장음표시 사용
211쪽
Loo AETII Ani DENI DE RE HEDic Αaliud quidpiam a frigida oppressum deinceps ad peculiares iunctiones imbecibium permansit.nonulli extemplo ac bibissent,in orthopnoeas,improbos sopores, lethargum,parotidas, nuulsiones,tremores,apoplexias inciderunt: atq; ut summatim dicam, omne neruosum genus a frigidae potu uiolatur. noui me ista enu , merando, for dolosum te adirigidam exhibendam reddere. uidi lii me tamen ist Penumero in arte exercenda suo tempore oc ut oportebat, hoc usum praesidio,ae
gris semper absin ullo prorsus nocumento prolatile. Victus ratio in synochis. Cap.LXXII HIs quibus uena secta est, post duas a sectione horas ego semper ptisanae cre
morem exhibeo,quietem* impero ubi a somno excitati sunt, rursus plisa i riae cremorem praebeo, in qua prorsus uictus ratione tisin ad tertia persisto. quar . ta die balneum plerun* admitto. nam post uenae sectione si ualidae uidi s sucrint, 5c usi ad animi deliquium sanguis detractus sit, alui profluuium non multo po stea neccilario consequitur: attenuatis scilicet humoribus, subleuatiscyr ac ueluti excitatis uiribus.accidit interdu & bilis uomitus, i statim totius corporis uapor humidus deinde sudor succedit ut in quarta iam tuto lauati queant.omnino avitem in cotinuis febribus,& Quae dictae sunt, oc quae postea dicentur,quando uni formem a principio us* ad tinem exacerbatione habuerint, alere aegros oportet quo tempore sani c5sucuerat,& ubi maiore leuitatem percepcrint: ita em alimen tu facilius serent.* si uires robusts fuerint,ta egritudinis uigor prime cxpcdiet, tenuissimo uictu utendu est sin cotra uires sint imbecillae,haud sine ingeli dispendio uictus tenuis exhibet .erm in cibis offerendis uiriu robur dili peter perpendo
catholica de febribus a putredine citententibus. Cap.LNXIMTNtercepta transpiratione latentes in toto corpore meatus obstruutur,pcr quos, Isumosa fuliginosaq; excrementa quotidie dimabatur. obstructionis dispositio ' si modica sit 5 accurate tractetur,ephemeram sebrem facit.si uero aut magni tu dine, aut medicorum ignauia a consueto ephemerarum tempore exciderit, aut synochus fit, aut alia febris earum quae a putredine fiunt.transpirationis impedi mentum multifariam gignitur tum condensatis meatibus ob duritiem uel frigiditatem cutis, tum obstruentibus humoribus uel propter multitudinem, uel crassi tiem,uel lentore. interceptis ergo quotidie efflari solitis fumosis fuliginosisc, ex crementis,uiolatoq; in nobis calore nativo, alius praeter naturam calor exorien' humores quidem primo quod humidi sint putrefacit di corrumpi progressu ue/ro temporis etiam adipem re carnes solida ij ipsa corpora incedit. putredo autem
est totius substantiae putrescentis corporis ad corruptionem mutau i calore pre ter naturam illata. caeterum Putridi humores aut intra uasa contenti continuas Ocnunquam usi ad exactam morbi solutionem quiescentes febres producunt: aut extra uasa excidentes per totum corpus delati, quampiam certis periodis acce dentem, Sc deinde intermittentem febrim accendunt, ut tertianam, quartanam, quotidianam di huiusmodi. causa uero cur in continuis humores extra uasia non excidant aut ipsorum multitudo est,aut crassities,aut lcnton quemadmodum re go ubi inanimata corpora putressunt,primo amputamus quantu iam ex illis cor/ruptum fuerit,at sic postea reliquii in aere frigido suspendentes salubres dissa tiones molimur: dem prorsus modo humanorum corporum putredinem emendam us,quicquid iam corruptum est pro uirili nostra extirpantes, & moderata ueluti is pensione 5 dimatione refrigerantes,ad exqtiisitum naturaeci: conueniens temperamentum reducimus. ubi igitur ptimo de non intermittentibus febribus tractauimus sinatim postea de reliquis agemus.
