장음표시 사용
51쪽
tempore respirare permittant: nam & augendi cupiditate, qua nihil egen tius , de amittendi metu , excruciant Et quia saepe auferuntur cum vitae periculo,pertimescunt diuites gladium, suspiciosi semper, atque liciti: & magno auri pondere onusti, taciti contremiscunt, qui vacui praesente praedonum turba cantarent. In ius diuitis successurus inhiat loculis,quasi lupus esuriens,& morae impatiens; iam nouit venena tractare ; at pauper is tugurii haeres miscere a- conita non didicit. O igitur in lix diuitiarum faelicitas, quarum adeptione nobis eripitur cara & optata securitas. Quare in bonis non sunt computandae diuitiae, cum noc eant habenti. Contra autem cum liberalitas nos probos efficiat,nec manere apud nos possit quod in alium ex largitare transserimus,lunc accipiunt iuuare diuitiae , cum desinunt possideri. Terrae filii abiecti, & obscuri, eos coelo Gaequari putant,quos dignitates evexerunt, & fecere conspicuos. Sed non sint certa probitatis indicinam deferuntur h coeco fortunae numine ; ab errante scilicet, & repentino Principis arbitrio;cuius voluntas est pro ratione, 6c gratia pro virtute.
Quod ii honores probis quandoque
proveniunt, tunc in eis non commendatur
honor , sed probitas; non placet splendor
52쪽
Epi TO ME. 49 purpurae , sed Iusticia: Non est qui vestrum, qui posset risum comprimere , si via deret unum aliquem sibi ius & Potestatem prae caeteris vendicantem inter formicas. At sapiens , qui ex sublimi mentis arce mortalia prospectat,terram quasi punctiam contemplatur cui si maria , paludes , α montium iuga aufexantur, nobis habitatio angust1ssima relinquetur. Ex tanta igitur sublimitate hominum
concilia, atque certamina, quasi apum examina , vel ranarum & murium praelia, deridet. Hinc triumphat: nudus incola dolij, Macedonica admirante superbia. In hae areatam parva' versatur praeclara Regum potentia.
Sed sit terrae globua moles vasta, &immensa, in qua de peruulganda fama, & proferendo nomine laboramus. . In terras deducatur E coelo sapiens ε, &cum homo sit, a se aliena non putet mortalia. Illi seria videantur, quae si rio geruntur. Certe ij, qui cupiunt caeteros praeire, dantibus supplicant, dc poscendi humilitate vilescunt.
Et si sunt improbi, quod plerumque eon tingit, tunc dignita villos non dignos facit, sed magis ostendit indignos. Quod vos etiam de nobilitate die uiri censete , cum ipsa maiorum claritas, eos
53쪽
ueo iNsTITVT. MOR A L. noscibiles reddat, qui alioqui filissent igno- 'ti. Et quamuis haec fortunae dona, quae foris emicant , dc stulti venerantur, in malis enumeranda taen essent, non propterea iure possemus de talium splendore gloriari. Faelicitas est intra nos posita , Quare extra petenda non est. Principes viri, quos di-snitas sublimauit, variis vestibus fulgent, sed fulgor ille est vessum, non hominum. Quod si, dum equos emimus, illis prius Ornamenta detrahimus, ut ne quid omnino, quod venditor norit , ignoremus ; cur homines phaleratos , & chlamydatos , &mendacis talicitatis Iarua contectos, in
Aegroti iacentes in lectillo, atque ii, qui ob corporis deformitatem ab omnibus despiciuntur, illos quasi stupra se collocatos intu tur non sine initidia, quos virium robur erexit, & sublimiter extulit pulchritudo. At sanitas cara, & optabilis , sed suxa est d caduca. Formae elegantia sum- mis expetitur votis , sed citissime deflorescit.
Nil homine imbecillius; illum tapeetiam paruae bestiolae morsus interficit. Contra illum elemen a ipsa coniurant.
