장음표시 사용
311쪽
284 DE IMMORTALITATE A MIMORUM omnibus rebus creatis, prout quaeque capo
est, id seruat, singulis id tribuens, quod cui
que secundum suam naturam &.conditi :nem congruit. Quod si in rebus infimis id seruatur, multo magis par est seruari in re. totius mundi praestantissima, nempe in animo humano, qui solus iustitiae & iniuriaris iurisia debiti est capax. Abstirdum prosecto est, scis, culicibus,& vermiculis, ad quos nulla est iustitiae vel iniuriae ratio, per diuitiam prouidentiam exacto omnia, quae natura illorum tant congruentia, tribui ; Rui
mo humano quae ipsi congruunt &debit sunt quae ipse ibis actionibus bonis vel malis promeretur 'oo rependi. Praepostera es set illa prouidentiae cura circa minima, fi in maximis esset otiosa. Id evim perinde esset ac si Rex quispiamsumma cura prouideres, Ut equis, mulis canibus omnia suppeterent, quae illorum congruunt conditioni , tam liam vero suam negligeret, nulla compensatione proposita fidis obsequiis, nulla vindicta sceleribus. Quo quid potest esse magis praeposterii, aut a recta ratione alienum Quo enim quaeque res dignior est & Deo
similior, eo maiorem prouidentiae curam postuΙat, ut finem suum consequatur. Familia Dei est sola natura rationalis. Haec enim
sola Deum cognoscit, illique obsequium oc
312쪽
M LIBER I I. i 28 honorem voluntarie defert. Haec sola illum contemnit M offendit , ac proinde sola prininium vel supplicium meretur. . .
l Ex his itaque manifeste conuincitur,nul Ilum esse numen, nullam prouidentiam, si animus cum corpore extinguitur. Si enim extinguitur, nulla est retributio, nulla iustiatia: manent iniuriae inultae, & virtus inhonorata: manet summa ordinis perturbatio in praestantissima mundi parte. Quae omnia aperte conuincunt, mundum rectore destitutum. Vnde haec potissimum consideratio omnibus laculis mentes hominum pertur--bauit, dc ad negandam prouidentiam, suas que cupiditates sectandas,impulit: neq; alia sappetiit umquam ratio effugi j ,' quam novissima, quae post morte singulis obueniunt, considerando: sicut pulcherrime Propheta Psalmo 72. explicuit. Horum sola conside-.Tatio mentem pacatam reddit, virtutis tramitem in rebus aduersis constanter tene
Dicet aliquis, satis esse siupplicij animo ει
pro omnibus iniuriis & sceleribus hic pa gratis, quod in morte funditus pereat. ve rum id non recte dicitur: quia interetus illa statuitur non poena, sed naturae conditio, . quam non minus pietatis δc iustitiae cultores
necessario sustinere debeant, quam i inph M
313쪽
286 DE IMMORTALITATE ANIMORPM sceleratissimi. Sicut in Republica si nulla esset constituta poena praeter mortem corpo iis, quae secundum naturae cursum cuilibet est obuentura: nulla absolute poena cens retur ibi sceleribus statuta,sed summa impunitas de licentia. Poena debet infligi propter Culpam, tamquam iusta illius compensatiore merces; adeo ut si culpa non sit, malum poenae locum non habeat: iste autem interisitus non infligitur ob culpam nec minus obuenit probis quam improbis. .
DecimanoM RATIO.ΙDEo conditus est hic mundus a Deo, ut
in eo,tamquam in Opere pulcherrimo,dia uinitatis perfectiones resplendeant & manufestentur. Haec enim manifestatio est vitimus finis Dei, seu primi agentis in mundi molitione. Cum enim nihil sit praestantius Deo, cuius causa ipse operetur, Λ cuius bonum ultimo intendat,necessario operatur Mintendit bonum proprium: non intrinsecum
quod necessario semper adest, nec augeri vel minui potest) sed extrinsecum : quod nihilest aliud quam suae perfectionis in creaturis & per creaturas manifestatio: in qua ipsius gloria extrinseca consistit. Hoc sensu philosophi dicunt, Idem esse frimum agensor visimum snem. quia prunum agen, n
314쪽
cessario intendit ultimo loco bonum suum. Quod etiam indicat Scriptura Prouerb. I S. Omnia proptersemetipsum operatus es Dominus, impium quoque ad diem malum. --nia operatuσ,non solum positiva actione, faciendo ; sed etiam negativa, sinendo & per- mittendo. Operari enim latissime hic imitur. proptersemetipsum, id est propter suam, gloriam , nempe ut ipsius excellentissimae perfectiones manifestentur & cognoscatur. Impium quoqMe quia quod hominem sinat fieri impium , dc iam impium factum destinet ad die in damnationis, & poenam aeternam , id totum facit gloriae suae intuitu. Atqui si animus est mortalis, tantum abest ut diuinae perfectiones in mundi fabrica de ' dispositione resplendeant, ut potius Videantur obscurari. Non enim est indicium potentiae conditoris, sed potius imbecillitatis, . .
