Cursus philosophicus ad scholarum usum accomodatus. Authore Petro Lemonnier ... Tomus primus quintus

41쪽

M o R A L I g. 37 objectum attingitur a facultate ipsius ca- pace. Possessio civilis & juridica, est just& dominium in rem possessam , ita ut

possimus eam vendere , donare , legare,&c. qualis est possessio , Verta grasa, veIagri, vel equi, S c. Revera, &c. Instabis. Inter objeistum & facultatem , debet esse proportio : atqui Deum inter δίfacultates humanas , nulla est proportio , eum Deus sit infinitus , & facultates humanae sint finitis P ergo , &c. Distinguo majorem. Debet esse propo tio habitudinis , concedo. Entitatis, nego. Proportio habitudinis, est relatio , seu ordo , tum potentiae ad objectum, tum objecti ad potentiam , qualis est intelle rum inter & objectum, ut verum. Pr portio entitatis , est similitudo inter naturas entium , qualis est inter homines.

Revera, &c. Ad id autem quod subjungitur, respondeo facultates humanas, esseruidem finitas intrinsece, seu ratione perectionum ; sed ipsas esse infinitas extrin- fece , eo nempe sense , quod versari pos snt circa objecta infinita, extra se posita. Instabis ' Σ'. Proportio habitudinis se

datur in proportione entitatis : at ex concessis, non est proportio entitatis, Deum inter & facilitates humanas , ergo nec est

proportio habitudinis.

42쪽

. M O R L I s. Distinguo majorem. Fundatur in pro portione emitatis aliqua, nempe ratione graduum genericorum , concedo. Omnimoda , seu ratione graduum specificorum,. nego. Re Vera, &c.

Instabis. ι'. Ubi non est proportio en-ritatis omnimoda, ibi non est proportio habitudinis. Nego propositionem. Si enim ad proportionem habitudinis requireretur omnimoda proportio entitatis, Deus nullatenus cognoscere posset entia creata: quod est absurdum. Nota tamen, nullam quidem esse proportionem habitudinis intellectum humanum inter & Deum comprehendendum : quia facultas intelligendi in homine , necessarib limitata est ; sed esse proportionem habitudinis , intellectum humanum inter & Deum apprehende dum , seu ex parte cognoscendum. Instabis denique. Objectum infinitum attingi non potest a facultate finita , ergo M

Distinguo antecedens. Modo infinito se seu comprehensivo , concedo. Modo finia ro , seu apprehensivo , nego. Revera ,,

Deus est incomprehensibilis respectu intellectus creati; & hoc sensu dicitur ha-'Hiare lucem inaccessibilem ; sed Deus est apprehensibilis, respectu intellectus creat

43쪽

aia quodlibet ejus attributum est intelligibile ; & hoc sensu dicitur, in Sole positu

tabernacisium suum. 'Objicies. Σ'. Dbjecta creata satiare pos sint facultates finitas; ergo possunt esset earum objectiva beatitudo. Nego antecedens. Nullum enim ens creatum agere potest ad extra ; nec proin de. potest ullam hominis facultatem e plere.

De beatitudine formali.

Beatitudo formalis , est actio , qua bea titudo objectiva, seu Deus possidetur. Di Dficultas autem est inter Philosophos, circat hanc actionem. Thom istae docent, spiritum crearum constitui beatum, per cogni rionem Dei ; Scotistae, per ipsius amorem Meaeteri denique , per gaudium de Deo cognito Mamato. Ut solvatur haec quaestio , si Beatitudo formalis essentialiter positatest in cognitione , simia & amore DeL-Nam beatitudo formalis , juxta Philosophos , est actio , qua Deus possidetur et: atqui, cognitio: Sc amor, sunt assiones is quibus Deus possidetur : nimirum per cognitionem intellectus cieatus, adhaerez

44쪽

o MORALI g. summae veritati ; & per amorern voluntas fruitur summa bonitate.

Objicies. 1'. Beatitudo formalis non consistit in ea actione , quae non est pos sessiva summi boni: atqui cognitio non

est actio possessiva summi boni ; ergo,

Distinguo majorem. Quae non est actio possesssiva summi boni , nec ut amati, nec ut cogniti, concedo. Amati tantum, nUo. ReVera, cognitio, non est actio possemva summi boni, ut amati: quia cognitio non est amor, sed est actio possessiva summi boni, ut cogniti. Pariter , amor non est

actio possessua summi veri, ur cogniti , sed est actio possessiva summi veri, ut

amati.