212쪽
in febribus ob putredinem. Cap.LNT MI Vando in uasis uniuersis, praeserum maximis circa alas di inguina existen acibus, calidior sanguis squaliter exuberas putrescit, synocha ii bris cum putredine generat: quae quidem carnosis copiam sanguinis ac densa corpora habentibus, calido excremento repletis, pleriin cotingit. horum iam febrientiu pula sus est maximus,aequalis,uchemens arteriae substantia,nel durior, ne v mollior naturat coueniat. uelocitas oc ireQuentia febris magnitudinem cola iniunt. ι: hae e comunia signa huius ec alterius synochae qua pxime supra diximus. hanc uero putredinis notae in urina re pulsibus di calori s qualitate apparentes peculiariter comitantur. huiusmodi febrium curatio utrius* generis particeps est, eius inquam qus cum putredine di eius qus sine putredine tu propria tamen ea tum substatia ec uniuersa natura e genere putridarii est: quatenus uero una tata acerbatio a principio usin ad totius morbi solutionem protenditur, communiis icat cum synochis quae sine putredine eueniunt. huius iovir proprictatis ratione tantu cum synochis in curatione convcniunt in reliquis uniuersis medicatio bis, riam diuideta est,ita ut pars ad putredine, pars ad ipsaru natura dirigat .in his em , febribus sanguis est qui putrescit, eadem Φ omnino regula in reliqui s quoq; si est . . in 1--- nhus pari modo seruari oportet,ut curatiois indicatione partim a pulvedine,partim i propria ipsarii natura sumamus, ut pituitae uel utriusibilis. quonia crgo in pu nidis febribus septem res praeter naturam Occurrunt, a quibus indicationes colli ι 6. μ ν Φguntur: humorum inquam copia,crassu es,lentor,obstructio, transpirationis de/ l - - Ι - multitudini inanitione,crassitudini attenuatione,lentori abstersione,obstructioni apertione, transpirationis detentioni si fuerit ob quidpiam impaehim cuti cum discutientibus occurremus, si propter condensationem cum his qu ae rarefaciunt: deinde putredini cum abstergentibus,alteratibus, immutantibus, postiemo se cum refrigerantibus:GM si uirtus ualida suerit,uena incidenda est, remota prius uentriculi cruditate de reliquis impedimentis, ueluti supra diximus ni suam e nisi ci coueniunt praetermittere onortet. di quonia nem obstructio,nem putredo Tota uenae incisione curari possunt, tanquam quae aliis nardicamentis indigeant,
P pterea pars sanguinis reseruanda est,qus tempori fanationis sustὶciat,ne sorte postea ob indigentiam necessias occupet importune n triendi. si enim schris nuturam speetabis, ne minimo quide alimento patiens indigebit: sin sanguinis lina/nitionem,prorsus alendus erit. alterum ergo duorum ncces Iarium,aut alendo se tam augere,aut non alendo uirtutem minuere.praestat itam sicuti diximus quidpiam sanguinis reseruare, peculiare animalis partibus alimentum suturum: aeno enim sorbitiones tantum sufficere debent, ueluti pii sanae aut aquae mulsae,quibus potius medicanaetorum loco quam alimenti utimur. Quod si os aliquam causam
potius medicanaetorum loco quam alimenti utimur. quod si ob aliquam causam uenae sectio omissa sit, tenuissimum uicium eligimus. at ubi iam humores concocti sint, eorum crassicies attenuata, febri in uigore existente, frigida exhibenda est,quemadmodum in synoctis diximus, nisi quid eorum quae iam renitimus, in terdixerit.quod si etiam frigidae auxilium praetermittatur, ad alia remedia accedere oportet quae obstruistiones aperiunt,ia multitudinem euacuant,seruorem sedant, sicuti iam docuimus, infra quoque reseremus. Communis uictus ratio in omnibus sebribus putridis. Caput LXXVSVmmatim in omnibus putridis febribus humores qui iam putrueriit peruri
nas, per aluum ac per sudores purgandi sunt: id em omni putredini perpetis. Q si sponte ad os uentrictili impetum secerint, uomitu educito alioqui ad uomita
213쪽
AETII AMIDENI DA RE MEDICAIM A contumaces praeter naturam non irritato, ne stomachi uirtus exoluatur, qua ma xime indigemus in morbis.eligenda quaecun* abs* calefactione ec exiccatione praedictas uacuationes persiciant ueluti ptisariae cremor re aqua mulsa, oxymotiq; simplicius de apomeli,& radicis apij dccoctum. aqua igitur mulsa quantii ad cra istos humores incidendos, ad uiscidos abstergendos,atiu ad excretiones prouocandas praesentaneo remedio bibitur in febribus a coarctatione quam siegnostri uocant, oc , putredine ei lenientibus,sed praesertim in synochis putridis: febrilem tamen calorem exauget ideo exuberate calore a mulsa abstinendum est,& ptisa nae cremor eligendus.si uero pertinaces obstructiones adella coniectabimur,o meli propinabimus:sed 5c o meli immoderate bibitum abradit intestina, ac tuis mut' sim excitat neruosas* partes uiolat ut omnino dissicillimu sit remedium inueni