quod animum rerum dominatorem no p tuerit facere immortalem,cum maxime t
men id ei videatur debitum. Non est sapien- tiae, seruitia, mancipia, Sc domicilium effi- . Cere aeternat ipsum vero dominum, cuius obsequiis cetera instituta,tam breui & miserabili aeuo concludere, & eo exacto, sinere funditus interire. Non est bonitatis, cetera omnia ad persectionem cuique congrue tem perducere, animum vero ita negligere,
315쪽
Σ38 DE IMMOMALITATE ANIMOR v Mut numquam vel centesimam partem eius
boni. cujus est capax , consequi possit. Non est prouidentiae, relinquere animum suae linbidini, nullis praemias quibus alliciatur ad Virrutem , n*llis suppliciis quibus a flagitiis deterreatur, illi propolitis; relinquere scelera muta , S iustitiam pessumdatam: denique
tantam in mundo permittere alaXiam, tam
foedam S horribilem confusionein, iniquis dominantibus , &iustis oppressis; nulla data spe recti ordinis aliquando instaurandi.
44 , Dc: misericordia dc iustitia quid dicam
. Cuius enim misericordiς est,hominem tam breui tempore, M in tantis miseriis vitami stana corporalem 6c animalem trahere,ab .
que spe ullius boni in posterum obtinendi Si quid enim ista vita habet dulcedinis,lanetum absynthh admixtum est, ut prudeli xo-
ta amara videatur,nili expectationis futurorum dulcedo illam temperet. Cuius aequitatis 5 iustitiae, optimum quemque a sceleratis permittere opprimi, adligi, occidi; nulla vindicta, qua tantae iniuriae larciant , repense Z nullum pietati, iustatae, virtuti constituere praemium ι nullum impietati, iniuriae, M sceleri supplicium c impios Omnibus huius vitae bonis, opibus, hO ribus, Voluptatibus, imperio cumulare; pios omnibus calamitatibus imoluere L Quia ista conside-
316쪽
tras R it. rans non existimet ea potius esse signa cru- . delitatis Zc iniuriae, quam misericordiae Miustitiaeξ & ipsum Numen , si quod sit, seu re impiis & iniquis, odisse pietatis & iustitiae cultores, nisi post hanc vitam virisque iusta fiat compensatio Hinc Ethnici, qui de.ὶ
' tura retributione parum nouerat, siepia deos silos crudelitatis & iniustitiae accusabant,qubd iustos affligi, impios dominari permitterent. Exempla multa extant apud Homerum, Euripidem, Athenaeum,& alios. Qum M Christianis no raro talis cogitatio S com motio animi subrepit, dum futura non con siderant.Et sane, si post hanc vitam nihil superesset, non facile esset Numen a crudelitatis & iniustitiae nota vindicare: ut supra lib. I. demonst. I 3. etiam ex Chrysostomo ostensum est. Quis enim Regem illum benignum M iustum censeat, qui tantam in regno suo vermitteret confusionem, nullo praemio virtuti, nullo supplicio sceleri constituto, summa impunitate sceleratis Omnibus concessa At vero, posita animi immortalitate,om- qynia cessant incommoda, omnes aduersus Deum querimoniae & murmurationes silet. Haec enim rerum confusio non durat nisi ad modicum tempus, quo transacto, aeterno
ordine emendabitur. Singulis enim statim
317쪽
post hanc vitam suus assignatur locus ,& status, S gradus, & iusta actorum ac perpesso
rum cuique fit retributio. Nullum malum remanet inultum, nullum bonum irremuneratum. Sicut peritus pictor nouit quo loco ponar Colorem atrum, quo candidum, VeIau' : ita Deus nouit quo loco in hoc Vniuerso quemque collocet, probum, im probum; pium, impium. Et sicut ex illa colorum apta distributione consurgit pulchritudo picturae ita ex hac animorum, pulchri ludo Universi , quod est veluti pictura quo dam diuinitatis,eius potentiam,sapientiam, bonitatem, prouidentiam,misericordiam Miustitiam mirifice nobis spectanda exhibens. 46 Non ergo est quod iusti murmurent diaquerantur de diuina prouidentia, cum in