At, inquies, beatitudo formalis consistit in fruitione, atqui cognitio Dei non est fruitio ; ergo , &c. Nego minorem. Quaelibet enim facultas dici debet objecto suo frui, quando circa ipsum actu versatur ; fruitio namque potentiae , est objecti praesentia eidem potentiae.

Dices iterum. Beatitudo formalis con- έstit in eὶ sola actione, quae pertinet ad

45쪽

sacestatem meriti & demeriti capacem atqui solus amor sic se habet, quandoquidem, ex nobis , sola voluntas est li

bera. v

Nego majorem . Tum quia falsum supponit. Supponit enim facultatem aliquam

mereri, aut demeret i possie : at hoc Lilium est. Facultas enim , est tantummodo id , quo mediante , persona meretur, Verdemeretur. Tum quia , quamvis intellectus non sit facultas per se libera ; quia tamen subjacet imperio voluntatis ; idcirco si aberret, persona culpanda est , si autem non aberret, persona laude digna est. Objicies. Σ'. Beatitudo formalis nolueonsistit in ea actione, per quam summum bonum non redditur animae praesens : atqui silmmum bonum non redditur animae praesens, per amorem, sed tantum per cognitionem ; ergo , &e. Distinguo majorem. Non redditur ani mae praesens, aut affectu, aut intentione se

concedo. Intentionaliter tantum , nego.

Illud dicitur affect e praesens, cui per sena per affectum, seu amorem adjungi- arillust vero dicitur intentionaliter praesens, ad quod persona reipsa attendit..

Revera, &C.

Objicies. 3'. Beatitudo formalis debet esse quies & perfecta tranquillitas: atquῶ

46쪽

et M o R A L r socognitio & amor , dici non possunt quies dc tranquillitas; ergo , &c. Distinguo majorem. Debet esse quies& tranquillitas, eo sensu, quod excludere

debeat nisum dc tendentiam versus ulteriorem terminum , concedo. Eo sensu ,

quod debeat esse inertia , seu absentia cujusvis assionis , nego. Alioqui materia fierfecte quiescens , dicenda foret form iter beata: quod est absurdum. Hinc merito damuata fuit ab Ecclesia quorumdam opinio, qui contendebant vitam hanc , esse transgendam in perfecta quiete , seu in cessatione , ab actu quovis voluntatis ,

unde dicti sunt, R ietoae. Objicies denique. Beatitudo formalis dici potius debet consistere in gaudio , duDeo cognito & amato, quam in cognitione de amore Dei.

Nego propositionem. Tale namquzgaudium respicit potius ipsam substantiami piritualem creatam , quam ipsum beatitudinis objectum hoc est, dici potius debet complacentia in beatitudine formali , quam ipsa beatitudo formalis ; unde supponit beatitudinem formalem , jam constitutam. Ubi notabis , cognitionem

Dei, qualis esse potest in homine , duplicem a Theologis distingi ii , abstractivam si intuitivam. Cognitio abstractiva , di-

47쪽

M o R A L i s.citur ea, quae mediata est, id est, quae vel per discursum comparatur , vel mediantibus rebus sensilibus excitatur ', vocatur ab Apostolo , visio per theculum Ois enigmate. Cognitio intuitiva, dicitur ea , quae immediata est , seu quae absque discursu & absque causa occasionali, exis, tit in anima: dicitur aliter, viso Dei , facie ad faciem. Haec inmitiva Dei cognitio, non potest accurate definiri ab homine Viatore : quia per experientiam Iantum eognosci potest.

De proprietatibus beatitudinis.

Ex proprietatibus beatitudinis , aliarsunt hujus vitae beatitudinis propriae ; aliae beatitudini supernaturali peculiares , aliae denique, utrique huic beatitudini com

munes.

Proprietates utrique beatitudini communes & praecipuae, sunt animi tranquillitas & conscientiae quies . prout oriuntur ex complacentia , de Deo cognito M

amato.