re quod nihil laedat,ac multum coserat.euenit , id ob complicationem multarum dispositionii naturam excedentium quae in humano corpore fiunt: propterea his qui a cuiuslibet rei occursu facile laeduntur, praestat ptisanae cremorem exhibere, Quo uiget ualidiori alimento uti iacultas damtu Quod li altius non obtemneret ab luenda est oleo silo ec mulsa. uniuersum uero corpus exterius ante inanitionem . - dissiari non oportet,sed post inanitionem difflandis, utendi imi tepidi caloris me dicamelo quale est chamaemali mi oleum. in hoc etiam tempore quando inquamdiu aueris ac perlialitum digeres,incmento uiniim aquosum bibitiam omnes ex
. . cretiones mouere. apparente uero in urinis certo coctionis indicio poterunt quo
que lauari dulcissmo ac temperato potabilium aquarum balneo. De sebribus continuis. Cap. L XXV Continuae sebres eiusdem generis sunt cum intermittentibus, eiusdem gene ris intelligo, ut tertiana exquisita, cum exquisito cause,id est, sebri ardente. quotidiana cum febri quae quotidie quidem invadit, sed non intermittit.exquisita enim febris ardens in se omnes continet notas,quas etiam exquisita tertiana, hoc tantum ab ea disserens,quod neo cum risore invadi si nem in quietem desinit.si . mili modo quae singulis diebus exacerbat, eadem omnino esset cum quotid ana, sed quia non intermittit,idem tantum genus reseruat . nec dissimilis prorsus ratio est de quartana intermittente ec continua. constatq: in his neq; frigus praecedere, net sudorem sequi:quemadmodum nem in febri ardente. in febri enim ardentes insuit Hippocrate riuor sitneri leniens soluit evritudinem .ditueri lchris ardens a
Febri s ardentis curatio ex Philumeno. Cap.L π π V I
AFlaua igitur bili putrefacta gignitur sebris cotinua ardentissima, neqi medicis iaccp aegris inducias praebesuingua enim horum exarescit, nigrescit, exasperatur,ac uentriculi erosio, sitis intolerabilis, uigiliae, saepe dc delyrium infestat. haec Pi principio benigne placide tractanda est: ubi uero in urinis signa coctio nis appareant,ec iam uigeat aegritudo,ninc acrius oppugnanda,& ad frigidae potum accedendum,nisi quidpiam hic quoq; prohibeat,eorum qitae in synochis numerauimus. pi ima ardentem febrim patientium praesidia sunt, ut decumbat in surdo loco ad suavem auram exposito,a qua purus dimetur aer,culcitra molliqusequenter sternenda est :stragula tenuissima sim,& minime sordida, quae assidue mutetur,habeat cp lectus insignem latitudine ut ad diuersas subinde partes mem/hra calefacta traduci comode queant. tum aer ignauior flabello excitet . pectiis ac stomachus foueant palmulis tritis cum uino & rosaceo,aut oleo citomoru. con gruunt ec restigerantia, sicut palmites uiu, seris,polygonum, plantago, ramenta cucurbitae
214쪽
miscebis.cibi uero offerendi sunt minime acres, ut lactucarum scapi in diluta po
o,quantis est cochleare unum uel duo,sint. omnino potiones eorum liquore la Ora ,5 gargari v. ntur frigida aqua refracta. succo praeterea rosama octili aris mensuram stomachum recreabis,aim alias huiusimodi restigeratio nes machinaberis,uirentibus myruit, uitis,rosarum Q soliis solum sternendo, di a/T il tu irrigando, rixiutorii moliendo aquarum quae ex propinquo suauiρ uero pithematum*reliquorum refrigerantium in uigo in earum principris θc incrementis ambigente adhuc
i ς--Obsidente, talia applicata sensum diffundendo.
in profundum repellendo calorem maioris nocumenti occasionem praestant. igneus enim calor interitis repressius, uehementiori rursus ardore excitatur. at in iam po unitiosum corpus calore,residuis cir
uigore,& nullo eorum que dicta sunt prohibente,frigida iam tuto exhibenda est. si igitur tuto exhiberi posse considimus,nullam nem uisicerum, neq; eapitis laesio nem uerentes, ut toties repetivimus, danda sincera frigida. quod si timor quam/ ris minimus obstiteri .primam potione refractam propinabimus:quae sic stan aquae cyathum unum, cui quinq; sincerae stigidae admi co poribus praebcto. quidam & olei rosacei cyathum unum Digidae bibendae infundentes propinant. nam ita rosiaceum moderate refrigeran do corpus. 3 oleagino liquore illinendo,non sinit ipsum stigida laedi sed Quic 2 roseceum uentriculo lubricitaten in praestat . quidam pro rosa eo exhibent. balneum uero in ardenti febri eis tantum congruit, qui absi tumore aliquo ad inflammationis erysipelatis ue naturam tendente se uamvri iniiciat innatet ,ita enim sorte sudorem excitabit:quod si stigidae lotio 'ailueuerit, remedio maxime fidat: nam uenter in biliosa excremeta tacile erumpet. moderatiori uem existente febri robustac uirtute simul clim coctionis india
