장음표시 사용
91쪽
MORALIS.tatis determinatio denotat imperfectio
Distinguo majorem. Qui fuit ab aeterno determinatus necessarib , concedo. Libere , nego. Revera , Deus ab aeterno fuit determinatus ad mundum creandum , sed haec determinatio libera fuit , respectu Dei : quia sese sic determinavit ad mundum creandum , ut ab aeterno potuerit se se determinare ad ipstim non crean
Instabis. Omnis causa libera debet esse in disterens , priusquam ad agendum sese determinet: atqui si Deus tib aeterno fuit
determinatus ad mutulum creandum , non
fuit prius indifferens; ergo non fuit liber. Distinguo majorem. Omnis causa liberas nite intelligens, transeat. Infinite intelligens, nego. Forsair igitur causa libera finith tantum intelligens, prius est indifferens, quam sese determinet: quia nonnunquam indiget discursu circa ligenda , vel fugienda ; sed causa libera infinite intelligens, non debet esse prius indifferens , quam sese determinet: quia nece Dfarib novit omnia , nec proinde vacillare potest circa agenda , vel non agenda. Dixi autem, iratissat: quia causa libera finite tantum intelligens , saepius satis cognoscit quid sit agendum, aut fugiendum.
92쪽
so MORALIS. Objicies α'. cum Spinosa. Modus operandi sequitur modum essendi ; ergo cum Deus necessarib existat, semper necessario Distinguo antecedens. Eo sensu, quod operatio vires, & qualitates suae causae, non possit excedere , concedo. Eo sentu , quod operatio habere debeat qualitates omnes suae causae, nego. Enim vero , soperatio habere deberet qualitates omnes suae causae, ut voluit Spinosa , operatio foret substantia , principium operandi ,& esset infinita in omni genere: quae sunt totidem absurda.
Objicies denique. Si Deus fuisset libet
circa mundi productionem , ex omnibus mundis possibilibus, optimum e litare &producere debuisset r atqui mundus hic non est: omnium possibilium optimus;
ergo , &c. Distinguo majorem. Omnium postibilium ophimum , relative ad finem inten-rum, eligere debuisset, concedo. Optimum absolute , nego. Revera , per ordinem ad
finem, quem Deus sibi proposuit ex omnibus mundi possibilibus, optimum elegit : quia sapientissimus opifex semper eligit optima media , relativὸ ad finem intentum ; sed ex omnibus mundis possibilibus, Deus eligere non potuit optimum
93쪽
absolutε .Non potuit enim eligere quod est impossibile : at mundus omnium possibilitim optimus absolute , impossibilis est. Cum enim mundus possit esse perfectior , de perfectior in infinitum, omnium persectillimus absolute repugnat: quemadmodum enim ex eo, quod . pars extensionis
minor, & minor in infinitum dari possit;
exinde sequitur , partem extensionis omnium minimam ripugnare I sic ex eo , quod mundus possit esse perfectior, &perfectior in infinitum ; exinde sequitur, repugrare mundum omnium absolute persectissimum.
Conclusio quarta. Christus Dominus fuit liber. Ubi namque reperitur meritum , ibi reperiri debet libertas: nullum namque datur meritum circa neces arta : atqui in Christo Domino fuit meritum. Christus namque Dominus, ut fides docet, meritus est hominum omnium redemptionem & salutem ; proindeque, &c. Adde multa Scripturae Sacrae testimonia, ex quibus constat, Christum Dominum fuisse liberum ; Isaiae namque capite septimo, sic legitur, butyrum ' met medit, ut sciat reprobare malum , etiagere bonum. Sic etiam legitur in novo Te Dramento : Ego, inquit ipse Cia istus, pono
94쪽
MORALI l. . animam meam, es nemo tollit edim a me
sed ego pono eam a meipso. Oblatus est, qui
Nota porro , duplicem esse voluntatem in Christo Domino , Divinam scilicet Ahumanam. Non agitur hic de libertate voluntatis Divinae , mox enim de ea dictim fuit ε, sed agitur duntaxat de voluntate humana Christi. Hoc notato, Dices. Qui determinatus fuit ad unum . non fuit liber: atqui Christus Dominus , ut homo , determinatus suit ad unum , scilicet ad bonum I ergo , &c. Distinguo majorem. Qui determinatus fuit ad unum actum , concedo. Ad unum actionis genus , nego. Porro , Christus Dominus , 'ut homo , determinatus quidem fuit ad unum actionis genus, scilicet ad actiones bonas ; nec enim fuit liber ad peccandum , ut ostendetur postea ; sed determinatus non fuit saltem physice specialiter , ad unam numero bonam actionem. Uno verbo Christus, ut homo , non
fuit liber, libertate contrarietatisised fuit liber, libertate contradictionis. Instabis. Qui determinatus fuit ad cognitionem & amorem Dei , determinatus' fuit ad hanc numero actionem : atqui Christus Dominus sic fuit determinatus quandoquidem anima rationalis Christi jam erat beata , ergo, &c.