Peculiaris proprietas beatitudinis hujus Vitae, est fames quaedam , aut sitis beati-rii linis supernaturalis, ob quam impres sionem , anima vere Christiana Deum ardenter exorat, his verbis: ad eniat Dum tuam, & ob quam, cum Apostolo ,

48쪽

eum beatitudo hujus vitae multas habeat infirmitates comites , di praesertim pe candi timorem ; ideo quisquis Deum Vere tdiligit affectu singulari , cum Propheta Regio sic exclamat: Quemadmodum des

derat cervus ad fontes aquarum , &C. Proprietates beatitudinis supernaturalis hae praesertim numerari solent , aequalitas, aeternitas, impeccabilitas, necessitas amandi Deum, excluso cujusvis tristitiae, M .& coporis dotes , post resurrectionem. Quaeres igitur , 1'. an beatitudo silpe naturalis aequalis sit, an inaequaliis, reia pectu Beatorum Respolideo , I beatitudinem objectuuam aequalem esse , respectu Beatorum , eo sensu , quod idem Deus sit eorum objectiva beatitudo. Quod si habeatur ratio

Divinorum attributorum ; quoniam ver

simile est, plura a quibusdam Beatis, quam ab aliis cognosci ideo hoc sensu , quaedam est inaequalitas beatitudinis, etiam ex parte objecti.

Respondeo, χ'. beatitudinem formalem , inaequalem esse, respectu Beatorum , hoc est, cognitionem & amorem Dei, in quibusdam Beatis, intentiores esse, quam in aliis. Responsio desumitur ex variis Scripturae Sacrae testimoniis. Qui parce

49쪽

, parce ct metet. In domo Patris mes multa sunt mansiones. Sicut stella differt a 'sella in claritate , ita eriis in resurretitione mortuorum. Idem .etiam evincitur lumine 'naturali , hoc modo. Conveniens est, ut merces proportionata sit laboribus, & la borum adjumentis et porro , non Omnes electi laborant aequaliter in hac vita, nec gratias ascipiunt in eadem mensura. Dices contra hanc responsionem. In parabola Patris familias, quae legitur apud Evangelistam Matthaeum, cap. 2ss. Operarii unguli singulum accipiunt denarium, licet inaequalis fuerit eorum labor ; ergo ,

Respondeo, denarium illum signui sicare objectum beatitudinis, quod idem est pro omnibus Beatis, sicut interpretati

sunt multi Patres. Respondeo , 2 '. parabolam illam nihil aliud imminere, quam quod merita non sint aestimanda, ex diuturnitate vitae ; sed potius ex pio voluntatis affectu , & praesertim ex gratia supernaturali, a Deo com cessa.

Quamvis autem possessio beatifica , se inaequalis in eleistis , non propterea alter alteri invidebit: quia quilibet evidenter cognoscet, se a Deo fuisse praeordinatum, ad eum beatitudinis gradum, quem obcb

50쪽

. qc MORALI s. Met; unde sorte sua perfecte contentus

' erit.

Quaeres, 1'. an beatitudo supernatuet alis, futura sit aeterna ξRespondeo, ipsam futuram esse aere nam. Tum qiua a Deo fuit sc promissa. Tum quia , ii quando cessaret, id contingeret , vel ex parte voluntatis Divinae, vel ex parte Voluntatis creatae , Vel, ut quidam somniarunt , ex defatigationepotentiarum creatarum. Non ex parte voluntatis Divinae r quia Decreta semel posita , & per revelationem nobis nota , mutari non possunt. Non ex parte volu tatis creatae r quia mox ostendemus, Be eos necessitari ad amandum Deum. Non denique , ex potentiarum defatigatione, vel taedio r tum quia substantia spiritualis defatigationis est incapax et rum quia summe jucundum , non potest taedium parere. Ubi notabis , perpetuitatem beatitudinis electis innotescere debere. Nisi enim ita innotesceret, non essent vere Beati; semper enim metuerent, ne privarentur summo bono , quo fluuntur. Quaeres, 3'. an Beati sint impeccabiles Respondeo, I' . Beatos non esse impe cabiles , eo sensu , quod amittant pec

candi potentiam: potentiae quippE sum