leu, praesertim ubi cotinens aer stigidus sit. sed si euenerat ut frigido existete aere
s in Lati costitutione ne signa quidem coctionis appareant, uirtusci, sit imbecilla, omm Olae uit ut euadat. nem igit lauandu,nem ungendis, nem mediuus gida exhibenda. ubi eiri desiperat salus iniquis est prςsidia plurimis c5serenua imneritorii calunt, usita obn/ cer equidem quOsua inerrea messicos noui, imitantes quidem quae a nobis rectei tractam
215쪽
xo AETII AMIDENI DE RE NE DICA
pserunt opcram,& rerum usum frugi alioqui di opportunum, suspectum horren dunam reddidere.at nos Θc occasides et remedia docemus,ad hos qui saluari quo uni desperati uero nihil prorsus hac arte indigent. P Exquisitae tertianae dignotio. Cap.L ππul IrXquisita tertiana in biliosioribus natura corporibus plerum cosistit,& uigoti aetate, tempore maxime aestiuo, lidis oc siccis regionibus, simili in aeris constitutione,& uita laboribus,uigiliis,curis,ac solis seruori addicta. adhaec si per quam exigua alimenta praesertim calida ac sicca,eiusdem* facultatis potiones remedicamenta usu immodico accessserint, ijs facile incendetur tertiana febris:quae cum I flaua bili putrefacta excitata oc extra uenas delata generetur, a principio statim insignem rigorem assere: in hoc a quartanae rigore disterentem, quod cor pus stimulet, ec tanquam ulceret: quartana uero uehementi tantum frigore pro fundum magis obsidete inuadat.in quotidiana ne rigor quidem praecedit,sed tantum extremorum refrigeratio. est etiam in tertianis piat suum exactus ordo ec ae qualitas:qui tamen ad uehementiam,magnitudine ac frequentia in exacerbatio nis incremento excitatur. sequitur in uigore sitis N ardor, ut abiectis uestibus de/nudetur aeger amplem di frequenter spiret, exumeto ueluti flammam, frigida potanda flagitet. Paulo postea seruore aequaliter per totum corpus extenso i manum thoraci inieceris, cirrrit primo plurima ac mordax caliditas,di cum aliquo tanquam uapore reddita: non multo tamen postea euincitur tactu, ac tum potus iam aegro exhibendus est:qui ubi biberit,extemplo insignem e cuti calidi vaporis copiam reddit futuri sudoris nunciam. uomitus cita bilis excitatur, ec aluus erumpit: harum febrium utinae biliosae, subrussae subflauael sunt εc moderate crassae, quae statim nubeculam albam aut secem suspensam laudabilem reddunt. riis si oti/hus uero urinis existentibus, neq; secis suspensione, neq; nubecula,in primo cir GH cultu apparentibus,aegritudo ad septem circuitus extendetu ed exquisita tertiana quae prima die subsidentiam albam,lenem ec aequalem ostenderit,tertium cis
cultum non excedit: est autem exquisita tertiana quae in integram quietem deis vilicuius exacerbationis spatium maximum ultra duodecim horas non produci tur:quod si producatur,eam non tertianam exquisitam, sed extensam vocamus. si uero quotidie febris cum uehementi frigore invadit,& ctim aliis tum urinarum eum pulsuum tum caeteroru mus quas diximus,duplex tertiana appellatur, quae ob bilis multitudinem,crassiciem,ac dissimilares paries contingit. Tertianae exquisitae curatio. Cap. L ππINEXquisitam tertianam tanqua a flava bili genita quam maxime fieri potest,
humectare ac frigefacere oportet: oc quae ad stomachum confluunt per u mitum exinanire,utinas* ac sudores ducere, alusic, ct steribus mollientibus ci
re.potiones uero in quibus anethum aut apisi praemaduerint, urina mouere possunt.quod si maturationis notae apparebunt,tuto iam aquam in qua absinthii coma praemaduerit, propinabis: quo tempore halneum quo* aquae dulcis, rotabi lis,temperatae coueniri,cui ne. nitrii,nem aliud quidpiam adiectii sit.sed & hνdrclco. i.oleo oc aqua perfusos aegros calidam ingredi hortabimus ibim quandiu potuerint immorari. qui uero balneis delectari solent,uel bis loci modo id oportu ne fiat,n5 delinquutu ne aberrabunt quiae, si apparentibus coctionis notis sν, pius lavent .vina his ante morbi coctione omnino prohibendiJ, inchoante coctio - s Q T- Minnaquosiim, tenue, parce primo exhibendis, inde appropinquate salute uberius. - f. alimenta quaecun F refrigerat resumectant, tertianis exquisitis coueniunt, ut at a -ς triplex blitum,malua,lactuca, curtata. e reliquis itero ptisanae cremor, re alicae chondri
216쪽
chondri sistitiones, pisces et saxatiles, ait e uolucrum genere, quae molliores car να- LLI nes habent, ac gallorum testes, suilli. pedes ta cerebrum, ac porcellorum extre/ d
mitates,utiles sunt.uitelli etiam ouorum, semendi, gustandum cpe fructibus quid νον- ι .r . piam eorum qui facile concoquuntur.abstinendu a cunctis dulcibus,acribus, fal/ H- -O- - a. los re potionibus, uino.s antiquo re natura calido. sis, rudorosis uirosisq; eduliis ec potionibus, uin antiquo,oc natura calido.