95쪽
MORALI S. 93Uilimguo niatorem. De terminatus fuit ad hanc numero actionem absolute sumptam , transeat. Quantum ad circumstantias spectatam , nego. Itaque amor Dei ,
verbi gratia, considerari potest in Christo
Domino , vel absolute, prout nempe terminabatur ad Deum , vel quantum ad ci cum stantias , verbi gratia, prout erat ii metus cum intentione genus humanum redimendi. Revera , Christus Dominus nonniit liber , circa Amorem Dei absolute sumptum ; sed liber fuit circa hujus amoris circumstantias , id est , amando Deum , potuit intendere, vel non intendere teia. neris humani redemptionem. Dixi autem , Iranseat e tum quia certum non est , animam rationalem Christi fuisse beatam Bnte mortem : tum quia, ex hypothesi 'quod tunc fuerit beata , Christus, ut ho-ιno, fuit quidem determinatus ad hanc
Mumero actionem , eum beatitudine nece stario connexam , sed non fuit determinatus ad alias numero actiones , cum beatitudine non necessario connexas.
Christus Dominus , ut homo , non fuit liner ad peccandum. Si enim liber fuisset ad peccandum , persona Divina propter 1uam unionem hypostaticam cum natura
96쪽
Humana, dici potuisset libera ad peccandum , quia actiones sunt suppositorum seu tribuuntur personis : impium cofise
Dices. Libertas ad peccandum, est deessentia libertatis creatae ; ergo Christus, ut homo, liber fuit ad peccandum. Distinguo antecedens. Libertas sumpta pro facultate , concedo. Sumpta pro actu,
nego. Revera , facultas defectibilis fuit in Christo , ut homine : quia facultas finita eo ipso , quo finita est, essentialiter est
defectibilis ; sed facultas illa ligata fuit, sicut ligatur in Beatis , & quidem potiori
jure , ob unionem hypostaticam cum Verbo. Quoniam autem secundum communem usum loquendi, ibi nullam esse potentiaA dicitur, ubi ligatur & impeditur ideo iti sermonibus vulgaribus dicendum erit, Christum Dominum, ut hominem potentia peccandi taruisse. Christus Dominus liber fuit circa mortem. Qui enim potuit, vel mori, vel non mori pro suo beneplacito, liber fuit circa mortem : atqui Cnristus Dominus id ho-tuit. Tum quia oblatus est, quia voluit. Tum quia mors est poena peccati: at in Christo
97쪽
M o R. A L I S. 9s Domino, at homine , nullum fuit. peccatum 2, proin Ie , &c.
At , inquie 2 : Christus petiit dipensationem a Daorte , his verbis : Pater , si
sieri potest , .ranseat a me calix iste ; neque
Respondco, Christum Dominum inessi. caciter tantum μispinsationem illam postatulasse , ut ex sequentibus verbis: ver at vυ. resas tua. Eatenus igitin ii 3anctos i atres, dispensationem l lam petiit , quatenus exemplum petendia bi z praebere voli Quaeres autem, . an Christus Dominus fuerit liber , circa mortis circumst intias ΤR ondeo , ipsum fuisse liberum circa
mortis circumstantias. Qui enim liber fuit circa mortem ipsam . a sortiori libet fuit circa ipsius circumstantias : atqui , &c. ergo , c. Hinc moti potuit, hoc vel illo tempore , in hoc, vel illo loco, ex hoc . aut illo motivo; nec refert, quod per Prophetas pi renuntiatae Derint illae circumitantiae. Eatenus enim sic fuerant praenuntiatae , quatenus praeviderat Deus, futuram determinationem liberam voluntatis humanae Christi. . Ru es, hQ. an Christus Dominus sierit 1iber circa piaecepta moralia 1 postlida a
98쪽
liberum circa praecepto i' litat rim naturam, quia sunt inaniti lac ' a ; nec pendent ab acceptatione.
