장음표시 사용
151쪽
omnia excutiunt ut aliquid deprehendant. quo totum negotium in dubium vocent, vel saltem eleuent. Denique adhuc talia crebro fiunt, qualia apud Scriptores leguntur , quorum multa innumeris testibus probantur. Itaque non est quod illorum fides in dubium vocetur , aut ea a scriptoribus
conficta quispiam sv s picetur. 23 Si dicas ope daemonum facta : Iam hoe ipso fateris esse spiritus, qui rebus istis visita
bilibus sinu praestantiores: Sc consequenter fatendum tibi est esse aliquem supremum spiritum sapientia de potentia omnibus pra 1iantiorem, quem Deum vocamus ; ut infra ostendetur. Verum nulla probabili ratione illa in vim daemonum referri possunt. Nam illuminare caxos, erigere claudos, firmare . verbo solo paralyticos , excitare mortuos, Ionge vim daemonum superat; qui morbos curare nisi per causas naturales , applicitis herbarum vel aliarum rerum ViribuS, non s.Angusti- possunz: Vt passim Theologi &Philosbphinu, lib. s. docent. Deinde sancti viri, quorum mini-ς stitio ista facta sunt , daemonibus fuere ii
S.Tuomas sentissimi cantum abest ut eorum admi-3-p- Q niculo uti volueritit, Vt eos passim ex corporibus hominum expulerint, eorum cultum cuc tecrint, fraudes detexerint, disciplinam conrusauerint, artus. & praestigias silcrint, Iegnum
152쪽
LIBER I. 333regnum & imperium destruxerint. Tales inprimis fuere Apostoli omnes, & Apostolorum multi luccessores : tales Gregorius Thaumaturgus, magnus Antonius, Hilarion, Paulus Eremita, Martinus, Benedictus, Bernardus, Dominicus, Franciscus, X Nerius, S alij innumeri. Nulla potentia daemonum, nullae artes magicae, nullae spirituum machinationes, nullae praestigiae, nulla terriculamenta quidquam ves t aduer
sus Sanctos, sed instar fumi ad signum Cru
cis evanescunt Omnia: quod praeter historias antiquas a probatissimis scriptoribus reta Athanactatas, quotidiana docet eXperientia. Et hi '' . Praeterea adeone stirpidi sunt omnes Ca- Nazian'. tholici Doctores, omnes Praelati, omnes
Principes, omnes sapienteS M prudentes, Epiphan. qui Catholicam religionem colunt, ut non barrei 3 Q.
possint vera miracula distinguere a fallis,ge- D L.=.nuina ab adulterinis, proba ab assimilatis, innumera falsa pro veris acceptent, N tot diaboli praestigias opera diuina esse putent Scilicet soli Pharisaei, dc persecutores Ethnici, & haeretici hoc donum discernendi acceperunt; soli videre potuerunt sucum in illis diabolicum Z Catholici omnes caeci sunt, amentes, fatui, & omni sano rationis iudicio destituti Fuit haec olim calumnia Pharisaeorum in Ia
153쪽
I34 DE PROVIDENTIA NUMINIs Dominum , & Ethnicorum in Martyresiqui cum ipsorum miraculorum claritate eLsent conuicti sui quae suis oculis palam coram omnibus patrari viderent in furore perciti erumpebant in blasphemias,daemonum Viribus & arti magicae ea quae manifesta Dei Virtute patrabantur, assignantes. Sed sicut
tunc innocentia Vitae, grauitas morum, & operum magnitudo satis erat ad eam ca- .lumniam refutandam , ita modo.