Tatianae nothae curatio. Cap. LπππC tertianis impuris aegri statim ab initio Iavandi non sunt, sed ubi coctionis notae apparuerint,neq; sane quotidie sed alternis diebus alendi, di quies adhiberuda, hypochondriasi: fouenda, dandaeq; concoctu faciles sorbitiones,& uenter i serior clysteribus non adeo mollibus abluendus. si etiam sanguinis ablat: one indi erint. no omittcndu sed aerincinio cosestim distinguendo ques loco de uenae se Qctione docuimus,tantumq; sanguinis educendum quantu praesenti negocio suffecerit.uictus ratio quemadmodum in exquisitis tertianis n5 omnino refrigeret, ochumectet, sed aliquid quom recipiat quod incidat. pra iacet enim crassor, ncque adeo calicta bilis. ergo ptisanae cremor adiecto piperis modico,aut hyssopi,aut orboani egregie conuenit, & mulsa in qua nardi spicam decoxeris, reliquat uniuer sa, quae abim plurima calefactione exiccatione urinam prouocant, praecipue tamen post septimam diem aqua in qua absinthiu maduerit iugiter exhibenda est: multos quoq: iuuit oxymeli potum,& quidpiam eoru quae placide uentrem mo/Det, ubi proba coctionis signa in urinis appareat. uomitus uero a cibo diutius pera . seuerante febre adeo excellit,ut multos nouerim hoc uno praesidio exacte sanatos o oriri vi , ιωlu: id De hemitritaeo, id est,semitertiam. Cap. LXXXI Tni putrescens pituita putrefactae bili admiscetur, semitertiana ex utrisq; co V posita febris producitur. quotidiana igitur cu extremitatum refrigeratione ri . Iinuadente, tertiana uero cu rigore,ex ambobus his mixtus horror insertur, rigorem ιν- ωσεν quidem mitior, sed refrigeratione uehementior: quibus simul consu sis neutru . - eminet. ortus tutius labris duplex es . aut enim sit duabus exacerbationibus stratim a principio simul congredientibus,ambabus mutuo consusis: aut seorsum singulis accedentibus. ubi igitur tertiana excedit horridior febris invadit, imo in progressi quidpiam quos rigoris acquirit, adest , omnino caliditas maior, ec bilis uel uomituuel secessu pellitur, aut humidus uapor exhalat, exuberante pituita aut dominant extremorum refrigeratio prscellit,horror43 minuitur,nec sitis aut ardor inualescit. ubi uero aequales magnitudine fuerint, tertiana intermittens,ec A . quotidiana continua,exacerbatio cum horrore quidem accedit, sed ubi pituita excitata dominiu sibi uendi cauerit, contractiones rursus horrores* fiunt imperan te uero bili calor repente occupat. & haec est exquisita semi tertiana, ex imbecilla duarum sebrium complexione producta,tertianae insuam intermittentis,& quo/
tidianae continuae . non exquisita uero est in qua uel biliosus humor, uel pituito sus redundat. si ergo ex utroque dictorum humorum semitertiana consistit, cura quoq; exhibenda est tum tertianae quam iam retulimus, tum quotidianae de qua postea dicetur. Quartanae exquisitae dignouo. Cap. Lπππi I J Xquisita quartana omnibus quidem aetatibus, declinanti tamen maxime pex culiaris est,quamuis Hippocrates libro de hebdomadibus, uigentem malue
nis natura hoc tem randi tempore guloru natura,aetate ingent edit. necelle enim et tui gente homι - , apore quartana laborare, transacto uigore Zc a quartana oc a la
absolui. naturae uero melancholicae huius statis feraces sunt, e temporibus
217쪽
i poribus autumnus praesertim a seipso frigidior aridionii sit tedulia, potus,uni sacp uiuendi ratio,Hgida ec sicca,ec lienes aucti. peculiare illi est ut no statima prima die incipiat cum rigore,im o plerunt in alterius febris decidentia gigna
tur, praecipue ex his quae nullo seruato Ordine accedunt, erraticae appellatae: pro grediente tempore iam rigor invadit, inualescit i: quotidie usque ad totius morbi incrementum,cuius sensus non pungentis stimulantis ire cutim,sicut in tertianis,
sed uehementem algorem inducentis, & tanquam ossa si angentis est. audire igi tur licet patientes detorqueri sibi osta, perstingi carnem. pulsus parui, debiles, tardi, rari, in principio accessionum fiunt, ut tales in aliqua usquam dispositione haud facile inuenias uidebitur enim tibi in prima accessione arteria interius detrahi, re reddita prohiberi, ut quamuis aeger fuerit adolesces, decrepitae statis arteria motione imitetur. quod si huius pulsum naturale antea cognoueris, aut alia aegritudine laborantem in principio accessionis uiseris, nihil ultra expectabis quin plane asscras hanc primo inuadentem quartanam sore, adeo immensam quandam tarditatem raritatemq; in arteriae motione deprehendes. urinae in principio quidetanquam percrassiorem materiam excolatae, sunt albae,tenues,aquosae:progredi ente uero egritudine seriatim coloratiores fiunt,crassam tib subsidentia deponunt, ac declinante exacerbatione sudoris multitudo consequitur. Rusti. Quartanae quae a principio uitio lienis inuaserint diuturniores sunt, deprehen/duntur a colore corporis, oc cruditatibus, & q, haud facile secedat aluus,ite, ii nis tumore, quodq; in sinistram magis decumbant, quibus periclitatur homo, ne tandem temporis progressu in hydropem decidat.at quibus inflammatur hepar, colore albicantes sunt re toto corpore turgidi, urinae