hac vita rebus aduerus conflictantur: quia huius vitae calamitates breues sunt,& animo generoso exiguae: fructus vero earum maximus 3c aeternus. Vt enim inquit ille, quo fortasse nemo mortalium plura &grauiora Cor. 4. pertulit, omentaneum O leue tribulatio, nu huius,seupra modum in sublimitate sin ca lo P aeternum gloria pondus operatur ιn nobis. Non debet graue videri, quod tanta merc de compensatur. Valent quoque ad animo rum rubiginem,"idianas maculas abia Urgendas. Nemo cium hic est adeo purus,
318쪽
LIBER II. 29Iquin subinde labes aliquas animo contrahat, quae huiusmodi remedio tamquam acri sapone se ni eluendae. Pari modo non est cur indignentur pro speritate impiorum: haec enim δc breuis est,& multo felle permixta, eamque aetemus luctus excipiet. Nemo latroni, qui breui in rotam agendus , inuidet haustum vini, aut quod paucis horis aliquid ei permittatur solath. Noli, inquit Propheta, amulari in ma--36. Iignantibus , neque zelaverisfacientes iniquitatem: quoniam tamquam faenum velociter arsent. Et Sapiens: Stupa costinas nagoga Eesi. r. peccantium, or consummatio eorum flamma ignis. Veniet messis, cum omnes peccatores tamquam noxiae herbae dc zizania in fasciculos colligentur, de igni tradentur, sicut D minus admiranda illa parabola Matthei 13. docuit.
ITA natura comparatum est, ut qui grauia 47
crimina commisere, patiantur occultum
conscientiae flagellum: quo interdum ita exagitantur, ut sibi ipsi vitam abrumpant. Illa 'enim assidue eos accusat & condemnat, Sc 'dignos supplicio pronuntiat, & tamquam ingens malum impendeat, dira apprehen dere M timere facit. Hinc fit ut omni indu-T .a stria
319쪽
292 DE IMMORTALITATE ANIMORUM stria conentur mentem auertere, & has co-
, gitationes discutere, ut ista molestia careant.
Dedunt se lusibus&conuiuiis, symposiis SI
confabulationibus ,&ad omnia externa se' effundunt, ut internum illum accusatorem, tortorem fugiant: nihil illis grauius quam esse ic Mm,& cum animo suo colloqui. Haec
Omnia sunt praesagia futuri iudicij , & vindictae , quae post hanc vitam sceleratos animos manet. Ipsa crimina sunt veluti semina impendentiu suppliciorum;&ideo naturς quo-ciam instinctu prςcipitur S sentitur illa molestia ex criminu recordatione. Non est existimandu, naturae praesagia esse Vana, aut instinctus frustraneos. Si nihil post hanc vitam
esset metuendum , nec mali quidquam immineret, frustra datus esset animis ille stimulus, frustra mala c6scientia squa prςsumeret. Pari modo conscientia recte factorum magnum adfert solatium: UMagna est, ait Cisero. quidam, conscientia in utramque partem, mi neque timeant, quι nihil commiserint , ct poena emper ante oculos versari putent, qui peccauerint. Et alibi: Si optimorum constio rum atque factorum tenu in omni vita no-' bis constientia fuerit ,sne usio metu summa cum honectate vivemus. Nimiru praesagit anim us bona, quae Virtutis cultoribus post hanc vitam re pendentur. Vige-
320쪽
feste conuincitur ex reditu animarum post hanc vitam. Constat enim infinitis exemplis, mortuos excitatos,& animas defunctorum reduces a suis locis, vivisai ruis .
te. Anima Samuelis apparuit Pythonissae M Sauli, eiq; interitum suu praedixit, I. Reg. 28. SI Ecclesiastici 4 9. Anima Morsis siue in Corpore proprio, illi ad tempus diuina virtute restituto, siue in assumpto, Vna cum Elia obtulit se Christo in monte Thabor,&tribus primariis Apostolis, Petro, Iacobo, dc Ioanni 1 ut refertur Matthaei II. Lucae s. Anima Oniae Sc Ieremiae Prophetae per via sum se exhibuere Iuda Machabaeo, eique ad hostes patriae debellandos animum ad didere, I. Machab. II. Apostoli Petrus& Paulus in somnis apparuere Constantino Imperatori, eique remedium leprae ostendinre: ut refertur in septima Synodo Act. a. testantur Historici complures. Ioannes Euangelista & Philippus Apost ius apparuerunt Theodosio,eique victoriam aduersus Eugenium promisere, quae statim non sine ingenti miraculo secuta est. Idem visum cuidam militi eodem tempore oblatum est, ne ab Imperatore confictum pura T 3 Ietur.