Caula cur numen diuinum variis subinde locis miracula faciat, est multiplex. Primo , Ut suam praesentiam & prouidentiam mortalibus declaret. Si enim multis staculis
nihil supra naturae vires eueniret; facile inducerent in animum credere nullum numen , cui res humanae sint curae, extare, sed omnia natu rar quodam impulsu euenire. Et
si enim illud infinitis se modis prodat, in
motu siderum,in rerum fabrica, i directione singulorum ad certos fines, ut ostensum est, tamen multi ista non penetrant, nec attente considerant, ipsa consuetudine oculorum quodammodo occaecati . Quam mira bile est ex paucis granis breui tempore tan tam consurgate segetem Zex informi semi- Ne tam pulchra Sc varia tum animalium tum plantarum formari corpora ξ ex minuta glande tantas excie sicere arbores Θ Et tamen
154쪽
pauci haec mirantur,pauci considerant,pauci in his mirandam Dei potentiam 5 prouidentiam intuentur. Itaque ne mentibus hominum suspicio subrepat, nullum supra rerum corporalium naturam esse numen: opus fuit, ut illud subinde per opera quaedam rara, Λ naturae vires ac ordinem superantia, se ostenderet. His enim ob raritatem M insolentiam excitantur homines ad considerandum auctorem, eiusque religione ac
reuerentia commouentur. Secundo, Vzhominum animi etiam in aliis fidei capitibus confirmentur, omni prorsus dubitatio ne abstersa , & ut illis rite,debitaque cum reuerentia utantur. Sic multa facta sunt per Eucharilliam, Baptismum, Extremam Vnctionem, ordinem, inuocationem Sanctorum, &c. vel horum occasione, nimirum ut homines intelligerent, quo loco ista sint habenda, qua reuerentia vlurpanda. Tertio, Ut doctrinam eorum per quos ista facit, vitam nobis commendet. Sunt enim miracula diuina quaedam testimoniarum veritaetis doctrinae, tum sanctitatis vitae, praeserti msi vita conformis doctrinae. Quarto, Vc Sactos suos hoc modo honoret. N ihil enim est quod ita celebres faciat viros sanctos per
orbem, populos ad eorum amorem, cuΙ- tum& imitationem excitet,ut miraculorum
155쪽
effectio. Sicut enim Deus vult se amari ab hominibus supra omnia, proximum autem non supra omnia, sed in suo gradu, propter Deum: ita vult ipse se coli supra omnia, nimirum tam qua primam omnium causam effectricem &vltimum finem, Sanctos aute non
hoc modo,sed in suo gradu, 6c propter respoctum quem habent ad Deum, tamquam filios adoptiuos, participes regni, amicoS charissimos,&e. Vnde nulla hic umbra idololatriae, ut haeretici calumniantur. nam per idololatriam supremus honor, quo ni mirum aliquid aestimatur Se colitur tamqua numen N primum principium,impenditur: hoc a tem modo non coluntur Sancti. Quinto, Vt occasione beneficioru corporalium, quae populus sperat obtinere, excitetur ad poenitentiam 5c vitae emendationem. Vbi enim miracula fiunt, pe multa hominum m gnis sceleribus inquinatorum millia conisiluunt: qui ibidem graui praeteritae vitae con cepto dolore, suisque peccatis salutari comsessione expiatis,feriam vitet emendationem
suscipiunt , sicque fit ut multa millia hac ratione saluentur, qui alioquin erant perituri. Denique per miracula omnes excitantur ad reuerentiam & laudem numinis, ad gratia rum actionem, & gaudium spiritale; omnium animi eriguntur, dc bonam spem ad
156쪽
futuri auxilij in afflictione concipiunt: ut superioribus annis hic in Belgica vidimus.
PROPHETIAM Voco futurorum, quae a libertate arbitrij pendent, praedictionem. Haec praedictio est manifestum signum diuinitatis. Mens enim quae vi sua nouit futura , multo magis omnia praesentia & pra terita perspecta habebit: ac proinde noscet absolute omnia omnia, inquam, intelligiabilia, id est, quibus non repugnat intelligi. Si omnia intelligibilia vi sua nouit, etiam omnia possibilia : ac proinde est omnisciax omnipotens. causa enim rerum est scientia , seu Idea de notio rerum. unde qui ex se habet omnium notitiam, necessario etiam est omnipotens. Deinde esse praescium suturorum,longe excedit facultatem omnium mortalium, ut experientia constat. - μελ- λοντων rerυφράδαι, ait Pindarus: futura cacutiunt mentes humana. Est ergo aliqua mens superior mente humana, S inuisibilis , cui vi propria haec praenotio comis petit. ea ergo erit Deus: praesertim cum hete praenotio adeo sit sublimis N difficilis, ut vim intelligendi infinitam postulare videatur. Nam res futurae neque in se determinatae existunt, neque in suis causis; neque
157쪽
quidquam est unde certo colligi possit eas
potius euenturas quam non eueturas. Quo
modo ergo mens illa potest determinate MCerto videre quid eucnturum sit, quid non, ni sitanta sit vis eius intuitus, tanta efficacia luminis, ut se ad omnia futura, ut in seipsis suo tempore erunt, extendat, perinde ac si modo determinato existerent,vel ab aeterno extitissent ρ Oportet ergo hanc vim esse infinitam 1 tum quia maior & sublimior intuendi modus fingi nequit, tum quia ad Omnia futura se extendit. Eadem enim est omnium cognoscendi ratio, idem modus, eadem sublimitas. Vnde hoc ipso quo mens illa vi sita cognoscit unum futurorum, Cognoscit omnia. Praenotio itaque futurorum est apertum signum diuinitatis: unde prae-chctio, diuinatio vocatur, quasi praedicere futura, lit opus proprium diuinitatis. Sic Esaiae 4 ii refutantur dij gentium, quod futura praedicere non pollini. nnuntiate, inqu it, quae ventur sunt in futurum,sesciemus quia Hy esis vos.