Respondeo, et '. Christun, nisi. libearum circa praeceptor urn illorum circumstantias , praesertam circI mORViam , quo
impellebatur, dum adimplebat, si quidem ipsa potuit aut mole vcl propter
hominum salutem vel pro later' a 'ium finem. 2
Actio libera, , , sertim hon st..causa finalis prox iri ' iberi arbis rii simpli
pro facultate ; facultas enim prox me refertur ad suos actus i Dei esse causam finalem ustimam libri a oitrii sumpti, tum pro facultate , tvim pro actu. .
Solus Deus, est causa essici no liberi arbitrii sumpti pro facultate ; homines
autem sunt cause effectrices seriindae, rum actuum liberorum. Ideae , secundum qua, product: facultas , & producuntur 'ctus ἰsunt causis exemplares libertatis creat. . . Quaestio hic agitari solet, circa subleC- tum immediatum facultatis liberae. Sci icet Durandus, ex una parte docuis , , Qtem residere in intellectu ; caeἰ eivb. contendunt
99쪽
Haec dist tas facile solvitur in nomis principiis. Cum enim libertas sit facultas, Io alia faculta. e reiidere non potest. Quod si quaeratur , o l quam facultatem generalem revocar 'd sit haec specialis facultas, respondendtim est , ipsam esse revocandam ad Gilii itatem et cito enim , quae est actus hujus specialis facultatis , nihil aliud est , quam volitio unius , prae alio.
- .ae praecipuae proprietates liberi arbiam. merari solent , scilicet meritiden eriti capacitas, ac indifferentia. Quod attinet ad meriti demeriti capacitarem : norant 'im est, Varias esse ha-.rum vocum accepciones ; imo circa diver-lqs illas 'cceptiones , inter se non coni 1entiunt Γheoh gi. Opinio Hugonis Victoris, . chae karioni mihi videtur consona; sic χμ' am loquitur, mereri, inquit, genuia nan, . abet significati m. I Dum quis pei opus bonum xssicitur dignus aliquo, ovo i ius non erat dignus : juxta hanct fg ai: cationem , Christus Dominus , nec si curritum Divinitatem' nec secundum
Ha V. ' . . . m meruit ; unde hoc sensuit bii istiani mereri possitnt. χ' . Rite quis e a mereri dicitur , vel quando, Drusis VI. . E ,
100쪽
q8 Mon ΛLIS. beneficium confert gratitudine dignum ;. vel quando ea nobis praestat beneficia ,
propter quae eum laudare tenemur: utroque posteriore modo , Christus Dominus per pastionem suam meruit; si quidem Merga ipsum tenemur cise grati, & ipsum
Colliges , quosdam sibi mereri, quo
dam aliis mereri, & tandem quosdam &sibi & aliis mereri. Hinc I'. Deus meis retur honorem : quia nobis praestat beneficia gratitudine laude 'δigna. Hi nea'. Christus Dominus nobis meruit salutem aeternam. Hinc 3'. Beati pro nobis orando , non sibi, sed nobis merentur :hinc denique , nos omnes in commmunione Sanctorum meremur , & nobis Scfratribus . nostris , sive viventibus , sive mortuis , qui purgantur in igne. Quod attinet ad indifferentiam : notandum est ', ipsam esse modificationem , per quam substantia capax est alicujus formae , vel producendae , vel recipiendae , hujus aut alterius speciei hinc alia dicitatur contradictionis, ad folmam nimirum , aut absentiam hesus formae I alia vero contrarietatis , ad ἐγrmas specie oppositas. Utraque est, vel activa, vel passiva. .
Indifferentia activa , duplex subdistinguitur, negativa & positiva. Negativa