex quibus Idumaei et Amalecitae iuro pro Sacis Scythisque haberi possent. Probata hac re et ex omni parte confirmata, qui loci orant reliqui breviter explicari potuerunt. Illud enim continuo apparuit, in Est herae libro memoriam illius Disitiam by CO le

280쪽

t lantur. Tein Pora enim, loca, homines, mortuorum numerus reliqua omnia. mirum erat, quam apte inter se congruerent. Apud Herodotum porro Amadathae, apud Strabonem huius et Amanis nomina exstare C gnovimus. Atque alterum quidem Cyaxare rege in Mediam magnum Scytharum exercitum duxisse, utriusque autem nomen esse cum Sacarum exitio Sacaeisque coniunctum. Denique Zaram Amanis uxorem Cyaxaris aetate apud Sacas prudentiae sortitudinisque gloria norui se . Ctesiae aliorumque testimoniis essectum est. Postremo sustos Sacaeorum sortiumque dies a Mardochaeo uedorumque ducibus esse ob Sacarum caedem institutos, atque eodem anni tempore eos paribusque ludorum generibus celebratos demonstravimus. Omnes igitur disputationis

Partes summopere inter se aptae et coniunctae Sunt, ut

alia aliam tueatur ac defendat neve una. nisi sublatis omnibus . tolli aut oppugnari possit. Ad summam autem, ne asseram singula, intellectum Puto: scriptum esse librum Estherae non de Pio narratis. ut quidam rati. nec de subula rebusque siclis, ut nonnulli discipuli Lui heri opinati sunt, sed, quemadmodum patres sancti omnes Constanter crediderunt, de vera re et facta; hanc aulem admirabilem illam victoriam esse . quam Cyaxare regnante Iudaei de hominibus. Scythicis adepti sunt. Quae de Esthera scripta sunt quum a Profana tum a sacra historia Paene seiuncta orant. Sed quum qui ab illa victi superatique sunt, Scythas suisse constet: ea quidem suum iam in rerum memoria locum obtinebunt. Quoniam autem eosdem illos Amalecitas fuisse Idumaeosque Patet: consentaneum est . ut liber Estherae eam etiam in historia sacra auctoritalem assequatur. quam huic post Moysis opera Iudaei tribuerunt maximam. Νam innumerabilia bella, quae cum Iudaeis litumaci gess Duili do by Cooste