subruffae, sandarachae colo/rem imitantes, tangentibus dextrum hypochonditii tumor occurrit, maior in his quam in splenicis anhelitus difficultas, maior tussis, qui denit in hydropem in uitabilem delabuntur. Quartanae curatio. Cap. LπππIII CVm quartana in principio moderate benigne , agendum,nullum ex sortioribus medicamentis exhibendo, non evacuando nisi insignis quaedam nota sanguinem redundare indicet: tunc enim sanguis temperate auferendus, ec ubi uenam diuiseris, si defluens sanguis crassior fuerit, audacter inanito. praecipue id inuenitur in splenicis. sed si flavus tenuisti, appartierit, confestim reprimito, tac nam in incidito interiorem,aut mediam sinistri cubiti, si lien laboret: sin hepar, de πω, ac uietum congruit eligito minime flatuosum, qui qulim maxime fieri po/ri est,uentrem molliat. si congruis alimentis non mollitur clysteribus primo mitiori
uinum exhibendum modicum, tenue, candidum, moderate calidum, ex auibus montanae, cpiscibus qui molles carnes uisciditate carentes concoctίrque faciles
habent. alimenta sale macerata, oc sinapi concedendum, atque dierum aliquot interuallo diatriumpepereon, aut diosipoliticon congrue dabitur, imo probe se/cerit patiens si quotidie pipere utetur. frictiones, deambulationes, reliqua* ho minum studia non omnino prohibenda. a balneis si fieri possit, omnino absti/nendum consulo, frictionibus tantum adhibitis. quod si breuis, neque adeo uio Ienta quartana fuerit,nihil deterius crit in diebus inter accessiones medijs ad conjsuetas exercitationes proficisset. haec quidem in principio 8c augmento facienda: uigente uero aegritudine subuliori uictu utendum, quies in longum tempus imperanda, ac uisceribus prouidendum, fouendo, illinendo i his quae molliant,
aperiant, ec statum discutiant, ueluti hordeacea farina, semine apis itide, Dinis
218쪽
rio, pinu terrestri, ruta, utendo* epithematis quale est polyarchium uocatum, ec diastyracos, id est quod ex styrace conscitur: inde oc ad urinam prouocantia accedendum,mulsam propinando, in qua rura, aut ancilium decoctum sit. mox ap parentibus coctionis notis, purganda medicamentis, quae atram bilim euacuant,no semel tantum, sed saepius, si ita oportuerit. congruit quartanarijs epithymum, sed praecipue elleborus ni r sne molinia euacuat, item uinum dulce insusum in m L, colocynthidis cauitate: admiscendii tamen singulis quidpiam anethi,aut apist, aut . dauci iucunditatis gratia . conuenit etiam summopere aloeticu Oribasij sic hab . . i
aloes,drach. centum, spicae nardi, at Iari,mastichae, croci, xylobalsami,sing.drach. vi. casiae,drachm. xij. epithymi, drachm.vi. corticum radicis citcbori nigri, drach.
yiii. confice cum decorio puleii pitulas ad orobi magnitudinem 5c dato pro uiriuratione. possunt Sc incile decinctio confici, nec parum proderit si betae aut ostreo/rum decoctum assidite potetur. utendum etiam uomitu a cibo, ec a raphanis, nisi quid prohibit erit: plurimi enim qui ad hoc praesidium confugerunt, quidam exa/cte salutem adepti sunt,quidam subinde leuius tulerunt aegritudinem: nam haud solum infestos humores e stomacho rcddunt,sed inde quoq; recstius concoquunt. quod si nihil impediat albus quoin elleboriis mire subuenit, primo rhaphanis in is xam ueluti libro de purgantibus medicinis docuimus, inde ipsius etiam ellebori substantia. quibus uero uomitus no conceditur,liis exacte prius per secessum purgatis, dandum medicamentum e viperis quod i lacriacam uocant, reliqua* unis uersa, quae laudantur in febribus:quale illud est nobis consuetu,ab omnibus com/probatum, quod recipit succi cyrenaici,myrrhae troglodyticae, piperis, folioru ru/tae uiridium partes a quales. singula seorsum teruntur, inde commixta cum rutae
contusae succo conficiuntur in pilulas, datur ' quibusdam obolus unus, quibus/dam semis. Aliud. Asclepiadae,quod oc somnum conciliat, quo ipse ut e batur. Piperis longi,myrrhae troglodyticae, succi papaueris, castorci partes aequa/les, conlice re utere: dato obolum unum aut semis cum Oxymelite duabus horis ante accessonem. Aliud. Ad quartanarios conserens etiam arthreti cis. Quartana rijs dato post balneum duabus horis ante accessioncm,drach .i.cumo melite:arthreticis,cum mulsa. asiphalti, id est,bitum 'is,unc. i. alibi, drachm. i. myrrhae troglodyticae, drachm. i. alibi,drachm. ii. confice cum solijs meiathae uiridibus contritissimis,& utere ut praediximus.quicunque uero in principio aegritudicris,aut omnino ante uigorem,quampiam harum medicinarum exhibuerunt, aut f
pro simplici quartana duplicem inuexere,aut certe morbii auxere, dissiciliorem reddidere,& si prius dupla suerat triplicaucru t,uel prorsus infestiorem uehemen/3