Eile autem praenotionem futurorum, clarissimum est ex praedictionibus innumeris, quas ex eventu constat esse verissimas. Praedictio enim praenotionem supponit. Hanc praenotionem non habuerunt Prophetae ex
seipsis, suaque industria & perspicacitate,
158쪽
cum longe captum humanum superet; sed acceperunt ab aliqua mente superiore, quae vi sua, & a se illam habet, non ab alio. Porro tales praedictiones plurimae sacris litteris continentur: ex quibus aliquas proferam , quas esse impletas clare ostendi potest.. Genesis 3 praedicitur semen sprolem) mulieris contriturum caput serpentis, hoc est, diaboli potentiam & imperium everserum: quod partim iam impletum est per Chris iam, daemonum cultu , quo ante tenebatur orbis, plerisque locis abolito; partim restat implendum per eumdem in extremo iudicio, cum diaboli & impiorum dominatus funditus delebitur. Genesis I 8. S 22. pC dicitur Abrahae nasciturus filius,cuius beneficio omnes gentes benedictionem & felicitatem consequantur. quod constat impletum in Christo, per quem orbis ab idolola tria S perniciosis erroribus, ad cognitionem veri Dci traductus est, S iustitiam ac salutis aeternae spem consecutus. Rursus cap. 4o. eiusdem libri extat mirabilis praedictio Ioseph intra triduum complenda,& obscurissimorum somniorum de tribus propaginibus vj iis , dc tribus canistris, interpretatio. Et cap. I. interpretatio somnij Pharaonis
de bis septem bobus, ta bis septe spicis. Vbi considerandum quam pedite, M quanta
159쪽
cum securitate illa exponat & minutim deis Claret, & euentum asserat. Somnia illa futu- rorum indicia,non nisi a numine,cuius pro uidentia res humans disponuntur,prouenire poterant: nec eorum intelligentia aliundo quam reuelatione eiusde numinis, obtineri. 18 Cap. s. Iacob patriarcha moriturus pro
dicit filiorum singulis, quid eorum polieris
euenturum, praesertim quod ad propagati nem, opes, industriam, sortem in diuisione terrae promissae, attinet. quae omnia sensim longo saeculorum decursu impleta esse, ex sacra Scriptura constat. Sed in primis illud memorabile quod ibidem habet: Non au
feretur sceptrum de Iuda, se Dux de femore eius, donec veniat qui mittendus est, o ipse
erit expectatio gentium. Quibus verbis tria praedicuntur. Primo, Potestatem regiam fore in tribu Iuda. Hoc impletum, cum in Dauidem translata: cuius in familia manseper F2o. annos. Secundo,Hanc potestatem
semper futuram in tribu Iuda, donec veniret Christus. quod etiam impletum est: quia mansit in illa tribu donec transata est in Herodem Ascalonitem c qui non erat Iudaeusin quo regnante natus est Christus. Te tio, Christum reprobandum a Iudaeis, S agentibus recipiendum i ideo enim dicitur pectatio sentium.
160쪽
Numerorum 24. Balaam spiritu diuino correptus multa praedicit, inter cetera haec tria. Primo, Propter Agag regem Amalec, e medio tollendum regem Israel. Vbi exprimit nomen illius regis, qui post quatuor iacula nasciturus erat, & cuius causa Saul regno priuatus: quod impletum est a .Reg. I s. Secundo, Ex Israel oriturum Regem, qui totum mundum instar stellae illustret, Momnibus mortalibus dominetur. hoc in Christo impletum. Tertio, Venturos Romanos cum triremibus & vastaturos Hae-hraeos. factum istud sub Tito & Vespasiano. annis plusquam mille quingentis post illam
Deuteronomij I 8. Moyses praedicit Deum ex Iudris excitaturum Prophetam ipsi similem, quem omnes audire debeant: & ni audiant, Deo vltore plectendos. Vbi apertis praedicit aduentum Christi, eiusque munus insinuat, & Iudaeorum incredulitatem Mexcidium. Erat Christus similis Moysi sicut Corpus umbrae, veritas figurae,exemplar ima gini: quia Moyses typus Christi. Moyses liaberauit populu ex seruitute AEgyptia: Christus mundum e seruitute diaboli. Moyses traduxit eos per mare rubrum submersis AEgyptiis: Christus traduxit per Baptis ium cuius tota vis a Christi unguine) submer-