In iugulum pueri templum intrantis decidit aqua hiberno frigorς concreta, atque illum illico iugulauit, Ubi igitur mors non
54쪽
EPITO ME ILaquae ipsae a gelu, artifice maligno, in
enses conflantur , ut iugulent φNegare non post imus , quod sicuti alcyonibus coeli serenitas affer nidifiandi. Opportunitatem, ita etiam prospera valetudo securum praebeat, ut ita dicam reuerperium voluptatibus , quae non in morbo, sed in corp*ris tranquillitate nascuntur; sed dum illae nimis festinanter erumpunt, bonam corporis habitudinem vitiant,dc sic ingratae parentem necant. Sed si bona valetudo , quae est suavissimum corporis condimentum, luxui indulgens, auertit animum a virtute , rte imbecillitas virium illum reuocat, & honestas iuuat actiones, quae in integra sanitate, e manibus emu-xissent. Quod cum diuinus Plato animaduerteret, Academiam sub cras aere construxit:& nonnulli sanctitate insignes viri monachorum coenobia in quibusdam vallibus, in
nemorum amplexu iacentibus, condidere, ut dum earo esset infirma, mens tanto facilius ad sublimia conscenderet. Nam & in corpore pingui, ut plurimum, animonacra; de herbarum luxuries, quae in tellure humida, & iusto laetiore dominantur , segetem necat humanae rationis.
Formae vero nitor superbς est breue temporis donum, quod auolat nullam reditu
55쪽
ue: INsTITV T. MORA L. rum; est florum mutabilitate fugacius. Et insignis ille Helenae vultus, qui tot Troiae excitauit incendia, evanuit exiguo calore febAulae. At ij quorum vultum luctu grauem maesticia deiicit; quorum corda dolor excruciat,& mordet anxietas, vere illos credunt lunae conterminos, hoc est fin*imos supremae faelicitati, in quibus gestire videtur voluptaria animi elatio. Sed quandoque ficta est hilaritas,& veluti histrio aeger corpore, & animo, ridet inter aerumnas. Est etiam plena anxietatis volunatum appetentia, plena poenitentiae satietas. Intolerabiles dolores, & exitus tristes,sunt fructus nequiciae, cuius si melle dulcescit animus, etiam pungitur aculeis.
Ex bonis etiam matribus praui filij procreantur. Hinc ex veritate odium , ex securitate periculum; ex familiaritate contem.
plus; ex prosperitate superbia ; ex volupta. te denique dolor, & poenitentia. . Rationem facilem excogitauit natura qua explere, & sedere pollent homines cupidi
cater suas. Quθd viuendi institutum aureis illis saeculis primi terrae hospites sunt secuti. Sitientibus, dc esurientibus praesto erant sontes, & glande . Si quis algeret, sol plus ipsis auratis & felicis vestibus po terat calefac re, e /tquo suffragium facile
56쪽
EO T O M E. 33 aduersus coeli rigorem. Fatigatis humus cubile crat. Et eadem Tellus herbis gemmantibus picta cuncta spectacula varietatae
Hactenus necessariae , & simplici volt ptati constituti fines. Sed si his transgresiis ulterius irrumpimus, tunc , ordine turbae io, voluptas ducis sibi assuniit imperium;Et ratio, cui sensus regere erant artes,antiquae virtutis oblita yranno subiicitur , qui rerum asstuentia extollitur .' plenus audaci contumeliosus semper insurgit. Cum igitur ratio, quam tanquam imperatorem nostri corporis natura constituit, exercitum deserat ; quid mirum si , ut cum Poeta loquar, Repperis insanas Veneres vitiosa libido, si maria lacus sylvae uni εο-guntur seruire palato 'Vltimus ille Assyriorum Rex, qui vitam agens in luto libidinis , non erubuit nere inter scortorum gxeges ; qui lasciuam Ata stippi Phil osophiam, temperantissimo Epicuro iniuste ascriptam , optime didicit sine doctore, q*i in suomet busto carmina illa iussit incidi quae . ut dixit Aristoteles, in bouis sepulcro inseribi potuissent ex Syria ad
Indos nauigaturus sibi navim compara uit praeter modum a lam , & spatio fam , qua uniuersas secum dep ortaret VO-luptates. . I
57쪽
s ' INsTITVT. MORA I. In eius regia conspicui thalami viseban tur , limen egressi5 occurrebant poma-xi malis punicis , . piris & vitibus consita. Nec deerant balnea, popina , caenacula, & aliae turpissimae libidinum ossicinae. Extrinsecus erat iucundis depicta colori bus intrinsecus vero, ad emgies rerum &animalium, vermiculata auro t& argento. Quamobrem cuncti Erithrari maris accolae illam aspicientes , farticusimam iudicabant. Nec erat aliquis eorum, qui non summopere addici cuperet tam beatae nauis obsequio.