tiorem l concitauerunt. quendam ego medicum noui, qui in triplici quartana anite morbi uigorem ausus theriacam exhibere, efferatis omnibus, iniectam febri c tinua hominem interemit. cosileui inquit Archigenes quartanam patientibus ex/hibere seminis trifolii, asphaludis,drachm .i. in mulsae cyathis quatuor. ijsdem mitifice opitulatur,bitumen Iudaicum tritum e uino temperato potum circa drachm. viii. alibi,drach.i. hanc uero medicinam nullam penitus molestiam asserentem sae/pe ego selicissime expertus sum, ad hos quibus lien cum aquae intercutis princi pio intumescit. cum soliis quint hederae corymbiferae, myrrham troglodyticam' ad fabae quantitatem terito,oc cum hemina mulsae dulcioris propinato.castoreum etiam potum algorem sedat, carnis morbiditatem absumit,& coctionibus quae inuenis fiunt opitulatur at* ad motum ignavos excitat. Rufili. Aqua in qua absinthium maduerit noxios humores e uentriculo pellit, re coctiones it uat, propterea absinthium potantes non expuunt.idem iocinoris Sc lienis indam/mationes sedat,utinas duci sita in mulieribus menstrua. at si homo uel ita assueues x tituet
219쪽
αos AETII AMIDEN ID DE RE nEDIc Arit,uel habitus naturalis alui duistione gaudeat,soleantq; virulisti quidam humo
res egeri,iac nouissime mulctum propino,uel asininum,uel si maiorem purgatio nem desidero, equinum, libentius tamen caprinum exhibeo, tum quod familiaeritis, tum Q magis paratum sit.inchoans ergo tribus heminis addita subinde simgulis diebus hemina ad septem ascendo, postea integram periodum intermitto, rursusci: a tribus heminis auspicatus, altera quotidie adiecta ad septem peruenio, mox singulas diecim auferendo ad unam redeo, iterum p per duos integros cir cultus desisto,ato ita simul oc morbus recedit, oc corpus nutritur. eligendum ani mal boni succi cuius lac propinatur: in quorum uero stomacho ne Φ acescit,nem in nidorem transit, neque turbulentias mouet, cuam in accessionis die,sorbitionis loco moderate cxhiberi potest,addita perquam modica panis buccella.at uigente morbo manifestissimisq; coistionis notis apparent iis, cunctist uisceribus beneliabentibus,hominem nactus qui ad id sanitatis tempore assuevcrit, ante accessiorem proxime futuram duas heminas frigidae cosertim potandas exhibeo, & me tercle multos ita ab algore liberaui, nec raro febres deicui. confert etiam ligustiis no unguento,aut sicyonio corpus perfundere, tum ante accessionem algori arcendo tum post accessonem, stigori extrinseco propulsando. tradit Dioscorides plan raginis radices quatuor tritas,& ante accessionem e uino bibitas quartanar ijs co serre,& radicis aspalati drach.i. cum castorei obolo tritam, & glycyrrhietae drach. duas ex aqua potas, Sc uerbenacae rectae quartum a terra geniculum e uino pro pinatum, sicut tertium tertianas sanare,& radicis libanotidis drac. i. e uino similo ter potam. ad algores totum corpus oleo persundi oportet,ec extrema calido quo/piam unguento illini,deinde uestibus contegi, di imperare ut quiete iaceant.
Quotidianae sebris dignotio. Cap. L N X a m ro Votidiana febris pituitosas naturas maxime infestat, hyemis tempore siri gida 8c humida constitutione senili aetate,o puerili propter ingluvie,pr cipue s stigidas humidas ii regiones incolant, ociosam* uitam in rerum faticia te degant. quod si etiam a cibo lauerint, confusio in alimentorum ordine pituitosis uescantur,haud facile erit id febris genus euitare. rigor non statim a prima die im dit, progressu uero temporis non rigor sed refrigeratio quedam occupat ad ex cipiendum calorem contumacissima. pulsus primo,praesertim in ipso accessionis
insultu,ordine carentes,inrituales, sine multa motionum uelocitate, aut tactae
mentia. non inccndit haec: sebris adigros, necp ad crebros anhelitus, ingentesci; spi ritus efflationes cogit, aut ad frigidam petendam, sed minime omnium siticulosa est. nullus omnino in primis diebus sudor,neq; unquam cracta sebriendi quies attingitur,color cum pallore albicans, urins in principio tenucs, postea crassae turbulentari fiunt, singulis diebus exacerbationes inuadunt, in febris quietem licet nointegram desinentes,occupantq; sere decem oc octo horarum spatium: proptereaec amphimerinae uocantur,m amborum diei inquam ac noelis participes sint. Quotidianae curatio. Cap. L π π π varitidianam curantes post primos dies o melite utimur, aim his quae vii
nam egregie prouocant, omninoq; uictus ratio ad res incidentes declinat: circa uigorem autem stomacho consulendum ori praesertim ipsius, ut inflati metu inde post cibum 5c rhaphanum sumptam uomitus imperandus, pituita , euacuanda, his quae inserius ducunt, reliqua* uiuendi ratio ad comunes intentiones dirigenda, attenuantibus enim ec incidentibus tum cibis tum medicamentis pro cedendum est. Delie alis febribus. Cap. LXππvi
R. a dieii generis, pituitosi inquam, saris est quae priuatim heptata nuncupa a tur,quando aegri se entes eodem tempore in singulis corporis partibus ca/lorem
220쪽
lorem simul sc stigiis percipiunt. gelidissima enim pituita, quam vitream uocant,r fuerit,solum tigorem inseret,sia putredo mediocris accesserit, hesi si putredines
piata generabitur: exuberante uero putredine rigor quide praecedit, sed pura sci inde lebris subsequitur, stigore a caloris multitudine superato, ut in exaccibati nis incremento,aut uigore ne tantillum quidem supersit. saepe etiam contingit ut
vitrea pituita aciditatis simul particeps sit. curatio quale in quotidiana diximus adhibenda est,nisi i haec,maiori indiget incisione.
Remedia communia ad has sebres quae per circuitus accedunt Dioscoride. Cap. LππXViso Mnino ad uniuersos circuitus,ta rigores,danda quae sudorem mouere se sint,qualia sunt,seminis apij drach. i. duabus horis ante accelsonem ἰ uino bibita uel aristolochiae drach. i. vel iridis, drach. ii. uel calamcnthi decoctum,cum castorei drach. i. quotidianas uero & quartanas, chama dryos decoetiim allidue Potum sanat . eadem possunt carci, serulae, uerbasci semina, eiusdemq; uerbasti γ- . radix 5c succus e uino. Aliud Galeni ad omnem periodum sed quartana/ Uriam praecipue: datur duabu horis ante accessione,consere dc calculosi s dysente ricis, stomachicis trauseantibus, languetibus,lippiciatibus. minis hyoscyami al/bi, apri, anisi, styracis,fing. drachm. iij.croci drach. iij. alibi,drach.x. opij drach. iij. castorei,myntiae, sing.dracii. ii .consce cum aqua,& fabae Aegyptiae quantitatem cum aquae cyathis duobus propinato.medicamenta etiam,tum quod paeonia uo/catur, tum quod e sulphure uiuo colicitur, audacter exhibeto ad omnem enim periodum,sca praecipue ad quartanariam ec quotidianam, mirificc conscrt. Aliud ad omnem periodum ex Aphrodae monumentis. Seminis hyoscya mi myrrhae troglodytica opij,styracis,fing. drach.i .croci, Tingiberis,aloes, sing..drach. x. 5c obolos tres h melle assumito, & ad ponticae nucis magnitudinem exhibeto cum aquae cyathis tribus praeuia to tamen extrema 5c tibias, S somnu con cedito. o huic descriptioni addidi castorei drach.i.& mirifice agebat. Lini menta communia ad omncs periodos. Ouae illinuntur cum oleo terenda sunt, conferunti his quibus percircuitus accesilaones cum rigore contingunt, corpus ibuendosudores p mouendo. flos chamaeniali tritus, in pastillos redacius in um/brae, exiccatus oc usus tempore ex oleo illitus, uisicis S libanotidis semina ex oleo, salis flos, nitrum, aptaronitrum,lauri baccae, pirethrum, apii semen,hypericu, , is calamenthum, catachry,castoreum,conyza,cosius,coccus cmdiu cum nitro,ace/ o. a ' .m,ecoleo, lautinum oleum,ligustrinu, amigdalinum, irinum,gleucinum, iniri ' dchammirys,utra taminia. Aliud ad tertianas, quartanas,& reliquas periodos. Myrrhae drach. viii. castores,alibi casiae drach. x.piperis, drach. xij. tiustaminiae
drach.iij.nitri drach. iiii. ligustrini ungenti aut cuiuspiam similis, lib. i. myrrham,ri taminiam,& reliqua uino dissolvito tundito,& ces
uuam t. cribrato, ceratumq; illis in fundens subigito, Ac usus tempore sumito huius medicamenti partem unam,& ligustrini tantunde, 5 illine. Aliud ad tertianas & quartanas. Cocci cni dij,aphromtri, piperis, partes aequales cum irino unguento,ad glutinis consistentiam assii/mito,ec extrema blandius confricato,sudores enim mouet at* intra duas, tres uead summu periodos canat. Asclepiadae linimenta ad accessiones cum rigore. Hoc inquit Asclepiades, praesidio multos tertiana detentos liberaui. aphronitri drach .ii. myrrhae drach. i. piperis, grata. uiginti cos drach. iiij. olei ligustrini aut irini,aut pleucini, aut amigdalini,unc. .arida humidis conectito, uti torci; unica ante accessonem hora,pedes di praecipue sticandi sunt, unde algor oriri incipit. De dispositionibus uiscerum ad erysipelatis naturam tendentibus, . a 3 ubi