Soluendi tempus aduenit : & quidem quandiu mansit aura secunda, quandiu fulsit coeli serenita , tibiis, & fistulis undique
personabat. Vbi vero repentina oborta rempestas is ignara maris, nec resistebat fi ctibus , nec procellas ulla arte pellebat, sed. Insulς fluctuantis in morem circumflua que infaeliciter iactabatur. Nauigantes sereno coelo niminum c0nfisi, consilii inopes, dc malo perterriti inopinato , lugentes iacebant. Tandem omnia procelli , atque turbinibus fracta, & euersa: Rex tabulam de naufraῖio stultus arripuit, atque ita miserior defunctis, superstes undis, scruatus in
Hςc fabulosa nauigatio , plena aureis rui- is, &speciosis calamitatibus, de iis mu-
58쪽
EPITO ME. stato nomine narratur, qui cunctis rebusi ectricem praeferunt voluptatem i, haec enim non longius distata dolore & poenitentia, quam n aliis illa a naufragio. Sed quemadmodum , licet mare pluri mos errori bas implicet, est tamen ars quaedam, quae scit & vada, &scopulos vitare,&portum petere . dc tenere ; ita Arte omnium artium maxima, cui tanquam archi tecto humanae vitae, propositu st finis vltimus humanarum rerum , ad quem diriguntur fines crete rarum artium, pOH Uscautes duras, caenosa litora, & Sy renaseia fugere, & tandem in bene fida statione con- sistere. Et pariter valemus, nedum lunam, Verum etiam solem tangere, si non montis, saltem mentis ascensu. Luna Permutationi obnoxia , cuius lumen nubeculae quaedam obscurant, est typus humanae aelicitatis, quae in hac via potius, quam vita, modo illustrior , modo obscurior apparens, innumeris agitatur permutationibus & semper gaudium cum dolore peri scet. sol Syderum princeps est: imago aeter- . ne beatitudinis di nam curri mens no stra sit lux sincera, & veritas ; debet supra omnes caligines in veritatis luce ver
Nec sine mysterio in Insula Delo Tem
59쪽
16 rNs T iT V r. Mo R Αplo Apollinis haec tria legebantur inseria. Pta, Optimum, Pulcherrimum , & Iucun-cissimum i nam inca lesti talicitate illa tria in gradu silpremo conlpirant. Illic enim non jremit inopia ; potentia non deserit, non recondit obscuritas , non prosternit gritudo , non fardat deformitas , molestri non pungit. Sed nobis inuestigandum est, prius quid sit maximum rerum expetendarum in hac vita : Si quidem humana isticitas caelesti comparata, est tanquam peregrinatio ad patriam , cursus ad terminum, pugna ad victoriani. Nec nisi ex lunae globo , quae cinio ultima ,ic terris proxima est, nobis patere potesseditus gd luminum modeἔatorem, & patrem.
AI loquimur vos, viri ornatissimi, quibus acer inest discendi cupiditas; &magnus animi impetus ad virtutem , &laudem. Si ad beate vivendum sinererrore ullo Natura sussiceret, non esset causa, cur diiaciplinam aliquam agendae vitae quaerere- s; neque nostrum quisquam principiis naturalibus abunde instructus, 4bper vacaneis vigiliis laboraret.
60쪽
E P I T O M E. sed quoniam Naturae quidem instinctu. ad beatitudinem stimulamum, quo autem in lacoposita sit,non animaduertimus,& tan- . quam errantes in tenebris aliud pro alio frequenter accipimus: ideo cogimurs nΩ-gere ad magistram bene vivendi Philosophiam quae oculis nost is cal ginem eripiat, veram ostendat talicitatem. Et quidem qui hanc vitam enauigant, dum credunt in portum vela deflectere, saepe deferuntur in stationes infidas, quae
tunc maxime agitantur procellis, cum censentur immotae ab accessu ventorum.
Occupantur alii in congerendis Eliuitiis: sed in iis ultimum bonum, quod quaerunt, non inueniunt ; nam bona utilia alio refe
Quidam vitae degendae rationem ada, mant delicatam, & voluptariam. At in ea non consistit propria hominis beatitudo; cum vita sensu directa sit omnium animantium communis.
Nonnulli talicitatia in honore putant. Sed etiam ipsi falluntur. Quid cnim talicitate constan tius, quid inconstantius hominum epinione 3 Sunt & qui iii virtute locatam tueantur. Sed euenit ut is, qui virtutesollet,quando que in miseriis, & luctu degat, d formix i, mendicus.